Преглед на кодот на Бекерел

'''Бекерел''' (симб. '''Bq''', '''Бк''') — [[изведени SI-единици|изведена SI-единица]] за [[радиоактивност]]. Еден бекерел се дефинира како активноста на радиоактивните супстанции со еден распад (т.е. на едно [[атомско јадро|јадро]]) во [[секунда]].<ref>[http://rechnik.on.net.mk/#/recnik/mk-leksikon/бекерел „бекерел“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20131217061800/http://rechnik.on.net.mk/#/recnik/mk-leksikon/бекерел |date=2013-12-17 }} - Лексикон на македонскиот јазик, он.нет</ref> Единицата е наречена по францускиот научник [[Анри Бекерел]] (1852-1908), добитник на [[Нобелова награда|Нобеловата награда]] во 1903 заедно со [[Пјер Кири|Пјер]] и [[Марија Склодовска - Кири|Марија Кири]] за откривањето на радиоактивноста.

Кај радиоактивен материјал со извесна маса, бројот на бекерели се менува со текот на времето. Затоа кога се проценува радиоактивното распаѓање, примерокот се зема од краткотрајни [[изотоп]]и, а потоа се врши прилагодување за саканиот момент во времето (во минатото или иднината). Така, можеме да го наведеме количеството на радиоактивност што сè уште ќе биде присутно по десет дена. Просечното човечко тело има 4400 бекерели од распадот на калиумот-40, кој е природен [[изотопи на калиумот|изотоп на калиумот]] во телото.

[[Меѓународен систем на мерни единици|системот SI]] го користи бекерелот наместо секундата како единица за изразување на активноста со цел да спречи кобни забуни: изразувањето во бекерели е правопропорционално на активноста, па затоа поопасниот извор на зрачење прикажува поголем износ. Изразувањето во секунди е обратнопропорционално на активноста.

== Претставки ==
Како и останатите единици од SI, бекерелот се користи со [[SI-претставка|претставки]], и тоа најчесто kBq ('''килобекерел''', 10<sup>3</sup> Bq), MBq ('''мегабекерел''', 10<sup>6</sup> Bq), GBq ('''гигабекерел''', 10<sup>9</sup> Bq), TBq ('''терабекерел''', 10<sup>12</sup> Bq) и PBq ('''петабекерел''', 10<sup>15</sup> Bq). 1 Bq во практика е премала едница, па затоа почесто се среќава претставкирана. На пример, природниот [[калиум]] (<sup>40</sup>K) во човековото тело предизвикува 4000 распади во секунда, што е еднакво на 4 kBq активност.<ref>[http://www.fas.harvard.edu/~scdiroff/lds/QuantumRelativity/RadioactiveHumanBody/RadioactiveHumanBody.html Радиоактивност на човековото тело] - Надгледна природонаучна настава на универзитетот [[Харвард]] {{en}}</ref> Се смета дека [[Атомски бомбардирања на Хирошима и Нагасаки|бомбардирањето]] на [[Хирошима]] ({{convert|14|kt(TNT)|lk=in|abbr=on|disp=or}}) произвело {{вред|8|e=24|u=Bq}} (8&nbsp;YBq, 8 '''јотабекерели''').<ref>Michael J. Kennish, [http://books.google.ca/books?id=CJqcq2C792UC&printsec=frontcover#PPA74,M1 ''Pollution Impacts on Marine Biotic Communities''] - CRC Press (1998) стр. 74. ISBN 9780849384288.</ref>

== Однос со единицата кири ==
[[Кири]] (Ci) е постара единица за радиоактивност од друг систем ендаква на активноста на 1&nbsp;грам [[радиум]]-226.

Равенствата помеѓу двете единици се следниве:

: 1&nbsp;Ci = 3,7×10<sup>10</sup> Bq
: 1&nbsp;Ci = 37 GBq
: 1&nbsp;μCi = 37&nbsp;000 Bq
: 1&nbsp;Bq = 2,70×10<sup>−11</sup>&nbsp;Ci
: 1&nbsp;Bq = 2,70×10<sup>−5</sup>&nbsp;μCi
: 1&nbsp;GBq = 0,0270 Ci

==Дефиниција==
1 Bq = 1 s<sup>−1</sup>

==Пресметување на радиоактивноста==
За извесна маса <math>m</math> (во грамови) на изотоп со [[атомска маса]] <math>m_a</math> (во g/mol) и [[период на полураспаѓање]] од <math>t_{1/2}</math> (in s), количеството
на радиоактивност може да се пресмета вака:
:радиоактивност (во Bq) = <math>\frac{m}{m_a}N_A\frac{\ln(2)}{t_{1/2}}</math>
Со <math>N_A</math>=6,022 141 79(30){{e|23}} mol<sup>−1</sup> ([[Авогадров број|Авогадрова константа]]).

На пример, еден килограм [[калиум]] содржи 0,12&nbsp;грама <sup>40</sup>K (сите други изотопи се стабилни) што има <math>t_{1/2}</math> од 1,248{{e|9}} години=39,38388{{e|15}} секунди, а има
атомска маса од 39,96399848 g/mol, што значи дека радиоактивноста изнесува 31,825 kBq.

== Поврзано ==
* [[Сиверт]] - биолошки дозен еквивалент на зрачење
* [[Кири|Кири (единица)]]
* [[Греј (единица)]]
* [[Рад (единица)]]
* [[Рендген (единица)]]
* [[Радерфорд (единица)]]

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
* [http://www1.bipm.org/en/si/derived_units/2-2-2.html Изведени единици] - [[Меѓународно биро за тегови и мерки|МБТМ]] {{en}}

{{SI-единици}}

[[Категорија:Изведени SI-единици]]
[[Категорија:Единици за радиоактивност]]
[[Категорија:Единици за честота]]