Преглед на кодот на Америциум-241

{{Short description|Radioactive isotope of Americium}}
{{Infobox isotope
 | symbol =Am
 | mass_number =241
 | mass = {{val|241.0568273|(12)}}<ref name="NUBASE2020">{{NUBASE2020}}</ref>
 | num_neutrons =146
 | num_protons = 95
 | abundance = 0 ([[синтетички елемент|синтетички]])
 | halflife ={{val|432.6|0.6|u=години}}<ref name="NUBASE2020"/>
 | image = Americium button hd.jpg
 | image_caption = Мало копче кое содржи{{sup|241}}AmO{{sub|2}} од детектор за чад 
 | decay_product =Neptunium-237
 | decay_symbol =Np
 | decay_mass =237
 | decay_mode1 =[[алфа зрачење|α-распаѓање]] (алфа)
 | decay_energy1 =5.486
 | decay_mode2 =[[гама зраци|γ-емисија]] (гама)
 | decay_energy2 =  0.0595409
 | decay_mode3 =CD ([[кластер распаѓање]])
 | decay_energy3 =  93.923
 | decay_mode4 =SF ([[spontaneous fission]])
 | parent =Plutonium-241
 | parent_symbol =Pu
 | parent_mass =241
 | parent_decay =beta
 | parent2 =Curium-241
 | parent2_symbol =Cm
 | parent2_mass =241
 | parent2_decay =EC
 | parent3 =Berkelium-245
 | parent3_symbol =Bk
 | parent3_mass =245
 | parent3_decay =alpha
 | spin = 5/2−
 | excess_energy = {{val|52934.3|1.1}}<ref name="NUBASE2020"/>
 | binding_energy = {{val|7543.2795|(46)}}<ref name="NUBASE2020"/>
}}'''Америциум-241''' ( '''{{Гинд|241}} Ам''', '''Ам-241''' ) е [[Изотопи на америциумот|изотоп на америциум]] . Како и сите изотопи на америциум, тој е [[Радиоактивност|радиоактивен]], со [[Период на полураспад|пeриод на полураспаѓање]] од {{Вред|432.2}} години . {{Гинд|241}} Am е најчестиот [[изотоп]] на [[америциум]], како и најраспространетиот изотоп на америциум во нуклеарниот отпад . Најчесто се наоѓа во јонизиран во  детекторите за чад и е потенцијално гориво за долготрајни радиоизотопски термоелектрични генератори (RTG). Неговите вообичаени матични нуклиди се [[Бета-распад|β {{Гинд|−}}]] од {{Гинд|241}} Pu, [[Електронски зафат|електронски рафат]]  од {{Гинд|241}} Cm и [[Алфа-распад|α]] од {{Гинд|245}} Bk. {{Гинд|241}} Америциумот не е фисилен, но може да се расцепи, а критичната маса на гола сфера е 57,6-75,6 килограми и дијаметар на сфера од 19-21 центиметар . {{R|dias}} Америциум-241 има специфична активност од 3.43 кири по грам. {{R|cdc4}} Најчесто се наоѓа во форма на америциум-241 диоксид ( {{Гинд|241}} {{Динд|2}} ). Овој изотоп има и една мета состојба, {{Гинд|241m}} Am, со енергија на возбудување од 2.2 [[Електронволт|мегаелектронволти]]   и [[Период на полураспад|период на полураспаѓање]] од {{Вред|1.23}} μs . Присуството на {{Гинд|241}} Am во [[плутониум]] се одредува според оригиналната концентрација на плутониум-241 и староста на примерокот. Поради малата пенетрација на алфа зрачењето, америциум-241 e ризичен за здравјето само ако се внесе во телото или пак вдиши. Ако примерокот на плутониум е постар тој во себе содржи {{Гинд|241}} Pu  и натрупан {{Гинд|241}} Am. Во некои случаи може да биде потребно хемиско отстранување на америциум-241 од преработен плутониум (на пр., при преработка на јами на плутониум ).<ref name="NRC_Industrial_2020">{{cite web | url = https://www.nrc.gov/materials/miau/industrial.html | date = 2020-12-02 | title = Industrial Uses of Nuclear Materials | website = [[Nuclear Regulatory Commission]] | access-date = 2022-09-02 | language = en-us | archive-url = https://web.archive.org/web/20220808144429/https://www.nrc.gov/materials/miau/industrial.html | archive-date = 2022-08-08 | url-status = live | df = dmy-all }}</ref>

