Преглед на кодот на Јупитеров тројанец

[[File:InnerSolarSystem-mk.png|thumb|upright=1.4|[[Астероид]]ите меѓу [[внатрешен Сончев Систем|внатрешниот Сончев Систем]] и [[Јупитер]]
{| style="width: 90%; margin: 4px 0 4px 20px;"
|-
| valign=top |
{{легенда2|#6ad768|border=1px solid #2B9929|'''''Јупитерови тројанци'''''}}<br />
{{легенда2|#d39300|border=1px solid #855D00|[[Хилдини астероиди]]}}
| valign=top |
{{легенда2|#e9e9e9|border=1px solid #999999|[[Главен астероиден појас]]}}<br />
{{легенда2|#007DD6|border=1px solid #00508A|[[Планета]]рни, [[орбита|орбити]]}}
|}
Јупитеровите тројанци се поделени во две групи: однапред е [[грчки табор|грчкиот табор]], а [[тројански табор|тројанскиот табор]] е зад Јупитeр следејќи ги во орбитата.
]]

'''Јупитеров тројанец''', вообичаено '''тројански астероиди''' или само '''[[тројанец (небесно тело)|тројанци]]''' — [[астероид]]и кои ја споделуваат орбитата на [[Јупитер]] околу [[Сонцето]]. Релативно на Јупитер, секој од тројанците [[либрација|либрира]] околу еднастабилните Јупитерови [[Лагранжова точка|Лагранжови точки]]: ''{{L4|nolink=yes}}'', кои се наоѓаат на 60° пред планетата во нивната орбита, и ''{{L5|nolink=yes}}'', 60° зад орбитата. Јупитеровите тројанци се распределени во две издолжени, закривени области околу Лагранжовите точки со просечна [[голема полуоска|големата полуоска]] од околу 5,2&nbsp;AU.<ref name=Yoshida2005/>

Првиот Јупитеров тројанец кој е забележан е [[588 Ахил]], од страна на германскиот астроном [[Макс Волф]] во 1906 година.<ref name=Nicholson1961/> Вкупно забележани се 7.040 Јупитерови тројанци {{as of|2018|October|lc=on}}.<ref name="MPC-Trojan-count" /> По договор, тие се именувани според  [[старогрчка митологија|старогрчката митологија]] според учесниците во [[Тројанска војна|Тројанската војна]], оттука името „Тројанец“. Вкупниот број на Јупитерови тројанци со пречник поголем од 1&nbsp;км се верува дека изнесува повеќе од {{Nowrap|1 милион}}, прилично подеднакво на бројот на астероиди поголеми од 1&nbsp;км во [[главен астероиден појас|Главниот астероиден појас]].<ref name=Yoshida2005/> Како и астероидите во Главниот астероиден појас, Јупитеровите тројанци создаваат [[Астероидно семејство#Сите семејства|семејства]].<ref name=Jewitt2004/>

Јупитеровите тројанци се темни тела со црвеникав, без особености [[спектар]]. Не постои цврст доказ за присуство на вода, или пак какво било соединение на нивната површина, но се верува дека тие се обвиени со [[толин]]и, органски полимери создадени од Сончевото зрачење.<ref name="Dotto2006" /> Густините на Јупитеровите тројанци (мерени според истражувањето на [[двојни ѕвезди|двојните ѕвезди]] или вртежните светлински криви) се движат од 0,8 до 2,5&nbsp;g·cm<sup>−3</sup>.<ref name=Jewitt2004/> Јупитеровите тројанци се верува дека се зафатени во орбитите во почетните фази на [[создавање и развој на Сончевиот Систем|создавање на Сончевиот Систем]] или малку подоцна, за време на [[планетарна миграција|планетарната миграција]] на џиновските планети.<ref name=Jewitt2004/>

Поимот „Тројански астероид“, точно се однесувана астероидите во соорбита со Јупитер, но општиот поим „[[тројанец (астрономија)|тројанец]]“ честопати се однесува на [[мало тело во Сончевиот Систем|малите тела во Сончевиот Систем]] кои се во ист однос со поголемите тела: на пример, постојат и [[Марсов тројанец|Марсови тројанци]] и [[Нептунов тројанец|Нептунови тројанци]],<ref name="Nep">{{Наведено списание|last=Sheppard|first=S. S.|author2=C. A. Trujillo|date=28 July 2006|title=A thick cloud of Neptune Trojans and their colors|journal=Science|location=New York|volume=313|issue=5786|pages=511–514|oclc=110021198|url=http://www.ciw.edu/users/sheppard/pub/Sheppard06NepTroj.pdf|doi=10.1126/science.1127173|pmid=16778021|bibcode=2006Sci...313..511S|access-date=2019-04-23|archive-date=2020-08-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20200812205818/https://carnegiescience.edu/users/sheppard/pub/Sheppard06NepTroj.pdf/|url-status=dead}}</ref> како и неодамна откриените [[Земјин тројанец|Земјини тројанци]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.nasa.gov/mission_pages/WISE/news/wise20110727.html |title=NASA's WISE Mission Finds First Trojan Asteroid Sharing Earth's Orbit 27 July 2011 |accessdate=2019-04-23 |archive-date=2017-05-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170502055548/https://www.nasa.gov/mission_pages/WISE/news/wise20110727.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Connors|first=Martin|first2=Paul|last2=Wiegert|first3=Christian|last3=Veillet|title=Earth's Trojan asteroid|journal=Nature|volume=475|issue=7357|pages=481–483|date=28 July 2011|url=|jstor=|doi=10.1038/nature10233|bibcode=2011Natur.475..481C|pmid=21796207}}</ref> Поимот „Тројански астероид“ вообичаено се однесува на Јупитеровите тројанци бидејќи тројанците биле првично откриени во Јупитеровата орбита која и ги има најголемиот број на познати тројанци.<ref name="MPC-Trojan-count" />

==Историја на набљудување==
[[File:Maximilian Franz Joseph Cornelius Wolf.jpg|thumb|right|upright|[[Макс Волф]] — откривач на првиот тројанец.]]

