Преглед на кодот на Зубенешамали

{{Starbox begin|name=Бета Вага}}
{{Starbox image|image=<div style="position: relative">[[File:Libra IAU.svg|250px|alt=Diagram showing star positions and boundaries of the Libra constellation and its surroundings]]
     <div style="position: absolute; left: 49.3%; top: 31.4%;">[[File:Cercle rouge 100%.svg|12px]]</div>
     </div>|caption=Локацијата на β Вага (заокружено)}}
{{Starbox observe|epoch=J2000|ra={{RA|15|17|00.41382}}<ref name=aaa474_2_653/>|dec={{DEC|−09|22|58.4919}}<ref name=aaa474_2_653/>|appmag_v=2.61<ref name=scfs/>|constell=[[Вага (соѕвездие)|Вага]]}}
{{Starbox character|class=B8&nbsp;V<ref name=apj736_2_89/>|b-v=−0.106<ref name=apjs15_459/>|u-b=−0.359<ref name=apjs15_459/>|type=[[Главна низа]]}}
{{Starbox astrometry|radial_v=−35.2<ref name=scfs/>|prop_mo_ra=−98.10<ref name=aaa474_2_653/>|prop_mo_dec=−19.65<ref name=aaa474_2_653/>|parallax=17.62|p_error=0.16|parallax_footnote=<ref name=aaa474_2_653/>|absmag_v=−1.16<ref name=Anderson2012/>}}
{{Starbox detail|mass={{val|3.5|+0.3|-0.2}}<ref name=apj736_2_89/>|radius=4.9<ref name=lang2006/>|luminosity=130|temperature={{val|12300}}<ref name=aaa501_1_297/>|metal_fe=0.33<ref name=apj736_2_89/>|rotational_velocity=250<ref name=apj573_1_359/>|age_myr={{val|80|+50|-40}}<ref name=apj736_2_89/>}}
{{Starbox catalog|names=Zubeneschamali, Kiffa Australis, Lanx Borealis, β Lib, [[Flamsteed designation|27]] Librae, [[Bonner Durchmusterung|BD]]-08° 3935, [[FK5]] 564, [[Henry Draper catalogue|HD]] 135742, [[Hipparcos catalogue|HIP]] 74785, [[Harvard Revised catalogue|HR]] 5685, NSV 7009, [[Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog|SAO]] 140430<ref name=SIMBAD/>}}
{{Starbox reference|Simbad=bet+Lib}}
{{Starbox end}}

'''Бета Вага''' ( '''β Librae''', скратено '''Beta Lib''', '''β Lib''' ), формално наречена Зубенешамали {{IPAc-en|z|uː|ˌ|b|ɛ|n|ɛ|ʃ|ə|ˈ|m|eɪ|l|i}},<ref name="Kunitzsch">{{Наведена книга|title=A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations|last=Kunitzsch|first=Paul|last2=Smart|first2=Tim|date=2006|publisher=Sky Pub|isbn=978-1-931559-44-7|edition=2nd rev.|location=Cambridge, Massachusetts}}</ref><ref name="IAU-CSN">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pas.rochester.edu/~emamajek/WGSN/IAU-CSN.txt|title=IAU Catalog of Star Names|accessdate=28 July 2016}}</ref> е (и покрај тоа што има ознака „ [[Бета (грчка буква)|бета]] “) најсветлата [[ѕвезда]] во [[Зодијак|зодијачкото]] [[соѕвездие]] [[Вага (соѕвездие)|Вага]] . Од мерењата на [[паралакса]]та, неговото растојание може да се процени како 185 [[светлосни години]] (57 [[парсеци]]) од [[Сонце]]то .

[[Привидна ѕвездена величина|Привидната визуелна величина]] на оваа ѕвезда е 2,6.  Според [[Ератостен]], Бета Вагата е посветла од [[Антарес]] . [[Клавдиј Птоломеј|Птоломеј]], 350 години подоцна, рекол дека е светла како Антарес. Ова несогласување може да се должи на тоа што Антарес станува посветол, но ова не е потврдено со сигурност. Тоа едноставно може да биде предизвикано од тоа што Бета Вага е [[променлива ѕвезда]], која покажува денешна варијабилност од 0,03 со светлинска величина.<ref name="Auk"/>

== Име ==
''β Librae'' ( латинизирано во ''Beta Librae- Бета Вага'' ) е име според [[Бајерово означување|Бајеровото означување]] .