== Нуклеосинтеза ==
Америциум-241 се произведува во мали количини во [[Јадрен реактор|нуклеарни реактори]] со децении, а до сега се акумулирани многу килограми од {{Гинд|241}} Am. {{R|g12622}} <sup class="reference nowrap"><span title="Page: 1262">&#x3A;&#x200A;1262 година&#x200A;</span></sup>Како и да е, откако првпат бил изложен за продажба во 1962 година, неговата цена била околу {{US$|1,500}} за грам од  {{Гинд|241}}Am. Оваа цена до денес останува речиси непроменета поради многу сложената процедура која треба да се изврши при раздвојување. {{R|smoke}}

: <math>\mathrm{^{238}_{\ 92}U\ \xrightarrow {(n,\gamma)} \ ^{239}_{\ 92}U\ \xrightarrow [23.5 \ min]{\beta^-} \ ^{239}_{\ 93}Np\ \xrightarrow [2.3565 \ d]{\beta^-} \ ^{239}_{\ 94}Pu}</math>

Заробувањето на два неутрони со {{Гинд|239}} Pu (т.н. (n,γ) реакција), проследено со β-распаѓање, резултира со {{Гинд|241}} часот:

: <math>\mathrm{^{239}_{\ 94}Pu\ \xrightarrow {2~(n,\gamma)} \ ^{241}_{\ 94}Pu\ \xrightarrow [14.35 \ yr]{\beta^-} \ ^{241}_{\ 95}Am}</math>

Присуството на плутониумот во потрошеното нуклеарно гориво е околу 12% од {{Гинд|241}} Pu. Бидејќи се претвора во {{Гинд|241}} Am, {{Гинд|241}} Pu може да се извлече и може да се користи за да се генерираат дополнителни {{Гинд|241}} Am.  Сепак, овој процес е прилично бавен: половина од првобитната количина од {{Гинд|241}} Pu се распаѓа на {{Гинд|241}} Am по околу 14 години, а количината од {{Гинд|241}} Am достигнува максимум по 70 години. {{R|BREDL}}<ref name="dias">{{cite conference | last1 = Dias | first1 = Hemanth  | last2 = Tancock | first2 = Nigel  |last3 = Clayton | first3 = Angela | date = 2003-10-20 | title = Critical mass calculations for <sup>241</sup>Am, <sup>242m</sup>Am and <sup>243</sup>Am | conference = Proceedings of the seventh international conference on nuclear criticality safety | publisher = [[Japan Atomic Energy Research Institute]] | citeseerx = 10.1.1.540.1085 | via = [[International Atomic Energy Agency|International Atomic Energy Agency (IAEA)]] | df = dmy-all }}</ref><ref name="BREDL">{{cite web | url = https://www.bredl.org/sapc/Pu_ReportI.htm | title =  PLUTONIUM: THE LAST FIVE YEARS {{!}} Part I: The Trouble With Plutonium {{!}} A Review of Plutonium Destructiveness, Complexity, and Hazards | website = Blue Ridge Environmental Defense League | access-date = 2022-09-02 | archive-url = https://web.archive.org/web/20220728085430/https://www.bredl.org/sapc/Pu_ReportI.htm | archive-date = 2022-07-28 | df = dmy-all}}</ref>

Добиениот {{Гинд|241}} Am може да се користи за генерирање на потешки изотопи на америциум со дополнително зафаќање на неутрони во нуклеарен реактор. Во реактор лесна вода (LWR - light-water reactor ), 79% од заробените неутрони на {{Гинд|241}} Am се претвораат во {{Гинд|242}} Am и 10% во неговиот нуклеарен изомер {{Гинд|242m}} Am:<ref>{{Наведено списание|last=Sasahara|first=Akihiro|last2=Matsumura|first2=Tetsuo|last3=Nicolaou|first3=Giorgos|last4=Papaioannou|first4=Dimitri|date=2012-02-07|title=Neutron and Gamma Ray Source Evaluation of LWR High Burn-up {{chem|UO|2}} and MOX Spent Fuels|journal=Journal of Nuclear Science and Technology|publisher=[[Nuclear power in Japan#Nuclear Research and professional organizations in Japan|Atomic Energy Society of Japan (AESJ)]]|volume=41|issue=4|pages=448–456|doi=10.1080/18811248.2004.9715507|issn=0022-3131|oclc=2251715|doi-access=}}</ref>

