Преглед на кодот на Епсилон Еридан

{{Starbox begin|name=ε Еридан / Ран}}
{{Starbox image|image={{Location mark
|image=Eridanus constellation map mk.svg|alt=|float=center|width=240
|label=|position=right
|mark=Red circle.svg|mark_width=10|mark_link=ε Eri
|x=568|y=231
}}|caption=Местоположба на ε Еридан (заокружено)|alt=Дијаграм што ги прикажува положбите на ѕвездите и границите на соѕвездието Еридан и неговата околина. Заокружен е ипсилон Еридан.}}
{{Starbox observe|epoch=[[J2000.0]]|pronounce=|constell=[[Еридан (соѕвездие)|Еридан]]|ra={{RA|03|32|55.84496}}<ref name=aaa474_2_653 />|dec={{DEC|−09|27|29.7312}}<ref name=aaa474_2_653 />|appmag_v=3.736<ref name=saaoc8_59 />}}
{{Starbox character|engvar=en-UK|class=K2V<ref name=aj132_1_161 />|appmag_1_passband=B|appmag_1=4.61<ref name=SIMBAD />|appmag_2_passband=V|appmag_2=3.73<ref name=SIMBAD />|appmag_3_passband=J|appmag_3={{val|2.228|0.298}}<ref name=cutri2003 />|appmag_4_passband=H|appmag_4={{val|1.880|0.276}}<ref name=cutri2003 />|appmag_5_passband=K|appmag_5={{val|1.776|0.286}}<ref name=cutri2003 />|b-v=+0.887<ref name=saaoc8_59 />|u-b=+0.571<ref name=saaoc8_59 />|variable=[[Променлива ѕвезда од типот на BY Змеј|BY Змеј]]<ref name=SIMBAD /><ref name=gcvs />}}
{{Starbox astrometry|radial_v={{val|+16.376|0.0019}}<ref name=Soubiran2018 />|prop_mo_ra=−975.17<ref name=aaa474_2_653 />|prop_mo_dec=19.49<ref name=aaa474_2_653 />|parallax=311.37|p_error=0.11|parallax_footnote=<ref name=aj132_2206 />|absmag_v=6.19<ref name=RECONS />}}
{{Starbox detail|age_myr=400–800<ref name="Janson2015" />|metal_fe={{val|−0.13|0.04}}<ref name=aaa415 />|mass={{val|0.82|0.02}}<ref name=mnras403_3_1368 /><ref name=Baines />|radius={{val|0.735|0.005}}<ref name=aaa505_1_205 />|rotation=11.4 days<ref name="Roettenbacher"/>|rotational_velocity={{val|2.4|0.5}}<ref name=an328_10 />|gravity={{val|4.30|0.08}}<ref name=mnras403_3_1368 />|luminosity=0.34<ref name=apj460_993 />|temperature={{val|5084|5.9|fmt=commas}}<ref name=aaa411_3_559 />}}
{{Starbox catalogue|names={{odlist | name=Ran | B=ε Eri | F=18&nbsp;Eridani | BD=−09°697 | GJ=144 | HD=22049 | HIP=16537 | HR=1084 | LHS=1557 | SAO=130564 | WDS=J03330-0928 | GCTP=742.00 }}<ref name=SIMBAD/>}}
{{Starbox reference|Simbad=HD+22049|sn=The star|Simbad2=*+eps+Eri+b|sn2=planet b|Simbad3=*+eps+Eri+c|sn3=planet c}}
{{Starbox end}}
'''Епсилон Еридан''' (Epsilon Eridani; латинизиран од ε Eridani), правилно име '''Ран''',<ref name="IAU-CSN">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pas.rochester.edu/~emamajek/WGSN/IAU-CSN.txt|title=IAU Catalog of Star Names|accessdate=25 август 2024}}</ref> ― [[ѕвезда]] во јужното [[соѕвездие]] [[Еридан (соѕвездие)|Еридан]]. При [[Деклинација (астрономија)|деклинација]] од -9,46°, тој е видлив од поголемиот дел од површината на [[Земја (планета)|Земјата]]. Сместена на растојание 10.5 [[светлосни години]] (3.2 [[парсеци]]) од [[Сонце]]то, има [[Привидна ѕвездена величина|привидна величина]] од 3,73, што ја прави [[Список на најблиски сјајни ѕвезди|третата најблиска]] поединечна ѕвезда (или [[ѕвезден систем]]) видлива со голо око.

Проценувано дека ѕвездата е стара помалку од милијарда години.<ref name=aaa488_2_771 /> Оваа релативна младост му дава на Епсилон Еридан повисоко ниво на магнетна активност од [[Сонце]]то, со [[ѕвезден ветер]] 30 пати посилен. Периодот на [[Ѕвездено вртење|ѕвезденото вртење]] е 11,2 денови на екваторот. Епсилон Еридан е помал и помалку масивен од Сонцето и има пониско ниво на [[Металичност|елементи потешки од хелиумот]].<ref name="aaa426" /> Таа е [[Главна низа|ѕвезда од главната низа]] од [[Ѕвездена класификација|спектрална класа]] К2, со [[делотворна температура]] од околу {{Convert|5000|K|F}}, давајќи му портокалова нијанса. Тоа е кандидат за член на движечката група на ѕвезди на Голема Мечка, кои делат слично движење низ [[Млечен Пат|Млечниот Пат]], што значи дека овие ѕвезди имаат заедничко потекло во [[Расеано ѕвездено јато|расеано јато]].

Периодични промени во [[Радијална брзина|радијалната брзина]] на Епсилон Еридан [[Начини на откривање на вонсончеви планети|дале докази]] за [[џиновска планета]] која кружи околу неа, означена како Епсилон Еридан b.<ref name=apj544_2_L145 /> Откривањето на планетата првично било контроверзно,<ref name=asp2003 /> но повеќето [[астроном]]и сега ја сметаат планетата како потврдена. Во 2015 година, планетата го добило вистинското име Егир (AEgir).<ref name=iau_results /> [[Планетарен систем|Планетарниот систем]] на Епсилон Еридан, исто така, вклучува и [[остаточен диск]] кој се состои од аналог на [[Кајперов Појас|Кајперовиот Појас]] на 70 au од ѕвездата и топла прашина помеѓу околу 3 ау и 20 ау од ѕвездата.<ref name="SuDe Buizer2017" /><ref name=Booth2023 /> Јазот во дискот со остатоци помеѓу 20 и 70 au имплицира веројатно постоење на надворешни планети во системот.

Како една од најблиските ѕвезди слични на Сонцето,<ref name=villard35_12_44 /> Епсилон Еридан бил цел на неколку набљудувања во [[SETI|потрагата по вонземска интелигенција]]. Епсилон Еридан се појавува во [[Научна фантастика|научно-фантастични]] приказни и е предложен како одредиште за меѓуѕвездено патување.<ref name=aa20110125 /> Од Епсилон Еридан, Сонцето ќе се појави како ѕвезда во [[Змија (соѕвездие)|Змија]], со привидна светлинска величина од 2,4.<ref name=sun group=note />

== Именување ==
Планетата и нејзината ѕвезда домаќин биле избрани од [[Меѓународен астрономски сојуз|Меѓународниот астрономско сојуз]] (МАС) како дел од натпреварот „NameExoWorlds“ за давање соодветни имиња на [[Вонсончева планета|вонсончевите планети]] и нивните ѕвезди домаќини, за некои системи кои веќе немале соодветни имиња.<ref name=nameexoworlds /><ref name=the_exoworlds /> Постапката вклучува номинации од образовни групи и јавно гласање за предложените имиња.<ref name=exoworlds_process /> Во декември 2015 година, МАС објавиле дека победничките имиња „Ран“ (Ran) за ѕвездата и „Егир“ (AEgir))за планетата.<ref name=iau_results /> Тие имиња биле поднесени од учениците од 8-то одделение во средното училиште „Маунтинсајд“ во Колберт, Вашингтон, [[Соединетите Држави]]. И двете имиња потекнуваат од [[Нордиска митологија|нордиската митологија]]: Ран е божица на морето, а Егир, нејзиниот сопруг, е богот на океанот.<ref name=NameExoworlds/>

Во 2016 година, МАС организирал Работна група за имиња на ѕвезди (РГИЅ)<ref name="WGSN">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.iau.org/science/scientific_bodies/working_groups/280/|title=IAU Working Group on Star Names (WGSN)|accessdate=25 август 2024}}</ref> за да ги каталогизира и стандардизира соодветните имиња за ѕвездите. Во својот прв билтен од јули 2016 година,<ref name="WGSN1">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pas.rochester.edu/~emamajek/WGSN/WGSN_bulletin1.pdf|title=Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1|accessdate=25 август 2024}}</ref> РГИЅ експлицитно ги препозна имињата на вонсончевите планети и нивните ѕвезди домаќини кои биле создадени од конкуренцијата. Епсилон Еридан сега е наведен како Ран во Каталогот на имиња на ѕвезди на МАС.<ref name="IAU-CSN"/> Професионалните астрономи главно продолжиле да ја нарекуваат ѕвездата како Епсилон Еридан.<ref name=ADS_HD_22049/>

На кинески ,{{Јаз|zh|天苑}} ({{Трансл|zh|Tiān Yuàn}}; Тјан Јуан), што значи „Небесни ливади“, се однесува на [[астеризам]] кој се состои од ε Eridani, γ Eridani, δ Eridani, π Eridani, ζ Eridani, η Eridani, π Ceti, τ<sup>1</sup> Eridani, τ<sup>2</sup> Eridani, τ<sup>3</sup> Eridani, τ<sup>4</sup> Eridani, τ<sup>5</sup> Еридани, τ<sup>6</sup> Еридани, τ<sup>7</sup> Еридани, τ<sup>8</sup> Еридани и τ<sup>9</sup> Еридани.<ref>{{In lang|zh}} ''中國星座神話'', напишано од 陳久金. Објавено од 台灣書房出版有限公司, 2005, {{ISBN|978-986-7332-25-7}}.</ref> Следствено, самото кинеско име за ε Еридани е {{Јаз|zh|天苑四}} ({{Трансл|zh|Tiān Yuàn sì}}, четвртата [ѕвезда] од Небесните Ливади.)<ref name=LCSD/>

== Историја на набљудување ==
[[Податотека:Epsilon_Eridani_location.png|алт=The upper photograph shows a region of many point-like stars with coloured lines marking the constellations. The lower image shows several stars and two white lines.|десно|мини| Погоре, северниот дел од соѕвездието Еридан е исцртан со зелено, додека [[Орион (соѕвездие)|Орион]] е прикажан со сина боја. Подолу, зголемениот приказ на регионот во белата кутија ја покажува местоположбата на Епсилон Еридан на пресекот на двете линии.]]

=== Каталогизација ===
Епсилон Еридан им бил познат на [[астроном]]ите најмалку од 2 век од новата ера, кога [[Клавдиј Птоломеј]] (астроном од Александрија, [[Египет (римска провинција)|Египет]]) го вклучил во својот каталог со повеќе од илјада ѕвезди. Каталогот е објавен како дел од неговиот [[Астрономија|астрономски]] [[трактат]] „''Алмагест''“. Соѕвездието [[Еридан (соѕвездие)|Еридан]] го именувал Птоломеј – {{Language with name/for|grc|Ποταμού|река}}, а Епсилон Еридан бил наведен како нејзина тринаесетта ѕвезда. Птоломеј го нарекол Епсилон Еридан {{Language with name/for|grc|ό τών δ προηγούμενος|претходното од четирите}} (оттука {{Јаз|grc|δ}} е бројот четири). Ова се однесува на група од четири ѕвезди во Еридан: γ, π, δ и ε (10-13 во списокот на Птоломеј). ε е најзападниот од нив, а со тоа и првиот од четирите во очигледното секојдневно движење на небото од исток кон запад. Современите изучувачи на каталогот на Птоломеј го означуваат неговиот запис како „P 784“ (по редослед на изгледот) и „Eri 13“. Птоломеј ја опишал [[Привидна ѕвездена величина|големината]] на ѕвездата како 3.{{R|Baily1843|Verbunt2012}}

Епсилон Еридан бил вклучен во неколку ѕвездени каталози на средновековни исламски астрономски трактати, кои се засновале на каталогот на Птоломеј: во ''Книгата на фиксирани ѕвезди на'' Ал-Суфи, објавена во 964 година, ''Канонот Масуд'' на Ал-Бируни, објавен во 1030 година, и ''Зиј-и Султани'' на [[Улугбек|УлукБек]], објавена во 1437 година. Проценката на Ал-Суфи за јачината на Епсилон Еридан била 3 степени. Ал-Бируни цитира величини од Птоломеј и Ал-Суфи (за Епсилон Еридан тој ја цитира вредноста 4 и за величините на Птоломеј и на Ал-Суфи; првичните вредности на двете големини се 3). Нејзиниот број по редослед на изглед е 786.{{R|Al-Biruni1030}} Улукбек извршил нови мерења на координатите на Епсилон Еридан во неговата набљудувачница во [[Самарканд]] и цитирал величини од Ал-Суфи (3 за Епсилон Еридан). Современите ознаки на неговиот запис во каталогот на Улукек се „U 781“ и „Eri 13“ (второто е исто како ознаката на каталогот на Птоломеј).{{R|Baily1843|Verbunt2012}}

Во 1598 година, Епсилон Еридан бил вклучен во каталогот на ѕвезди на [[Тихо Брахе]], преобјавен во 1627 година од [[Јоханес Кеплер]] како дел од неговите „''Рудолфови табели''“. Овој каталог се заснова на набљудувањата на Тихо Брахе од 1577-1597 година, вклучувајќи ги и оние на островот [[Вен (Шведска)|Вен]] во неговите набљудувачници Ураниборг и Стјернеборг. Низниот број на Епсилон Еридан во соѕвездието Еридан бил 10 и бил означен како „Quae omnes quatuor antecedit“ („што им претходи на сите четири“); значењето е исто како описот на Птоломеј. Брахе му доделил светлинска величина 3.{{R|Baily1843|Verbunt2010a}}

[[Бајерово означување|Бајеровата ознака]] на Ипсилон Еридан е основана во 1603 година како дел од делото „''Уранометрија''“, каталог на ѕвезди произведен од германскиот небесен картограф [[Јохан Бајер|Јохан Баер]]. Неговиот каталог доделил букви од [[Грчка азбука|грчката азбука]] на групи ѕвезди кои припаѓаат на иста класа на видлива величина во секое [[соѕвездие]], почнувајќи со алфа (α) за ѕвезда од најсветлата класа. Бајер не се обидел да ги распореди ѕвездите според релативната светлина во секоја класа. Така, иако Ипсилон е петтата буква во грчката азбука,<ref name=jha17_50_189 />  ѕвездата е [[Список на ѕвезди во соѕвездието Еридан|десетта најсветла во Еридан]].<ref name=ybsc1991 /> Покрај буквата ε, Баер ѝ го дал бројот 13 (ист како каталошкиот број на Птоломеј, како и многу од броевите на Бајер) и го опишал како {{Language with name/for|la|Decima septima|седумнаесеттата}}.{{#tag:ref|Тоа е затоа што Бајер одредил 21 ѕвезда во северниот дел на Ериданус со тоа што претходи по должината на „реката“ од исток кон запад, почнувајќи од β ({{lang|la|Supra pedem Orionis in flumine, prima}}, значејќи ''над [[Ригел|стапалото]] на [[Орион (соѕвездие)|Орион]] во реката, прватаt'') до дваесет и првата, σ ({{lang|la|Vigesima prima}}, која е ''дваесет и првата''). Епсилон Еридан била седунаесеттата во оваа низа. Овие 21 ѕвезда се: β, λ, ψ, b, ω, μ, c, ν, ξ, ο (две ѕвезди), d, A, γ, π, δ, ε, ζ, ρ, η, σ.<ref name="Bayer1603" />|group=note|name=bayer}} Бајер му доделил на Епсилон Еридан величина 3.{{R|Bayer1603}}

Во 1690 година, Епсилон Еридан бил вклучен во каталогот на ѕвезди на Јоханес Хевелиус. Нејзиниот низен број во соѕвездието Еридан бил 14, ознаката беше {{Language with name/for|la|Tertia|третата}}, и му била доделена величина 3 или 4 (изворите се разликуваат).{{R|Baily1843|Verbunt2010b}}  Ѕвездениот каталог на англискиот астроном Џон Фламстид, објавен во 1712 година, му дал на Епсилон Еридан [[Флемстидово означување|Флемстидова ознака]] од 18. Еридан, бидејќи била осумнаесетта каталогизирана ѕвезда во соѕвездието Еридан по редослед на зголемување на [[Ректасцензија|десното вознесување]].<ref name=SIMBAD /> Во 1818 година, Епсилон Еридан бил вклучен во каталогот на [[Фридрих Бесел]], заснован на набљудувањата на [[Џејмс Бредли]] од 1750-1762 година, и со величина 4. {{R|Bessel1818}} Се појави и во каталогот на [[Никола Луј де Лакај]] со 398 главни ѕвезди, чија верзија со 307 ѕвезди била објавена во 1755 година во „''Ефемери на небесните движења, десет години''“ ({{Јаз|fr|Ephémérides des Mouvemens Célestes, pour dix années, 1755–1765}}),{{R|Lacaille1755}} и чија целосна верзија е објавена во 1757 година во „''Основи на астрономијата''“ ({{Јаз|la|Astronomiæ Fundamenta}}), [[Париз]].{{R|Lacaille1757}} Во неговото издание од 1831 година од Френсис Бејли, Епсилон Еридан го имал бројот 50.{{R|Baily1831}} Лакај му доделил светлинска величина 3.{{R|Lacaille1755|Lacaille1757|Baily1831}}