Во 1772 година, италијанскиот математичар [[Жозеф-Луј Лагранж]], при изучувањето на ограничувачкиот [[проблем на три тела]], предвидел дека мало тело кое споделува орбита со планета и се наоѓа на 60° пред или зад планетата ќе биде заробено во близина на овие точки.<ref name=Nicholson1961/> Заробеното тело ќе [[либрација|либрира]] полека околу точката на рамнотежа во орбита со облик на [[потковичеста орбита|полноглавец]] или [[потковичеста орбита|потковица]].<ref name=Marzari2002/> ове водечки и следбенички точки се наречени {{L4|nolink=yes}} и {{L5|nolink=yes}} [[Лагранжова точка|Лагранжови точки]].<ref name=Jewitt2000/>{{refn|The three other points—L<sub>1</sub>, L<sub>2</sub> and L<sub>3</sub>—are unstable.<ref name=Marzari2002/>|group=Note}} Првите астероиди заробени во Лагранжовите точки биле набљудувани век подоцна по Лагранжовата хипотеза. Најпрво биле откриени Јупитеровите.<ref name=Nicholson1961/>

[[Едвард емерсон Барнард|Барнард]] го извршил првото набљудување на тројанец, {{мпв|(12126) 1999 RM|11}} (означен како A904 RD во тој период), во 1904 година, но ниту тој и останатите не ја заемале предвид неговата важност во тој период.<ref name=Barnard1904>{{Наведена мрежна страница|date=1 October 1999|title=The Earliest Observation of a Trojan|publisher=Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA)|author=Brian G. Marsden|url=http://www.cfa.harvard.edu/iau/pressinfo/TheFirstTrojanObs.html|accessdate=20 January 2009}}</ref> Барнард верувал дека го забележал неодамна откриената месечина на [[Сатурнови месечини|Сатурн]] [[Феба (месечина)|Феба]], која во тој период била само на растојание од две [[лачна минута|лачни минути]], или пак астероид. идентитетот на телото останал непознат сè додека не се пресметала неговата орбита 1999 година.<ref name=Barnard1904/>

Првото признато откритие на тројанец се случило во февруари 1906 година, кога астрономот [[Макс Волф]] при [[Хајделберг-Конигштулска државна опсерваторија|Хајделберг-Конигштулската државна опсерваторија]] забележал [[астероид]] во [[Лангранжова точка|Лагранжовата точка]] {{L4|nolink=yes}} на системот [[Сонце]]–[[Јупитер]], кој подоцна е именуван [[588 Ахил]].<ref name=Nicholson1961/> Во 1906–1907 биле забележани уште два Јупитерови тројанци од страна на сонародникот [[Август Копф]] ([[624 Хектор]] и [[617 Патроколо]]).<ref name=Nicholson1961/> Хектор, како и Ахил, му припаѓал на ројот во {{L4|nolink=yes}} („пред“ планетата во нејзината орбита), додека пак Патрокло бил првиот познат астероид сместен во Лагранжовата точка {{L5|nolink=yes}} („зад“ планетата).<ref name=Einarsson1913/> До 1938 година, се забележани 11 Јупитерови тројанци.<ref name=Wyse1938/> Овој број се зголемил на 14 до 1961 година.<ref name=Nicholson1961/> Како што се подобрувале инстѕрументите, бројот на откритија забрзано се зголемувал: со јануари 2000 година, забеклежани се 257 тројанци;<ref name=Jewitt2000/> во мај 2003 година, бројот се зголемува на 1.600 јупитеорви тројанци.<ref name=Fernandes2003/> {{As of|2018|October}}година познати се 4.601 Јупитеров тројанец во {{L4|nolink=yes}} и 2.439 во {{L5|nolink=yes}}.<ref name="MPC-count-by-camp" />

== Именување ==
Обичајот за именување на Јупитеровите астероиди во точките {{L4|nolink=yes}} и {{L5|nolink=yes}} по познатите херои-борци од [[Тројанска војна|Тројанската војна]] било предложено од [[Јохан Пализа]] од [[Виена]], кој бил првиот кој прецизно ги пресметал нивните орбити.<ref name=Nicholson1961/>

Астероидите во предводничката ({{L4|nolink=yes}}) орбита се именувани според [[старогрчка митологија|старогрчките]] херои („старогрчки табор“ или „[[Ахил]]ова група“), а оние од следбеничката ({{L5|nolink=yes}}) орбитасе именувани според [[Троја]] („тројански табор“).<ref name=Nicholson1961/> Астероидите 617 Патроколо и 624 Хектор биле именувани пред да се воведе правилото, што довело до појава на [[Патроколо|старогрчки шпион]] во тројанскиот табор и [[Хектор|тројански шпион]] во старогрчкиот табор.<ref name=Wyse1938/><ref name="spies">{{Наведена мрежна страница|title=Trojan Asteroids|url=http://astronomy.swin.edu.au/cosmos/T/Trojan+Asteroids|website=Cosmos|publisher=Swinburne University of Technology|accessdate=13 June 2017}}</ref>

== Бројност и маса ==
[[File:Lagrange points.jpg|thumb|right|[[Гравитационен потенцијал|Гравитационска потенцијална]] контурна шема на која се прикажани Земјините Лагранжови точки; {{L4|nolink=yes}} и {{L5|nolink=yes}} се над и под планетата, соодветно. Јупитеровите Лагранжови точки се со слични местоположби но во значително поголема орбита.]]