: 79%:&nbsp;&nbsp;<math>\mathrm{^{241}_{\ 95}Am\ \xrightarrow {(n,\gamma)} \ ^{242}_{\ 95}Am}</math>

== Распаѓање ==
Америциум-241 се распаѓа главно преку [[Алфа-распад|алфа распаѓање]], со слаб нуспроизвод на [[Гама-зрачење|гама зраци]] .  Приказ на α-распаѓањето :

Енергиите на α-распаѓање се 5,486 [[мегаелектронволт]]и за {{Постоток|85|100}} од времето (оној што е широко прифатен за стандардна енергија на α-распаѓање), 5,443 MeV во 13% од времето и 5,388 MeV за останатите 2%.<ref name=cdc4>{{cite web |url=https://www.atsdr.cdc.gov/toxprofiles/tp156-c4.pdf |title=Americium: Chemical, physical, and radiological information |pages=103–111 |publisher=Agency for Toxic Substances and Disease Registry (CDC) |access-date=24 July 2019}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.researchcompliance.uc.edu/Libraries/Isotopes/Am-241.sflb.ashx|title=AMERICIUM-241}}</ref> Енергијата на [[Гама-зрачење|γ-зраци]] е 59.5409 keV во најголем дел, со мали количини на други енергии како 13,9 keV, 17,8 keV и 26,4 keV .<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.iaea.org/inis/collection/NCLCollectionStore/_Public/29/041/29041560.pdf|title=GAMMA RAY SPECTRUM OF AM-241 IN A BACK SCATTERING GEOMETRY USING A HIGH PURITY GERMANIUM DETECTOR}}</ref>

Вториот најчест тип на распаѓање на америциум-241  е со [[спонтана фузија]], со сооднос на разгранување од 3.6×10{{Гинд|−12}}<ref name="nubase">{{NUBASE2016}}</ref> и се случува 1,2 пати во секунда по грам од {{Гинд|241}}Am. Може да се запише на следниов начин (ѕвездичката означува возбудено јадро):

<math>\mathrm{^{241}_{\ 95}Am\longrightarrow~^{241}_{\ 95}Am^*\longrightarrow3^1_0n~+~fission~products~+energy~(\gamma)}
</math>

Најмалку вообичаен (најреток) тип на распаѓање за америциум-241 e [[Силициум|<sup>34</sup> Si]] кластер распаѓање, со однос на распаѓање помал од 7.4×10<sup>−16</sup>.<ref name="nubase">{{NUBASE2016}}</ref> Прикажано тука:

<math>\mathrm{^{241\!\,}_{\ 95}Am\longrightarrow^{207}_{\ 81}Tl+^{34}_{14}Si}</math>