Во 1801 година, Епсилон Еридан бил вклучен во „''Француска небесна историја''“ ({{Јаз|fr|Histoire céleste française}}), каталогот на Жозеф Жером Лефрансоа де Лаланд со околу 50.000 ѕвезди, заснован на неговите набљудувања од 1791–1800 година, во кои набљудувањата се распоредени по временски редослед. Содржи три набљудувања на Епсилон Еридани.<ref name="lalande" group="note">1796 17 септември (стр. 246), 3 декември 1796 (стр. 248) и 13 ноември 1797 (стр. 307)</ref> {{R|Lalande1801}} Во 1847 година, новото издание на каталогот на Лаланд било објавено од Френсис Бејли, кое ги содржи повеќето негови набљудувања, во кое ѕвездите биле бројчани по редослед на [[Ректасцензија|десно вознесување]].  Бидејќи секое набљудување на секоја ѕвезда било бројчано, а Епсилон Еридан бил забележан три пати, добил три броја: 6581, 6582 и 6583.{{R|Baily1847}} (Денес броевите од овој каталог се користени со префиксот „Lalande“ или „Lal“.{{R|Lal}}) Лаланд му доделил на Епсилон Еридан величина 3.{{R|Lalande1801|Baily1847}}  Исто така, во 1801 година бил вклучен во каталогот на [[Јохан Елерт Боде|Јохан Боде]], во кој околу 17.000 ѕвезди биле групирани во 102 соѕвездија и биле бројчани (Епсилон Еридан го добил бројот 159 во соѕвездието Еридан). Каталогот на Боде се засновал на набљудувања на различни астрономи, вклучувајќи го и самиот Боде, но најмногу на Лаланд и Лакај (за јужното небо). Боде му доделил на Епсилон Еридан величина 3.{{R|Bode1801}} Во 1814 година, [[Џузепе Пјаци]] го објавил второто издание на неговиот каталог на ѕвезди (неговото прво издание било објавено во 1803 година), врз основа на набљудувањата во текот на 1792-1813 година, во кое повеќе од 7000 ѕвезди биле групирани во 24 часа (0-23). Епсилон Еридан е број 89 во 3 час. Пјаци му доделил величина 4.{{R|Piazzi1814}} Во 1918 година, Епсилон Еридан се појавил во [[Каталог „Хенри Дрејпер“|каталогот „Хенри Дрејпер“]] со ознака HD 22049 и прелиминарна спектрална класификација на К0.<ref name=ahco91_1 />

=== Откривање на близина ===
Врз основа на набљудувањата помеѓу 1800 и 1880 година, откриено е дека Епсилон Еридан има големо [[сопствено движење]] низ [[Небесна сфера|небесната сфера]], кое е проценувано на три лачни секунди годишно ([[аголна брзина]]).<ref name=mras48_77 /> Ова движење имплицирало дека е релативно блиску како [[Сонцето]],<ref name=belkora2002 /> што го прави ѕвезда од интерес за целите на мерењата на [[Ѕвездена паралакса|ѕвездената паралакса]]. Оваа постапка вклучува снимање на положбата на Епсилон Еридан додека [[Земја (планета)|Земјата]] се движи околу Сонцето, што овозможува да биде проценето растојанието на ѕвездата.<ref name=mras48_77 /> Од 1881 до 1883 година, астрономот Вилијам Л. Елкин од [[Соединетите Држави]], користел хелиометар во Кралската набљудувачница на 'Ртот Добра Надеж, Јужна Африка, за да ја спореди положбата на Епсилон Еридан со две блиски [[ѕвезди]]. Од овие набљудувања, била пресметана [[паралакса]] од {{Безпрелом|0.14 ± 0.02 лачни секунди}}.<ref name=gill1893 /><ref name=gill1884 /> До 1917 година, набљудувачите ја подобриле својата проценка на паралакса на 0,317 лачни секунди.<ref name=apj46_313 /> Современата вредност од 0,3109 лачни секунди е еднакво на растојание од околу 10.50 [[светлосни години]] (3.22 [[парсеци]]).<ref name=aaa474_2_653 />

=== Кружечки откритија ===
[[Податотека:Epsilon_eridani_dustring.gif|алт=An uneven, multi-coloured ring arranged around a five-sided star at the middle, with the strongest concentration below centre. A smaller oval showing the scale of Pluto's orbit is in the lower right.|десно|мини| Слика со подмилиметарска [[бранова должина]] на прстен од [[честички]] прашина околу Епсилон Еридан (над средината). Најсветлите области ги означуваат регионите со највисоки концентрации на прашина.]]
Врз основа на очигледните промени во положбата на Епсилон Еридан помеѓу 1938 и 1972 година, Питер ван де Камп предложил невиден придружник со кружечки период од 25 години предизвикува гравитациски [[Растројување (астрономија)|растројувања]] во својата положба.<ref name=aj79_491 /> Ова тврдење било побиено во 1993 година од Вулф-Дитер Хајнц и лажното откривање било обвинето за систематска грешка во фотографските таблички.<ref name=aj105_3_1188 />

Лансиран во 1983 година, [[Вселенска опсерваторија|вселенскиот телескоп]] IRAS забележува инфрацрвени емисии од ѕвезди блиску до Сонцето,<ref name=apj278_L1 /> вклучувајќи вишок инфрацрвена емисија од Епсилон Еридан.<ref name=pasp97_885 /> Набљудувањата покажале дека околу ѕвездата кружи диск од ситно зрнеста [[Вселенска прашина|космичка прашина]];<ref name=pasp97_885 /> овој [[остаточен диск]] оттогаш е опширно проучуван. Доказите за планетарен систем биле откриени во 1998 година со набљудување на асиметриите во овој прстен од прашина. Згрутчувањето во распространувањето прашина може да биде објаснето со [[Гравитација|гравитациските]] заемодејствија со [[планетата]] што кружи веднаш внатре во прстенот на прав.<ref name=apj506_2_L133 />

Во 1987 година, откривањето на планетарно [[Астрономско тело|тело]] во [[орбита]] било објавено од Брус Кембел, Гордон Вокер и Стивенсон Јанг.<ref name=hesser1987 /><ref name=Campbell1988 /> Од 1980 до 2000 година, работен состав од [[астроном]]и предводени од Арти П. Хацес направиле набљудувања со [[радијална брзина]] на Епсилон Еридан, мерејќи го Доплеровото поместување на ѕвездата по линијата на видот. Тие пронашле докази за планета која кружи околу ѕвездата со период од околу седум години.<ref name=apj544_2_L145 /> Иако има високо ниво на бучава во податоците за радијалната брзина поради [[Магнетизам|магнетната]] активност во нејзината [[фотосфера]],<ref name=iau202 /> секоја периодичност предизвикана од оваа магнетна активност се очекува да покаже силна [[корелација]] со варијациите во [[Спектрална линија|линиите на емисија]] на [[Јонизација|јонизиран]] [[калциум]] (лините Ca II H и K). Бидејќи не била пронајдена таква корелација, планетарен придружник бил сметан за најверојатна причина.<ref name=apj133_6_2442 /> Ова откритие било поддржано од [[Астрометрија|астрометриските]] мерења на Ипсилон Еридан направени помеѓу 2001 и 2003 година со [[Хабл (вселенски телескоп)|вселенскиот телескоп „Хабл“]], кои покажале [[докази]] за гравитациско растројство на Епсилон Еридан од планета.<ref name=aj132_2206 />

=== Потрага по вонземска интелигенција и предложено истражување ===
Во 1960 година, [[физичар]]ите Филип Морисон и Џузепе Кокони предложиле дека вонземските цивилизации можеби користат радио сигнали за [[општење]].<ref name=gugliucci20100524 /> Проектот „Озма“, предводен од [[астроном]]от Френк Дрејк, го користеле телескопот „Тател“ за да бара такви сигнали од блиските ѕвезди слични на Сонцето - Епсилон Еридан и [[Тау Кит]]. Системите биле забележани со честота на емисија на неутрален водород, 1.420 [[MHz]] (21 цм). Не биле откриени сигнали од [[Интелигенција|интелигентно]] вонземско потекло.<ref name=heidmann_dunlop1995 /> Дрејк го повтори [[опит]]от во 2010 година, со истиот негативен резултат.<ref name=gugliucci20100524 /> И покрај овој недостаток на успех, Епсилон Еридан се пробил во [[Научна фантастика|научнофантастичната]] [[книжевност]] и [[Телевизија|телевизиските]] емисии многу години по веста за почетниот опит на Дрејк.<ref name=marschall_maran2009 />

Во „''Планети погодни за живеење на човекот''“ ([[англиски]]: ''Habitable Planets for Man''), студија на корпорацијата RAND од 1964 година од страна на вселенскиот научник Стивен Х. Дол, веројатноста за планета погодна за живот во орбитата околу Епсилон Еридан била проценета на 3,3%. Меѓу познатите блиски ѕвезди, таа била наведена со 14 ѕвезди за кои било сметано дека најверојатно имаат планета погодна за [[живот]].<ref name=dole1964 />

Вилијам И. Меклафлин предложил нова стратегија во потрагата по [[вонземска интелигенција]] ([[SETI|ПВЗИ]]<nowiki/>во 1977 година. Тој предложил дека широко набљудуваните настани како што се експлозиите на [[нова]] може да бидат користени од страна на интелигентни вонземјани за да го синхронизираат преносот и примањето на нивните сигнали. Оваа идеја била испитана од Националната радио астрономска набљудувачница во 1988 година, која користела изливи на [[V1500 Лебед|Нов Лебед 1975]] како мерење време. Петнаесетдневното набљудување не покажало вонномални радио сигнали кои доаѓале од Епсилон Еридан.<ref name=baas20_1043 />

Поради близината и својствата слични на Сонцето на Епсилон Еридан, во 1985 година, физичарот и [[автор]] Роберт Л. Форвард го сметал системот како веродостојна цел за меѓуѕвезденото патување.<ref name=jsr22_345 /> Следната година, Британското меѓупланетарно друштво го предложило Епсилон Еридан како една од целите во студијата на Проектот „Дедал“.<ref name=jbis29_94 /> Системот продолжил да биде меѓу целите на таквите предлози, како што е проектот „Икар“ во 2011 година.<ref name=aa20110125 />

Врз основа на неговата блиска местоположба, Ипсилон Еридан бил меѓу целните ѕвезди на Проектот „Феникс“, [[Микробранови|микробранова]] истражување од 1995 година за сигнали од вонземска интелигенција.<ref name=henry_asp19930916 /> Проектот проверил околу 800 ѕвезди до 2004 година, но сè уште не открил никакви сигнали.<ref name=whitehouse_bbc20040325 />

== Својства ==
[[Податотека:Size_epsilon_eridani.png|алт=A glowing orange orb on the left half and a slightly larger glowing yellow orb on the right against a black background|лево|мини| Илустрација на релативните големини на Епсилон Еридан (лево) и [[Сонцето]] (десно)]]
На растојание од 10.50 [[светлосни години]] (3.22 [[парсеци]]), Ипсилон Еридан е 13-та најблиска позната [[ѕвезда]] (и деветта најблиска осамена ѕвезда или [[ѕвезден систем]]) до Сонцето од 2014 година.<ref name=RECONS /> Неговата близина ја прави една од најпроучените ѕвезди од својот [[Ѕвездена класификација|спектрален вид]].<ref name=mnras398_3_1495 /> Епсилон Еридан се наоѓа во северниот дел на [[соѕвездието]] [[Еридан (соѕвездие)|Еридан]], околу 3° источно од малку посветлата ѕвезда Делта Еридан. Со [[Деклинација (астрономија)|деклинација]] од -9,46°, Епсилон Еридан може да биде гледан од поголемиот дел од површината на [[Земја (планета)|Земјата]], во соодветни периоди од годината. Само северно од [[80. северен напоредник|географската ширина 80°N]] е трајно скриен под [[хоризонт]]от.<ref name=campbell1899 /> [[Привидна ѕвездена величина|Привидната величина]] од 3,73 може да го отежне набљудувањето од урбана област со голо [[око]], бидејќи ноќното небо над градовите е заматено од [[светлинско загадување]].<ref name=narisada2004 />

Епсилон Еридан има проценета маса од 0,82 [[Сончева маса|сончеви маси]]<ref name=mnras403_3_1368 /><ref name=Baines /> и [[полупречник]] од 0,74 [[Сончев полупречник|сончеви полупречници]].<ref name=aaa505_1_205 /> Сјае со [[сјајност]] од само 0,34 [[Сончева сјајност|сончеви сјајности]].<ref name=apj460_993 /> Проценетата [[Делотворна температура|делотворната температура]] е 5.084 [[Келвин|K]].<ref name=aaa411_3_559 /> Со [[ѕвездена класификација]] од К2 V, таа е втората најблиска [[Портокалово џуџе|ѕвезда од главната низа од вид К]] (по [[Алфа Кентаур]] Б).<ref name=RECONS /> Од 1943 година, спектарот на Епсилон Еридан служи како една од стабилните точки на прицврстување според која се класифицирани другите ѕвезди.<ref name=baas25_1319 /> Неговата [[металичност]], дел од [[Хемиски елемент|елементите]] потешки од [[хелиум]]от, е малку пониска од онаа на Сонцето.<ref name=aaa415 /> Во [[хромосфера]]та на Епсилон Еридани, област на надворешната атмосфера веднаш над [[фотосфера]]та што емитува [[светлина]], изобилството на [[железо]] се проценува на 74% од вредноста на Сонцето.<ref name=aaa415 /> Процентот на [[литиум]] во атмосферата е пет пати помал од оној на Сонцето.<ref name=Metcalfe2013 />

Класификацијата на Епсилон Еридан како вид К, покажува дека спектарот има релативно слаби [[Спектрална линија|линии на впивање]] од впивање од [[водород]] (Балмерови линии) но силни линии на неутрални [[атоми]] и единечно [[јон]]изиран [[калциум]] (Ca II). Класата на сјајност V (џуџе) им е доделена на ѕвездите кои се подложени на [[Јадрено соединување|топлинскојадрено соединување]] на водород во нивното јадро. За ѕвезда од главната низа од видот К, во ова соединување надвладејува минира [[протонско-протонски ланец|протонско-протонската верижна реакција]], во која низа реакции ефективно комбинираат четири водородни јадра за да образуваат јадро на хелиум. Енергијата ослободена со соединување се пренесува нанадвор од јадрото преку зрачење, што резултира со никакво нето движење на околната [[плазма]]. Надвор од овој регион, во обвивката, енергијата е носена во фотосферата со [[Струевит слој|струење на плазмата]], каде што потоа зрачи во [[вселената]].<ref name=karttunen_oja2007 />

=== Магнетна активност ===
Епсилон Еридан има повисоко ниво на магнетна активност од [[Сонцето]], а со тоа и надворешните делови од неговата атмосфера ([[хромосфера]]та и [[Ѕвездена корона|короната]]) се подинамични. Просечната јачина на магнетното поле на Епсилон Еридан низ целата површина е {{Вред|1.65|0.30}},<ref name=aaa318_429 /> што е повеќе од четириесет пати поголема од {{Безпрелом|(5–40) × 10<sup>−5</sup> T}} јачината на [[магнетното поле]] во [[фотосферата]] на Сонцето.<ref name=apj591_2_1248 /> Магнетните својства може да бидат моделирани со [[претпоставка]] дека регионите со [[магнетен тек]] од околу 0,14 Т кој случајно покрива приближно 9% од фотосферата, додека остатокот од површината е без магнетни полиња.<ref name=apj1_439_2_939 /> Целокупната магнетна активност на Епсилон Еридан покажува взаемни циклуси на активност {{Вред|2.95|0.03}} и {{Вред|12.7|0.3}} години.<ref name=Metcalfe2013 /> Претпоставувајќи дека неговиот [[полупречник]] не се менува во овие интервали, долгорочната варијација во нивото на активност се чини дека произведува температурна варијација од 15 K, што одговара на варијација во видливата величина (V) од 0,014.<ref name=apj441 />

Магнетното поле на површината на Епсилон Еридан предизвикува варијации во [[Хидродинамика|хидродинамичкото]] однесување на фотосферата. Ова резултира со поголем треперење за време на мерењата на неговата радијална брзина . Варијациите од {{Безпрелом|15 m s}}<sup>−1</sup> биле измерени преку 20-годишен период, што е многу повисоко од мерната несигурност од {{Безпрелом|3 m s}}<sup>−1</sup>. Ова го отежнува толкувањето на периодичностите во радијалната брзина на Епсилон Еридан, како оние предизвикани од [[планета]] која кружи.<ref name=iau202 />
 
[[Податотека:EpsEriLightCurve.png|лево|мини| [[Светлинска крива|Светлосна крива]] за Епсилон Еридан, покажувајќи ги просеците на големината на опсегот b и y помеѓу 2014 и 2021 година.<ref name="Roettenbacher"/>  Вметнувањето ја покажува периодичната варијација во период на [[вртење]] од 12,3 дена.<ref name=apj102_5_1813/>]]
Епсилон Еридан е класифициран како [[Променлива ѕвезда од типот на BY Змеј|променлива ѕвезда од видот на BY Змеј]] бидејќи има региони со повисока магнетна активност кои се движат во и надвор од линијата на видот додека се [[Вртење околу неподвижна оска|врти]].<ref name=gcvs /> Мерењето на оваа вртежна модулација наведува дека нејзиниот екваторски регион ротира со просечен период од 11,2&nbsp;денови,<ref name=an328_10 /> што е помалку од половина од периодот на вртење на Сонцето. Набљудувањата покажаа дека Епсилон Еридан варира до 0,050 во V светлинска величина поради ѕвездени дамки и друга краткорочна магнетна активност.<ref name=apj102_5_1813 /> Фотометријата исто така покажа дека површината на Епсилон Еридан, како и Сонцето, е подложена на диференцијално вртење, односно периодот на вртење на екваторот се разликува од оној на голема [[географска ширина]]. Измерените периоди се движат од 10,8 до 12,3 дена.<ref name=apj441 /><ref name=rotation group=note /> [[Осен наклон|Оскиниот наклон]] на Ипсилон Еридан кон видната линија од [[Земја (планета)|Земјата]] е многу неизвесно: проценките се движат од 24° до 72°.<ref name=an328_10 />