Проценките на вкупниот број на Јупитерови тројанци се заснова на длабинските истражувања на ограничени области од небто.<ref name=Yoshida2005/> Ројот во {{L4|nolink=yes}} се верува дека вбројува меѓу 160–240.000 астероиди со пречници поголеми од 2&nbsp;км и околу 600.000 со пречници поголеми од 1&nbsp;км.<ref name=Yoshida2005/><ref name=Jewitt2000/> Ројот во {{L5|nolink=yes}} содржи споредлив број на тела, има повеќе од {{Nowrap|1 милион}} Јупитерови тројанци со големина од 1&nbsp;км или поголеми. Со телата посветли од [[апсолутна светлинска величина#Тела во Сончевиот Систем (H)|апсолутна величина]] 9,0 населеноста е најверојатно целосна.<ref name=Fernandes2003/> Овие броеви се слични со оние на астероидите во Главниот астероиден појас.<ref name=Yoshida2005/> Се проценува дека вкупната маса на Јупитеровите тројанци е 0,0001 од масата на Земјата или една петтина од масата на астероидниот појас.<ref name=Jewitt2000/>

Поновите истражувања укажуваат дека гореспоменатите бројни вредности за Јупитеровите тројанци се преценети неколкукратно. Оваа преценетост произлегува (1) од претпоставката дека сите Јупитерови тројанци имаат ниско [[албедо]] од околу 0,04, додека пак малите тела може да имаат просечно албедо повисоко од 0,12;<ref name=Fernandes2009/> (2) неточна претпоставка за распределбата на Јупитеровите тројанци на небото.<ref name=Nakamura2008/> Според новите претставки, вкупниот број на Јупитерови тројанци со пречник поголем од 2&nbsp;км е {{nowrap|6.300 ± 1.000}} и {{nowrap|3.400 ± 500}} во роевите во точките L<sub>4</sub> и L<sub>5</sub>, соодветно.<ref name=Nakamura2008/> Овие броеви ќе се намалат за фактор 2 доколку помалите Јупитерови тројанци се порефлектирачки од поголемите.<ref name=Fernandes2009/>

Бројот на Јупитерови тројанци набљудуван во ројот во {{L4|nolink=yes}} е малку поголем од бројот на оние набљудувани во {{L5|nolink=yes}}. Бидејќи најсветлите Јупитерови тројанци покажуваат мала променливост во бројноста меѓу двете населености, оваа разлика најверојатно се должи на пристрасноста на набљудувачот.<ref name=Jewitt2004/> Некои модели наведуваат дека ројот во {{L4|nolink=yes}} можно е да е делумно постабилен од оној во точката {{L5|nolink=yes}}.<ref name=Marzari2002/>

Најголемиот Јупитеров тројанец е [[624 Хектор]], кој има просечен пречник од 203&nbsp;±&nbsp;3,6&nbsp;км.<ref name=Fernandes2003/> Постојат и неколку поголеми Јупитерови тројанци за споредба во целокупното население. Намалувајќи се по големина, бројот на Јупитерови тројанци се намалува до 84&nbsp;км, многу побрзо за разлика од астероидниот појас. Пречникот од 84&nbsp;км соодветствува на апсолутна величина од 9,5, со [[албедо]] од 0,04. За пречниците меѓу 4,4–40&nbsp;км распределбата на Јупитеровите тројанци наликува на онаа на астероидите од астероидниот појас. Ништо не се знае за масите на помалите Јупитерови тројанци.<ref name=Marzari2002/> Распределбата по големи на помалите Јупитерови тројанци може да е производ од судирите на поголемите Јупитерови тројанци.<ref name=Jewitt2004/>

{{JPL SBDB Jupiter Trojans}}
;Опширен список
{{Најголеми Јупитерови тројанци}}

== Орбита ==
[[File:AnimatedOrbitOf624Hektor.gif|thumb|Анимација на траекторијата на 624 Хектор (сино), споредена со орбитата на Јупитер (надворешната црвена елипса)]].

Јупитеровите тројанци имаат орбити со полупречници меѓу 5,05 и 5,35&nbsp;ае (средната голема полуоска е 5,2&nbsp;±&nbsp;0,15&nbsp;ае), и се распределени преку издолжените, закривени области околу двете Лагранжови точки;<ref name=Yoshida2005/> секој од роевите се развлекува околу 26° по должина на орбитата на Јупитер, што доведува до вкупно растојание од околу 2,5&nbsp;ае.<ref name=Jewitt2000/> Ширината на роевите е приближно еднаква на два [[хилов полупречник|Хилови полупречници]], што во случајот на Јупитер изнесува околу 0,6&nbsp;ае.<ref name=Marzari2002/> Поголемиот дел од Јупитеровите тројанци имаат големи [[наклон (орбита)|наклони]] релативно во однос на Јупитеровата орбитална рамнина сè до 40°.<ref name=Jewitt2000/>

Јупитеровите тројанци не се на неподвижни растојанија од Јупитер. Тие полека либерираат околу нивните соодветни рамнотежни точки, периодично приближувајќи се или оддалечувајќи се од Јупитер.<ref name=Marzari2002/> Јупитеровите тројанци вообичаено следат патеки наречени [[полноглавичеста орбита|полноглавичести орбити]] околу Лагранжовите точки, просечниот периоф на нивната либрација е околу 150 години.<ref name=Jewitt2000/> Амплитудата на либерацијата (по должина на Јовијанската орбита) се менува од 0,6° до 88°, при што просекот изнесува 33°.<ref name=Marzari2002/> Симулациите покажале дека Јупитеровите тројанци може да се движат и по многу посложени патеки кога се движат од една Лагранжова точка до друга и овие орбити се наречени [[потковичеста орбита|потковичести орбити]] (досега не е познат Јупитеров тројанец со ваква орбита).<ref name=Marzari2002/>

