Преглед на кодот на Јупитерова маса

'''Јупитерова маса''' е [[Маса (физика)|единица мерка за тежина]] еднаква на вкупната маса на планетата [[Јупитер]]. Оваа вредност може да се однесува само на масата на [[планета]]та, или пак на масата на целиот Јупитеров состав кој ги вклучува и [[Јупитерови месечини|месечините на Јупитер]]. Јупитер е убедливо [[Џиновска планета|најтешка планета]] во [[Сончев Систем|Сончевиот Систем]]. Тој е приближно за 2,5 пати потежок од збирот на тежината на останатите планети во Сончевиот Систем.<ref name="Universe Today">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.universetoday.com/15141/mass-of-jupiter/|title=Mass of Jupiter|last=Coffey|first=Jerry|date=18 June 2008|publisher=[[Universe Today]]|accessdate=2017-10-31}}</ref>

Јупитеровата маса е вообичаена единица мерка за [[Маса (физика)|маса]] во [[астрономија]]та која се користи за изразување на масата на други објекти со слична големина, вклучувајќи ги и [[Џиновска планета|џиновските планети]] во Сончевиот Систем и [[Вонсончева планета|вонсончевите планети]]. Може да се користи и при описот на масата на [[Кафеаво џуџе|кафеавите џуџиња]], затоа што оваа единица е погодна за споредување на размерот.

== Проценки за масата ==
Масата на Јупитер (според моментално најпознатата вредност) се изразува како 1.898.130 [[јотаграм]]и:

: <math>M_\mathrm{J}=(1.89813 \pm 0.00019)\times10^{27} \text{ kg},</math>

што е приближно {{Дроп|1000}} од масата на сонцето ({{Сончева маса|0.1%}}):

: <math>M_\mathrm{J}=\frac{1}{1047.348644 \pm 0.000017} M_{\odot} \approx (9.547919 \pm 0.000002) \times10^{-4} M_{\odot}.</math> <ref name="CBE"/>

Јупитер е 318 пати потежок од Земјата:

: <math>M_\mathrm{J} = 3.1782838 \times 10^2 M_\oplus. </math>

== Суштина и последици ==
Јупитер е за 2,5 пати потежок од сите други планети во Сончевиот Систем заедно; - тој е толку тежок што неговиот [[тежиште|барицентар]] со [[Сонце]]то  се наоѓа надвор од [[Фотосфера|површината на Сонцето]], на 1,068&nbsp;[[Сончев полупречник|сончеви полупречници]] од центарот на Сонцето.<ref>{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/newtonsgravityin00macd|title=Newton's Gravity|last=MacDougal|first=Douglas W.|date=November 6, 2012|publisher=Springer New York|isbn=9781461454434|series=Undergraduate Lecture Notes in Physics|pages=[https://archive.org/details/newtonsgravityin00macd/page/n208 193]–211|language=en|chapter=A Binary System Close to Home: How the Moon and Earth Orbit Each Other|doi=10.1007/978-1-4614-5444-1_10|quote=the barycenter is 743,000 km from the center of the sun. The Sun's radius is 696,000 km, so it is 47,000 km above the surface.|url-access=limited}}</ref>

Поради големината на масата на Јупитер, при пресметувањето на траекториите на сателитите и орбитите на другите тела во Сончевиот Систем (вклучувајќи го и природниот сателит на Земјата, па дури и Плутон) мора да се земат предвид ефектите од неговата гравитација.

Теоретските модели покажале дека ако Јупитер би имал многу поголема маса од сегашната, неговата атмосфера би се срушила и со тоа обемот на планетата би се намал.<ref name="Seager2007">{{Наведено списание|last=Seager|first=S.|last2=Kuchner, M.|last3=Hier-Majumder, C. A.|last4=Militzer, B.|date=2007|title=Mass-Radius Relationships for Solid Exoplanets|journal=The Astrophysical Journal|volume=669|issue=2|pages=1279–1297|arxiv=0707.2895|bibcode=2007ApJ...669.1279S|doi=10.1086/521346}}</ref> Малите промени во масата на Јупитер не би го промениле значително неговиот [[полупречник]]от; но ако масата се зголеми за околу {{Земјина маса|500}} (1,6 маси на Јупитер)<ref name="Seager2007" /> поради зголемениот притисок внатрешноста би станала позбиена при што волуменот на Јупитер би се ''намалил'' (и покрај поголемата количина на материја). Процесот на намалување на волуменот со истовремено зголемување на масата би продолжило сѐ до моментот на [[Формирање на ѕвезда|ѕвездено палење]] (настанок на ѕвезда), како кај [[Кафеаво џуџе|кафеавите џуџиња]] кои имаат околу 50 Јупитерови маси.<ref name="tristan286">{{Наведено списание|last=Guillot|first=Tristan|date=1999|title=Interiors of Giant Planets Inside and Outside the Solar System|journal=Science|volume=286|issue=5437|pages=72–77|bibcode=1999Sci...286...72G|doi=10.1126/science.286.5437.72|pmid=10506563}}</ref> На Јупитер би му требале околу 80 Јупитерови маси (да биде 80 пати потежок) за да го [[Јадрено соединување|врзува водородот]] и да стане [[ѕвезда]].<ref>{{Наведено списание|last=Burrows, Adam|last2=Hubbard, William B.|last3=Saumon, D.|last4=Lunine, Jonathan I.|date=1993|title=An expanded set of brown dwarf and very low mass star models|journal=Astrophysical Journal|volume=406|issue=1|pages=158–71|bibcode=1993ApJ...406..158B|doi=10.1086/172427}}</ref>

== Гравитациска константа ==
Јупитеровата маса е изведена од измерената вредност наречена [[Стандарден гравитационен параметар|параметар на Јупитерова маса]] (''GM''<sub>J</sub>). Јупитеровата маса се пресметува со делење на ''GM''<sub>J</sub> со константата ''[[Гравитациска константа|G.]]''