Високите нивоа на хромосферска активност, силно магнетно поле и релативно брзата стапка на вртење на Епсилон Еридан се особени за една млада [[ѕвезда]].<ref name=apj1_412_2_797 /> Повеќето проценки за староста на Епсилон Еридан го ставаат во опсег од 200 милиони до 800 милиони години.<ref name=aaa488_2_771 /> Малото изобилство на тешки елементи во хромосферата на Епсилон Еридани обично укажува на постара ѕвезда, бидејќи меѓуѕвездената средина (од која се образувани ѕвездите) постојано се збогатува со потешки елементи произведени од постарите генерации ѕвезди.<ref name=aaa358_850 /> Оваа аномалија може да биде предизвикана од постапка на [[расејување]] кој пренесувала некои од потешките елементи надвор од фотосферата и во регион под [[Струевит слој|струевитата зона]] на Епсилон Еридан.<ref name=cjaa8_5_591 />

[[Сјајност]]а на [[Рендгенски зраци|рендгенските зраци]] на Епсилон Еридан е околу {{Вред|2|e=28|u=[[erg]]·s<sup>–1</sup>}} ({{Вред|2|e=21|u=[[Watt|W]]}}). Тој е посветлен на рендгенските зраци отколку Сонцето при [[Сончев циклус|максимална активност]]. Изворот за оваа силна емисија на рендгенски зраци е жешката корона на Епсилон Еридан.<ref name=apj243_234 /><ref name=apj457_882 /> Короната на Епсилон Еридан изгледа поголема и пожешка од сончевата, со [[температура]] од {{Вред|3.4|e=6|u=K}}, мерено од набљудување на [[Ултравиолетово зрачење|ултравиолетовите]] и рендгенските зраци на короната.<ref name=mnras385_4_1691 /> Прикажува циклична варијација во емисијата на рендгенски зраци што е во согласност со циклусот на магнетна активност.<ref name=Coffaro_et_al_2020/>

[[Ѕвезден ветер|Ѕвездениот ветер]] што е емитуван од Епсилон Еридан, се шири додека не се судри со околната меѓуѕвездена средина од расеан гас и прашина, што резултира со меур од загреан [[водороден гас]] (астросфера, еднаква на [[хелиосфера]]та што го опкружува Сонцето). Приемниот спектар од овој гас е измерен со [[Хабл (вселенски телескоп)|вселенскиот телескоп „Хабл“]], овозможувајќи да бидат проценети својствата на ѕвездениот ветер.<ref name=mnras385_4_1691 /> Жешката корона на Епсилон Еридан резултира со стапка на загуба на маса во ѕвездениот ветер на Епсилон Еридан која е 30 пати поголема од онаа на Сонцето. Овој ѕвезден ветер ја создава астросферата која се протега на околу 8,000 [[астрономски единици]] (0.0039 [[парсеци]]) и содржи лачен удар кој лежи 1,600 [[астрономски единици]] (0.0078 [[парсеци]]) од Епсилон Еридан. На проценетото растојание од Земјата, оваа астросфера се протега на 42 лачни минути, што е пошироко од привидната големина на полната [[Месечина]].<ref name=apj574_1 />

=== Кинематика ===
Епсилон Еридан има високо [[сопствено движење]], се движи −0,976 лачни секунди годишно во [[Ректасцензија|десната асцензија]] (небесниот еквивалент на [[географската должина]]) и 0,018 лачни секунди годишно во [[Деклинација (астрономија)|деклинација]] (небесна ширина), за вкупно 0,962 лачни секунди годишно.<ref name=aaa474_2_653 />{{refn|1=Вкупното сопствено движење μ може да биде пресметано од:
: μ<sup>2</sup> = (μ<sub>α</sub> cos δ)<sup>2</sup> + μ<sub>δ</sub><sup>2</sup>
каде μ<sub>α</sub> е сопственото движење во десно вознесување, μ<sub>δ</sub> е сопственото движење во деклинација, и δ е деклинацијата.<ref name="birney" /> Ова дава:
: μ<sup>2</sup> = (−975.17 · cos(−9.458°))<sup>2</sup> + 19.49<sup>2</sup> = 925658.1
или μ е еднакво на 962.11.|group="note"|name=total_pm}} Ѕвездата има [[радијална брзина]] од +15.5 км/с (далеку од [[Сонцето]]).<ref name=rgcrv66 /> Составните делови за вселенска брзина на Епсилон Еридан во [[Галактички координатен систем|галактичкиот координатен систем]] се {{Безпрелом|(U, V, W)}} = {{Безпрелом|(−3, +7, −20) km/s}}, што значи дека тој патува во рамките на [[Млечен Пат|Млечниот Пат]] на средна вредност галактоцентрично растојание од 28,7 kly (8,79 [[Парсек|килопарсеци]]) од јадрото по орбита која има [[Орбитално занесување|занесување]] од 0,09.<ref name=ab6_2_308 /> Положбата и брзината на Епсилон Еридан укажуваат на тоа дека тој може да биде член на Групата за движење на Големата Мечка, чии членови споделуваат заедничко движење низ просторот. Ова однесување наведува дека групата што се движи потекнува од [[Расеано ѕвездено јато|расеано јато]] кое оттогаш се расеало.<ref name=an325_1_3 /> Проценетата возраст на оваа група е {{Безпрелом|500±100 милиони}} години,<ref name=apj125_4_1980 /> што се наоѓа во опсегот на старосните проценки за Епсилон Еридан.

Во текот на изминатите милион години, верувано е дека три [[ѕвезди]] дошле во рок од 7 [[светлосни години]] (2.1 парсек) на Епсилон Еридан. Најновата и најблиската од овие средби била со [[Каптајнова Ѕвезда|Каптајновата Ѕвезда]], која се приближила на растојание од околу 3 светлосни години (0.92 парсеци) пред околу 12.500 години. Уште две далечни средби биле со [[Сириус]] и Рос 614. Сметано е дека ниту една од овие средби не била доволно блиска за да влијае на кружниот ѕвезден диск што кружи околу Епсилон Еридан.<ref name=asp2001_227 />

Епсилон Еридан го направил своето најблиско приближување до Сонцето пред околу 105.000 години, кога биле на растојание од 7 светлосни години (2.1 парсек).<ref name=aaa379 /> Врз основа на симулација на блиски средби со блиските ѕвезди, [[Двојна ѕвезда|двојниот ѕвезден]] систем Лујтен 726-8, кој ја вклучува [[Променлива ѕвезда|променливата ѕвезда]] UV Кит, ќе се сретне со Епсилон Еридан за приближно 31.500 години на минимално растојание од околу 0,9 светлосни години (0,29 парсеци). Тие ќе бидат помалку од 1 светлосна година (0,3 парсеци) одвоени за околу 4.600 години. Ако Епсилон Еридан има [[Ортов Облак]], Лујтен 726-8 би можел гравитациски да [[Растројување (астрономија)|наруши]] некои од неговите комети со долги [[Орбитален период|орбитални периоди]].<ref name=potemine10 />

== Планетарен систем ==
{{OrbitboxPlanet begin
| table_ref = <ref name="SuDe Buizer2017" /><ref name="Booth2023" /><ref name=apj690_2_1522 /><ref name="Feng2023"/>
| name = Епсилон Еридан
}}
{{OrbitboxPlanet disk
| disk = Астероиден појас
| periapsis = ~1.5−2.0 (or 3–4)
}}
{{OrbitboxPlanet
| exoplanet = [[Епсилон Еридан b|b (AEgir)]]<ref name=naming_exoplanets />
| mass = {{val|0.76|0.14|0.11}}
| period = {{val|2688.60|16.17|16.51|fmt=commas}}
| semimajor = {{val|3.53|0.06}}
| eccentricity = {{val|0.26|0.04}}
| inclination = {{val|166.48|6.63|6.66}}
}}
{{OrbitboxPlanet disk
| disk = Астероиден појас
| periapsis = ~8
| apoapsis = 20
}}
{{OrbitboxPlanet disk
| disk = Главен појас
| periapsis = 65
| apoapsis = 75
| inclination = {{nowrap|33.7° ± 0.5}}
}}
{{Orbitbox end}}

=== Остаточен диск ===
[[Податотека:Epsilon_Eridani_ALMA_Image.png|алт=The star is seen at the centre and the ring shows the main belt of the debris disc, which is located at 70 astronomical units from the star. The belt appears elliptical as it is slightly inclined from face-on. In addition to the star, two other point sources appear in the image (one coincident with the belt). These are background galaxies and not part of the epsilon Eridani system.|десно|мини| Сликата на системот Епсилон Еридан, направена од Атакама Големата милиметарска/подмилиметарска низа (ALMA) на [[бранова должина]] од 1,3 мм.<ref name="Booth2023" />]]
[[Инфрацрвено зрачење|Инфрацрвен]] вишок околу Епсилон Еридан бил откриен од Инфрацрвениот астрономски сателит<ref name="pasp97_885" /> укажувајќи на присуство на околу [[Ѕвезда|ѕвездена]] прашина. Набљудувања со телескопот „Џејмс Клерк Максвел“ (ТЏКМ) на [[бранова должина]] од 850 [[μm]] покажуваат продолжен флукс на зрачење до [[Аголна големина|аголен полупречник]] од 35 лачни секунди околу Епсилон Еридан, решавајќи го дискот со остатоци за прв пат. Оттогаш биле направени слики со поголема резолуција со Атакамската голема милиметарска низа, што покажува дека појасот се наоѓа на 70 [[астрономски единици]] од ѕвездата со ширина од само 11 ае.<ref name="Booth2023" /><ref name="Booth2017" />  Дискот е наклонет за 33,7°, што го прави да изгледа елипсовидно.

Прашината и веројатно водениот мраз од овој појас се селат навнатре поради влечењето од [[Ѕвезден ветер|ѕвездениот ветер]] и постапката со која ѕвезденото зрачење предизвикува зрната прашина полека да прават спирала кон Епсилон Еридан, познат како Појнтинг-Робертсонов ефект.<ref name=arxiv1011_4882 /> Во исто време, овие честички прашина можат да бидат уништени преку меѓусебни судири. Временската скала за целата прашина во дискот да биде исчистена со овие постапки, е помала од проценетата возраст на Ипсилон Еридан. Оттука, сегашниот диск со прашина мора да е создаден од судири или други ефекти на поголеми матични тела, а дискот претставува доцна фаза во постапката на образување на [[планети]]. Би биле потребни судири меѓу матичните тела од 11 [[Земјина маса|земјини маси]] за да биде одржан дискот во сегашната состојба во текот на неговата проценета старост.<ref name=apj690_2_1522 />
 
[[Податотека:System_Epsilon_Eridani.JPG|алт=The upper two illustrations show brown oval bands for the asteroid belts and oval lines for the known planet orbits, with the glowing star at the centre. The second brown band is narrower than the first. The lower two illustrations have grey bands for the comet belts, oval lines for the planetary orbits and the glowing stars at the centre. The lower grey band is much wider than the upper grey band.|десно|мини| Споредба на планетите и појасите од отпадоци во Сончевиот систем со системот Епсилон Еридан. На врвот е астероидниот појас и внатрешните планети на [[Сончевиот Систем]]. Втор од врвот е предложениот внатрешен астероиден појас и планетата b на Епсилон Еридан. Долните илустрации ги покажуваат соодветните особини за надворешните системи на двете ѕвезди.]]
Дискот содржи проценета [[Маса (физика)|маса]] на прашина еднаква на шестина од масата на Месечината, со поединечни зрна прашина кои надминуваат 3,5 μm во големина на температура од околу 55 [[Келвин|К]]. Оваа прашина се создава од судир на [[комети]], кои се движат од 10 до 30 км во [[пречник]] и имаат комбинирана маса од 5 до 9 пати поголема од онаа на Земјата. Ова е слично на проценетите 10 земјини маси во првобитниот [[Кајперов Појас]].<ref name=apj619_2_L187 /><ref name=emp92_1_1 /> Дискот околу Епсилон Еридан содржи помалку од {{Безпрелом|2.2 × 10<sup>17</sup> кг}} [[јаглерод моноксид]]. Ова ниско ниво укажува на недостаток на испарливи комети и ледени [[планетезимал]]и во споредба со Кајперовиот Појас.<ref name=mnras348_3_L39 />

Сликите на ТЏКМ покажуваат знаци на згрчена структура во појасот што може да биде објаснето со [[Гравитација|гравитациско]] [[Растројување (астрономија)|растројување]] од планета, наречена Епсилон Еридан c. Претпоставувано е дека грутките во прашината се појавуваат на орбити кои имаат целобројна резонанца со орбитата на сомнителната планета. На пример, областа на дискот што завршува две орбити за секои три орбити на планетата е во [[орбитална резонанца]] 3:2.<ref name=apjl_537_L147 /> Предвидувано е дека планетата која е предлагано да ги предизвика овие растројувања да има полуглавна оска помеѓу 40 и 50 [[ае]].<ref name="Booth2023" /><ref name=apj578_2_L149 /><ref name="Deller2005" /> Сепак, најсветлите купчиња оттогаш биле идентификувани како извори на позадина и за постоењето на преостанатите купчиња останува дебатирано.<ref name="Chavez2016" />

Прашината е присутна и поблиску до ѕвездата. Набљудувањата од вселенскиот телескоп „Шпицер“ на [[НАСА]], наведуваат дека Епсилон Еридан всушност има два астероидни појаси и облак од егзозодијачка прашина. Вториот е аналог на [[Меѓупланетарен облак од прашина|зодијачната прашина]] што ја зафаќа рамнината на [[Сончев Систем|Сончевиот Систем]]. Еден појас се наоѓа на приближно иста положба како оној во Сончевиот Систем, орбитира на растојание од {{Безпрелом|3.00 ± 0.75 ае}} од Епсилон Еридан и се состои од [[силикат]]ни зрна со дијаметар од 3 [[Микрометар|μm]] и комбинирана маса од околу 10<sup>18</sup> кг. Ако постои планетата Епсилон Еридан б, тогаш овој појас веројатно нема да има извор надвор од орбитата на планетата, па прашината можеби е создадена со фрагментација и кратерирање на поголеми тела како што се [[астероид]]ите.<ref name=aaa499_2_L13 /> Вториот, погуст појас, најверојатно населен и со [[астероиди]], се наоѓа помеѓу првиот појас и надворешниот диск на кометата. Структурата на ремените и дискот за прашина наведува дека се потребни повеќе од две планети во системот Епсилон Еридан за да биде одржама оваа конфигурација.<ref name=apj690_2_1522 /><ref name=spitzer20081027 />

Во алтернативно сценарио, егзозодијачната прашина може да биде создадена во надворешниот појас. Оваа прашина потоа се пренесува навнатре покрај орбитата на Епсилон Еридан b. Кога ќе се земат предвид судирите помеѓу зрната прашина, правот ќе го створи набљудуваниот инфрацрвен спектар и осветленост. Надвор од пречникот на [[сублимација]] на мразот, сместен над 10 ае од Епсилон Еридан каде температурите паѓаат под 100 К, најдобро одговара на набљудувањата кога е претпоставувана мешавина од мраз и [[силикат]]на прашина. Во овој пречник, прашината мора да се состои од силикатни зрна на кои им недостасуваат испарливи материи.<ref name=arxiv1011_4882 />

Внатрешниот регион околу Ипсилон Еридан, од пречник од 2,5 АЕ навнатре, се чини дека е без прашина до границата за откривање телескопот на MMT од 6,5 м. Зрната прашина во овој регион ефикасно се отстрануваат со влечење од [[Ѕвезден ветер|ѕвездениот ветер]], додека присуството на планетарен систем исто така може да помогне да се одржи оваа област чиста од остатоци. Сепак, ова не ја исклучува можноста внатрешен астероиден појас да биде присутен со комбинирана маса не поголема од астероидниот појас во Сончевиот Систем.<ref name=apj693_2_1500 />

=== Планети со долг период ===
[[Податотека:NASA-JPL-Caltech_-_Double_the_Rubble_(PIA11375)_(pd).jpg|алт=A bright light source at right is encircled by comets and two oval belts of debris. At left is a yellow-orange crescent of a planet.|десно|мини| Впечаток на уметникот, покажувајќи два астероидни појаси и планета која кружи околу Епсилон Еридан.]]
Како една од најблиските ѕвезди слични на [[Сонцето]], Епсилон Еридан била цел на многу обиди да бидат бараат планетарни придружници.<ref name=aaa488_2_771 /><ref name=apj544_2_L145 /> Неговата [[Хромосфера|хромосферска]] активност и променливост значат дека пронаоѓањето планети со [[Начини на откривање на вонсончеви планети|методот на радијална брзина]] е тешко, бидејќи [[Ѕвезда|ѕвездената]] активност може да создаде сигнали кои имитираат присуство на [[планети]].<ref name=setiawan2008 /> Пребарувањата за [[вонсончеви планети]] околу Епсилон Еридан со [[Начини на откривање на вонсончеви планети|директна слика]] биле неуспешни.<ref name=apj133_6_2442 /><ref name=apj688_1_583 />

[[Инфрацрвено зрачење|Инфрацрвеното]] набљудување покажало дека нема тела со три или повеќе [[Јупитерова маса|јупитерови маси]] во овој систем, на растојание од најмалку 500 [[ае]] од ѕвездата на домаќинот.<ref name=aaa488_2_771 /> Планетите со слични [[Маса (физика)|маси]] и [[Температура|температури]] како [[Јупитер]] би требало да бидат забележани од телескопот „Шпицер“ на растојанија над 80 ае. Една планета со долг период, приближно со големина на Јупитер, е откриена и одликувана и со [[радијална брзина]] и со методи на [[астрометрија]].<ref name="Feng2023"/> Планетите кои се помасивни 150% од Јупитер, може да бидат отфрлени на внатрешниот раб на дискот со остатоци на 30-35 ае.<ref name="Janson2015" />