Традиционалното име на ѕвездата е Зубенешамали {{IPAc-en|ˌ|z|uː|b|ən|ˌ|ɛ|ʃ|ə|ˈ|m|eɪ|l|i}} ( не толку чести преводи се ''Зубен Ешамали'', ''Зубен ел Чамали'', ''Зубенеш, Зубенелг'' ), што е изведено од [[Арапски јазик|арапскиот]] الز الى ''al-zubānā al-šamāliyy'' ) што значи „северна канџа“. Ова име потекнува од времето кога за Вагата се сметало дека ги претставува „канџите на [[Скорпија (соѕвездие)|скорпијата]] “.  Постоел и Киффа Бореалис (''Kiffa Borealis)'', од арапскиот ''al-kiffah aš-šamāliyy'' „северната тава (на вагата)“ и [[Латински јазик|латинскиот]] еквивалент ''Lanx Borealis'' .  Во 2016 година, [[Меѓународен астрономски сојуз|Меѓународната астрономска унија]] организирала [[Работна група на IAU за имиња на ѕвезди|Работна група за имиња на ѕвезди]] (WGSN) <ref name="WGSN">{{Наведување|url=https://www.iau.org/science/scientific_bodies/working_groups/280/|title=IAU Working Group on Star Names (WGSN)|publisher=[[International Astronomical Union]]|access-date=22 May 2016|postscript=.}}</ref> за да ги каталогизира и стандардизира соодветните имиња за ѕвездите. WGSN го одобрила името ''Zubeneschamali'' за оваа ѕвезда на 21 август 2016 година и сега е внесено во Каталогот на имиња на ѕвезди на IAU.<ref name=lahire1727/>

На [[Астрономија во Кина|кинески]] , {{Јаз|zh|氐宿}}( {{Јаз|zh-Latn|Dī Xiù}} ), што значи ''Корен'', се однесува на астеризам кој се состои од β Вага, α <nowiki><sup id="mwcQ">2</sup></nowiki> Вага, ι Вага и γ Вага .<ref>{{In lang|zh}} ''中國星座神話'', written by 陳久金.</ref> Следствено, кинеското име за самата β Вага е {{Јаз|zh|氐宿四}}( {{Јаз|zh-Latn|Dī Xiù sì}}), „Четвртата ѕвезда од коренот“.<ref>{{in lang|zh}} [http://www.lcsd.gov.hk/CE/Museum/Space/Research/StarName/c_research_chinengstars_ala_alz.htm 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081025110153/http://www.lcsd.gov.hk/CE/Museum/Space/Research/StarName/c_research_chinengstars_ala_alz.htm |date=2008-10-25 }}, Hong Kong Space Museum. Accessed on line November 23, 2010.</ref>
== Својства ==
Врз основа на карактеристиките на својот спектар, Зубенешамали има [[ѕвездена класификација]] на B8&nbsp;V,  што ја прави [[Ѕвезда од главната низа од типот B|ѕвезда од главната низа од Б-тип]] . Ѕвездата е околу 130 пати посветла од Сонцето и има површинска температура од {{Вред|12300}} [[Келвин|К]],  двојно повеќе од Сонцето. Оваа висока температура произведува светлина со едноставен спектар, што ја прави идеална за испитување на меѓуѕвездениот гас и прашина помеѓу Земјата и ѕвездата. Како и многу ѕвезди од овој вид, таа се врти брзо, над 100 пати побрзо од Сонцето со [[Ѕвездено вртење|проектирана брзина на ротација]] од {{Безпрелом|250 km·s<sup>−1</sup>}} .  Измерениот [[Аголна големина|аголен дијаметар]] на примарната ѕвезда е 0,801&nbsp;[[Милиарксекунда|мас]] .  На проценетото растојание на овој систем, ова дава физичка големина од околу 4,9 пати [[Сончев полупречник|поголема од радиусот на Сонцето]] .

