Преглед на кодот на Карл Густав Јакоб Јакоби

[[Податотека:Carl Jacobi.jpg|мини]]
'''Карл Густав Јакоб Јакоби''' ({{lang-de|Carl Gustav Jacob Jacobi}}, [[Потсдам]], {{рн|10|декември|1804}} — [[Берлин]], {{пн|18|февруари|1851}}) — германски еврејски математичар познат во своето време како еден од навлијателните учители и најголеми математичари од својата генерација. Прв ја открил елиптичната функција.

== Средно образование ==
'''Карл Јакоби''' е роден во евреско семејство, но кога се родил добил француско име '''Жак Симон'''. Неговиот татко '''Симон Јакоби''' бил богат банкар. Постариот брат на Карл [[Мориц Јакоби]] станал физичар. Првото образование го стекнал од вујкото. Во [[1816]] се запишал во гимназијата во [[Потсдам]] пред да наполни 12 години. Со помош на вујко му стекнал добро образование, а покажал и дека поседува голем талент, па во [[1817]] бил префрлен во последното одделение. Го завршил средношколското образование на само 12 години. Универзитетот во [[Берлин]] не примал студенти помлади од 16 години, така што Јакоби продолжил да се школува во последното одделение во гимназијата во [[Потсдам]] сè до [[1821]]. Тие неколку години Јакоби веќе читал напредни математички дела како што се '''Ојлеровога''' и сам се обидувал да реши равенка од петти ред.

== Универзитетско образование ==
Се запишал на Универзотетот во [[Берлин]] во [[1821]]. Затоа што не бил сигурен што ќе студира, две години слушал предавања од филозофија, класични јазици и математика, неодлучен што ќе избере. На крајот се одлучил за математика. Сите испити ги положил во [[1824]] па можел да предава во средните училишта математика, грчки и латински јазик. Можело да се очекува дека поради еврејското потекло ќе има извесни проблеми со добивањето работа во средните училишта, но затоа што бил брилијантен студент се вработил во  [[1825]] во една од водечките гимназии во [[Берлин]]. Во меѓувреме Карл Јакоби  напишал докторска дисертација, па можел да работи на хабилитациски тези.

== Во Кенигсберг ==
Јакоби во [[1825]] ја променил верата во христијанин, што му овозможило полесно да добива работа како професор на Универзитетите. Година дена предавал на Универзитетот во Берлин, а потоа во [[1826]] заминал да предава на Универзитетото во Кенигсберг, каде се здружил со [[Франц Ернст Нојман]] и [[Фридрих Бесел]].

== Прерана смрт ==
Јакоби во [[1843]] доживеал слом од премногу работа. Потоа заздравувал неколку месеци во [[Италија]]. По враќањето се преселил во [[Берлин]], каде  живеел до својата смрт. За време на [[револуција 1848—1849|револуцијата 1848]] Јакоби бил политички активен и неуспешно се обидувал да се кандидира на листата за либерал. По распадот на револуцијата, пруската влада прво го казнила со одземање на дел од неговата пензија, па во [[1849]] морал да го остави [[Берлин]] и неколику месеци да живее во [[Готa]]. Потоа го прифатил повикот да предава во [[Виена]], што ја натерало пруската влада да се откаже и да му понуди да премине во [[Берлин]], но семејството да му остане во Готи. Во јануари [[1851]] Јакоби се разболел од грип, и пред да закрепне,умрел.

== Научни придонеси ==
Јакоби пред да дојде во [[Кенигсберг]] веќе направил значаен продор во теоријата на броевите. Му пишувал на [[Карл Фридрих Гаус]] извештаи за своите откритија. Му пишувал и на[[Жозеф Луј Лагранж]], кој бил воодушевен од Јакобиевите откритија. Едно од најголемите Јакобијеви откритија е '''Tеоријата за елиптична функција и нивната врска со елиптичнии тета функциии'''. Тета функциите биле од  големо значење за математичката физика заради улогата во решавањето на проблеми од периодичниот тек. Равенките за движење биле интегрирани и решени со помош на Јакобиевите елиптични функции во неколку случаи во физиката. Јакоби, покрај тоа бил познат и по [[Хамилтон-Јакобијева теорија]]. Јакоби прв ја применил елиптичната функција во теоријата со броеви. [[Фермаова теорема]] две суми проширил со доказот за 6 и 8 суми. Во теоријата за броеви го продолжил Гаусовиот труд. Вовел Јакобиеви симболи и Јакобиеви суми. Бил еден од основачите на теоријата на детерминанти. Тој ја нашол детерминантата на Јакоби или [[Јакобин]]:
:<math>J=\begin{bmatrix} \dfrac{\partial F_1}{\partial x_1} & \cdots & \dfrac{\partial F_1}{\partial x_n} \\ \vdots & \ddots & \vdots \\ \dfrac{\partial F_m}{\partial x_1} & \cdots & \dfrac{\partial F_m}{\partial x_n}  \end{bmatrix}. </math>
кој ја имал ''n''² диференцијални коефициент од ''n'' независни променливи. Јакобијан ја служел  промената од координата од една у во друг координатен систем.
[[Јакобиев идентитет]]:
::<math>[ [A, B], C] = [A, [B, C]] - [ B, [A, C]]\,</math>
често се среќава во Лијевојата теорија.

{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Јакоби, Карл Густав Јакоб}}
[[Категорија:Германски математичари]]
[[Категорија:Теоретичари на броевите]]
[[Категорија:Германски Евреи]]
[[Категорија:Апсолвенти на Хумболтовиот универзитет]]
[[Категорија:Членови на Пруската академија на науките]]
[[Категорија:Носители на прускиот Орден за заслуги (граѓански)]]
[[Категорија:Членови на Кралската шведска академија на науките]]
[[Категорија:Странски членови на Кралското друштво]]
[[Категорија:Дописни членови на Петербуршката академија на науките]]
[[Категорија:Почесни членови на Петербуршката академија на науките]]
[[Категорија:Луѓе од Потсдам]]
[[Категорија:Починати во Берлин]]
[[Категорија:Членови на Гетингенската академија на науките]]
[[Категорија:Членови на Торинската академија на науките]]