==== Планета b (Егир) ====
{{Главна|Епсилон Еридан b}}
[[Вонсончева планета|Наведен]] како Епсилон Еридан b, оваа планета била објавена во 2000 година, но откритието останало контроверзно во текот на приближно следните две децении. Сеопфатна студија во 2008 година го нарекла откривањето „пробно“ и ја опиша предложената планета како „долго сомнителна, но сè уште непотврдена“.<ref name=apj690_2_1522 /> Многу [[астроном]]и верувале дека доказите се доволно убедливи што го сметаат откритието за потврдено.<ref name=aaa488_2_771 /><ref name=arxiv1011_4882 /><ref name=aaa499_2_L13 /><ref name=apj688_1_583 /> Откритието било доведено во прашање во 2013 година бидејќи програмата за пребарување во Набљудувачницата Ла Сила, не потврдила дека постои.<ref name="aa552_A78_62" /> Понатамошните студии од 2018 година постепено го потврдиле постоењето на планетата преку комбинација на [[радијална брзина]] и [[астрометрија]].<ref name="Feng2023"/><ref name="MawetHirsch2019"/><ref name="MakarovZacharias2021"/><ref name="Llop-Sayson2021"/><ref name="Benedict2022"/>

[[Податотека:Epsilon_Eridani_b.jpg|алт=At left is a shadowed, spherical red object encircled by a ring, with a smaller crescent at lower centre portraying a moon. To the right is a luminous source bisected by a line representing a debris disk.|лево|мини| Уметнички впечаток за Епсилон Еридан b кружејќи во зона која е исчистена од прашина. Околу планетата се претпоставени прстени и месечини.]]
Објавените извори и понатаму не се согласуваат за основните параметри на планетата. Неодамнешните вредности за неговиот кружен период се движат од 7,3 до 7,6 години,<ref name="Feng2023"/> проценките за големината на нејзината елипсовидна орбита - полуглавната оска - се движат од 3,38 au до 3,53 [[ае]],<ref name=cne2008 /><ref name=apj646_505 /> и приближните вредности на нејзиниот [[Орбитално занесување|орбитален]] опсег од 0,055 до 0,26.<ref name="Feng2023"/>

Првично, масата на планетата била непозната, но долната граница можела да биде проценета врз основа на кружното поместување на Епсилон Еридан. Познат е само составниот дел на поместувањето по линијата на видот кон [[Земја (планета)|Земјата]], што дава вредност за [[формула]]та [[Ѕвездено вртење|''m sin'' ''i'']], каде што ''m'' е масата на планетата и ''i'' е [[Наклон (орбита)|орбиталната наклонетост]]. Проценките за вредноста на {{Безпрелом|''m'' sin ''i''}} се движеле од 0,60 [[Јупитерова маса|Јупитерови маси]] до 1,06 Јупитерови маси,<ref name=cne2008 /><ref name=apj646_505 /> што ја поставува долната граница за масата на планетата (бидејќи синусната функција има максимална вредност од 1). Земајќи го {{Безпрелом|''m'' sin ''i''}} во средината на тој опсег на 0,78 и проценувајќи ја наклонетоста на 30° како што било предложено од астрометријата на [[Хабл (вселенски телескоп)|Хабл]], ова дава вредност од {{Безпрелом|1.55 ± 0.24}} Јупитерови маси за масата на планетата.<ref name=aj132_2206 /> Поновите астрометриски студии откриле пониски маси, кои се движат од 0,63 до 0,78 Јупитерови маси.<ref name="Feng2023"/>

Од сите измерени параметри за оваа планета, најнеизвесна е вредноста за орбиталната накосеност. Накосеноста од 0,7 предложена од некои постари студии<ref name=aj132_2206 /> не е во согласност со присуството на предложениот астероиден појас на растојание од 3 ае. Ако ексцентричноста била толку висока, планетата ќе помине низ астероидниот појас и ќе ја исчисти во рок од околу десет илјади години. Ако појасот постои подолго од овој период, што се чини веројатно, тој наметнува горна граница на накосеноста на Епсилон Еридан b од околу 0,10-0,15.<ref name=aaa499_2_L13 /><ref name=spitzer20081027 /> Ако дискот со прашина наместо од судири во астероиден појас, се создава од надворешниот диск со остатоци, тогаш не се потребни никакви ограничувања за орбиталната накосеност на планетата за да биде објаснето ширењето прашина.<ref name=arxiv1011_4882 />

==== Потенцијална погодност за живеење ====
Епсилон Еридан е цел на програмите за пронаоѓање [[планети]] бидејќи има својства што овозможуваат да биде обликувана планета слична на [[Земја (планета)|Земјата]]. Иако овој систем не бил избран како главен кандидат за сега откажаниот Пронаоѓач на земјовидни планети, тој бил целна [[ѕвезда]] за предложената вселенска интерферометриска мисија на [[НАСА]] за пребарување на планети со големина на Земјата.<ref name=mccarcty2008 /> Близината, својствата слични на [[Сонцето]] и сомнителните планети на Епсилон Еридан, исто така, го направиле предмет на повеќекратни студии за тоа дали може да биде испратена меѓуѕвездена сонда до Епсилон Еридан.<ref name=jsr22_345 /><ref name=jbis29_94 /><ref name=mcnutt2000 />

Орбиталниот [[полупречник]] на кој ѕвездениот флукс од Епсилон Еридан се совпаѓа со сончевата константа - каде што емисијата се совпаѓа со излезот на Сонцето на орбиталното растојание од Земјата - е 0,61 ае.<ref name=aaa511 /> Тоа е во рамките на максималната [[Животопогоден појас|животопогодна зона]] на претпоставената планета слична на Земјата која кружи околу Епсилон Еридан, која моментално се протега од околу 0,5 до 1,0 ае. Како што Ипсилон Еридан старее во период од 20 години милијарди години, нето [[сјајност]]а ќе се зголеми, предизвикувајќи оваа зона полека да се шири кон надвор на околу 0,6-1,4 ае.<ref name=ijab2_289 /> Присуството на голема планета со високо елиптична орбита во близина на зоната погодна за живот на Ипсилон Еридан ја намалува веројатноста [[земјовидна планета]] да има стабилна орбита во зоната погодна за живеење.<ref name=jones_underwood_sleep2003 />

Една млада ѕвезда како што е Епсилон Еридан може да произведе големи количини на [[ултравиолетово зрачење]] може да биде штетно за [[животот]], но од друга страна е поладна ѕвезда од Сонцето и затоа произведува помалку ултравиолетово зрачење за почеток.<ref name=asp2003 /><ref name="BuccinoLemarchand2006" /> Орбиталниот полупречник каде УВ флуксот се совпаѓа со раната Земја е нешто под 0,5 ае.<ref name=asp2003 /> Бидејќи тоа е всушност малку поблиску до ѕвездата отколку зоната погодна за живеење, ова доведе некои истражувачи да заклучат дека нема доволно [[енергија]] од ултравиолетовото зрачење што допира до зоната погодна за живот за да може да започне животот околу младиот Епсилон Еридан.<ref name="BuccinoLemarchand2006" />

== Поврзано ==

* [[Список на мултипланетарни системи|Список на повеќепланетарни системи]]
* [[Списоци на планети]]
* [[Список на најблиски ѕвезди]]

== Забелешки ==
{{reflist|colwidth=50em|group=note|refs=
{{refn|1=Вртежниот период ''P<sub>β</sub>'' на географска ширина ''β'' е добиен од:
:''P<sub>β</sub>'' = ''P<sub>eq</sub>''/(1 − ''k'' sin ''β'')
каде ''P<sub>eq</sub>'' е период на екваторско вртење и ''k'' е параметарот на диференцијално вртење. Вредноста
на овој параметар е проценувана дека е во опсегот:
:0.03 ≤ ''k'' ≤ 0.10<ref name=an328_10 />|group="note"|name=rotation}}

{{refn|1=Од Епсилон Еридан, Сонцето би се појавило на дијаметрално спротивната страна на небото на координатите RA={{RA|15|32|55.84496}}, Dec={{DEC|+09|27|29.7312}}, кое е сместено близу [[Алфа Змија]]. Апсолутната величина на Сонцето е 4.83,<sup>[a]</sup> што значи, на растојание од 3.212 парсеци, Сонцето би имало привидна величина:
<math>\begin{smallmatrix} m = M_v + 5\cdot\log_{10} (3.212/10) + A_V = 2.36 \end{smallmatrix}</math>,<sup>[b]</sup> претпоставувајќи занемарливо [[згаснување (астрономија)|згаснување]] (A<sub>V</sub>) за блиска ѕвезда.
<br />Ref.:
{{ordered list|type=lower-alpha
| {{citation
 | first1=James | last1=Binney
 | first2=Michael | last2=Merrifield
 | title=Galactic Astronomy
 | publisher=Princeton University Press
 |year=1998 | page=56 | isbn=0-691-02565-7
 | url=https://books.google.com/books?id=arYYRoYjKacC&pg=PA174 }}
| {{citation
 | display-authors=1
 | first1=Hannu | last1=Karttunen
 | first2=Pekka | last2=Kröger
 | first3=Heikki | last3=Oja
 | first4=Markku | last4=Poutanen
 | first5=Karl J. | last5=Donner
 | title=Fundamental Astronomy | date=2013
 | publisher=Springer Science & Business Media
 | url=https://books.google.com/books?id=IyjrCAAAQBAJ&pg=PA103
 | page=103 | isbn=978-3-662-03215-2 }}
 }}
|group="note"|name=sun}}
}}

== Наводи ==
{{reflist|colwidth=25em|refs=

<ref name=aaa474_2_653>{{citation
| first1=Floor | last1=van Leeuwen
|date=ноември 2007 | title=Validation of the new Hipparcos reduction | volume=474 | issue=2 | pages=653–664 | bibcode=2007A&A...474..653V | arxiv=0708.1752v1 | doi=10.1051/0004-6361:20078357 | journal=Astronomy and Astrophysics | s2cid=18759600
| postscript=. }} ''Note:'' see VizieR catalogue [http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/Cat?I/311 I/311].</ref>

<ref name=SIMBAD>{{citation | url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-basic?Ident=V*+eps+Eri | title=V* eps Eri – variable of BY Dra type | work=[[SIMBAD]] | publisher=[[Центар за астрономски податоци во Стразбур]] | access-date=25 август 2024 | postscript=. }}</ref>

<ref name=aj132_1_161>{{citation | display-authors=1
| last1=Gray | first1=R. O.
| last2=Corbally | first2=C. J.
| last3=Garrison | first3=R. F.
| last4=McFadden | first4=M. T.
| last5=Bubar | first5=E. J.
| last6=McGahee | first6=C. E.
| last7=O'Donoghue | first7=A. A.
| last8=Knox | first8=E. R.
| title=Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: spectroscopy of stars earlier than M0 within 40 pc-The Southern Sample | journal=The Astronomical Journal | volume=132 | issue=1 | pages=161–170 |date=јули 2006 | doi=10.1086/504637 | bibcode=2006AJ....132..161G | arxiv=astro-ph/0603770 | s2cid=119476992 | postscript=. }}</ref>

<ref name=cutri2003>{{citation | display-authors=1
| last1=Cutri | first1=R. M.
| last2=Skrutskie | first2=M. F.
| last3=Van Dyk | first3=S.
| last4=Beichman | first4=C. A.
| last5=Carpenter | first5=J. M.
| last6=Chester | first6=T.
| last7=Cambresy | first7=L.
| last8=Evans | first8=T.
| last9=Fowler | first9=J.
| last10=Gizis | first10=J. | last11=Howard | first11=E. | last12=Huchra | first12=J. | last13=Jarrett | first13=T. | last14=Kopan | first14=E. L. | last15=Kirkpatrick | first15=J. D. | last16=Light | first16=R. M. | last17=Marsh | first17=K. A. | last18=McCallon | first18=H. | last19=Schneider | first19=S. | last20=Stiening | first20=R. | last21=Sykes | first21=M. | last22=Weinberg | first22=M. | last23=Wheaton | first23=W. A. | last24=Wheelock | first24=S. | last25=Zacarias | first25=N. |date=јуни 2003 | title=The IRSA 2MASS all-sky point source catalog, NASA/IPAC infrared science archive | url=http://irsa.ipac.caltech.edu/applications/Gator/ | bibcode=2003tmc..book.....C | journal=The IRSA 2MASS All-Sky Point Source Catalog | postscript=. }}</ref>

<ref name=gcvs>{{citation | title=GCVS query=eps Eri | work=[[Општ каталог на променливи ѕвезди]]| publisher=[[Штернбергов астрономски институт]], Москва, Русија| url=http://www.sai.msu.su/groups/cluster/gcvs/cgi-bin/search.cgi?search=eps+Eri | access-date=25 август 2024 | postscript=. }}</ref>

<ref name=rgcrv66>{{citation
| last1=Evans | first1=D. S.
| date=20–24 јуни 1966 | editor1=Batten, Alan Henry |editor2=Heard, John Frederick | title=The revision of the general catalogue of radial velocities | work=Determination of Radial Velocities and their Applications, Proceedings from IAU Symposium no. 30 | place=University of Toronto | publisher=[[International Astronomical Union]] | bibcode=1967IAUS...30...57E | volume=30 | page=57 | postscript=. }}</ref>

<ref name=RECONS>{{citation | author=Staff | date=8 јуни 2007 | url=http://www.astro.gsu.edu/RECONS/TOP100.posted.htm | title=The one hundred nearest star systems | publisher=[[Истражувачки конзорциум за блиски ѕвезди]] | access-date=25 август 2024 }}</ref>

<ref name=mnras403_3_1368>{{citation
| last1=Gonzalez | first1=G.
| last2=Carlson | first2=M. K.
| last3=Tobin | first3=R. W.
| title=Parent stars of extrasolar planets – X. Lithium abundances and v sini revisited | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=403 | issue=3 | pages=1368–1380 |date=април 2010 | doi=10.1111/j.1365-2966.2009.16195.x | doi-access=free
| bibcode=2010MNRAS.403.1368G | arxiv=0912.1621 | s2cid=118520284
| postscript=. }} See table 3.</ref>

<ref name="Roettenbacher">{{citation | postscript=.
 | last1=Roettenbacher |first1=Rachael M. |last2=Cabot |first2=Samuel H. C.
 | last3=Fischer |first3=Debra A. |last4=Monnier |first4=John D.
 | last5=Henry |first5=Gregory W. |last6=Harmon |first6=Robert O.
 | last7=Korhonen |first7=Heidi |last8=Brewer |first8=John M.
 | last9=Llama |first9=Joe |last10=Petersburg |first10=Ryan R.
 | last11=Zhao |first11=Lily L. |last12=Kraus |first12=Stefan
 | last13=Le Bouquin |first13=Jean-Baptiste |last14=Anugu |first14=Narsireddy
 | last15=Davies |first15=Claire L. |last16=Gardner |first16=Tyler
 | last17=Lanthermann |first17=Cyprien |last18=Schaefer |first18=Gail
 | last19=Setterholm |first19=Benjamin |last20=Clark |first20=Catherine A.
 | last21=Jorstad |first21=Svetlana G. |last22=Kuehn |first22=Kyler
 | last23=Levine |first23=Stephen
 | title=EXPRES. III. Revealing the Stellar Activity Radial Velocity Signature of ϵ Eridani with Photometry and Interferometry
 | journal=The Astronomical Journal |date=јануари 2022 |volume=163 |issue=1
 |page=19 |doi=10.3847/1538-3881/ac3235 |s2cid=239049996 |arxiv=2110.10643 |bibcode=2022AJ....163...19R | doi-access=free }}</ref>

<ref name=aaa505_1_205>{{citation | postscript=.
 | title=Mass-radius relation of low and very low-mass stars revisited with the VLTI
 | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=505 | issue=1
 | date=октомври 2009 | pages=205–215
 | doi=10.1051/0004-6361/200911976
 | bibcode=2009A&A...505..205D |arxiv = 0906.0602
 |last1=Demory |first1=Brice-Olivier
 |last2=Ségransan |first2=Damien
 |last3=Forveille |first3=Thierry
 |last4=Queloz |first4=Didier
 |last5=Beuzit |first5=Jean-Luc
 |last6=Delfosse |first6=Xavier
 |last7=Di Folco |first7=Emmanuel
 |last8=Kervella |first8=Pierre
 |last9=Le Bouquin |first9=Jean-Baptiste
 |last10=Perrier |first10=Christian
 |last11=Benisty |first11=Myriam
 |last12=Duvert |first12=Gilles
 |last13=Hofmann |first13=Karl-Heinz
 |last14=Lopez |first14=Bruno
 |last15=Petrov |first15=Romain
 |s2cid=14786643
 }} See Table B.1</ref>

<ref name=apj460_993>{{citation | display-authors=1
| last1=Saumon | first1=D.
| last2=Hubbard | first2=W. B.
| last3=Burrows | first3=A.
| last4=Guillot6 | first4=T.
| last5=Lunine | first5=J. I.
| last6=Chabrier | first6=G.
| title=A theory of extrasolar giant planets | journal=The Astrophysical Journal | volume=460 | pages=993–1018 |date=април 1996 | doi=10.1086/177027 | bibcode=1996ApJ...460..993S | arxiv=astro-ph/9510046| s2cid=18116542 | postscript=. }} See Table A1, p. 21.</ref>

<ref name=aaa411_3_559>{{citation | display-authors=1
| last1=Kovtyukh | first1=V. V.
| last2=Soubiran | first2=C.
| last3=Belik | first3=S. I.
| last4=Gorlova | first4=N. I.
| title=High precision effective temperatures for 181 F-K dwarfs from line-depth ratios | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=411 | issue=3 | pages=559–564 |date=декември 2003 | doi=10.1051/0004-6361:20031378 | arxiv=astro-ph/0308429 | bibcode=2003A&A...411..559K | s2cid=18478960 | postscript=. }}</ref>

<ref name=aaa415>{{citation
| last1=Santos | first1=N. C.
| last2=Israelian | first2=G.
| last3=Mayor | first3=M.
| title=Spectroscopic <nowiki>[Fe/H]</nowiki> for 98 extra-solar planet-host stars: Exploring the probability of planet formation | journal=Astronomy and Astrophysics |date=март 2004 | volume=415 | issue=3 | pages=1153–1166 | doi=10.1051/0004-6361:20034469 | arxiv=astro-ph/0311541 | bibcode=2004A&A...415.1153S | s2cid=11800380
| postscript=. }}—the percentage of iron is given by <math>\begin{smallmatrix}10^{-0.13} = 0.74\end{smallmatrix}</math>, or 74%</ref>