=== Динамички семејства и парови ===

Во однос на постоењето на [[судирно семејство|динамички семејства]] во самото Јупитерово тројанско население е со потешкотии, бидејќи Јупитеровите тројанци се вкопани во далеку потесни избори за можни местоположби. Ова значи дека групите тежнеат да се преклопуваат и соединенуваат со целокупниот рој. До 2003 година препознаени се околу дузина динамички семејства. Јупитеровите тројански семејства се далеку помали по големина од семејствата во астероидниот појас, најголемото познато семејство е Менелајската група, која се состои од само 8 членови.<ref name=Jewitt2004/>

Во 2001 година, [[617 Патроколо]] е првиот Јупитеров тројанец кој е [[астероид|двоен астероид]].<ref name="Merline">{{Наведена мрежна страница|last=Merline|first=W. J.|date=2001|url=http://cbat.eps.harvard.edu/iauc/07700/07741.html#Item2|title=IAUC 7741: 2001fc; S/2001 (617) 1; C/2001 T1, C/2001 T2}}</ref> Орбитата на парот е крајно блиска, на растојание од 650&nbsp;км, споредено со 35.000&nbsp;км за примарната [[Хилова сфера]].<ref name=Marchis2006/> Најголемиот Јупитеров тројанец — [[624 Хектор]]— е најверојатно [[допирен пар (астероид)|допирен пар]] со месечинка.<ref name=Jewitt2004/><ref name=IAUC8732>{{Наведена мрежна страница|url=http://cbat.eps.harvard.edu/iauc/08700/08732.html#Item1|title=IAUC 8732: S/2006 (624) 1|accessdate=23 July 2006}} (Satellite Discovery)</ref><ref name=Lacerda2007/>

== Физички својства ==
[[File:624Hektor-LB1-mag15.jpg|thumb|right|Тројанецот [[624 Хектор]] (посочен) е сличен по [[привидна светлинска величина|сјај]] со [[џуџеста планета|џуџестата планета]] [[Плутон]].]]

Јупитеровите тројанци се темни тела со неправилни облици. Нивните [[геометриско албеда|албеда]] се движат меѓу 3 и 10%.<ref name=Fernandes2003/> Просечната вредност се движи меѓу 0,056&nbsp;±&nbsp;0,003 за тела поголеми од 57&nbsp;км,<ref name=Jewitt2004/> и 0,121&nbsp;±&nbsp;0,003 (R-појас) за оние помали од 25&nbsp;км.<ref name=Fernandes2009/> Астероидот [[4709 Еном]] го има најголемото албедо (0,18) од сите познати Јупитерови тројанци.<ref name=Fernandes2003/> Многу малку се знае за нивната маса, хемиски состав, вртежен период или другите физички својства на Јупитеровите тројанци.<ref name=Jewitt2004/>

=== Вртење ===
Вртежните периоди на Јупитеровите тројанци не се добро познати. Анализите на вртежните [[светлинска крива|светлински криви]] на 72 Јупитерови тројанци даваат просечен вртежен период од околу 11,2&nbsp;часа, додека пак просечниот период на контролниот примерок од астероидниот појас изнесува 10,6&nbsp;часа.<ref name=Barucci2002/> Распределбата на вртежните периоди на Јупитеровите тројанци се добро предвидени и опишани од [[Максвелова распределба|Максвеловата функција]],<ref group="Note">The Maxwellian function is <math>F=\begin{smallmatrix}\frac{1}{\sqrt{2\pi}\sigma}P^2\exp(-(P-P_0)^2/\sigma^2)\end{smallmatrix}</math>, where <math>P_0</math> is the average rotational period, <math>\sigma</math> is the Statistical dispersion of periods.</ref> додека пак распределбата во главниот појас не е Максвелова, со помали периоди во опсег од 8–10&nbsp;часа.<ref name=Barucci2002/> Максвеловата распределба на вртежните периоди за Јупитеровите тројанци може да е показател дека тие минале низ силен судирен развој споредбено со астероидниот појас.<ref name=Barucci2002/>

Во 2008 година екипа од [[Калвинов колеџ|Калвиновиот колеџ]] ги испитувала [[светлинска крива|светлинските криви]] на случаен примерок од десет Јупитерови тројанци, и определиле [[медијана|медијански]] вртежен период од 18,9 часа. Оваа вредност е значително поголема од онаа во главниот астероиден појас со слична големина (11,5 часа). Разликата може да укажува дека Јупитеровите тројанци имаат помала густина, што пак укажува дека истите се создале во [[Кајперов Појас|Кајперовиот Појас]] (Погледнете подолу).<ref>{{Наведено списание|last=Molnar|first=Lawrence A.|last2=Haegert|first2=Melissa J.|last3=Hoogeboom|first3=Kathleen M.|date=April 2008|title=Lightcurve Analysis of an Unbiased Sample of Trojan Asteroids|journal=The Minor Planet Bulletin|publisher=Association of Lunar and Planetary Observers|volume=35|issue=2|pages=82–84|oclc=85447686|bibcode=2008MPBu...35...82M}}</ref>