== Примена ==

=== Јонизирачки тип на детектор за чад ===
Америцум-241 е единствениот синтетички изотоп што пронашол своја примена во домаќинството, каде што најчестиот тип детектор за чад (тип со јонизација) користи AmO<sub>2</sub> (америциум-241 диоксид) како негов извор на јонизирачко зрачење .
<ref name="smoke">{{cite web | author = <!-- Not stated --> | url = http://www.world-nuclear.org/info/inf57.html | title =  Smoke detectors and americium | archive-url = https://web.archive.org/web/20081224123105/http://www.world-nuclear.org/info/inf57.html | archive-date = 2008-12-24 | website = [[World Nuclear Association]] | date = January 2009 | access-date = 2022-09-02 | url-status = dead | language = en-gb | df = dmy-all}}</ref><ref>{{Наведено списание|date=May 2002|title=Smoke Detectors and Americium|url=http://www.uic.com.au/nip35.htm|journal=Nuclear Issues Briefing Paper|language=en-au|publisher=[[Uranium Information Centre]]|volume=35|archive-url=https://web.archive.org/web/20080303223058/http://www.uic.com.au/nip35.htm|archive-date=2008-03-03|access-date=2022-09-02}}</ref> Овој изотоп се претпочита да се користи повеќе од [[Радиум|<sup>226</sup> Ra]] бидејќи испушта 5{{Меѓупростори}}пати повеќе алфа честички и релативно малку штетно гама зрачење. Со период на распаѓање од {{Вред|432.2}} години америциумот во детекторот за чад се намалува и вклучува околу 3% [[нептуниум]] по {{Вред|19}} години, а околу 5% по {{Вред|32}}  години. Количината на америциум во типичен нов детектор за чад е 0,29 микрограми (околу 1/3000 од тежината на мало зрно [[песок]] ) со активност од 1 микрокири. Некои стари индустриски детектори за чад (особено од корпорацијата Pyrotronics) можат да содржат до 80 микрокири . Количината на {{Гинд|241}} Am полека се намалува додека се распаѓа во [[Изотопи на нептуниумот|нептуниум-237]] ( {{Гинд|237}} Np), различен трансурански елемент со многу подолг полуживот (околу {{Вред|2.14}} милиони години). Зрачените [[Алфа-честичка|алфа честички]] минуваат низ комората за јонизација, простор исполнет со воздух помеѓу две [[Електрода|електроди]], што овозможува мала, постојана [[електрична струја]] да помине помеѓу кондензаторските плочи поради зрачењето што го јонизира воздушниот простор помеѓу. Секој чад што ќе навлезе во комората блокира/апсорбира дел од алфа честичките да не минуваат слободно и ја намалува јонизацијата и затоа предизвикува пад на струјата. Колото на алармот го детектира овој пад на струјата и како резултат на тоа, го активира пиезоелектричниот звучник да се огласи. Во споредба со алтернативниот оптички детектор за чад, детекторот за јонизирачки чад е поевтин и може да открие честички кои се премногу мали за да создадат значително расејување на светлината. Сепак, тој е повеќе склон кон лажни аларми .<ref>{{Наведен научен собир|location=[[Duisburg]], [[Germany|DE]]}}</ref><ref>{{Наведен извештај|access-date=2022-09-02}}</ref>

==== Процес на производство ====
Процесот на правење америциум што се користи во копчињата на детекторите за чад започнува со америциум диоксид.<ref name = "g12622">{{cite book | last1 = Greenwood | first1 = Norman N. | last2 = Earnshaw | first2 = Alan | title = Chemistry of the Elements | edition = 2nd | date = 1997 | publisher = [[Pergamon Press]] | isbn = 978-0-7506-3365-9 | ol = OL689297M | oclc = 1005231772 | lccn = 97036336 }}</ref> {{Гинд|241}} AmO {{Динд|2}} во својата основа е измешан со злато, обликуван во брикети и споен со притисок и топлина на над {{Convert|1470|F|C}} . Подлога од сребро и предна обвивка од злато (или легура на злато или [[паладиум]] ) се нанесуваат на брикетата и се зацврстуваат со топло ковање. Брикетот потоа се обработува низ неколку фази на [[Валавница|ладно валање]] за да се постигне саканата дебелина и нивоа на емисија на зрачење. Конечната дебелина е околу 0,20&nbsp;mm, при што златната обвивка претставува околу еден процент од дебелината. Добиената лента од фолијата, која е околу 20&nbsp;mm широка, се сече на делови долго по 1 m. Изворите се издупчени од лентата со фолија. Секој диск, околу 5,1&nbsp;mm во дијаметар, се монтира во метален држач, обично направен од алуминиум. Држачот е куќиштето, што е најголем дел од она што се гледа на копчето. Тенкиот раб на држачот се превртува за целосно да се запечати исечениот раб околу дискот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.madehow.com/Volume-2/Smoke-Detector.html|title=Smoke Detector|date=n.d.|work=How Products are Made|accessdate=2022-09-01}}</ref>