<ref name=an328_10>{{citation
| last1=Fröhlich | first1=H.-E.
| title=The differential rotation of Epsilon Eri from MOST data | journal=[[Astronomische Nachrichten]] | volume=328 | issue=10 | pages=1037–1039 |date=декември 2007 | doi=10.1002/asna.200710876 | bibcode=2007AN....328.1037F | arxiv=0711.0806 | s2cid=11263751
| postscript=. }}</ref>

<ref name=aaa426>{{citation | display-authors=1
| last1=Di Folco | first1=E.
| last2=Thévenin | first2=F.
| last3=Kervella | first3=P.
| last4=Domiciano de Souza | first4=A.
| last5=Coudé du Foresto | first5=V.
| last6=Ségransan | first6=D.
| last7=Morel | first7=P.
| title=VLTI near-IR interferometric observations of Vega-like stars. Radius and age of α PsA, β Leo, β Pic, ε Eri and τ Cet | journal=Astronomy and Astrophysics |date=ноември 2004 | volume=426 | pages=601–617 | bibcode=2004A&A...426..601D | doi=10.1051/0004-6361:20047189 | issue=2 | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=apj544_2_L145>{{citation | display-authors=1
| last1=Hatzes | first1=Artie P.
| last2=Cochran | first2=William D.
| last3=McArthur | first3=Barbara
| last4=Baliunas | first4=Sallie L.
| last5=Walker | first5=Gordon A. H.
| last6=Campbell | first6=Bruce
| last7=Irwin | first7=Alan W.
| last8=Yang | first8=Stephenson
| last9=Kürster | first9=Martin
| last10=Endl | first10=Michael | last11=Els | first11=Sebastian | last12=Butler | first12=R. Paul | last13=Marcy | first13=Geoffrey W. | title=Evidence for a long-period planet orbiting ε Eridani | journal=[[The Astrophysical Journal]] |date=декември 2000 | volume=544 | issue=2 | pages=L145–L148 | doi=10.1086/317319 | arxiv=astro-ph/0009423 | bibcode=2000ApJ...544L.145H | s2cid=117865372 | postscript=. }}</ref>

<ref name=asp2003>{{citation
| last1=Buccino | first1=A. P.
| last2=Mauas | first2=P. J. D.
| last3=Lemarchand | first3=G. A.
| title=UV Radiation in Different Stellar Systems | work=Bioastronomy 2002: Life Among the Stars, Proceedings of IAU Symposium No. 213 | editor1=R. Norris |editor2=F. Stootman | place=San Francisco | publisher=Astronomical Society of the Pacific |date=јуни 2003 | page=97 | bibcode=2004IAUS..213...97B | volume=213 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj690_2_1522>{{citation | display-authors=1
| last1=Backman | first1=D.
| last2=Marengo | first2=M.
| last3=Stapelfeldt | first3=K.
| last4=Su | first4=K.
| last5=Wilner | first5=D.
| last6=Dowell | first6=C. D.
| last7=Watson | first7=D.
| last8=Stansberry | first8=J.
| last9=Rieke | first9=G.
| last10=Megeath | first10=T. | last11=Fazio | first11=G. | last12=Werner | first12=M. | year=2009 | title=Epsilon Eridani's planetary debris disk: structure and dynamics based on Spitzer and CSO observations | journal=The Astrophysical Journal | volume=690 | issue=2 | pages=1522–1538 | doi=10.1088/0004-637X/690/2/1522 | bibcode=2009ApJ...690.1522B | postscript=. |arxiv = 0810.4564 | s2cid=18183427 }}</ref>

<ref name=villard35_12_44>{{citation
| last1=Villard | first1=Ray
| title=Does life exist on this exoplanet? | journal=Astronomy | volume=35 | issue=12 | pages=44–47 |date=декември 2007 | bibcode=2007Ast....35l..44V | postscript=. }}</ref>

<ref name=potemine10>{{cite arXiv
| last1=Potemine | first1=Igor Yu.
| date=12 април 2010 | title=Transit of Luyten 726-8 within 1 ly from Epsilon Eridani | eprint=1004.1557 | class=astro-ph.SR }}</ref>

<ref name=jha17_50_189>{{citation
| last1=Swerdlow | first1=N. M.
| title=A star catalogue used by Johannes Bayer | journal=[[Journal for the History of Astronomy]] | volume=17 | issue=50 | pages=189–197 |date=август 1986 | bibcode=1986JHA....17..189S | postscript=. | doi=10.1177/002182868601700304 | s2cid=118829690
}} See p. 192.</ref>

<ref name=ybsc1991>{{citation
| last1=Hoffleit | first1=D.
| last2=Warren Jr. | first2=W. H.
| title=Bright star catalogue | year=1991 | edition=5th | publisher=[[Набљудувачница на Јејлскиот универзитет]] | url=http://cdsarc.u-strasbg.fr/viz-bin/Cat?V/50 | access-date=25 август 2024 | postscript=. }}</ref>

<ref name=ahco91_1>{{citation
| last1=Cannon | first1=Annie J.
| author1-link=Ени Џамп Кенон
| last2=Pickering | first2=Edward C.
| author2-link=Edward Charles Pickering
| title=The Henry Draper catalogue 0h, 1h, 2h, and 3h | journal=[[Annals of Harvard College Observatory]] | year=1918 | volume=91 | pages=1–290 | bibcode=1918AnHar..91....1C | postscript=. }}—see p. 236</ref>

<ref name=mras48_77>{{citation
| last1=Gill | first1=David
| author1-link=David Gill (astronomer)
| last2=Elkin | first2=W. L.
| author2-link=William Lewis Elkin
| title=Heliometer determinations of stellar parallaxes in the southern hemisphere | publisher=The Royal Astronomical Society | location=London, UK | year=1884 | pages=174–180 | url=https://books.google.com/books?id=NpMoAAAAYAAJ&pg=PA174 | postscript=. }}<!-- Note: do not replace URL with "https://archive.org/details/heliometerobserv00gillrich": the content differs. --></ref>

<ref name=belkora2002>{{citation
| first1=Leila | last1=Belkora
| year=2002 | title=Minding the heavens: the story of our discovery of the Milky Way | location=London, U.K. | page=151 | publisher=[[CRC Press]] | isbn=0-7503-0730-7 | postscript=. }}</ref>

<ref name=gill1893>{{citation
| last1=Gill | first1=David
| year=1893 | title=Heliometer observations for determination of stellar parallax | page=xvi | publisher=[[Eyre and Spottiswoode]] | location=London | url=https://books.google.com/books?id=qHJKAAAAYAAJ | postscript=. }}</ref>

<ref name=gill1884>{{citation
| last1=Gill | first1=David
| title=The fixed stars | journal=[[Nature (journal)|Nature]] | year=1884 | volume=30 | pages=156–159 | doi=10.1038/030156a0 |bibcode = 1884Natur..30..156. | issue=763 | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=apj46_313>{{citation
| last1=Adams | first1=W. S.
| author1-link=Walter Sydney Adams
| last2=Joy | first2=A. H.
| author2-link=Alfred Harrison Joy
| title=The luminosities and parallaxes of five hundred stars | journal=The Astrophysical Journal | year=1917 | volume=46 | pages=313–339 | bibcode=1917ApJ....46..313A | doi=10.1086/142369 | postscript=. }}</ref>

<ref name=aj79_491>{{citation
| last1=van de Kamp | first1=P.
| title=Parallax and orbital motion of Epsilon Eridani | journal=The Astronomical Journal |date=април 1974 | volume=79 | pages=491–492 | bibcode=1974AJ.....79..491V | doi=10.1086/111571 | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=aj105_3_1188>{{citation
| last1=Heintz | first1=W. D.
| title=Photographic astrometry of binary and proper-motion stars. VII | journal=The Astronomical Journal | volume=105 | issue=3 | pages=1188–1195 |date=март 1992 | doi=10.1086/116503 | bibcode=1993AJ....105.1188H | postscript=. }} See the note for BD −9°697 on page 1192.</ref>

<ref name=apj278_L1>{{citation | display-authors=1
| last1=Neugebauer | first1=G.
| last2=Habing | first2=H. J.
| last3=van Duinen | first3=R.
| last4=Aumann | first4=H. H.
| last5=Baud | first5=B.
| last6=Beichman | first6=C. A.
| last7=Beintema | first7=D. A.
| last8=Boggess | first8=N.
| last9=Clegg | first9=P. E.
| last10=De Jong | first10=T. | last11=Emerson | first11=J. P. | last12=Gautier | first12=T. N. | last13=Gillett | first13=F. C. | last14=Harris | first14=S. | last15=Hauser | first15=M. G. | last16=Houck | first16=J. R. | last17=Jennings | first17=R. E. | last18=Low | first18=F. J. | last19=Marsden | first19=P. L. | last20=Miley | first20=G. | last21=Olnon | first21=F. M. | last22=Pottasch | first22=S. R. | last23=Raimond | first23=E. | last24=Rowan-Robinson | first24=M. | last25=Soifer | first25=B. T. | last26=Walker | first26=R. G. | last27=Wesselius | first27=P. R. | last28=Young | first28=E. |date=март 1984 | title=The Infrared Astronomical Satellite (IRAS) mission | journal=The Astrophysical Journal | volume=278 | pages=L1–L6 | bibcode=1984ApJ...278L...1N | doi=10.1086/184209 | postscript=. | hdl=1887/6453 | hdl-access=free }}</ref>

<ref name=pasp97_885>{{citation
| last1=Aumann | first1=H. H.
|date=октомври 1985 | title=IRAS observations of matter around nearby stars | journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific | volume=97 | pages=885–891 | bibcode=1985PASP...97..885A | doi=10.1086/131620 | s2cid=121192947
| postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=apj506_2_L133>{{citation | display-authors=1
| last1=Greaves | first1=J. S.
| last2=Holland | first2=W. S.
| last3=Moriarty-Schieven | first3=G.
| last4=Jenness | first4=T.
| last5=Dent | first5=W. R. F.
| last6=Zuckerman | first6=B.
| last7=McCarthy | first7=C.
| last8=Webb | first8=R. A.
| last9=Butner | first9=H. M.
| last10=Gear | first10=W. K. | last11=Walker | first11=H. J. | title=A dust ring around Epsilon Eridani: analog to the young Solar System | journal=The Astrophysical Journal |date=октомври 1998 | volume=506 | issue=2 | pages=L133–L137 | bibcode=1998ApJ...506L.133G | doi=10.1086/311652 |arxiv = astro-ph/9808224 | s2cid=15114295 | postscript=. }}</ref>

<ref name=iau202>{{citation | display-authors=1
| last1=Marcy | first1=Geoffrey W.
| last2=Fischer | first2=Debra A.
| last3=Butler | first3=R. Paul
| last4=Vogt | first4=Steven S.
| title=Planetary Messages in the Doppler Residuals (Invited Review) | work=Planetary Systems in the Universe, Proceedings of IAU Symposium No. 202 | date=7–11 август 2000 | place=Manchester, United Kingdom | editor1=A. Penny | pages=20–28 | bibcode=2004IAUS..202...20M | volume=202 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj133_6_2442>{{citation | display-authors=1
| last1=Janson | first1=Markus
| last2=Brandner | first2=Wolfgang
| last3=Henning | first3=Thomas
| last4=Lenzen | first4=Rainer
| last5=McArthur | first5=Barbara
| last6=Benedict | first6=G. Fritz
| last7=Reffert | first7=Sabine
| last8=Nielsen | first8=Eric
| last9=Close | first9=Laird
| last10=Biller | first10=Beth | last11=Kellner | first11=Stephan | last12=Günther | first12=Eike | last13=Hatzes | first13=Artie | last14=Masciadri | first14=Elena | last15=Geissler | first15=Kerstin | last16=Hartung | first16=Markus | title=NACO-SDI Direct Imaging Search for the Exoplanet ε Eri b | journal=The Astronomical Journal | volume=133 | issue=6 | pages=2442–2456 |date=јуни 2007 | doi=10.1086/516632 | bibcode=2007AJ....133.2442J | postscript=. |arxiv = astro-ph/0703300 | s2cid=56043012 }}</ref>

<ref name=aj132_2206>{{citation | display-authors=1
| last1=Benedict | first1=G. Fritz
| last2=McArthur | first2=Barbara E.
| last3=Gatewood | first3=George
| last4=Nelan | first4=Edmund
| last5=Cochran | first5=William D.
| last6=Hatzes | first6=Artie
| last7=Endl | first7=Michael
| last8=Wittenmyer | first8=Robert
| last9=Baliunas | first9=Sallie L.
| last10=Walker | first10=Gordon A. H. | last11=Yang | first11=Stephenson | last12=Kürster | first12=Martin | last13=Els | first13=Sebastian | last14=Paulson | first14=Diane B. |date=ноември 2006 | title=The Extrasolar Planet ɛ Eridani b: Orbit and Mass | journal=The Astronomical Journal | volume=132 | issue=5 | pages=2206–2218 | bibcode=2006AJ....132.2206B | doi=10.1086/508323 | arxiv=astro-ph/0610247 | s2cid=18603036 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj578_2_L149>{{citation
| last1=Quillen | first1=A. C.
| last2=Thorndike | first2=Stephen
| title=Structure in the ε Eridani dusty disk caused by mean motion resonances with a 0.3 eccentricity planet at periastron | journal=The Astrophysical Journal | volume=578 | issue=2 |date=октомври 2002 | pages=L149–L142 | bibcode=2002ApJ...578L.149Q| doi=10.1086/344708 | arxiv=astro-ph/0208279 | s2cid=955461
| postscript=. }}</ref>

<ref name=marschall_maran2009>{{citation
| first1=Laurence A. | last1=Marschall
| first2=Stephen P. | last2=Maran
| title=Pluto confidential: an insider account of the ongoing battles over the status of Pluto | page=171 | publisher=BenBella Books | year=2009 | isbn=978-1-933771-80-9 | url=https://books.google.com/books?id=wUNkTUkzT_4C&pg=PA171 | postscript=. }}</ref>

<ref name=gugliucci20100524>{{citation | last1=Gugliucci | first1=Nicole | date=24 мај 2010 | title=Frank Drake returns to search for extraterrestrial life | work=[[Discovery News]] | publisher=Discovery Communications, LLC | url=http://news.discovery.com/space/frank-drake-returns-to-search-for-extraterrestrial-life.html | access-date=25 август 2024 | postscript=. | archive-date=3 февруари 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120203194759/http://news.discovery.com/space/frank-drake-returns-to-search-for-extraterrestrial-life.html }}</ref>

<ref name=heidmann_dunlop1995>{{citation
| last1=Heidmann | first1=Jean
| last2=Dunlop | first2=Storm
| year=1995 | title=Extraterrestrial intelligence | page=113 | publisher=Cambridge University Press | location=Кембриџ, Обединето Кралство | isbn=0-521-58563-5 | postscript=. }}</ref>

<ref name=dole1964>{{citation
| last1=Dole | first1=Stephen H.
| year=1964 | title=Habitable planets for man | pages=110 & 113 | publisher=Blaisdell Publishing Company | location=Њујорк | edition=1st | url=https://www.rand.org/pubs/commercial_books/CB179-1/ | access-date=25 август 2024 | isbn=0-444-00092-5 | postscript=. }}</ref>

<ref name=baas20_1043>{{citation
| last1=Forbes | first1=M. A.
| last2=Westpfahl | first2=D. J.
| title=A test of McLaughlin's strategy for timing SETI experiments | journal=[[Bulletin of the American Astronomical Society]] | volume=20 | page=1043 |date=септември 1988 | bibcode=1988BAAS...20.1043F | postscript=. }}</ref>

<ref name=jsr22_345>{{citation
| last1=Forward | first1=R. L.
| s2cid=54692367
| author-link1=Роберт Форвард
| title=Starwisp – an ultra-light interstellar probe | journal=Journal of Spacecraft and Rockets | volume=22 |date=мај–јуни 1985 | pages=345–350 | doi=10.2514/3.25754 | bibcode=1985JSpRo..22..345F | issue=3 | postscript=. }}</ref>

<ref name=jbis29_94>{{citation
| last1=Martin | first1=A. R.
| title=Project Daedalus – The ranking of nearby stellar systems for exploration | journal=[[Journal of the British Interplanetary Society]] | volume=29 |date=февруари 1976 | pages=94–100 | bibcode=1976JBIS...29...94M | postscript=. }}</ref>

<ref name=aa20110125>{{citation
| last1=Long | first1=K. F.
| last2=Obousy | first2=R. K.
| last3=Hein | first3=A.
| title=''Project Icarus'': Optimisation of nuclear fusion propulsion for interstellar missions  | journal=[[Acta Astronautica]] | date=25 јануари 2011 | doi=10.1016/j.actaastro.2011.01.010 | volume=68 | issue=11–12 | pages=1820–1829 | postscript=. |bibcode = 2011AcAau..68.1820L }}</ref>

<ref name=henry_asp19930916>{{citation
| display-authors=1
| last1=Henry| first1=T.
| last2=Soderblom | first2=D.
| last3=Baliunas | first3=S.
| last4=Davis | first4=R.
| last5=Donahue | first5=R.
| last6=Latham | first6=D.
| last7=Stefanik | first7=R.
| last8=Torres | first8=G.
| last9=Duquennoy | first9=A.
| last10=Mayor | first10=M. | last11=Andersen | first11=J. | last12=Nordstrom | first12=B. | last13=Olsen | first13=E. | contribution=The current state of target selection for NASA's high resolution microwave survey | title=Progress in the Search for Extraterrestrial Life | pages=207–218 | publisher=[[Astronomical Society of the Pacific]] | date=16–20 август 1993 | location=Santa Cruz, California | bibcode=1995ASPC...74..207H | volume=74 | series=Astronomical Society of the Pacific Conference Series | postscript=. }}</ref>