Овој тип на масивна ѕвезда што се спојува со водород често изгледа синобела, и обично се наведува дека е бела или синкава од современите набљудувачи, но претходните набљудувачи често ја опишувале Бета Вага како единствената зеленикава ѕвезда видлива со голо око.<ref name="uiuc"/>   Се чини дека нема општо прифатено објаснување зошто некои набљудувачи ја гледаат како зелена.<ref name=burnham1978/>  Малите периодични варијации во големината на Бета Вага укажуваат на присуство на придружна ѕвезда која не е директно забележлива од Земјата.<ref name="glyphweb"/>  Сепак, таа е категоризирана како една ѕвезда.<ref name=mnras389_2_869/>

За околу 200 милиони години, Бета Вага би го исцрпила снабдувањето со водород во своето јадро и би станала [[џиновска ѕвезда]] слична на [[Бета Херкул]], која имала слична почетна маса.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/kornephoros.html|title=kornephoros|work=stars.astro.illinois.edu|accessdate=2024-08-04}}</ref>

== Поврзано ==

* [[Список на ѕвезди во соѕвездието Вага|Список на ѕвезди во Вага]]
* [[Алфа Вага]] (Zubenelgenubi)

== Наводи ==
{{Наводи|refs=<ref name=aaa474_2_653>{{cite journal
 | title=Validation of the new Hipparcos reduction
 | last=van Leeuwen | first=F.
 | journal=Astronomy and Astrophysics
 | volume=474 | issue=2 |date=November 2007 | pages=653–664
 | doi=10.1051/0004-6361:20078357 | s2cid=18759600
 | bibcode=2007A&A...474..653V |arxiv = 0708.1752 }}</ref>

<ref name=scfs>{{citation | display-authors=1 | title=Sixth Catalogue of Fundamental Stars (FK6). Part I. Basic fundamental stars with direct solutions | journal=Veröff. Astron. Rechen-Inst. Heidelb | volume=35 | last1=Wielen | first1=R. | last2=Schwan | first2=H. | last3=Dettbarn | first3=C. | last4=Lenhardt | first4=H. | last5=Jahreiß | first5=H. | last6=Jährling | first6=R. | publisher=Astronomisches Rechen-Institut Heidelberg | issue=35 | page=1 | year=1999 | bibcode=1999VeARI..35....1W | postscript=. }}</ref>

<ref name=apj736_2_89>{{citation | display-authors=1 | last1=Janson | first1=Markus | last2=Bonavita | first2=Mariangela | last3=Klahr | first3=Hubert | last4=Lafrenière | first4=David | last5=Jayawardhana | first5=Ray | last6=Zinnecker | first6=Hans | title=High-contrast Imaging Search for Planets and Brown Dwarfs around the Most Massive Stars in the Solar Neighborhood | journal=The Astrophysical Journal | volume=736 | issue=2 | page=89 |date=August 2011 | doi=10.1088/0004-637X/736/2/89 | bibcode=2011ApJ...736...89J |arxiv = 1105.2577 | s2cid=119217803 }}</ref>

<ref name=apjs15_459>{{citation | last1=Gutierrez-Moreno | first1=Adelina | last2=Moreno | first2=Hugo | title=A photometric investigation of the Scorpio-Centaurus association |  journal=Astrophysical Journal Supplement | volume=15 | page=459 |date=June 1968 | bibcode=1968ApJS...15..459G | doi=10.1086/190168 | doi-access=free }}</ref>

<ref name=Anderson2012>{{citation
 | title=XHIP: An extended hipparcos compilation
 | last1=Anderson | first1=E. | last2=Francis | first2=Ch.
 | journal=Astronomy Letters
 | volume=38 | issue=5 | page=331 | year=2012
 | bibcode=2012AstL...38..331A | doi=10.1134/S1063773712050015
 | arxiv=1108.4971 | s2cid=119257644 | postscript=. }}</ref>

<ref name=aaa501_1_297>{{citation | display-authors=1 | last1=Zorec | first1=J. | last2=Cidale | first2=L. | last3=Arias | first3=M. L. | last4=Frémat | first4=Y. | last5=Muratore | first5=M. F. | last6=Torres | first6=A. F. | last7=Martayan | first7=C. | last8=Martayan | first8=C. | title=Fundamental parameters of B supergiants from the BCD system. I. Calibration of the (λ_1, D) parameters into Teff | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=501 | issue=1 | pages=297–320 |date=July 2009 | doi=10.1051/0004-6361/200811147 | bibcode=2009A&A...501..297Z |arxiv = 0903.5134 | s2cid=14969137 }}</ref>