=== РТГ (радиоизотопски термоелектричен генератор) производство на енергија ===
Бидејќи {{Гинд|241}} Am има ''приближно'' сличен период на полураспаѓање со {{Гинд|238}} Pu (432,2 години наспроти 87 години), тој е предложен како активен [[изотоп]] на радиоизотопски термоелектрични генератори, за употреба во вселенски летала.<ref name="RTG">{{Наведена книга|url=http://fti.neep.wisc.edu/neep602/SPRING00/lecture5.pdf|title=NEEP 602 Course Notes|last=Kulcinski|first=G.L.|date=Spring 2000|publisher=[[University of Wisconsin–Madison|University of Wisconsin Fusion Technology Institute]]|at=last page|chapter=Nuclear Power in Space|archive-url=https://web.archive.org/web/20060104181038/http://fti.neep.wisc.edu/neep602/SPRING00/lecture5.pdf|archive-date=2006-01-04|df=dmy-all}}</ref> Иако америциум-241 произведува помалку топлина и електрична енергија од плутониум-238 (приносот на моќност е 114,7 миливолти за грам за {{Гинд|241}}Am наспроти 570 миливолти за грам за {{Гинд|238}} Pu) <ref name="RTG" /> и неговото зрачење претставува поголема закана за луѓето поради емисијата на гама и неутрони, има предности за долготрајни мисии со значително подолг полуживот. [[Европска вселенска агенција|Европската вселенска агенција]] работи на RTG базирани на америциум-241 за своите вселенски сонди <ref name="ESAPP">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.oosa.unvienna.org/pdf/pres/stsc2012/tech-18E.pdf|title=European Space Nuclear Power Programme: UK Activities|last=Chahal|first=Major S.|date=2012-02-08|work=[[UK Space Agency]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120516160844/http://www.oosa.unvienna.org/pdf/pres/stsc2012/tech-18E.pdf|archive-date=2012-05-16|accessdate=2022-09-01}}</ref> како резултат на глобалниот недостиг на плутониум-238 и лесен пристап до америциум-241 во Европа од преработка на нуклеарен отпад.<ref>{{Наведени вести|url=https://spaceflightnow.com/news/n1007/09rtg/|title=Space agencies tackle waning plutonium stockpiles|last=Clark|first=Stephen|date=2010-07-09|work=Spaceflight Now|access-date=2022-09-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20220728112600/https://spaceflightnow.com/news/n1007/09rtg/|archive-date=2022-07-28|quote=ESA's nuclear program would likely focus on americium, according to Southwood. [...] Americium-241 has a longer half-life than plutonium-238, meaning it could survive longer in space, but the isotope produces less heat and electricity. Americium is also a greater radiation hazard to humans, according to scientists.}}</ref><ref name="Ref_ff">{{Наведени вести|url=https://www.npr.org/2009/09/28/113223613/plutonium-shortage-could-stall-space-exploration|title=Plutonium Shortage Could Stall Space Exploration|last=Greenfieldboyce|first=Nell|date=2009-09-28|work=[[NPR]]|access-date=2022-09-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20220812003215/https://www.npr.org/2009/09/28/113223613/plutonium-shortage-could-stall-space-exploration|archive-date=2022-08-12|quote=NASA is running out of the special kind of plutonium needed to power deep space probes, worrying planetary scientists who say the U. S. urgently needs to restart production of plutonium-238.|author-link=Nell Greenfieldboyce}}</ref>

Неговите барања за заштита во RTG се втори најниски од сите можни изотопи: само {{Гинд|238}} Pu бара помалку. Предност во однос на {{Гинд|238}} Pu е тоа што се произведува како нуклеарен отпад и е речиси изотопски чист.<ref name="Doc3043">{{Наведен научен собир|bibcode=5|location=[[The Woodlands, Texas]]}}</ref>

=== Извор на неутрони ===
Оксидите од {{Гинд|241}} Ам притиснати со [[берилиум]] можат да бидат многу ефикасни извори на неутрони, бидејќи тие испуштаат [[Алфа-честичка|алфа честички]] за време на [[Радиоактивност|радиоактивното распаѓање]] :

: <math>\mathrm{^{241\!\,}_{\ 95}Am\ \overset{432.2y}{\longrightarrow} \ ^{237}_{\ 93}Np\ +\ ^{4}_{2}\alpha^{2+} +\ \gamma~59.5~keV}</math>

Овде америциум делува како извор на алфа, а берилиумот произведува неутрони поради неговиот голем пресек за (α,n) нуклеарна реакција:

: <math display="inline">\mathrm{^{9}_{4}Be\ +\ ^{4}_{2}\alpha^{2+} \longrightarrow \ ^{12}_{\ 6}C\ +\ ^{1}_{0}n\ +\ \gamma}</math>