<ref name=whitehouse_bbc20040325>{{citation
| last1=Whitehouse | first1=David
| date=25 март 2004 | title=Radio search for ET draws a blank | work=BBC News | url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/3567729.stm | access-date=25 август 2024 | postscript=. }}</ref>

<ref name=mnras398_3_1495>{{citation
| last1=Vieytes | first1=Mariela C.
| last2=Mauas | first2=Pablo J. D.
| last3=Díaz | first3=Rodrigo F.
| title=Chromospheric changes in K stars with activity | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=398 | issue=3 | pages=1495–1504 |date=септември 2009 | doi=10.1111/j.1365-2966.2009.15207.x | doi-access=free
| bibcode=2009MNRAS.398.1495V | arxiv=0906.1760 | s2cid=17768058
| postscript=. }}</ref>

<ref name=campbell1899>{{citation
| last1=Campbell  | first1=William Wallace
| author-link1=Вилијам Волас Кембел | year=1899 | pages=109–110 | title=The elements of practical astronomy | publisher=[[The MacMillan Company]] | location=New York, N.Y. | postscript=. }}</ref>

<ref name=narisada2004>{{citation
| last1=Narisada | first1=Kohei
| last2=Schreuder | first2=Duco
| title=Light Pollution Handbook
| pages=118–132 | year=2004 | publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]] | location=Dordrecht, The Netherlands | isbn=1-4020-2665-X | postscript=.
| bibcode=2004ASSL..322.....N
| volume=322
|doi = 10.1007/978-1-4020-2666-9 | series=Astrophysics and Space Science Library
| doi-access=free }}</ref>

<ref name=karttunen_oja2007>{{citation
| last1=Karttunen | first1=Hannu
| last2=Oja | first2=H.
| title=Fundamental astronomy | edition=5th | publisher=Springer | location=Heidelberg, Germany | year=2007 | isbn=978-3-540-34143-7 | pages=209–213, 247–249 | postscript=. }}</ref>

<ref name=aaa318_429>{{citation
| last1=Rüedi | first1=I.
| last2=Solanki | first2=S. K.
| last3=Mathys | first3=G.
| last4=Saar | first4=S. H.
| title=Magnetic field measurements on moderately active cool dwarfs | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=318 | pages=429–442 |date=февруари 1997 | bibcode=1997A&A...318..429R | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj591_2_1248>{{citation
| last1=Wang | first1=Y.-M.
| last2=Sheeley | first2=N. R. Jr.
| title=Modeling the Sun's Large-Scale Magnetic Field during the Maunder Minimum | journal=The Astrophysical Journal | volume=591 | issue=2 | pages=1248–1256 |date=јули 2003 | doi=10.1086/375449 | bibcode=2003ApJ...591.1248W | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=apj1_439_2_939>{{citation
| last1=Valenti | first1=Jeff A.
| last2=Marcy | first2=Geoffrey W.
| last3=Basri | first3=Gibor
| title=Infrared zeeman analysis of Epsilon Eridani | journal=The Astrophysical Journal |date=февруари 1995 | volume=439 | issue=2 | pages=939–956 | bibcode=1995ApJ...439..939V | doi=10.1086/175231 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj441>{{citation
| last1=Gray | first1=David F.
| last2=Baliunas | first2=Sallie L.
| title=Magnetic activity variations of Epsilon Eridani | journal=The Astrophysical Journal |date=март 1995 | volume=441 | issue=1 | pages=436–442 | bibcode=1995ApJ...441..436G | doi=10.1086/175368 | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=apj102_5_1813>{{citation | display-authors=1
| last1=Frey | first1=Gary J.
| last2=Hall | first2=Douglas S.
| last3=Mattingly | first3=Phil
| last4=Robb | first4=Steve
| last5=Wood | first5=Jim
| last6=Zeigler | first6=Kenneth
| last7=Grim | first7=Bruce
| title=The rotation period of Epsilon Eri from photometry of its starspots | journal=The Astrophysical Journal |date=ноември 1991 | volume=102 | pages=1813–1815 | bibcode=1991AJ....102.1813F | issue=5 |doi = 10.1086/116005 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj1_412_2_797>{{citation
| last1=Drake | first1=Jeremy J.
| last2=Smith | first2=Geoffrey
| title=The fundamental parameters of the chromospherically active K2 dwarf Epsilon Eridani | journal=The Astrophysical Journal |date=август 1993 | volume=412 | issue=2 | pages=797–809 | bibcode=1993ApJ...412..797D | doi=10.1086/172962 | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=aaa358_850>{{citation | display-authors=1
| last1=Rocha-Pinto | first1=H. J.
| last2=MacIel | first2=W. J.
| last3=Scalo | first3=J.
| last4=Flynn | first4=C.
| title=Chemical enrichment and star formation in the Milky Way disk. I. Sample description and chromospheric age-metallicity relation | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=358 | pages=850–868 |date=јуни 2000 | bibcode=2000A&A...358..850R | postscript=. |arxiv = astro-ph/0001382 }}</ref>

<ref name=cjaa8_5_591>{{citation
| last1=Gai | first1=Ning
| last2=Bi | first2=Shao-Lan
| last3=Tang | first3=Yan-Ke
| title=Modeling ε Eri and asteroseismic tests of element diffusion | journal=Chinese Journal of Astronomy and Astrophysics | volume=8 | issue=5 | pages=591–602 |date=октомври 2008 | doi=10.1088/1009-9271/8/5/10 | bibcode=2008ChJAA...8..591G | arxiv=0806.1811 | s2cid=16642862
| postscript=. }}</ref>

<ref name=aaa488_2_771>{{citation | display-authors=1
| last1=Janson | first1=M.
| last2=Reffert | first2=S.
| last3=Brandner | first3=W.
| last4=Henning | first4=T.
| last5=Lenzen | first5=R.
| last6=Hippler | first6=S.
| title=A comprehensive examination of the ε Eridani system. Verification of a 4 micron narrow-band high-contrast imaging approach for planet searches | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=488 | issue=2 | pages=771–780 |date=септември 2008 | bibcode=2008A&A...488..771J  | doi=10.1051/0004-6361:200809984 | arxiv=0807.0301 | s2cid=119113471 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj243_234>{{citation
| last1=Johnson | first1=H. M.
| title=An X-ray sampling of nearby stars | journal=Astrophysical Journal, Part 1 | volume=243 | date=1 јануари 1981 | pages=234–243 | doi=10.1086/158589 | bibcode=1981ApJ...243..234J | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=apj457_882>{{citation | display-authors=1
| last1=Schmitt | first1=J. H. M. M.
| last2=Drake | first2=J. J.
| last3=Stern | first3=R. A.
| last4=Haisch | first4=B. M.
| title=The extreme-ultraviolet spectrum of the nearby K Dwarf ε Eridani
| journal=Astrophysical Journal | volume=457 | page=882 |date=февруари 1996 | doi=10.1086/176783 | bibcode=1996ApJ...457..882S | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=mnras385_4_1691>{{citation
| last1=Ness | first1=J.-U.
| last2=Jordan | first2=C.
| title=The corona and upper transition region of ε Eridani | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=385 | issue=4 | pages=1691–1708 |date=април 2008 | doi=10.1111/j.1365-2966.2007.12757.x | doi-access=free
| bibcode=2008MNRAS.385.1691N | arxiv=0711.3805 | s2cid=17396544
| postscript=. }}</ref>

<ref name=apj574_1>{{citation
| last1=Wood | first1=Brian E.
| last2=Müller | first2=Hans-Reinhard
| last3=Zank | first3=Gary P.
| last4=Linsky | first4=Jeffrey L.
| title=Measured mass-loss rates of solar-like stars as a function of age and activity | journal=The Astrophysical Journal |date=јули 2002 | volume=574 | issue=1 | pages=412–425 | doi=10.1086/340797 | bibcode=2002ApJ...574..412W | arxiv=astro-ph/0203437 | s2cid=1500425
| postscript=. }} See p. 10.</ref>

<ref name=ab6_2_308>{{citation
| last1=de Mello | first1=G. F. Porto
| last2=del Peloso | first2=E. F.
| last3=Ghezzi | first3=Luan
| title=Astrobiologically interesting stars within 10 parsecs of the Sun | journal=[[Astrobiology (journal)|Astrobiology]] | year=2006 | volume=6 | issue=2 | pages=308–331 | doi=10.1089/ast.2006.6.308 | pmid=16689649 | arxiv=astro-ph/0511180 | bibcode=2006AsBio...6..308P | s2cid=119459291
| postscript=. }}</ref>

<ref name=an325_1_3>{{citation
| last1=Fuhrmann | first1=K.
| title=Nearby stars of the Galactic disk and halo. III | journal=Astronomische Nachrichten | volume=325 | issue=1 | pages=3–80 |date=јануари 2004 | doi=10.1002/asna.200310173 | bibcode=2004AN....325....3F | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj125_4_1980>{{citation | display-authors=1
| last1=King | first1=Jeremy R.
| last2=Villarreal | first2=Adam R.
| last3=Soderblom | first3=David R.
| last4=Gulliver | first4=Austin F.
| last5=Adelman | first5=Saul J.
| title=Stellar kinematic groups. II. A reexamination of the membership, activity, and age of the Ursa Major group | journal=The Astronomical Journal | volume=125 | issue=4 | pages=1980–2017 |date=април 2003 | doi=10.1086/368241 | bibcode=2003AJ....125.1980K | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=asp2001_227>{{citation
| last1=Deltorn | first1=J.-M.
| last2=Greene | first2=P.
| editor1=Jayawardhana, Ray |editor2=Greene, Thoas | contribution=Search for nemesis encounters with Vega, epsilon Eridani, and Fomalhaut | title=Young Stars Near Earth: Progress and Prospects | pages=227–232 | date=16 мај 2001 |series= Astronomical Society of the Pacific Conference Series| publisher=Astronomical Society of the Pacific | place=San Francisco, CA | arxiv=astro-ph/0105284 | isbn=1-58381-082-X | postscript=.
| bibcode=2001ASPC..244..227D
| volume=244 }}</ref>

<ref name=aaa379>{{citation | display-authors=1
| last1=García-Sánchez | first1=J.
| last2=Weissman | first2=P. R.
| last3=Preston | first3=R. A.
| last4=Jones | first4=D. L.
| last5=Lestrade | first5=J.-F.
| last6=Latham | first6=D. W.
| last7=Stefanik | first7=R. P.
| last8=Paredes | first8=J. M.
| title=Stellar encounters with the Solar System | journal=Astronomy and Astrophysics |date=ноември 2001 | volume=379 | pages=634–659 | bibcode=2001A&A...379..634G | doi=10.1051/0004-6361:20011330 | issue=2 | postscript=. | doi-access=free }}</ref>

<ref name=cne2008>{{citation
| last1=Wright | first1=Jason
| last2=Marcy | first2=Geoff
| title=Catalog of nearby exoplanets | publisher=California Planet Survey consortium |date=јули 2010 | url=http://exoplanets.org | access-date=25 август 2024 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj646_505>{{citation | display-authors=1
| last1=Butler | first1=R. P.
| last2=Wright | first2=J. T.
| last3=Marcy | first3=G. W.
| last4=Fischer | first4=D. A.
| last5=Vogt | first5=S. S.
| last6=Tinney | first6=C. G.
| last7=Jones | first7=H. R. A.
| last8=Carter | first8=B. D.
| last9=Johnson | first9=J. A.
| last10=McCarthy | first10=C. | last11=Penny | first11=A. J. | year=2006 | title=Catalog of nearby exoplanets
| journal=The Astrophysical Journal | volume=646
| issue=1 | pages=505–522 | bibcode=2006ApJ...646..505B
| doi=10.1086/504701 | arxiv=astro-ph/0607493 | s2cid=119067572 | postscript=. }}</ref>

<ref name=arxiv1011_4882>{{citation | display-authors=1
| last1=Reidemeister | first1=M.
| last2=Krivov | first2=A. V.
| last3=Stark | first3=C. C.
| last4=Augereau | first4=J.-C.
| last5=Löhne | first5=T.
| last6=Müller | first6=S.
| title=The cold origin of the warm dust around ε Eridani | journal=Astronomy & Astrophysics | volume=527 |date=март 2011 | arxiv=1011.4882 | doi=10.1051/0004-6361/201015328 | bibcode=2011A&A...527A..57R | pages=A57 | s2cid=56019152 | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj619_2_L187>{{citation | display-authors=1
| last1=Davis | first1=G. R. | last2=Holland | first2=W. S. | last3=Wyatt | first3=M. C. | last4=Dent | first4=W. R. F. | last5=Robson | first5=E. I. | last6=Coulson | first6=I. M. | last7=Jenness | first7=T. | last8=Moriarty-Schieven | first8=G. H. | last9=Davis | first9=G. R.
| last10=Butner | first10=H. M. | last11=Gear | first11=W. K. | last12=Dominik | first12=C. | last13=Walker | first13=H. J. | title=Structure in the ε Eridani debris disk | journal=The Astrophysical Journal |date=февруари 2005 | volume=619 | issue=2 | pages=L187–L190 | bibcode=2005ApJ...619L.187G | doi=10.1086/428348 | arxiv=astro-ph/0208279 | s2cid=121935302 | postscript=. }}</ref>

<ref name=emp92_1_1>{{citation
| last1=Morbidelli | first1=A.
| last2=Brown | first2=M. E.
| last3=Levison | first3=H. F.
| title=The Kuiper Belt and its primordial sculpting | journal=[[Earth, Moon, and Planets]] | volume=92 | issue=1 | pages=1–27 |date=јуни 2003 | doi=10.1023/B:MOON.0000031921.37380.80 | bibcode=2003EM&P...92....1M | s2cid=189905479
| postscript=.  }}</ref>

<ref name=mnras348_3_L39>{{citation
| last1=Coulson | first1=I. M.
| last2=Dent | first2=W. R. F.
| last3=Greaves | first3=J. S.
| title=The absence of CO from the dust peak around ε Eri | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=348 | issue=3 | pages=L39–L42 |date=март 2004 | doi=10.1111/j.1365-2966.2004.07563.x | bibcode=2004MNRAS.348L..39C | postscript=.  | doi-access=free }}</ref>

<ref name=apjl_537_L147>{{citation
| last1=Ozernoy | first1=Leonid M.
| last2=Gorkavyi | first2=Nick N.
| last3=Mather | first3=John C.
| last4=Taidakova | first4=Tanya A.
| title=Signatures of exosolar planets in dust debris disks | journal=The Astrophysical Journal Letters |date=јули 2000 | volume=537 | issue=2 | pages=L147–L151 | doi=10.1086/312779 | bibcode=2000ApJ...537L.147O | arxiv=astro-ph/0007014 | s2cid=1149097
| postscript=.  }}</ref>

<ref name=aaa499_2_L13>{{citation
| last1=Brogi | first1=M.
| last2=Marzari | first2=F.
| last3=Paolicchi | first3=P.
| title=Dynamical stability of the inner belt around Epsilon Eridani | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=499 | issue=2 | pages=L13–L16 |date=мај 2009 | doi=10.1051/0004-6361/200811609 | bibcode=2009A&A...499L..13B | postscript=.  | doi-access=free }}</ref>

<ref name=spitzer20081027>{{citation | last1=Clavin | first1=Whitney | date=27 октомври 2008 | url=http://www.nasa.gov/mission_pages/spitzer/news/spitzer-20081027.html | title=Closest planetary system hosts two asteroid belts | work=NASA/JPL-Caltech | access-date=25 август 2024 | postscript=. | archive-date=19 ноември 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20121119033028/http://www.nasa.gov/mission_pages/spitzer/news/spitzer-20081027.html  }}</ref>

<ref name=apj693_2_1500>{{citation | display-authors=1
| last1=Liu | first1=Wilson M.
| last2=Hinz | first2=Philip M.
| last3=Hoffmann | first3=William F.
| last4=Brusa | first4=Guido
| last5=Miller | first5=Doug
| last6=Kenworthy | first6=Matthew A.
| title=Observations of Main-Sequence Stars and Limits on Exozodical Dust with Nulling Interferometry | journal=The Astrophysical Journal | volume=693 | issue=2 | pages=1500–1507 |date=март 2009 | doi=10.1088/0004-637X/693/2/1500 | bibcode=2009ApJ...693.1500L | postscript=.  | doi-access=free }}</ref>

<ref name=setiawan2008>{{citation | display-authors=1
| last1=Setiawan | first1=J.
| last2=Weise | first2=P.
| last3=Henning | first3=Th.
| last4=Hatzes | first4=A. P.
| last5=Pasquini | first5=L.
| last6=Silva | first6=L. Da
| last7=Girardi | first7=L.
| last8=von der Lühe | first8=O.
| last9=Döllinger | first9=M. P.
| last10=Weiss | first10=A. | last11=Biazzo | first11=K. | title=Precision Spectroscopy in Astrophysics | chapter=Planets Around Active Stars | year=2008 | editor1=Santos, N.C. |editor2=Pasquini, L. |editor3=Correia, A. |editor4=Romaniello, M | place=Garching, Germany | publisher=[[European Southern Observatory]] | pages=201–204 | doi=10.1007/978-3-540-75485-5_43 | bibcode=2008psa..conf..201S | arxiv=0704.2145 | series=ESO Astrophysics Symposia | isbn=978-3-540-75484-8 | s2cid=116889047 | postscript=.  }}</ref>

<ref name=apj688_1_583>{{citation | display-authors=1
| last1=Heinze | first1=A. N.
| last2=Hinz | first2=Philip M.
| last3=Kenworthy | first3=Matthew
| last4=Miller | first4=Douglas
| last5=Sivanandam | first5=Suresh
| title=Deep L'- and M-band imaging for planets around Vega and ε Eridani | journal=The Astrophysical Journal | volume=688 | issue=1 | pages=583–596 |date=ноември 2008 | doi=10.1086/592100 | bibcode=2008ApJ...688..583H | arxiv=0807.3975 | s2cid=17082115 | postscript=.  }}</ref>

