Преглед на кодот на Кафеаво подџуџе

[[Податотека:Sol Cha-110913-773444 Jupiter.jpg|мини|исправено=1.2|Споредба: [[Сонце]]то (жолто), младо кафеаво подџуџе (црвено) и [[Јупитер (планета)|Јупитер]] (шарен). Како што старее, кафеавото подџуџе постепено се лади и смалува.]]

'''Кафеаво подџуџе''' или '''кафеаво џуџе со планетарна маса''' — [[астрономско тело]] што настанало на ист начин како [[ѕвезда|ѕвездите]] и [[кафеаво џуџе|кафеавите џуџиња]] (со колапс на [[маглина|гасовит облак]]) но има [[планемо|планетарна маса]], и затоа по дефиниција е под [[деутериумско согорување#Во подѕвездени тела|ограничувачката маса]] за [[термојадрено соединување]] на [[деутериум]] (околу {{Јупитерова маса|13}}).<ref>[http://www.dtm.ciw.edu/boss/definition.html Working Group on Extrasolar Planets – Definition of a "Planet"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060916161707/http://www.dtm.ciw.edu/boss/definition.html |date=16 септември 2006 }} POSITION STATEMENT ON THE DEFINITION OF A "PLANET" (IAU)</ref>
Некои истражувачи ги нарекуваат [[самотна планета|самотни планети]],<ref name="Delorme2012">{{наведено списание|last=Delorme|first=P.|title=CFBDSIR2149-0403: a 4–7 Jupiter-mass rogue planet in the young moving group AB Doradus ?|journal=Astronomy & Astrophysics|volume=548|pages=A26|date=декември 2012|arxiv =1210.0305 |doi = 10.1051/0004-6361/201219984 |bibcode = 2012A&A...548A..26D |s2cid=50935950|display-authors=etal}}</ref> а други ги нарекуваат кафеави џуџиња со планетарна маса.<ref name="Luhman20140421">{{наведено списание |title=Discovery of a ~250 K Brown Dwarf at 2 pc from the Sun |journal=The Astrophysical Journal Letters |first=K. L. |last=Luhman |volume=786 |issue=2 |page=L18 |date=21 април 2014 |doi=10.1088/2041-8205/786/2/L18|arxiv = 1404.6501 |bibcode = 2014ApJ...786L..18L |s2cid=119102654 }}</ref>

==Опис==
Кафеавите џуџиња се образуваат на ист начин како [[ѕвезда|ѕвездите]], со колапс на [[маглина|гасовит облак]] (можеби со помош од фотоерозија) не нема консензус за тоа дали процесот на образување треба да се зема предвид кога се одредува дали телото е планета.<ref>[https://web.archive.org/web/20010502150203/http://www.space.com/scienceastronomy/solarsystem/planet_confusion_001101-1.html What is a Planet? Debate Forces New Definition], by Robert Roy Britt, 2 November 2000</ref> Слободнолебдечките кафеави подџуџиња при набљудување може да изгледаат истоветно со самотните планети, кои првично се создале околу ѕвезда а потоа исфрлени од орбитата. Така, едно кафеаво џуџе создадено како слободнолебдечко во ѕвездено јато може да биде зафатено во орбита околу ѕвезда, поради што кафеавите џуџиња многу тешко се разликуваат од големи планети. Работната група за вонсончеви планети на [[Меѓународен астрономски сојуз|МАС]] (WGESP) дала дефиниција за поимот „кафеаво подџуџе“, која гласи дека тоа е  слободнолебдечко во младо јато под долната масена граница на кафеавите џуџиња.<ref>IAU WGESP, [http://www.astro.iag.usp.br/~dinamica/WGEP.html 'Position Statement on the Definition of "Planet"'], 28 февруари 2003</ref>