=== Состав ===
[[Спектроскопија|Спектроскопски]], Јупитеровите тројанци се [[астероид од типот D|астероиди од типот D]], кој се доминантни во надворешните области на астероидниот појас.<ref name=Jewitt2004/> Мал дел се класифицирани како тип [[астероид од типот P|P]] или [[астероид од типот C|C]].<ref name=Barucci2002/> Нивните спектри се црвени (што значи дека одбиваат повеќе светлина со подолги бранови должини) неутрални или без особености.<ref name=Fernandes2003/> Не постојат цврсти докази за присуство на вода, [[органска материја]] или хемиски соединенија {{as of|2007|lc=on}}. [[4709 Еном]] има албедо малку поголемо од просекот на Јупитеровите тројанци, што пак може да е показател за присуство на воден мраз. Некои од другите Јупитерови тројанци, како што е [[911 Агамемнон]] и [[617 Патроколо]], имаат многу мала впивливост при 1,7 и 2,3&nbsp;μm, што пак би значело присуство на органска материја.<ref>{{Наведено списание|title=Spectroscopic Search for Water Ice on Jovian Trojan Asteroids|last=Yang|first=Bin|last2=Jewitt|first2=David|date=2007|journal=The Astronomical Journal|volume=134|issue=1|pages=223–228|doi=10.1086/518368|url=http://www.iop.org/EJ/abstract/1538-3881/134/1/223/|accessdate=19 January 2009|bibcode=2007AJ....134..223Y}}</ref> Спектарот на Јупитеорвите тројанци е сличен со оние на [[Месечини на јупитер#неправилна месечина|неправилните Јупитерови месечини]] и, до одреден степен, [[кометно јадро|кометните јадра]], сепак Јупитеровите тројанци се спектрално многу поразлични од поцрвените спектри на телата од Кајперовиот Појас.<ref name=Yoshida2005/><ref name=Jewitt2004/> Спектарот на Јупитеровиот тројанец може да се спореди со спектар на мешавина од мраз, материјал богат со јаглерод, ([[ќумур]]),<ref name=Jewitt2004/> и веројатно [[силикат]]и богати со [[магнезиум]].<ref name=Barucci2002/> Составот на Јупитеровите тројанци во двата табори е сличен, со мала или нензачителна разлика меѓу двата роја.<ref>{{Наведено списание|title=The surface composition of Jupiter trojans: Visible and near-infrared survey of dynamical families|author=Dotto, E.|author2=Fornasier, S.|author3=Barucci, M. A.|journal=Icarus|volume=183|issue=2|date=August 2006|pages=420–434|doi=10.1016/j.icarus.2006.02.012|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103506000753|bibcode=2006Icar..183..420D|display-authors=etal}}</ref>

Екипа од [[Кекова опсерваторија|Кековата опсерваторија]] на Хаваи објави во 2006 година деја ја измерила густината на двојниот Јупитеров тројанец [[617 Патроколо]] и била помала од онаа на водниот мраз (0,8&nbsp;g/cm<sup>3</sup>), што наведува дека парот, а веројатно и останатите тројанци, повеќе наликуваат на [[комета|кометите]] Кајперовиот Појас со состав од воден мраз со слој од прашина, за разлика од астероидите од главниот појас.<ref name=Marchis2006/> Спротивставувајќи се на ова тврдење, густината на Хектор определена од светлинската крива е (2,480&nbsp;g/cm<sup>3</sup>) и е значително поголема од онаа на 617 Патроколо.<ref name=Lacerda2007/> Ваквата разлика во густините наведува дека густината не е добар показател за потеклото на астероидите.<ref name=Lacerda2007/>

== Потекло и развој ==

Постојат две главни теории за да се објасни создавањето и развојот на Јупитеровите тројанци. Првата од теориите тврди дека создавањето на Јупитеровите тројанци се случило во истата орбита на Јупитер во [[Сончев Систем|Сончевиот Систем]] и се во таа орбита од самото создавање.<ref name=Marzari2002/> Последната фаза на Јупитеровото создавање вклучувала забрзан раст на неговата маса преку забрзување на големи количества [[водород]] и [[хелиум]] од [[протопланетарен диск|протопланетарниот диск]], за време на овој раст, кој траел околу 10.000 години, масата на Јупитер се зголемила десеткратно. [[Планетезимал]]ите кои имале приближно исти орбити како Јупитер биле зафатени од зголемената гравитација на планетата.<ref name=Marzari2002/> Зафатниот механизам бил доста ефикасен околу 50% од преостанатите планетезимали биле зафатени и заробени. Оваа претпоставка има два поголеми проблеми: бројот на зафатени тела е поголема од бројот на набљудуваните Јупитерови тројанци четирикратно, и денешните астероиди Јупитеровите тројанци имаат поголеми орбитални наклони од оние во зафатниот модел.<ref name=Marzari2002/> Симулациите на ова сценарио покажале дека ваквиот начин на создавање би спречил создавање на тројанци во орбита околу [[Сатурн]], и ова е потврдено преку набљудувањата бидејќи до ден денес не се забележани тројанци во орбитата на Сатурн.<ref>{{Наведено списание|title=The growth of Jupiter and Saturn and the capture of Trojans |last=Marzari|first=F. |last2=Scholl|first2=H. |journal=Astronomy and Astrophysics|volume=339|pages=278–285|date=1998|bibcode=1998A&A...339..278M}}</ref> Во изменета верзија на оваа теорија Јупитер ги зафаќа тројанците за време на првичниот раст и почнува да се придвижува како што продолжува да расте. За време на придвижувањето на Јупитеровата орбита, орбитите на телата во потковичестите орбити се нарушени предизвикувајќи страната L4 на овие орбити да биде пренаселена. Како резултат вишок на тројанци се заробени во L4 страната кога потковичестите орбити се променети во полноглавести орбити со растот на Јупитер. И овој модел дава населеност поголема за 3-4 пати од вистинската.<ref name="Pirani_etal_2019">{{Наведено списание |last1=Pirani |first1=S. |last2=Johansen |first2=A. |last3=Bitsch |first3=B. |last4=Mustill |first4=A. J. |last5=Turrini |first5=D. |title=Consequences of planetary migration on the minor bodies of the early solar system |journal=Astronomy & Astrophysics |date=2019 |volume=623 |page=A169 |doi=10.1051/0004-6361/201833713 |arxiv=1902.04591 |url=https://www.aanda.org/articles/aa/abs/2019/03/aa33713-18/aa33713-18.html}}</ref>