<ref name=mccarcty2008>{{citation | last1=McCarthy | first1=Chris | year=2008 | url=http://tauceti.sfsu.edu/~chris/SIM/ | title=Space Interferometry Mission: key science project | publisher=Exoplanets Group, [[Државен универзитет Сан Франциско]] | access-date=25 август 2024 | postscript=. | archive-url=https://web.archive.org/web/20070810132311/http://tauceti.sfsu.edu/~chris/SIM/ | archive-date=10 август, 2007 }}</ref>

<ref name=mcnutt2000>{{citation | display-authors=1
| last1=McNutt | first1=R. L.
| last2=Andrews | first2=G. B.
| last3=McAdams | first3=J.
| last4=Gold | first4=R. E.
| last5=Santo | first5=A.
| last6=Oursler | first6=D.
| last7=Heeres | first7=K.
| last8=Fraeman | first8=M.
| last9=Williams | first9=B.
| title=A realistic interstellar explorer | journal=AIP Conference Proceedings | date=19 јануари 2000 | volume=504 | pages=917–924 | doi=10.1063/1.1302595 | bibcode=2000AIPC..504..917M | postscript=. }}</ref>

<ref name=aaa511>{{citation | display-authors=1
| last1=Kitzmann | first1=D.
| last2=Patzer | first2=A. B. C.
| last3=von Paris | first3=P.
| last4=Godolt | first4=M.
| last5=Stracke | first5=B.
| last6=Gebauer | first6=S.
| last7=Grenfell | first7=J. L.
| last8=Rauer | first8=H.
| title=Clouds in the atmospheres of extrasolar planets. I. Climatic effects of multi-layered clouds for Earth-like planets and implications for habitable zones | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=511 |date=февруари 2010 | pages=511A66.1–511A66.14 | doi=10.1051/0004-6361/200913491 | arxiv=1002.2927 | bibcode=2010A&A...511A..66K | s2cid=56345031 | postscript=. }} See table 3.</ref>

<ref name=ijab2_289>{{citation
| last1=Underwood | first1=David R.
| last2=Jones | first2=Barrie W.
| last3=Sleep | first3=P. Nick
| title=The evolution of habitable zones during stellar lifetimes and its implications on the search for extraterrestrial life | journal=[[International Journal of Astrobiology]] | year=2003 | volume=2 | issue=4 | pages=289–299 | doi=10.1017/S1473550404001715 | arxiv=astro-ph/0312522 | bibcode=2003IJAsB...2..289U | s2cid=119496186
| postscript=. }}</ref>

<ref name=jones_underwood_sleep2003>{{citation
| last1=Jones | first1=Barrie W.
| last2=Underwood | first2=David R.
| last3=Sleep | first3=P. Nick
| title=The stability of the orbits of Earth-mass planets in and near the habitable zones of known exoplanetary systems | journal=Proceedings of the Conference on Towards Other Earths: DARWIN/TPF and the Search for Extrasolar Terrestrial Planets | volume=539| pages=625–630 | publisher=Dordrecht, [[D. Reidel]] Publishing Co | date=22–25 април 2003 | location=Хајделберг, Германија | arxiv=astro-ph/0305500 | isbn=92-9092-849-2 | postscript=. |bibcode = 2003ESASP.539..625J }}</ref>

<ref name=baas25_1319>{{citation | last1=Garrison | first1=R. F. | title=Anchor Points for the MK System of Spectral Classification | journal=Bulletin of the American Astronomical Society | volume=25 | page=1319 | date=декември 1993 | bibcode=1993AAS...183.1710G | url=http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html | access-date=25 август 2024 | postscript=. | archive-date=25 јуни 2019 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190625094716/http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html }}</ref>

<ref name=Coffaro_et_al_2020>{{citation
 | title=An X-ray activity cycle on the young solar-like star ɛ Eridani
 | last1=Coffaro | first1=M. | last2=Stelzer | first2=B.
 | last3=Orlando | first3=S. | last4=Hall | first4=J.
 | last5=Metcalfe | first5=T. S. | last6=Wolter | first6=U.
 | last7=Mittag | first7=M. | last8=Sanz-Forcada | first8=J.
 | last9=Schneider | first9=P. C. | last10=Ducci | first10=L.
 | display-authors=1 | journal=Astronomy & Astrophysics
 | volume=636 | id=A49 | page=18 | date=април 2020
 | arxiv=2002.11009 | bibcode=2020A&A...636A..49C
 | doi=10.1051/0004-6361/201936479 | s2cid=211296501 | postscript=. }}</ref>

<ref name="birney">{{citation | last1=Birney | first1=D. Scott | last2=González | first2=Guillermo | last3=Oesper | first3=David | title=Observational astronomy | page=75 | edition=2nd | publisher=Cambridge University Press | location=Cambridge, U.K. | year=2006 | isbn=0-521-85370-2 | url=https://books.google.com/books?id=cc9L8QWcZWsC&pg=RA1-PA75 | postscript=. }}</ref>

<ref name=saaoc8_59>{{citation | last1=Cousins | first1=A. W. J. | title=Standardization of Broadband Photometry of Equatorial Standards | journal=South African Astronomical Observatory Circulars | volume=8 | page=59 | year=1984 | bibcode=1984SAAOC...8...59C | postscript=. }}</ref>

<ref name=Baines>{{citation | last1=Baines| first1=Ellyn K. | last2=Armstrong | first2=J. Thomas | title=Confirming Fundamental Parameters of the Exoplanet Host Star epsilon Eridani Using the Navy Optical Interferometer| journal=The Astrophysical Journal| volume=748 | issue=1 | page=72 | year=2011| arxiv=1112.0447 |bibcode = 2012ApJ...748...72B |doi = 10.1088/0004-637X/748/1/72 | s2cid=124270967 | postscript=. }}</ref>

<ref name=Baily1843>{{citation | postscript=.
 |last=Baily |first=Francis |author-link=Френсис Бејли |title=The Catalogues of Ptolemy, Ulugh Beigh, Tycho Brahe, Halley, Hevelius, Deduced from the Best Authorities. With Various Notes and Corrections, and a Preface to Each Catalogue. To Which is Added the Synonym of each Star, in the Catalogues of Flamsteed of Lacaille, as far as the same can be ascertained |year=1843 |journal=[[Memoirs of the Royal Astronomical Society]] |volume=13 | page=1 |bibcode=1843MmRAS..13....1B}} ''(Epsilon Eridani: for Ptolemy's catalogue see page 60,  for Ulugh Beg's – page 109, for Tycho Brahe's – page 156, for Hevelius' – page 209)''.</ref>

<ref name=Verbunt2012>{{citation | postscript=.
 |last1=Verbunt |first1=F.  |last2=van Gent |first2=R. H.  |title=The star catalogues of Ptolemaios and Ulugh Beg. Machine-readable versions and comparison with the modern Hipparcos Catalogue  |year=2012  |journal=[[Astronomy & Astrophysics]]  |volume=544 | pages=A31  |arxiv=1206.0628  |doi=10.1051/0004-6361/201219596  |bibcode=2012A&A...544A..31V|s2cid=54017245 }}</ref>

<ref name=Verbunt2010a>{{citation | postscript=.
 |last1=Verbunt |first1=F.  |last2=van Gent |first2=R. H.  |title=Three editions of the star catalogue of Tycho Brahe. Machine-readable versions and comparison with the modern Hipparcos Catalogue  |year=2010  |journal=[[Astronomy & Astrophysics]]  |volume=516 | pages=A28  |doi=10.1051/0004-6361/201014002  |bibcode=2010A&A...516A..28V|arxiv=1003.3836|s2cid=54025412 }}</ref>

<ref name=Verbunt2010b>{{citation | postscript=.
 |last1=Verbunt |first1=F.  |last2=van Gent |first2=R. H.  |title=The star catalogue of Hevelius. Machine-readable version and comparison with the modern Hipparcos Catalogue  |year=2010  |journal=[[Astronomy & Astrophysics]]  |volume=516 | pages=A29  |doi=10.1051/0004-6361/201014003  |bibcode=2010A&A...516A..29V|arxiv=1003.3841}}</ref>

<ref name=Bayer1603>[[Johann Bayer|Bayer, Johann]] (1603). [[Uranometria|"Uranometria: omnium asterismorum continens schemata, nova methodo delineata, aereis laminis expressa"]]. Uranometria in [[Linda Hall Library]]: [http://lhldigital.lindahall.org/cdm/ref/collection/astro_atlas/id/118 link] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180724203818/http://lhldigital.lindahall.org/cdm/ref/collection/astro_atlas/id/118 |date=24 јули 2018 }}. Pages on constellation [[Eridanus (constellation)|Eridanus]]: [http://lhldigital.lindahall.org/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=astro_atlas&CISOPTR=82&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=4096&DMHEIGHT=4096&DMX=0&DMY=0&DMTEXT=&DMROTATE=0 Table]{{Dead link|date=март 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }},&nbsp;[http://lhldigital.lindahall.org/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=astro_atlas&CISOPTR=83&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=4096&DMHEIGHT=4096&DMX=0&DMY=0&DMTEXT=&DMROTATE=0 Map] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200917000037/http://lhldigital.lindahall.org/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=astro_atlas&CISOPTR=83&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=4096&DMHEIGHT=4096&DMX=0&DMY=0&DMTEXT=&DMROTATE=0 |date=17 септември 2020 }}.</ref>

<ref name=Al-Biruni1030>{{abbr|Звёздный каталог ал-Бируни с приложением каталогов Хайяма и ат-Туси|Stellar catalogue of Al-Biruni with supplement of catalogues of Khayyam and Al-Tusi}}. [http://www.astromyth.ru/books/AlBiruni.djvu djvu] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304030348/http://www.astromyth.ru/books/AlBiruni.djvu |date=4 март 2016 }}.
 ''(Epsilon Eridani: видете страница 135)''.</ref>

<ref name=Lacaille1755>[[Nicolas Louis de Lacaille|Lacaille, Nicolas Louis de]]. (1755). "Ephemerides des mouvemens celestes, pour dix années, depuis 1755 jusqu'en 1765, et pour le meridien de la ville de Paris". Paris. [[Google Books]] id: [https://books.google.com/books?id=CGHtdxdcc5UC CGHtdxdcc5UC]. ''(Epsilon Eridani: see page LV of the "Introduction")''.</ref>

<ref name=Lacaille1757>[[Nicolas Louis de Lacaille|Lacaille, Nicolas Louis de]]. (1757). "Astronomiæ fundamenta". Paris. [[Google Books]] id: [https://books.google.com/books?id=-VQ_AAAAcAAJ -VQ_AAAAcAAJ]. ''(Epsilon Eridani: see page 233 (in the catalogue), see also pages 96, 153–154, 189, 231)''.</ref>

<ref name=Bessel1818>[[Friedrich Bessel|Bessel, Friedrich Wilhelm]] (1818). "Fundamenta astronomiae pro anno MDCCLV deducta ex observationibus viri incomparabilis James Bradley in specula astronomica Grenovicensi per annos 1750–1762 institutis". Frid. Nicolovius. [[Google Books]] id: [https://books.google.com/books?id=UHRYAAAAcAAJ UHRYAAAAcAAJ].&nbsp;Page with Epsilon Eridani: [http://google.com/books?id=UHRYAAAAcAAJ&pg=PA{{#expr:158+16}}#v=onepage&q&f=false 158].</ref>

<ref name=Baily1831>{{citation | postscript=.
 |last=Baily |first=Francis |author-link=Френсис Бејли |title=On Lacaille's catalogue of 398 stars |year=1831 |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume=2 | issue= 5| pages=33–34 |bibcode=1831MNRAS...2...33B |doi=10.1093/mnras/2.5.33|doi-access=free }} ''(Epsilon Eridani: see page 110)''.</ref>

<ref name="Lalande1801">[[Joseph Jérôme Le Français de Lalande|Lalande, Joseph Jérôme Le Français de]] (1801). "[[Histoire céleste française]]". Paris, Imprimerie de la République. [[Google Books]] id: [https://books.google.com/books?id=f9AMAAAAYAAJ f9AMAAAAYAAJ].&nbsp;Pages with Epsilon Eridani: [http://google.com/books?id=f9AMAAAAYAAJ&pg=PA274#v=onepage&q&f=false 246], [http://google.com/books?id=f9AMAAAAYAAJ&pg=PA276#v=onepage&q&f=false 248], [http://google.com/books?id=f9AMAAAAYAAJ&pg=PA335#v=onepage&q&f=false 307]</ref>

<ref name=Baily1847>[[Francis Baily|Baily, Francis]]; [[Joseph Jérôme Le Français de Lalande|Lalande, Joseph Jérôme Le Français de]] (1847). "Catalogue of those stars in the Histoire céleste française of Jérôme Delalande, for which tables of reduction to the epoch 1800 habe been published by Prof. Schumacher". ''London (1847)''. [[Bibcode]]:[http://adsabs.harvard.edu/abs/1847cshc.book.....B 1847cshc.book.....B]. [[Google Books]] id: [https://books.google.com/books?id=oc0-AAAAcAAJ oc0-AAAAcAAJ].&nbsp;Page with Epsilon Eridani: [http://google.com/books?id=oc0-AAAAcAAJ&pg=PA165#v=onepage&q&f=false 165].</ref>

<ref name=Lal>Dictionary of Nomenclature of Celestial Objects. [http://cds.u-strasbg.fr/cgi-bin/Dic-Simbad?Lal Lal entry]. ''[[SIMBAD]]''. [[Centre de Données astronomiques de Strasbourg]].</ref>

<ref name=Bode1801>[[Johann Elert Bode|Bode, Johann Elert]] (1801). "Algemaine Beschreibung u. Nachweisung der gestine nebst Verzeichniss der gerarden Aufsteigung u. Abweichung von 17240 Sternen Doppelsternen Nobelflocken u. Sternhaufen". Berlin: Beym Verfasser. [[Bibcode]]:[http://adsabs.harvard.edu/abs/1801abun.book.....B 1801abun.book.....B]. [[Google Books]] id: [https://books.google.com/books?id=NUlRAAAAcAAJ NUlRAAAAcAAJ]. ''(List of observers and description of the catalogue: see page 32 of the "Introduction". List of constellations: see page 96)''. ''(Epsilon Eridani: see page 71)''.</ref>

<ref name=Piazzi1814>[[Џузепе Пјаци|Piazzi, Giuseppe]]. (1814). "Praecipuaram stellarum inerranthium positiones mediae ineunte saeculo 19. EX observationibus habilis in specula panormitana AB anno 1792 AD annum 1813". Palermo: Tip. Militare. [[Bibcode]]:[http://adsabs.harvard.edu/abs/1814psip.book.....P 1814psip.book.....P]. [[Google Books]] id: [https://books.google.com/books?id=c40RAAAAYAAJ c40RAAAAYAAJ]. ''(Epsilon Eridani: see page 22)''.</ref>

<ref name="aa552_A78_62">{{citation
 | display-authors=1
 | last1=Zechmeister | first1=M.
 | last2=Kürster | first2=M.
 | last3=Endl | first3=M.
 | last4=Lo Curto | first4=G.
 | last5=Hartman | first5=H.
 | last6=Nilsson | first6=N.
 | last7=Henning | first7=T.
 | last8=Hatzes | first8=A. P.
 | last9=Cochran | first9=W. D.
 | title= The planet search programme at the ESO Coudé Echelle spectrometer and HARPS. IV. The search for Jupiter analogues around solar-like stars
 | date=април 2013 | journal=Astronomy & Astrophysics
 | volume=552 | id=A78 | page=62
 | doi=10.1051/0004-6361/201116551 | arxiv=1211.7263
 | bibcode=2013A&A...552A..78Z
 | s2cid=53694238 | postscript=.
}}</ref>

<ref name="Janson2015">{{citation
 | display-authors=1
 | last1=Janson | first1=Markus
 | last2=Quanz | first2=Sascha P.
 | last3=Carson | first3=Joseph C.
 | last4=Thalmann | first4=Christian
 | last5=Lafrenière | first5=David
 | last6=Amara | first6=Adam
 | title=High-contrast imaging with Spitzer: deep observations of Vega, Fomalhaut, and ε Eridani
 | journal=Astronomy & Astrophysics
 | volume=574 | id=A120 | page=10 | date=февруари 2015
 | doi=10.1051/0004-6361/201424944
 | bibcode=2015A&A...574A.120J
 | arxiv = 1412.4816
 | s2cid=118656652 | postscript=.
}}</ref>

<ref name=nameexoworlds>{{citation
 | title=NameExoWorlds: An IAU Worldwide Contest to Name Exoplanets and their Host Stars
 | url=http://www.iau.org/news/pressreleases/detail/iau1404/
 | publisher=International Astronomical Union
 | date=9 јули 2014
 | access-date=25 август 2024
 | postscript=.
}}</ref>

<ref name=the_exoworlds>{{citation
 | title=The Exoworlds
 | work=NameExoWorlds
 | publisher=International Astronomical Union
 | url=http://nameexoworlds.iau.org/exoworlds
 | access-date=25 август 2024
 | postscript=.
 | archive-url=https://web.archive.org/web/20161231043737/http://nameexoworlds.iau.org/exoworlds
 | archive-date=31 декември 2016
 }}</ref>

<ref name=exoworlds_process>{{citation
 | title=The Process
 | work=NameExoWorlds
 | date=7 август 2015
 | publisher=International Astronomical Union
 | url=http://nameexoworlds.iau.org/process
 | access-date=25 август 2024
 | postscript=.
 | archive-date=15 август 2015
 | archive-url=https://web.archive.org/web/20150815025117/http://nameexoworlds.iau.org/process
 }}</ref>

<ref name=iau_results>{{citation
 | title=Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released
 | publisher=International Astronomical Union
 | date=15 декември 2015
 | url=http://www.iau.org/news/pressreleases/detail/iau1514/
 | access-date=25 август 2024 | postscript=.
}}</ref>

<ref name=naming_exoplanets>{{citation
 | title=Naming of exoplanets
 | publisher=International Astronomical Union
 | url=https://www.iau.org/public/themes/naming_exoplanets/
 | access-date=25 август 2024 | postscript=.
}}</ref>