===Долна масена граница===
Најмалата маса со која еден гасовит облак може да колабира во кафеаво џуџе изнесува околу 1 [[Јупитерова маса]] (M<sub>J</sub>).<ref>{{наведување|bibcode=2003IAUS..211..529B|title=Nomenclature: Brown Dwarfs, Gas Giant Planets, and ?|last1=Boss|first1=Alan P.|last2=Basri|first2=Gibor|last3=Kumar|first3=Shiv S.|last4=Liebert|first4=James|last5=Martín|first5=Eduardo L.|last6=Reipurth|first6=Bo|last7=Zinnecker|first7=Hans|volume=211|year=2003|pages=529|journal=Brown Dwarfs }}</ref> За да клолабира со [[гравитација|гравитациско]] собирање, телото мора да зрачи енергија во облик на топлина, и ова е ограничено од непроѕирноста на гасот.<ref>{{наведување|arxiv=0907.2243v1|doi= 10.1088/0004-637X/702/1/805|title=Substellar Objects in Nearby Young Clusters (Sonyc): The Bottom of the Initial Mass Function in Ngc 1333|year=2009|last1=Scholz|first1=Alexander|last2=Geers|first2=Vincent|last3=Jayawardhana|first3=Ray|last4=Fissel|first4=Laura|last5=Lee|first5=Eve|author5-link=Eve Lee|last6=Lafreniere|first6=David|last7=Tamura|first7=Motohide|journal=The Astrophysical Journal|volume=702|issue= 1|pages=наведување–822|bibcode = 2009ApJ...702..805S |s2cid= 5102383}}</ref> Во труд од 2007&nbsp;г. е опишан кандидат од 3 M<sub>J</sub>.<ref>{{наведување|arxiv=0711.2510v1|
title=Dusty disks at the bottom of the IMF
| first1=Aleks |last1=Scholz|first2= Ray|last2= Jayawardhana|year=2007|doi=10.1086/526340|journal=The Astrophysical Journal|volume=672|issue = 1|pages=L49–L52|bibcode = 2008ApJ...672L..49S }}</ref>

== Список на можни кафеави подџуџиња ==

===Во орбита околу една или повеќе ѕвезди===
Нема консензус за тоа дали овие придружници на ѕвездите треба да се сметаат за кафеави подџуџиња или за планети.
* 2MASS J0441+2301 Bb

===Во орбита околу кафеаво џуџе===
Во 2022&nbsp;г. работната дефиниција за вонсончева планета на МАС ги исклучува овие тела од планети.<ref name=":0">{{наведено списание |last1=Etangs |first1=A. Lecavelier des |last2=Lissauer |first2=Jack J. |date=17 март 2022 |title=The IAU Working Definition of an Exoplanet |journal=New Astronomy Reviews |volume=94 |pages=101641 |arxiv=2203.09520 |doi=10.1016/j.newar.2022.101641|bibcode=2022NewAR..9401641L }}</ref> За нив единствено одговара називот кафеави подџуџиња, но почесто се нарекуваат тела со планетарна маса (планема). Други дефиниции, како онаа на Архивот на вонсочеви планети на НАСА или [[Енциклопедија на вонсончеви планети|Енциклопедијата на вонсончеви планети]] ги определувааат истите како вонсочневи планети. Нема консензус за тоа дали овие придружници на кафеави џуџиња  треба да се сметаат за кафеави подџуџиња или за планети.

==== WISE J0336−0143B ====
WISE J0336−0143B кружи околу кафеаво џуџе или кафеаво подџуџе. Главното тело има маса од 8,5 до 18 {{Јупитерова маса}}, а споредното е со маса од 5-11,5 {{Јупитерова маса}}. Ова тело не одговара на работната дефиниција на МАС за [[вонсончева планета]].<ref name=":0" /> Таа дефиниција бара масен сооднос од приближно q<0,04, но соодносот на WISE J0336−0143AB е q=0,61±0,05.<ref>{{наведено списание |last1=Calissendorff |first1=Per |last2=De Furio |first2=Matthew |last3=Meyer |first3=Michael |last4=Albert |first4=Loïc |last5=Aganze |first5=Christian |last6=Ali-Dib |first6=Mohamad |last7=Bardalez Gagliuffi |first7=Daniella C. |last8=Baron |first8=Frederique |last9=Beichman |first9=Charles A. |last10=Burgasser |first10=Adam J. |last11=Cushing |first11=Michael C. |last12=Faherty |first12=Jacqueline Kelly |last13=Fontanive |first13=Clémence |last14=Gelino |first14=Christopher R. |last15=Gizis |first15=John E. |date=1 април 2023 |title=JWST/NIRCam Discovery of the First Y+Y Brown Dwarf Binary: WISE J033605.05-014350.4 |journal=The Astrophysical Journal |volume=947 |issue=2 |pages=L30 |doi=10.3847/2041-8213/acc86d |issn=0004-637X |doi-access=free|arxiv=2303.16923 |bibcode=2023ApJ...947L..30C }}</ref> Не одговара ни на дефиницијата за [[самотна планета]] бидејќи телото е гравитациски врзано за кафеавото џуџе (или подџуџе). Затоа, останува дека сае работи за кафеаво подџуџе.

