Преглед на кодот на Вилхелм Вин

{{Слика десно-горе|Link=Нобелова награда|Text=Нобеловец|Image=Nobel prize medal.svg|Width=25}}
{{Infobox scientist
| name         = Вилхелм Вин
| image        = Wilhelm Wien 1911.jpg
| image_size   = 200px
| birth_date   = {{birth date|1864|1|13|df=y}}
| birth_place  = Гафкен близу [[Фишкаусен]], Прусија
| death_date   = {{death date and age|1928|8|30|1864|1|13|df=y}}
| death_place  = [[Минхен]], [[Германија]]
| spouse       = Луиз Мелер (1898)
| nationality  = {{знамеикона|Germany}} Германец
| field        = [[Физика]]
| workplaces   = [[Гисенски универзитет]]<br>[[Вирцбуршки универзитет]]<br>[[Минхенски универзитет]]<br>[[Колумбиски универзитет]]
| alma_mater   = [[Гетингенски универзитет]]<br>[[Берлински универзитет]]
| doctoral_advisor  = [[Херман фон Хелмолц]]
| doctoral_students = [[Карл Хартман]]<br/>[[Габриел Холтсмарк]]<br/>[[Едуард Рукарт]]
| known_for    = [[Црно-телно зрачење]]<br/>[[Винов закон за поместување]]
| prizes       = [[Нобелова награда за физика]] (1911)
}}

'''Вилхелм Карл Вернер Ото Фриц Франц Вин''' ({{lang-de|Wilhelm Carl Werner Otto Fritz Franz Wien}}  {{роден на|13|јануари|1864}} – {{починал на|30|август|1928}}) — германски физичар кој во 1893, користел теории за [[топлина]] и [[електромагнетизам]] за да го изведе [[Винов закон за поместување|виновиот закон за поместување]], кој го пресметува електромагнетното зрачење на црно-тело на било која температура од емисијата на било која референтна температура.

Тој исто така формулирал израз за црно-телното зрачење кое е точно во фотон-гасната граница. Неговите аргументи се засновале на поимот за адијабатската непроменливост, и биле инструментални за формулирањето на [[Квантна механика|квантната механика]]. Во 1911 ја добил Нобеловата награда за физика за неговата работа околу топлотното зрачење.

== Животопис ==

=== Рани години ===
Вин се родил во Гафкен близу Фишкаусен, Прусија, како син на земјопоседникот [[Карл Вин]]. Во 1866, неговото семејство се преселило во селото Смоково, [[Полска]].

Bo 1879, Вин се школувал во Растенбург и од 1880-1882 го посетувал градското училичте во [[Хајделберг]]. Во 1882 се образувал во [[Гетингенски универзитет|Гетингенскиот универзитет]] и во [[Берлински универзитет|Берлинскиот универзитет]]. Од 1883-85, работел во лабораторијата на [[Херман фон Хелмолц]] и во 1886 се здобил со признанието [[Доктор по филозофија]] со тезата за дифракција на светлината на метал и за влијанието на бројни материјали на бојата од одбиена светлина. Од 1896 до 1899, Вин предавал на Акенскиот универзитет. Во 1900 отишол во  [[Вирцбуршки универзитет|Вирцбуршкиот универзитет]] и станал наследник на [[Вилхелм Конрад Рентген]].

=== Кариера ===
Во 1896, Вин, емпириски утврдил дистрибутивен закон за црно-телното зрачење,<ref>
{{Наведена книга
 |last1=Kragh |first1=H.
 |year=2002
 |title=Quantum Generations: A History of Physics in the Twentieth Century
 |url=http://books.google.com/books?id=ELrFDIldlawC&pg=PA58
 |page=58
 |publisher=Princeton University Press
 |isbn=978-0-691-09552-3
}}</ref>
подоцна именуван по негово име: [[Винова приближност|Винов закон]]. [[Макс Планк]], кој бил колега на Вин, не верувал во емпириски закони, така што користејќи го електромагнетизмот и термодинамиката, предложил теоретска основа за Виновиот закон, кој станал [[Вин-планков закон]]. Сеедно, Виновиот закон важел само при висока честота. Планк ја исправил теоријата и предложил, сега познат, [[Планков закон]], кој довел до развивање на [[Квантна механика|квантната теорија]]. Сеедно, другата емпириска формулација на Вин <math>\lambda_{\mathrm{max}} T = \mathrm{constant}</math>, наречена [[Винов закон за поместување]] е сѐ уште многу корисна, се однесува на најголемата бранова должина емитувана од телото (''λ''<sub>max</sub>), до температурата на телото (T). Во 1900 (продолжувајќи ја работата на Џорџ Фридрих Карл Сеарле) претпоставил дека суштината се крие во електромагнетната природа и ја предложил формулата <math>m=(4/3)E/c^2</math> за релацијата помеѓу електромагнетната маса и електромагнетната енергија.