Најраспространета употреба на добиените неутрони од <sup>241</sup> AmBe е неутронска сонда – уред кој се користи за мерење на количината на вода присутна во почвата, како и влага/густина за контрола на квалитетот во изградбата на автопат. {{Гинд|241}} Am неутронските извори исто така се користат во апликации за евиденција на бунари, како и во неутронска радиографија, томографија и други радиохемиски испитувања. {{R|NRC_Industrial_2020}}

=== Производство на други елементи ===
[[Податотека:Sasahara.svg|мини|307x307пкс| Табела која прикажува актиниди и нивните распаѓања и трансмутации.]]
Америциум-241 понекогаш се користи како почетен материјал за производство на други трансурански елементи и трансактиниди - на пример, неутронското бомбардирање од {{Гинд|241}} Am дава {{Гинд|242}} Am:

<math>\mathrm{^{241}_{\ 95}Am\ \xrightarrow {(n,\gamma)} \ ^{242}_{\ 95}Am}</math>

Оттука, 82,7% од {{Гинд|242}} Am се распаѓа на {{Гинд|242}} Cm и 17,3% до {{Гинд|242}} Pu:

82,7% '''→''' <math>\mathrm{^{241}_{\ 95}Am\ \xrightarrow {(n,\gamma)} \ ^{242}_{\ 95}Am\ \xrightarrow [16.02 \ h]{\beta^-} \ ^{242}_{\ 96}Cm}</math>

17,3% '''→''' <math>\mathrm{^{241}_{\ 95}Am\ \xrightarrow {(n,\gamma)} \ ^{242}_{\ 95}Am\ \xrightarrow [16.02 \ h]{\beta^+} \ ^{242}_{\ 94}Pu}</math>

Во нуклеарниот реактор, {{Гинд|242}} Am исто така се конвертира со зафаќање на неутрони во {{Гинд|243}} Am и {{Гинд|244}} Am, што се трансформира со β-распаѓање на {{Гинд|244}} Cm:

: <math>\mathrm{^{242}_{\ 95}Am\xrightarrow {(n,\gamma)}~^{243}_{\ 95}Am\ \xrightarrow {(n,\gamma)} \ ^{244}_{\ 95}Am\ \xrightarrow [10.1 \ h]{\beta^-} \ ^{244}_{\ 96}Cm}</math>

Зрачењето на {{Гинд|241}} Am со <nowiki><sup about="#mwt264" data-cx="[{&amp;quot;adapted&amp;quot;:true,&amp;quot;partial&amp;quot;:false,&amp;quot;targetExists&amp;quot;:true,&amp;quot;mandatoryTargetParams&amp;quot;:[],&amp;quot;optionalTargetParams&amp;quot;:[]}]" data-mw="{&amp;quot;parts&amp;quot;:[{&amp;quot;template&amp;quot;:{&amp;quot;target&amp;quot;:{&amp;quot;wt&amp;quot;:&amp;quot;Гинд&amp;quot;,&amp;quot;href&amp;quot;:&amp;quot;./Предлошка:Гинд&amp;quot;},&amp;quot;params&amp;quot;:{&amp;quot;1&amp;quot;:{&amp;quot;wt&amp;quot;:&amp;quot;12&amp;quot;}},&amp;quot;i&amp;quot;:0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwAVc" typeof="mw:Transclusion">12</sup></nowiki> C или {{Гинд|22}} Ne јони дава [[ајнштајниум]] -253 ( {{Гинд|253}} Es) или [[дубниум]] -263 ( {{Гинд|263}} Db), соодветно.<ref name="Binder">{{Наведена книга|title=Lexikon der chemischen Elemente: das Periodensystem in Fakten, Zahlen und Daten|last=Binder|first=Harry H.|date=1999|publisher=Hirzel|isbn=978-3-7776-0736-8|language=de|trans-title=Lexicon of the chemical elements: the periodic table in facts, figures and dates|lccn=99200502|oclc=40933941|ol=OL90844M}}</ref> Понатаму, елементот [[Берклиум|беркелиум]] (изотоп {{Гинд|243}} Bk) првпат бил намерно произведен и идентификуван со бомбардирање на {{Гинд|241}} Am со алфа честички, во 1949 година, од истата група Беркли, користејќи ги истите 1500&nbsp;mm циклотрон кој бил користен за многу претходни експерименти. {{R|g12622}} <sup class="reference nowrap"><span title="Page: 1262">&#x3A;&#x200A;1262 година&#x200A;</span></sup>