==== 2M1207b ====
{{Главна|2M1207b}}
2M1207b кружи околу младо кафеаво џуџе со околуѕвезден диск, а и самата веројатно има таков диск. The mass ratio is well above the upper limit of q=0,04 for exoplanets.<ref>{{наведено списание |last1=Luhman |first1=K. L. |last2=Tremblin |first2=P. |last3=Birkmann |first3=S. M. |last4=Manjavacas |first4=E. |last5=Valenti |first5=J. |last6=Alves de Oliveira |first6=C. |last7=Beck |first7=T. L. |last8=Giardino |first8=G. |last9=Lützgendorf |first9=N. |last10=Rauscher |first10=B. J. |last11=Sirianni |first11=M. |date=1 јуни 2023 |title=JWST/NIRSpec Observations of the Planetary Mass Companion TWA 27B |journal=The Astrophysical Journal |volume=949 |issue=2 |pages=L36 |doi=10.3847/2041-8213/acd635 |issn=0004-637X |doi-access=free|arxiv=2305.18603 |bibcode=2023ApJ...949L..36L }}</ref>

====Други====
Други примери за тела со планетарна маса кои кружат околу кафеави џуџиња и имаат M<sub>B</sub><13 {{Јупитерова маса}} и q>0,04:

* CFHTWIR-Oph 98B, со M<sub>B</sub>={{вред|11.6|0.4|0.8}} {{Јупитерова маса}} и q={{вред|0.509|0.017|0.023}}<ref>{{наведено списание |last1=Fontanive |first1=Clémence |last2=Allers |first2=Katelyn N. |last3=Pantoja |first3=Blake |last4=Biller |first4=Beth |last5=Dubber |first5=Sophie |last6=Zhang |first6=Zhoujian |last7=Dupuy |first7=Trent |last8=Liu |first8=Michael C. |last9=Albert |first9=Loïc |date=1 декември 2020 |title=A Wide Planetary-mass Companion to a Young Low-mass Brown Dwarf in Ophiuchus |journal=The Astrophysical Journal |volume=905 |issue=2 |pages=L14 |doi=10.3847/2041-8213/abcaf8 |issn=0004-637X |doi-access=free|arxiv=2011.08871 |bibcode=2020ApJ...905L..14F }}</ref>
* 2MASS J04414489+2301513Bb, со M<sub>Bb</sub>={{вред|9.8|1.8}} {{Јупитерова маса}} и <math>q={M_{Bb} \over M_{Ba}}>0,36</math><ref>{{наведено списание |last1=Bowler |first1=Brendan P. |last2=Hillenbrand |first2=Lynne A. |date=1 октомври 2015 |title=Near-infrared Spectroscopy of 2M0441+2301 AabBab: A Quadruple System Spanning the Stellar to Planetary Mass Regimes |journal=The Astrophysical Journal |volume=811 |issue=2 |pages=L30 |doi=10.1088/2041-8205/811/2/L30 |issn=0004-637X |doi-access=free|arxiv=1509.01658 |bibcode=2015ApJ...811L..30B }}</ref>
* 2MASS J0249-0557ABc, со M<sub>c</sub>={{вред|11.6|1.3|1.0}} {{Јупитерова маса}} и <math>q={M_{c} \over M_{AB}}=0,13</math><ref>{{наведено списание |last1=Dupuy |first1=Trent J. |last2=Liu |first2=Michael C. |last3=Allers |first3=Katelyn N. |last4=Biller |first4=Beth A. |last5=Kratter |first5=Kaitlin M. |last6=Mann |first6=Andrew W. |last7=Shkolnik |first7=Evgenya L. |last8=Kraus |first8=Adam L. |last9=Best |first9=William M. J. |date=1 август 2018 |title=The Hawaii Infrared Parallax Program. III. 2MASS J0249-0557 c: A Wide Planetary-mass Companion to a Low-mass Binary in the β Pic Moving Group |journal=The Astronomical Journal |volume=156 |issue=2 |pages=57 |doi=10.3847/1538-3881/aacbc2 |issn=0004-6256|doi-access=free |arxiv=1807.05235 |bibcode=2018AJ....156...57D }}</ref>

===Слободнолебдечки===
Овие тела се нарекуваат и [[самотна планета|самотни планети]]:
* [[WISE 0855–0714]] 3–10 M<sub>J</sub> (на далечина од 7 [[светлосна година|сг]])
* [[Сигма Орион|S Орион 52]] 
* UGPS 0722-05 10–25 M<sub>J</sub> (на далечина од 13 сг)
* [[Cha 110913-773444|Cha 110913-773444]] 5–15 M<sub>J</sub> (на далечина од 163 сг)
* [[CFBDSIR 2149-0403]] 4–7 M<sub>J</sub> (на далечина од 130 сг)
* [[OTS 44]] 11.5 M<sub>J</sub> (на далечина од 550 сг)
* [[PSO J318.5-22]] 6–8 M<sub>J</sub> (на далечина од 80 сг)

== Поврзано ==
* [[Кафеаво џуџе]]
* [[Џиновска планета]]
* [[Врел јупитер]]
* [[Црвено џуџе]]
* [[Самотна планета]]
* [[Подѕвездено тело]]

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{рвр|Sub-brown dwarfs}}

{{Ѕвезда}}

[[Категорија:Кафеави џуџиња|+]]
[[Категорија:Видови планети]]