Додека го испитувал струењето на јонизиран гас, Вин, во 1898, идентификувал позитивна честичка еднаква по маса со масата на водородниот атом. Вин, со оваа работа, ги поставил темелите на [[Масена спектрометрија|масената спектрометрија]]. [[Џозеф Џон Томсон]] го рафинирал виновиот апарат и извел понатамошни експерименти во 1913, по работата на [[Ернест Радерфорд]] во 1919, виновата честица била прифатена и именувана „[[Протон]]“. За време на месец април 1913, Вин бил предавач во [[Колумбиски универзитет|Колумбискиот универзитет]].<ref>
{{Наведена книга
 |last=Wien |first=W.
 |year=1913
 |title=Neuere Probleme der theoretischen Physik
 |url=http://www.abebooks.com/servlet/BookDetailsPL?bi=514609244&searchurl=tn%3DNeuere%2BProbleme%2Bder%2Btheoretischen%2BPhysik
 |publisher=[[B. G. Teubner]]
 |ol=6565621M
 |lccn=14005571
|language=de}}</ref>

Во 1911, Вин бил награден со Нобелова награда за физика „за неговите откритија во врска со законите кои управуваат со зрачењето на топлина“.<ref>
{{Наведена мрежна страница
 |title=The Nobel Prize in Physics 1911
 |url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1911/
 |publisher=[[The Nobel Foundation]]
 |accessdate=2014-08-09
}}</ref>

== Поврзано ==
*[[Винов закон за приближност]]
*[[Историја на специјалната релативност]]
*[[Еднаквост на масата и енергијата]]

== Публикации ==
*{{Наведено списание
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1898
 |title=[[s:de:Translatorische Bewegung des Lichtäthers|Ueber die Fragen, welche die translatorische Bewegung des Lichtäthers betreffen]]
 |journal=[[Annalen der Physik]]
 |volume=301 |issue=3 |pages=1–18
 |bibcode=1898AnP...301....1D
 |doi=10.1002/andp.18983010502
}}
*{{Наведена книга
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1900
 |title=Lehrbuch der Hydrodynamik
 |url=https://archive.org/details/lehrbuchderhydr01wiengoog
 |publisher=[[S. Hirzel]]
 |ol=16968004M
 |oclc=557663670
}}
*{{Наведено списание
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1900
 |title=[[s:de:Über die Möglichkeit einer elektromagnetischen Begründung der Mechanik|Über die Möglichkeit einer elektromagnetischen Begründung der Mechanik]]
 |journal=[[Annalen der Physik]]
 |volume=310 |issue=7 |pages=501–513
 |bibcode=1901AnP...310..501W
 |doi=10.1002/andp.19013100703
}}
*{{Наведено списание
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1904a
 |title=[[s:de:Differentialgleichungen der Elektrodynamik I|Über die Differentialgleichungen der Elektrodynamik für bewegte Körper. I]]
 |journal=[[Annalen der Physik]]
 |volume=318|issue=4|pages=641–662
 |bibcode=1904AnP...318..641W
 |doi=10.1002/andp.18943180402
}}
*{{Наведено списание
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1904b
 |title=[[s:de:Differentialgleichungen der Elektrodynamik II|Über die Differentialgleichungen der Elektrodynamik für bewegte Körper. II]]
 |journal=[[Annalen der Physik]]
 |volume=318 |issue=4 |pages=663–668
 |bibcode=1904AnP...318..663W
 |doi=10.1002/andp.18943180403
}}
*{{Наведено списание
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1904c
 |title=[[s:de:Erwiderung auf die Kritik des Hrn. M. Abraham|Erwiderung auf die Kritik des Hrn. M. Abraham]]
 |journal=[[Annalen der Physik]]
 |volume=319 |issue=8 |pages=635–637
 |bibcode=1904AnP...319..635W
 |doi=10.1002/andp.19043190817
}}
*{{Наведено списание
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1904d
 |title=[[s:de:Zur Elektronentheorie|Zur Elektronentheorie]]
 |journal=[[Physikalische Zeitschrift]]
 |volume=5 |issue=14 |pages=393–395
 |bibcode=
 |doi=
}}
*{{Наведена книга
 |last1=Wien |first1=Wilhelm |authormask=2
 |year=1930
 |title=Aus dem Leben und Wirken eines Physikers
 |publisher=[[Johann Ambrosius Barth]]
 |oclc=249831418
}}

== Наводи ==
*{{Наведено списание
 |last=Rüchardt |first=E.
 |year=1936
 |title=Zur Entdeckung der Kanalstrahlen vor fünfzig Jahren
 |journal=[[Naturwissenschaften]]
 |volume=24 |issue=30 |pages=57–62
 |bibcode = 1936NW.....24..465R
 |doi=10.1007/BF01473963
 }}
*{{Наведено списание
 |last=Rüchardt |first=E.
 |year=1955
 |title=Zur Erinnerung an Wilhelm Wien bei der 25. Wiederkehr seines Todestages
 |journal=[[Naturwissenschaften]]
 |volume=42 |issue=3 |pages=57–62
 |bibcode = 1955NW.....42...57R
 |doi=10.1007/BF00589524
}}
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{commons|Wilhelm Wien}}
* [http://www.nobel-winners.com/Physics/wilhelm_wien.html Wilhelm Wien]
* {{MacTutor Biography|id=Wien}}

{{Нобелова награда за физика}}
{{Епоними на физички константи}}

{{Нормативна контрола}}

{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Вин, Вилхелм}}
[[Категорија:Германски физичари]]
[[Категорија:Добитници на Нобеловата награда за физика]]
[[Категорија:Германски нобеловци]]
[[Категорија:Теориски физичари]]
[[Категорија:Апсолвенти на Хумболтовиот универзитет]]
[[Категорија:Апсолвенти на Гетингенскиот универзитет]]
[[Категорија:Членови на Баварската академија на науките]]
[[Категорија:Членови на Кралската шведска академија на науките]]
[[Категорија:Членови на Пруската академија на науките]]
[[Категорија:Членови на Гетингенската академија на науките]]