Втората теорија дава предлог дека Јупитеоровите тројанци биле зафатени за време на преселувањето на џиновските планети опишани со [[ницишки модел|Ницишкиот модел]]. Во Ницишкиот модел орбитите на џиновските планети биле нестабилни {{Nowrap|500–600 милиони}} години по создавањето на Сончевиот Систем, кога Јупитер и Сатурн минале низ нивната 1:2 [[орбитална резонанција|резонантна]] точка. Ваквата средба предизвикала планетите [[Уран]] и [[Нептун]] ниле расеани во штотуко создадениот [[Кајперов Појас|Кајперовиот Појас]], нарушувајќи го и втурнувајќи милиони тела навнатре<ref name=Levison2007/> Кога Јупитер и Сатурн биле во близина на нивниот резонантен сооднос 1:2, орбитите на веќе постоечките Јупитерови тројанци станале нестабилни за време на втората резонантна средба на Јупитер и Сатурн. Ова се случило кога периодот на тројанската либрација околу нивната Лагранжова точка била во сооднос 3:1 со периодот во кој местоположбата на Јупитер минува релативно во Сатурновиот перихел. Овој процес бил повратен што овозможило дел од бројните тела исфрени од поместувањето на Уран и Нептун да навлезат во орбитите и да бидат зафатени од Јупитер и Сатурн. Овие нови тројанци имале различни наклони, резултат од бројните средби со џиновските планети пред истите да бидат зафатени.<ref name="Morbidelli">{{Наведено списание|last=Morbidelli|first=A.|author2=Levison, H. F.|author3=Tsiganis, K.|author4=Gomes, R.|date=26 May 2005|title=Chaotic capture of Jupiter's Trojan asteroids in the early Solar System|journal=Nature|volume=435|issue=7041|pages=462–465|oclc=112222497|url=http://www.oca.eu/michel/PubliGroupe/MorbyNature2005.pdf|doi=10.1038/nature03540|pmid=15917801|bibcode=2005Natur.435..462M|access-date=19 January 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090731120551/http://www.oca.eu/michel/PubliGroupe/MorbyNature2005.pdf#|archive-date=31 July 2009|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Овој процес може да се случи и подоцна кога Јупитер и Сатурн минувале низ послаби резонанции.<ref name=Nesvorny_2013>{{Наведено списание|last=Nesvorný|first=David|author2=Vokrouhlický, David |author3=Morbidelli, Alessandro |title=Capture of Trojans by Jumping Jupiter|journal=The Astrophysical Journal|date=2013|volume=768|issue=1|page=45|doi=10.1088/0004-637X/768/1/45|arxiv=1303.2900|bibcode=2013ApJ...768...45N}}</ref>

Во [[Јупитерово скочно сценарио|преработена верзија]] на Ницишкиот модел Јупитеровите тројанци се зафатени кога Јупитер наидува на леден џин за време на нестабилноста. Во оваа верзија на моделот еден од ледените џинови (Уран, Нептун, или загубена [[петопланетарен Ницишки модел|петта планета]]) е расеана навнатре во пресечна орбита со Јупитер и е расеана нанадвор од страна на Јупитер, што предизвикува Јупитер и Сатурн набрзина да се раздвојат. Кога големата полуоска на Јупитер потскокнува за време на овие средби постои можност дел од Јупитеровите тројанци да ја напуштат орбитата и нови тела да бидат зафатени со голема полуоска слична со онаа на Јупитер. По последната средба ледениот џин минува низ една од либрационите точки и ги превира нивните орбити, напуштајќи ја оваа либрациона точка осиромашен од во однос на другата планета. На крајот на средбите некои од Јупитеровите тројанци се исфрлени а други се зафатени коха Јупитер и Сатурн се во близина на слабата резонантна точка со сооднос 3:7 преку механизмот на Ницишкиот модел.<ref name="Nesvorny_2013"/>

Поддалечната иднина на Јупитеровите тројанцие отворено прашање, бидејќи бројните послаби резонанции меѓу Јупитер и Сатурн предизвикуваат тројанците да се однесуват хаотично.<ref name=Robutal2005/> Судирните расејувања постепено ги исцрпуваат Јупитеровите тројанци како што од нивната површина се исфрла материјалот. Исфрлените Јупитерови тројанци може да станат привремени сателити на Јупитер или пак [[комета|комети]].<ref name=Jewitt2004/> Симулациите покажале дека орбитите на 17% од Јупитеровите тројанци се нестабилни со развојот на Сончевиот Систем.<ref>{{Наведено списание|title=Chaotic Diffusion And Effective Stability of Jupiter trojans|author=Kleomenis Tsiganis|author2=Harry Varvoglis|author3=Rudolf Dvorak|publisher=Springer|journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy|volume=92|date=April 2005|doi=10.1007/s10569-004-3975-7|pages=71–87|url=http://www.springerlink.com/content/vp38717557064k15/|accessdate=17 January 2009|issue=1–3|bibcode=2005CeMDA..92...71T}}{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Левисон и останатите веруваат дека околу 200 исфрлени Јупитерови тројанци со пречници поголеми од 1&nbsp;км се движат низ Сончевиот Систем, од кои неколку ја пресекуваат [[Земјината орбита]].<ref name=Levison1997>{{Наведено списание|title=Dynamical evolution of Jupiter's Trojan asteroids|author=Levison, Harold F. |author2=Shoemaker, Eugene M. |author3=Shoemaker, Carolyn S.|journal=Nature|volume=385|issue=6611|pages=42–44|date=1997|doi=10.1038/385042a0|url=http://www.nature.com/nature/journal/v385/n6611/abs/385042a0.html|accessdate=19 January 2009|bibcode = 1997Natur.385...42L }}</ref> Некои од исфрлените Јупитерови тројанци можно е да станат и комети припаднички на Јупитеровото семејство комети како што му се приближуваат на сонцето и нивниот површински мраз започнува да испарува.<ref name=Levison1997/>