<ref name=hesser1987>{{citation
 | first1=Hesser | last1=James E.
 | title=Dominion Astrophysical Observatory, Victoria, British Columbia
 | journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society
 | volume=28 | page=510 | date=декември 1987
 | bibcode=1987QJRAS..28..510. | postscript=. }}</ref>

<ref name=Campbell1988>{{citation
 | title=A search for substellar companions to solar-type stars
 | last1=Campbell | first1=Bruce | last2=Walker | first2=G. A. H. | last3=Yang | first3=S.
 | journal=Astrophysical Journal, Part 1
 | volume=331 | date=15 август 1988 | pages=902–921
 | doi=10.1086/166608 | bibcode=1988ApJ...331..902C | postscript=.
| doi-access=free }}</ref>

<ref name=Metcalfe2013>{{citation
 | title=Magnetic Activity Cycles in the Exoplanet Host Star epsilon Eridani
 | last1=Metcalfe | first1=T. S. | last2=Buccino | first2=A. P.
 | last3=Brown | first3=B. P. | last4=Mathur | first4=S.
 | last5=Soderblom | first5=D. R. | last6=Henry | first6=T. J.
 | last7=Mauas | first7=P. J. D. | last8=Petrucci | first8=R.
 | last9=Hall | first9=J. C. | last10=Basu | first10=S.
 | display-authors=1 | journal=The Astrophysical Journal Letters
 | volume=763 | issue=2 | id=L26 | page=6 | year=2016
 | doi=10.1088/2041-8205/763/2/L26 | bibcode=2013ApJ...763L..26M
 | arxiv=1604.06701 | s2cid=119163275 | postscript=. }}</ref>

<ref name="MawetHirsch2019">{{citation | postscript=.
|last1=Mawet|first1=Dimitri|last2=Hirsch|first2=Lea|last3=Lee|first3=Eve J.|last4=Ruffio|first4=Jean-Baptiste|last5=Bottom|first5=Michael|last6=Fulton|first6=Benjamin J.|last7=Absil|first7=Olivier|last8=Beichman|first8=Charles|last9=Bowler|first9=Brendan|last10=Bryan|first10=Marta|last11=Choquet|first11=Elodie|last12=Ciardi|first12=David|last13=Christiaens|first13=Valentin|last14=Defrère|first14=Denis|last15=Gomez Gonzalez|first15=Carlos Alberto|last16=Howard|first16=Andrew W.|last17=Huby|first17=Elsa|last18=Isaacson|first18=Howard|last19=Jensen-Clem|first19=Rebecca|last20=Kosiarek|first20=Molly|last21=Marcy|first21=Geoff|last22=Meshkat|first22=Tiffany|last23=Petigura|first23=Erik|last24=Reggiani|first24=Maddalena|last25=Ruane|first25=Garreth|last26=Serabyn|first26=Eugene|last27=Sinukoff|first27=Evan|last28=Wang|first28=Ji|last29=Weiss|first29=Lauren|last30=Ygouf|first30=Marie |display-authors=2 |title=Deep Exploration of ϵ Eridani with Keck Ms-band Vortex Coronagraphy and Radial Velocities: Mass and Orbital Parameters of the Giant Exoplanet|url=https://authors.library.caltech.edu/92031/1/Mawet_2019_AJ_157_33.pdf|journal=The Astronomical Journal|volume=157|issue=1|year=2019|page=33|arxiv=1810.03794 |oclc=7964711337 | issn=1538-3881|bibcode=2019AJ....157...33M |doi=10.3847/1538-3881/aaef8a|s2cid=119350738|quote=<span style="font-family:LatinModern;">In this paper, we have presented the most sensitive and comprehensive observational evidence for the existence of ε Eridani b.</span> |doi-access=free }}</ref>

<ref name="BuccinoLemarchand2006">{{citation | postscript=.
|last1=Buccino|first1=A. P.|last2=Lemarchand|first2=G. A.|last3=Mauas|first3=P. J. D. |title=Ultraviolet radiation constraints around the circumstellar habitable zones|journal=Icarus|volume=183|issue=2|year=2006|pages=491–503|issn=0019-1035|arxiv=astro-ph/0512291|doi=10.1016/j.icarus.2006.03.007|bibcode=2006Icar..183..491B|s2cid=2241081|quote=<span style="font-family:LatinModern;">In near the 41% stars of the sample: HD19994, 70 Vir, 14 Her, 55 Cnc, 47 UMa, ε Eri and HD3651, there is no coincidence at all between the UV region and the HZ...the traditional HZ would not be habitable following the UV criteria exposed in this work.</span>}}</ref>

<ref name="SuDe Buizer2017">{{citation | postscript=.
|last1=Su|first1=Kate Y. L.|last2=De Buizer|first2=James M.|last3=Rieke|first3=George H.|last4=Krivov|first4=Alexander V.|last5=Löhne|first5=Torsten|last6=Marengo|first6=Massimo|last7=Stapelfeldt|first7=Karl R.|last8=Ballering|first8=Nicholas P.|last9=Vacca|first9=William D.|display-authors=1|title=The Inner 25 au Debris Distribution in the ϵ Eri System|journal=The Astronomical Journal|volume=153|issue=5|year=2017|page=226|doi=10.3847/1538-3881/aa696b|arxiv=1703.10330|bibcode=2017AJ....153..226S|doi-access=free|quote=<span style="font-family:LatinModern;font-size:8.0pt;">We found that the 24 and 35 μm emission is consistent with the in situ dust distribution produced either by one planetesimal belt at 3–21 au (e.g., Greaves et al. 2014) or by two planetesimal belts at 1.5–2 au (or 3–4 au) and 8–20 au (e.g., a slightly modified form of the proposal in Backman et al. 2009) ... Any planetesimal belt in the inner region of the epsilon Eri system must be located inside 2 au and/or outside 5 au to be dynamically stable with the assumed epsilon Eri b.</span>}}</ref>

<ref name=NameExoworlds>{{citation | postscript=.
 | title=NameExoWorlds The Approved Names
 | url=http://nameexoworlds.iau.org/names
 | access-date=25 август 2024 |archive-date=1 февруари 2018
 | archive-url=https://web.archive.org/web/20180201043609/http://nameexoworlds.iau.org/names }}</ref>

<ref name=ADS_HD_22049>{{citation | postscript=.
 |title=Object query for 'HD 22049'
 | url=https://ui.adsabs.harvard.edu/search/fq=%7B!type%3Daqp%20v%3D%24fq_database%7D&fq_database=database%3A%20astronomy&q=((%3Dabs%3A(%22HD%2022049%22)%20OR%20simbid%3A(%22643684%22)%20OR%20nedid%3A(%22epsilon_Eri%22))%20database%3Aastronomy)&sort=date%20desc%2C%20bibcode%20desc&p_=0
 | website=[[Astrophysics Data System]] | access-date=25 август 2024}}</ref>

<ref name=LCSD>{{in lang|zh}} [http://www.lcsd.gov.hk/CE/Museum/Space/Research/StarName/c_research_chinengstars_t_z.htm 香港太空館 – 研究資源 – 亮星中英對照表] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100819122914/http://www.lcsd.gov.hk/CE/Museum/Space/Research/StarName/c_research_chinengstars_t_z.htm |date=19 август 2010 }}, Вселенски музеј на Хонконг. Пристапено на 25 август 2024.</ref>

<ref name="MakarovZacharias2021">{{citation | postscript=.
 | title=Looking for Astrometric Signals below 20 m s−1: A Jupiter-mass Planet Signature in ε Eri
 | last1=Makarov | first1=Valeri V. | last2=Zacharias | first2=Norbert
 | last3=Finch | first3=Charles T.
 | journal=Research Notes of the AAS
 | volume=5 | issue=6 | year=2021 | page=155
 | doi=10.3847/2515-5172/ac0f59 | doi-access=free
 | arxiv=2107.01090 | bibcode=2021RNAAS...5..155M
 | quote=<span style="font-family:LatinModern;"><small>We conclude that the newest astrometric results confirm the existence of a long-period exoplanet orbiting ε Eri....The results are consistent with the previously reported planet epsEri-b of approximately Jupiter mass and a period of several years.</small></span>
}}</ref>

<ref name="Soubiran2018">{{cite journal | last1=Soubiran | first1=C. | last2=Jasniewicz | first2=G. | last3=Chemin | first3=L. | last4=Zurbach | first4=C. | last5=Brouillet | first5=N. | last6=Panuzzo | first6=P. | last7=Sartoretti | first7=P. | last8=Katz | first8=D. | last9=Le Campion | first9=J.-F. | last10=Marchal | first10=O. | last11=Hestroffer | first11=D. | last12=Thévenin | first12=F. | last13=Crifo | first13=F. | last14=Udry | first14=S. | last15=Cropper | first15=M. | last16=Seabroke | first16=G. | last17=Viala | first17=Y. | last18=Benson | first18=K. | last19=Blomme | first19=R. | last20=Jean-Antoine | first20=A. | last21=Huckle | first21=H. | last22=Smith | first22=M. | last23=Baker | first23=S. G. | last24=Damerdji | first24=Y. | last25=Dolding | first25=C. | last26=Frémat | first26=Y. | last27=Gosset | first27=E. | last28=Guerrier | first28=A. | last29=Guy | first29=L. P. | last30=Haigron | first30=R. | last31=Janßen | first31=K. | last32=Plum | first32=G. | last33=Fabre | first33=C. | last34=Lasne | first34=Y. | last35=Pailler | first35=F. | last36=Panem | first36=C. | last37=Riclet | first37=F. | last38=Royer | first38=F. | last39=Tauran | first39=G. | last40=Zwitter | first40=T. | last41=Gueguen | first41=A. | last42=Turon | first42=C. | title=Gaia Data Release 2 | journal=Astronomy & Astrophysics | publisher=EDP Sciences | volume=616 | year=2018 | issn=0004-6361 | doi=10.1051/0004-6361/201832795 | page=A7| arxiv=1804.09370 | bibcode=2018A&A...616A...7S | s2cid=247759802 }}</ref>

<ref name="Booth2023">{{cite journal | last1=Booth | first1=Mark | last2=Pearce | first2=Tim D | last3=Krivov | first3=Alexander V | last4=Wyatt | first4=Mark C | last5=Dent | first5=William R F | last6=Hales | first6=Antonio S | last7=Lestrade | first7=Jean-François | last8=Cruz-Sáenz de Miera | first8=Fernando | last9=Faramaz | first9=Virginie C | last10=Löhne | first10=Torsten | last11=Chavez-Dagostino | first11=Miguel | title=The clumpy structure of ϵ Eridani's debris disc revisited by ALMA | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | publisher=Oxford University Press (OUP) | volume=521 | issue=4 | date=2023-03-30 | arxiv=2303.13584 | issn=0035-8711 | doi=10.1093/mnras/stad938 | pages=6180–6194 | doi-access=free |bibcode=2023MNRAS.521.6180B}}</ref>

<ref name="Booth2017">{{cite journal | last1=Booth | first1=Mark | last2=Dent | first2=William R. F. | last3=Jordán | first3=Andrés | last4=Lestrade | first4=Jean-François | last5=Hales | first5=Antonio S. | last6=Wyatt | first6=Mark C. | last7=Casassus | first7=Simon | last8=Ertel | first8=Steve | last9=Greaves | first9=Jane S. | last10=Kennedy | first10=Grant M. | last11=Matrà | first11=Luca | last12=Augereau | first12=Jean-Charles | last13=Villard | first13=Eric | title=The Northern arc of ε Eridani's Debris Ring as seen by ALMA | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | publisher=Oxford University Press (OUP) | volume=469 | issue=3 | date=2017-05-04 | issn=0035-8711 | doi=10.1093/mnras/stx1072 | pages=3200–3212| doi-access=free | hdl=10150/625481 | hdl-access=free }}</ref>

<ref name="Deller2005">{{cite journal | last1=Deller | first1=A. T. | last2=Maddison | first2=S. T. | title=Numerical Modeling of Dusty Debris Disks | journal=The Astrophysical Journal | publisher=American Astronomical Society | volume=625 | issue=1 | date=2005-05-20 | issn=0004-637X | doi=10.1086/429365 | pages=398–413| arxiv=astro-ph/0502135 | bibcode=2005ApJ...625..398D | s2cid=2764643 | doi-access=free }}</ref>

<ref name="Chavez2016">{{cite journal | last1=Chavez-Dagostino | first1=M. | last2=Bertone | first2=E. | last3=Cruz-Saenz de Miera | first3=F. | last4=Marshall | first4=J. P. | last5=Wilson | first5=G. W. | last6=Sánchez-Argüelles | first6=D. | last7=Hughes | first7=D. H. | last8=Kennedy | first8=G. | last9=Vega | first9=O. | last10=De la Luz | first10=V. | last11=Dent | first11=W. R. F. | last12=Eiroa | first12=C. | last13=Gómez-Ruiz | first13=A. I. | last14=Greaves | first14=J. S. | last15=Lizano | first15=S. | last16=López-Valdivia | first16=R. | last17=Mamajek | first17=E. | last18=Montaña | first18=A. | last19=Olmedo | first19=M. | last20=Rodríguez-Montoya | first20=I. | last21=Schloerb | first21=F. P. | last22=Yun | first22=Min S. | last23=Zavala | first23=J. A. | last24=Zeballos | first24=M. | title=Early science with the Large Millimetre Telescope: Deep LMT/AzTEC millimetre observations of ϵ Eridani and its surroundings | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | publisher=Oxford University Press (OUP) | volume=462 | issue=3 | date=2016-06-08 | issn=0035-8711 | doi=10.1093/mnras/stw1363 | pages=2285–2294| doi-access=free | arxiv=1606.02761 }}</ref>

<ref name="Llop-Sayson2021">{{cite journal |last1=Llop-Sayson |first1=Jorge |last2=Wang |first2=Jason J. |display-authors=etal |date=ноември 2021 |title=Constraining the Orbit and Mass of epsilon Eridani b with Radial Velocities, Hipparcos IAD-Gaia DR2 Astrometry, and Multiepoch Vortex Coronagraphy Upper Limits |journal=The Astronomical Journal |volume=162 |issue=5 |page=181 |id=181 |doi=10.3847/1538-3881/ac134a |arxiv=2108.02305 |bibcode=2021AJ....162..181L |doi-access=free }}</ref>

<ref name="Benedict2022">{{cite journal |last1=Benedict |first1=G. Fritz |date=март 2022 |title=Revisiting HST/FGS Astrometry of epsilon Eridani |journal=[[Research Notes of the AAS]] |volume=6 |issue=3 |page=45 |doi=10.3847/2515-5172/ac5b6b |bibcode=2022RNAAS...6...45B |doi-access=free }}</ref>

<ref name="Feng2023">{{cite journal |last1=Feng |first1=Fabo |last2=Butler |first2=R. Paul |display-authors=etal |date=јули 2023 |title=Revised orbits of the two nearest Jupiters |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume= 525|issue=1 |pages= 607–619|doi= 10.1093/mnras/stad2297|doi-access=free |arxiv=2307.13622|bibcode=2023MNRAS.525..607F }}</ref>

}}

== Надворешни врски ==

* {{Наведување|display-authors=1|last=Marcy|first=G.|last2=Butler|first2=P.|last3=Vogt|first3=S.|last4=Fischer|first4=D.|title=A Planet Around Epsilon Eridani?|date=12 февруари 2002|publisher=Exoplanets.org|url=http://exoplanets.org/esp/epseri/epseri.shtml|access-date=25 август 2024|postscript=.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110709071206/http://exoplanets.org/esp/epseri/epseri.shtml|archivedate=9 јули 2011}}
* {{Наведување|last=Staff|title=Astronomers discover a nearby star system just like our own Solar System|date=8 јули 1998|journal=Joint Astronomy Centre|publisher=The University of Hawaii|url=http://outreach.jach.hawaii.edu/pressroom/1998_epseri/|access-date=25 август 2024|postscript=.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110508023508/http://outreach.jach.hawaii.edu/pressroom/1998_epseri/|archivedate=8 мај 2011}}
* {{Наведување|last=Anonymous|title=Epsilon Eridani|journal=SolStation|publisher=The Sol Company|url=http://www.solstation.com/stars/eps-erid.htm|access-date=25 август 2024|postscript=.}}
* {{Наведување|first=Wil|last=Tirion|title=Sky Map: Epsilon Eridani|journal=Planet Quest|publisher=Cambridge University Press|place=[[Кембриџ]], [[Обединето Кралство]]|year=2001|url=http://planetquest1.jpl.nasa.gov/atlas/atlas_skymap.cfm?Planet=109&Zoom=1|access-date=25 август 2024|postscript=.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726151258/http://planetquest1.jpl.nasa.gov/atlas/atlas_skymap.cfm?Planet=109&Zoom=1|archivedate=26 јули 2011}}
{{Небо|03|32|55.8442|-|09|27|29.744|10.5}}
{{Ѕвезди во Еридан}}

[[Категорија:HR-објекти]]
[[Категорија:HIP-објекти]]
[[Категорија:HD-објекти]]
[[Категорија:Глизеови објекти]]
[[Категорија:Флемстидови објекти]]
[[Категорија:Тела од Бонскиот преглед]]
[[Категорија:Бајерови објекти]]
[[Категорија:Еридан (соѕвездие)]]
[[Категорија:Астрономски тела познати од стариот век]]
[[Категорија:Именувани ѕвезди]]
[[Категорија:Месен Меур]]
[[Категорија:Движечка група Голема Мечка]]
[[Категорија:Околуѕвездени дискови]]
[[Категорија:Планетарни системи со една потврдена планета]]
[[Категорија:Променливи ѕвезди од типот на BY Змеј]]
[[Категорија:Сонцевидни ѕвезди]]
[[Категорија:Портокалови џуџиња]]
[[Категорија:Врски за Wayback од предлошката „Семарх“]]
[[Категорија:CS1-одржување: бројчени имиња: список на автори]]