=== Спектрометар ===
Америциум-241 се користи како пренослив извор и на гама зраци и на алфа честички за голем број медицински и индустриски намени. Емисиите од 59,5409 keV гама зраци од {{Гинд|241}} Am во такви извори може да се користат за индиректна анализа на материјали во радиографија и рендгенска флуоресцентна спектроскопија, како и за контрола на квалитетот во фиксни мерачи на нуклеарна густина и нуклеарни густометри . На пример, овој изотоп е употребен за да се измери дебелината на [[стакло]]то за да помогне во создавањето рамно стакло. {{R|g12622}} <sup class="reference nowrap"><span title="Page: 1262">&#x3A;&#x200A;1262 година&#x200A;</span></sup>Америцум-241 е исто така погоден за калибрација на спектрометри на гама-зраци во опсегот со ниска енергија.

=== Медицина ===
Гама зраците од америциум-241 биле користени за да се обезбеди пасивна дијагноза на [[Штитна жлезда|функцијата на тироидната жлезда]] . Оваа медицинска практита сега е застарена. Гама зраците на Америциум-241 можат да обезбедат радиографија со прифатлив квалитет, со време на експозиција од 10 минути. Рендгенските снимки {{Гинд|241}} Am се направени само експериментално поради долгото време на експозиција што ја зголемува ефективната доза на живото ткиво. Намалувањето на времетраењето на изложеноста ја намалува можноста за настани на јонизација кои предизвикуваат оштетување на клетките и ДНК и е критична компонента во максимата „време, растојание, заштита“ што се користи во заштитата од радијација .<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://web.ornl.gov/info/reports/1962/3445605995483.pdf|title=Americium-241 Uses|archive-url=https://web.archive.org/web/20151129092333/http://web.ornl.gov/info/reports/1962/3445605995483.pdf|archive-date=2015-11-29}}</ref>

== Опасности ==
Америциум-241 ги има истите општи опасности како и другите изотопи на америциум: тој е и екстремно токсичен и радиоактивен. Иако [[Алфа-честичка|α-честичките]] може да се запрат со лист хартија, постојат сериозни здравствени проблеми за ингестија на α-емитери. Америциумот и неговите изотопи се исто така многу хемиски токсични, во форма на токсичност од тешки метали. Дури 0,03 микрокири е максимално дозволеното изложување на телото на {{Гинд|241}}Аm.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.nucleonica.net/wiki/index.php?title=Americium_Am|title=Americium Am}}</ref>

Америциум-241 е α-емитер со слаб нуспроизвод на γ-зраци. Безбедното ракување со америциум-241 бара познавање и следење на соодветни безбедносни мерки на претпазливост, бидејќи без нив тоа би било крајно опасно. Неговата специфична константа на гама доза е {{Вред|3.14}} или {{Вред|8.48}} на 1 метар .<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.researchcompliance.uc.edu/Libraries/Isotopes/Am-241.sflb.ashx|title=AMERICIUM-241 [241Am]}}</ref>