== Истражување ==

На 4 јануари 2017 година NASA објави дека [[Луси (вселенско летало)|Луси]] е одбрана за една од нивните две мисии од програмата [[Дисковери (програма)|Дисковери]].<ref>{{наведени вести|url=https://www.nasa.gov/press-release/nasa-selects-two-missions-to-explore-the-early-solar-system/|title=NASA Selects Two Missions to Explore the Early Solar System|last=Northon|first=Karen|date=4 January 2017|newspaper=NASA|access-date=5 January 2017}}</ref> Луси е предвидено да посети шест Јупитерови тројанци. Предвидено е да биде лансирана во 2021 година и ќе пристигне во точката {{L4}} на тројанскиот облак во 2027 година по прелетувањето покрај астероид од Главниот астероиден појас. По што ќе се врати во близина на Земјата за гравитациско забрзување кое ќе го одведе до Јупитеровиот тројански облак во точката {{L5}} каде ќе го посети астероидот 617 Патроколо.<ref name="round 1">{{наведени вести |last=Dreier |first=Casey |last2=Lakdawalla |first2=Emily |url=http://www.planetary.org/blogs/casey-dreier/2015/09301336-discovery-downselect.html |title=NASA announces five Discovery proposals selected for further study |work=The Planetary Society |date=30 September 2015 |accessdate=1 October 2015}}</ref>

Јапонската вселенска агенција предложила [[сончево едро|сончевото едро]] [[ОКЕАНОС]], кон крајот на 2020-тите да изврши прелет и анализа на тројански астероид или пак да изврши едноставна повратна мисија за собирање на примероци.

== Поврзано ==
{{пст}}
* [[Список на Јупитерови тројанци (Старогрчки табор)]]
* [[Список на Јупитерови тројанци (Тројански табор)]]
* [[Список на тела во Лагранжовите точки]]
* [[Список на тела кои ја пресекуваат Јупитеровата орбита]]
* [[Шумејкер–Леви 9]]
{{пстк}}
== Белешки ==
<references group=Note/>
== Наводи ==
{{Reflist|30em|refs=

<ref name="MPC-Trojan-count">{{Наведена мрежна страница |title=Trojan Minor Planets |publisher=Minor Planet Center |url=http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/Trojans.html |accessdate=14 October 2018}}</ref>

<ref name="MPC-count-by-camp">{{Наведена мрежна страница |title=List of Jupiter trojans |publisher=Minor Planet Center |url=http://www.minorplanetcenter.net/iau/lists/JupiterTrojans.html |accessdate=14 October 2018}}</ref>

<ref name="Dotto2006">{{Наведено списание |title=The surface composition of Jupiter Trojans: Visible and near-infrared survey of dynamical families |journal=Icarus |pages=420–434 |year=2006 |volume=183 |issue=2 |last1=Dotto |first1=E |last2=Fornasier |first2=S |last3=Barucci |first3=M.A |last4=Licandr o|first4=J |last5=Boehnhardt |first5=H |last6=Hainaut |first6=O |last7=Marzari |first7=F |last8=De Bergh |first8=C |last9=De Luise |first9=F |doi=10.1016/j.icarus.2006.02.012|bibcode=2006Icar..183..420D}}</ref>

<ref name="Jewitt2000">{{Наведено списание |last=Jewitt |first=David C. |author2=Trujillo, Chadwick A. |author3=Luu, Jane X. |title=Population and size distribution of small Jovian Trojan asteroids |date=2000 |journal=The Astronomical Journal |volume=120 |issue=2 |pages=1140–7 |doi=10.1086/301453 |bibcode=2000AJ....120.1140J |arxiv=astro-ph/0004117}}</ref>

<ref name="Yoshida2005">{{Наведено списание |last=Yoshida |first=F. |author2=Nakamura, T |title=Size distribution of faint L4 Trojan asteroids |date=2005 |journal=The Astronomical Journal |volume=130 |issue=6 |pages=2900–11 |doi=10.1086/497571 |bibcode=2005AJ....130.2900Y}}</ref>

<ref name="Wyse1938">{{Наведено списание |last=Wyse |first=A.B. |title=The Trojan group |date=1938 |journal=Astronomical Society of the Pacific Leaflets |volume=3 |issue=114 |pages=113–19 |bibcode=1938ASPL....3..113W}}</ref>

<ref name="Einarsson1913">{{Наведено списание |last=Einarsson |first=Sturla |title=The Minor Planets of the Trojan Group |date=1913 |journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific |volume=25 |issue=148 |pages=131–3 |bibcode=1913PASP...25..131E |doi=10.1086/122216}}</ref>

<ref name=Nakamura2008>{{Наведено списание |last=Nakamura |first=Tsuko |last2=Yoshida |first2=Fumi |title=A New Surface Density Model of Jovian Trojans around Triangular Libration Points |date=2008 |journal=Publications of the Astronomical Society of Japan |volume=60 |issue=2 |pages=293–296 |bibcode=2008PASJ...60..293N |doi=10.1093/pasj/60.2.293}}</ref>

<ref name="Nicholson1961">{{Наведено списание |last=Nicholson |first=Seth B. |title=The Trojan asteroids |date=1961 |journal=Astronomical Society of the Pacific Leaflets |volume=8 |issue=381 |pages=239–46 |bibcode=1961ASPL....8..239N}}</ref>