Во 2015 година, [[Меѓународен астрономски сојуз|Меѓународната астрономски сојуз]] го дефинирала ''номиналниот параметар на Јупитеровата маса'' како константна вредност и покрај постојаните попрецизни мерења на {{Јупитерова маса}}. Оваа константа е дефинирана како:

: <math>(\mathcal{GM})^\mathrm N_\mathrm J = 1.266\,8653 \times 10^{17} \text{ m}^3/\text{s}^2 </math>

Ако експлицитната јупитеровата маса треба да се искаже во SI единици, таа се пресметува преку [[Гравитациска константа|гравитациската константа]] (''G)'' како однос меѓу ''GM'' и ''G''.

== Состав на масата ==
Поголемиот дел од масата на Јупитер е водород и хелиум. Овие два елементи сочинуваат повеќе од 87% од вкупната маса на Јупитер.<ref name="Jupiters Interior">{{Наведена мрежна страница|url=https://authors.library.caltech.edu/39188/1/Stevenson_2004p35.pdf|title=The Interior of Jupiter|last=Guillot|first=Tristan|last2=Stevenson|first2=David J.|accessdate=31 October 2017|last3=Hubbard|first3=William B.|last4=Saumon|first4=Didier}}</ref> Вкупната маса на другите елементи (исклучени се водородот и хелиумот) во планетата е помеѓу 11 и {{Земјина маса|45}}.<ref>{{Наведено списание|last=Guillot|first=Tristan|last2=Gautier|first2=Daniel|last3=Hubbard|first3=William B.|date=December 1997|title=New Constraints on the Composition of Jupiter from Galileo Measurements and Interior Models|journal=Icarus|volume=130|issue=2|pages=534–539|arxiv=astro-ph/9707210|bibcode=1997Icar..130..534G|doi=10.1006/icar.1997.5812}}</ref> Најголемиот дел од водородот на Јупитер е цврст водород.<ref>{{Наведено списание|last=Öpik|first=E.J.|date=January 1962|title=Jupiter: Chemical composition, structure, and origin of a giant planet|journal=Icarus|volume=1|issue=1–6|pages=200–257|bibcode=1962Icar....1..200O|doi=10.1016/0019-1035(62)90022-2}}</ref> Доказите наведуваат дека Јупитер има централно густо јадро. Ако е тоа така, се претпоставува дека масата на јадрото не е поголема од околу {{Земјина маса|12}}. Масата на јадрото е тешко точно да се процени поради релативно слабото познавање за тоа како би се однесувал цврстиот водород при многу висок притисок.<ref name="Jupiters Interior" />

== Релативна маса ==
{| class="wikitable sortable" style="margin-left: 20px;"
|+Масата на одредени [[Астрономско тело|астрономски тела]] во однос на масата на Јупитер
! Тело
! {{Јупитерова маса}}/''M'' <sub>телото</sub>
! ''М''<sub>телото</sub>/{{Јупитерова маса}} 
! class="unsortable" | Навод
|-
| [[Сонце]]
| {{val|9.547919|(15)|e=-4}}
| {{Вред|1047,348644|(17)|}}
| align="center" | <ref name="CBE">{{Наведена мрежна страница|url=http://maia.usno.navy.mil/NSFA/NSFA_cbe.html#MSMJ2009|title=Numerical Standards for Fundamental Astronomy|work=maia.usno.navy.mil|publisher=IAU Working Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20160826200953/http://maia.usno.navy.mil/NSFA/NSFA_cbe.html#MSMJ2009|archive-date=26 August 2016|accessdate=31 October 2017}}</ref>
|-
| [[Земја (планета)|Земја]]
| {{Вред|317.82838}}
| {{Вред|0.0031463520}}
| align="center" | <ref name="fact sheet">{{Наведена мрежна страница|url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/planet_table_ratio.html|title=Planetary Fact Sheet – Ratio to Earth|work=nssdc.gsfc.nasa.gov|accessdate=2016-02-12}}</ref>
|-
| [[Јупитер]]
| '''{{Вред|1}}'''
| '''{{Вред|1}}'''
| по дефиниција
|-
| [[Сатурн (планета)|Сатурн]]
| {{Вред|3.3397683}}
| {{Вред|0.29942197}}
| align="center" | 
|-
| [[Уран (планета)|Уран]]
| {{Вред|21.867552}}
| {{Вред|0.045729856}}
| align="center" |
|-
| [[Нептун]]
| {{Вред|18.53467}}
| {{Вред|0.05395295}}
| align="center" |
|}

== Поврзано ==
* [[Јупитеров полупречник]]
* [[Гасовит џин]]
* [[Земјина маса]]
* [[Маса (физика)]]
* [[Планетарна маса]]
* [[Сончева маса]]

== Наводи ==
{{наводи}}

[[Категорија:Астрономски мерни единици]]
[[Категорија:Планетологија]]
[[Категорија:Единици за маса]]