Доколку се консумира, америциум-241 се излачува во рок од неколку дена и само 0,05% се апсорбира во крвта. Оттука, приближно 45% од него оди во [[Црн дроб|црниот дроб]] и 45% во коските, а останатите 10% се излачуваат. Количеството кое ќе се внесе во црниот дроб зависи од поединецот и се зголемува со возраста. Во коските, америциумот прво се депонира на кортикалните и трабекуларните површини и полека се редистрибуира преку коската со текот на времето. Биолошкиот период на полураспаѓање на {{Гинд|241}}Amе {{Вред|50}} години во коските и {{Вред|20}} години во црниот дроб, додека во [[Гонада|гонадите]] (тестисите и јајниците) останува трајно; во сите овие органи, америциумот промовира формирање на канцерогени клетки како резултат на неговата радиоактивност.<ref>Frisch, Franz ''Crystal Clear, 100 x energy'', Bibliographisches Institut AG, Mannheim 1977, {{ISBN|3-411-01704-X}}, p. 184</ref>
[[Податотека:Americium-241.jpg|мини|Контејнер со Америциум-241 во детектор за чад]]
Америциум-241 често еадел  во депониитекак  дел од тфрлените детектори за чад . Правилата поврзани со отстранувањето на детекторите за чаднеесе многу строги  во повеќето јурисдикции. Во САД, Дејвид Ханод  „Radioactive Boy Scout“ успеал да добие концентриран америциум-241 од детекторите за чад, откако купил сто од нив по преостанати цени и исто така да украде неколку.<ref>{{Наведени вести|url=http://www.foxnews.com/story/0,2933,292111,00.html|title='Radioactive Boy Scout' Charged in Smoke Detector Theft|date=4 August 2007|access-date=28 November 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071208062559/http://www.foxnews.com/story/0%2C2933%2C292111%2C00.html|archive-date=8 December 2007|publisher=[[Fox News]]}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=http://www.freep.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20070827/BUSINESS05/70827091|title=Man dubbed 'Radioactive Boy Scout' pleads guilty|date=27 August 2007|work=Detroit Free Press|access-date=27 August 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070929095926/http://www.freep.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F20070827%2FBUSINESS05%2F70827091|archive-date=29 September 2007|agency=Associated Press}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://www.foxnews.com/story/radioactive-boy-scout-sentenced-to-90-days-for-stealing-smoke-detectors|title='Radioactive Boy Scout' Sentenced to 90 Days for Stealing Smoke Detectors|date=4 October 2007|access-date=28 November 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071113123408/http://www.foxnews.com/story/0%2C2933%2C299362%2C00.html|archive-date=2007-11-13|publisher=[[Fox News]]}}</ref> Имало неколку случаи на изложеност на америциум-241, од кои најлош бил Харолд МекКласки кој, на 64-годишна возраст, бил изложен на 500 пати повеќе од професионалниот стандард за америциум-241 како резултат на експлозија во неговата лабораторија. МекКласки почина на 75-годишна возраст, не како резултат на изложеност, туку од [[Срцево заболување|срцева болест]] што ја имал пред несреќата.<ref name="tristateherald">{{Наведени вести|url=http://www.hanfordnews.com/news/2008/story/11403.html|title=Doctor remembers Hanford's 'Atomic Man'|last=Cary|first=Annette|date=25 April 2008|work=Tri-City Herald|access-date=17 June 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20100210232231/http://www.hanfordnews.com/news/2008/story/11403.html|archive-date=10 February 2010}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=http://www.billingsgazette.com/index.php?id=1&display=rednews/2005/06/03/build/nation/94-contamination.inc|title=Hanford nuclear workers enter site of worst contamination accident|date=3 June 2005|work=[[Billings Gazette]]|access-date=17 June 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071013185723/http://www.billingsgazette.com/newdex.php?display=rednews%2F2005%2F06%2F03%2Fbuild%2Fnation%2F94-contamination.inc|archive-date=13 October 2007|agency=[[Associated Press]]}}</ref> Америциум-241 е откриен и во океаните како резултат на нуклеарно тестирање спроведено од различни нации.<ref>{{Наведено списание|last=Rozmaric|first=M.|last2=Chamizo|first2=E.|last3=Louw|first3=D. C.|last4=López-Lora|first4=M.|last5=Blinova|first5=O.|last6=Levy|first6=I.|last7=Mudumbi|first7=B.|last8=van der Plas|first8=A. K.|last9=Garcia Tenorio|first9=R.|date=1 January 2022|title=Fate of anthropogenic radionuclides (90Sr, 137Cs, 238Pu, 239Pu, 240Pu, 241Am) in seawater in the northern Benguela upwelling system off Namibia|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S004565352101986X|journal=[[Chemosphere (journal)|Chemosphere]]|volume=286|issue=Pt 1|pages=131514|bibcode=2022Chmsp.28631514R|doi=10.1016/j.chemosphere.2021.131514|issn=0045-6535|pmid=34311394|access-date=1 January 2024|via=Elsevier Science Direct}}</ref>

== Поврзано ==
* [[Изотопи на америциумот]]

== Наводи ==
{{Наводи|30em}}

[[Категорија:Изотопи на америциумот]]
[[Категорија:Страници со непрегледан превод]]