<ref name="Marzari2002">{{Наведена книга |last=Marzari |first=F. |author2=Scholl, H. |author3=Murray C. |author4=Lagerkvist C. |date=2002 |chapter=Origin and Evolution of Trojan Asteroids |title=Asteroids III |publisher=University of Arizona Press |pages=725–38 |location=Tucson, Arizona |chapter-url=http://www.lpi.usra.edu/books/AsteroidsIII/pdf/3007.pdf }}</ref>

<ref name="Barucci2002">{{Наведена книга |last=Barucci |first=M.A. |author2=Kruikshank, D.P. |author3=Mottola S. |author4=Lazzarin M. |date=2002 |chapter=Physical Properties of Trojan and Centaur Asteroids |title=Asteroids III |publisher=University of Arizona Press |pages=273–87 |location=Tucson, Arizona}}</ref>

<ref name="Levison2007">{{Наведено списание |first=Harold F. |last=Levison |first2=Alessandro |last2=Morbidelli |first3=Christa |last3=Van Laerhoven |title=Origin of the Structure of the Kuiper Belt during a Dynamical Instability in the Orbits of Uranus and Neptune |date=2007 |bibcode=2008Icar..196..258L |arxiv=0712.0553 |doi=10.1016/j.icarus.2007.11.035 |journal=Icarus |volume=196 |issue=1 |pages=258–273 |display-authors=etal}}</ref>

<ref name="Marchis2006">{{Наведено списание |last=Marchis |first=Franck |author2=Hestroffer, Daniel |author3=Descamps, Pascal |title=A low density of 0.8&nbsp;g&nbsp;cm<sup>−3</sup> for the Trojan binary asteroid 617 Patroclus |date=2006 |journal=Nature |volume=439 |issue=7076 |pages=565–567 |bibcode=2006Natur.439..565M |doi=10.1038/nature04350 |pmid=16452974 |arxiv=astro-ph/0602033 |display-authors=etal}}</ref>

<ref name="Fernandes2003">{{Наведено списание |last=Fernandes |first=Yanga R. |author2=Sheppard, Scott S. |author3=Jewitt, David C. |title=The albedo distribution of Jovian Trojan asteroids |date=2003 |journal=The Astronomical Journal |volume=126 |issue=3 |pages=1563–1574 |bibcode=2003AJ....126.1563F |doi=10.1086/377015|citeseerx=10.1.1.7.5611 }}</ref>

<ref name=Fernandes2009>{{Наведено списание |last1=Fernández |first1=Y. R. |last2=Jewitt |first2=D. |last3=Ziffer |first3=J. E. |title=Albedos of Small Jovian Trojans |journal=The Astronomical Journal |volume=138 |issue=1 |pages=240–250 |year=2009 |doi=10.1088/0004-6256/138/1/240 |bibcode=2009AJ....138..240F |arxiv=0906.1786}}</ref>

<ref name="Lacerda2007">{{Наведено списание |last=Lacerda |first=Pedro |author2=Jewitt, David C. |title=Densities of Solar System Objects from Their Rotational Light Curves |date=2007 |journal=The Astronomical Journal |volume=133 |issue=4 |pages=1393–1408 |doi=10.1086/511772 |bibcode=2007AJ....133.1393L |arxiv=astro-ph/0612237}}</ref>

<ref name="Jewitt2004">{{Наведена книга |last=Jewitt |first=David C. |last2=Sheppard |first2=Scott |last3=Porco |first3=Carolyn |chapter=Jupiter's Outer Satellites and Trojans |title=Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere |date=2004 |publisher=Cambridge University Press |editor=Bagenal, F. |editor2=Dowling, T.E. |editor3=McKinnon, W.B. |chapter-url=http://www.dtm.ciw.edu/users/sheppard/pub/Sheppard04JupChapter.pdf }}</ref>

<ref name="Robutal2005">{{Наведено списание |last=Robutal |first=P. |author2=Gabern, F. |author3=Jorba A. |title=The observed Trojans and the global dynamics around the lagrangian points of the sun–jupiter system |date=2005 |journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy |volume=92 |issue=1–3 |pages=53–69 |doi=10.1007/s10569-004-5976-y |url=http://www.cds.caltech.edu/~gabern/preprints/osterreich.pdf |bibcode=2005CeMDA..92...53R |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090731062642/http://www.cds.caltech.edu/~gabern/preprints/osterreich.pdf |archivedate=31 July 2009 |df=dmy-all }}</ref>

}} <!-- end of reflist -->

== Надворешни врски ==
{{рв|Jupiter trojans}}
* {{Наведена мрежна страница |url=http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/Trojans.html |title=Minor Planet Center's List of Trojan Minor Planets}}
* {{Наведена мрежна страница |last=Sheppard |first=Scott |url=http://www.dtm.ciw.edu/users/sheppard/satellites/trojan.html |title=The Trojan Page}}
* {{Наведено списание |last=Lykawka |author2=Horner |title=The Capture of Trojan Asteroids by the Giant Planets During Planetary Migration |first1=P. S. |doi=10.1111/j.1365-2966.2010.16538.x |date=2010 |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume=405 |issue=1383 |pages=1375–1383 |arxiv=1003.2137 |bibcode=2010MNRAS.405.1375L}}
* [http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2012-322 NASA's WISE Colors in Unknowns on Jupiter Asteroids] (NASA 2012-322 : 15 October 2012)
* {{YouTube |id=arvl5JQ6ll0 |title=NASA's New Discovery Missions: ''Psyche'' and ''Lucy''}}

{{Asteroids}}
{{Jupiter}}
{{Мали тела во Сончевиот Систем}}

[[Категорија:Јупитерови тројанци| ]]
[[Категорија:Тројански астероиди|5]]