<ref name=apj573_1_359>{{citation | last1=Abt | first1=Helmut A. | last2=Levato | first2=Hugo | last3=Grosso | first3=Monica | title=Rotational Velocities of B Stars | journal=The Astrophysical Journal | volume=573 | issue=1 | pages=359–365 |date=July 2002 | doi=10.1086/340590 | bibcode=2002ApJ...573..359A | doi-access=free }}</ref>

<ref name=SIMBAD>{{cite simbad | title=bet Lib | accessdate=2007-01-22 }}</ref>

<ref name=burnham1978>{{citation | postscript=.
 | last=Burnham | first=Robert Jr. | author-link=Robert Burnham Jr.
 | title=Burnham's Celestial Handbook | volume=2
 | publisher=[[Dover Publications]] | year=1978
 | location=New York | isbn=0-486-23568-8 | page=1105
 | url=https://books.google.com/books?id=lNcbcoWiY5oC&pg=PA1105 }}</ref>

<ref name=lang2006>{{citation | first1=Kenneth R. | last1=Lang | title=Astrophysical formulae | volume=1 | series=Astronomy and astrophysics library | edition=3 | publisher=[[Birkhäuser]] | year=2006 | isbn=3-540-29692-1 | url=https://books.google.com/books?id=OvTjLcQ4MCQC&pg=PA41 }}. The radius (R<sub>*</sub>) is given by:
:<math>\begin{align} 2\cdot R_*
 & = \frac{(56.8\cdot 0.801\cdot 10^{-3})\ \text{AU}}{0.0046491\ \text{AU}/R_{\bigodot}} \\
 & \approx 9.8\cdot R_{\bigodot}
\end{align}</math></ref>

<ref name="uiuc">{{citation | title=Zubeneschamali | first1=James B. | last1=Kaler | publisher=University of Illinois | url=http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/zubenes.html | work=Stars | year=2006 | access-date=2006-07-03  | archive-url=https://web.archive.org/web/20060714121424/http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/zubenes.html | archive-date=2006-07-14 }}</ref>

<ref name=mnras389_2_869>{{cite journal | last1=Eggleton | first1=P. P. | last2=Tokovinin | first2=A. A. | title=A catalogue of multiplicity among bright stellar systems | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=389 | issue=2 | pages=869–879 |date=September 2008 | doi=10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x | doi-access=free | bibcode=2008MNRAS.389..869E |arxiv = 0806.2878 | s2cid=14878976 }}</ref>

<ref name=lahire1727>{{citation | url=https://archive.org/stream/tabulaeastronom00suntgoog#page/n146/mode/2up | first1=Philippe | last1=La Hire | title=Tabulae Astronomicae | year=1727| publisher=Parisiis : Apud Montalant, typographum & bibliopolam ... }}, see star table, page 13.</ref>

<ref name="glyphweb">{{citation | title=Zuben Elschemali | work=The Electronic Sky | author=Mark Fisher | year=1999–2006 | url=http://www.glyphweb.com/esky/stars/zubenelschemali.html | access-date=2009-01-25 }}</ref>

<ref name="Auk">{{citation | title=LIBRA – A Balanced View (page 7 of PDF) | work=Auckland Astronomical Society | url=http://www.astronomy.org.nz/Documents/Journal/journal_200606.pdf | author=AAS | year=2006 | access-date=2009-01-25 | archive-date=2012-02-12 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120212212303/http://www.astronomy.org.nz/Documents/Journal/journal_200606.pdf  }}</ref>}}
== Надворешни врски ==

* {{citation|url=http://www.icoproject.org/star.html|title=Arabic Star Names|work=Islamic Crescents' Observation Project|first1=Moh'd|last1=Odeh|year=1998–2006|access-date=2006-07-03|archive-date=2008-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20080202163504/http://www.icoproject.org/star.html}}
{{WikiSky|Beta Librae}}
{{Stars of Libra}}

[[Категорија:Тела од Бонскиот преглед]]
[[Категорија:HD-објекти]]
[[Категорија:HR-објекти]]
[[Категорија:Претпоставени променливи ѕвезди]]
[[Категорија:HIP-објекти]]
[[Категорија:Флемстидови објекти]]
[[Категорија:Именувани ѕвезди]]
[[Категорија:Вага (соѕвездие)]]
[[Категорија:Ѕвезди од главната низа од типот B]]
[[Категорија:Бајерови објекти]]