Преглед на кодот на Махметар

[[Податотека:Machmeter mk.svg|десно|мини|Приказ на махметар на кој се чита Махов број 0,83]]
'''Махметар''' — [[воздухоплов]]ен [[Анемобарометарски систем|анемобарометарски]] [[пилотски инструмент]] кој го покажува [[сооднос|односот]] на [[Вистинска воздушна брзина|вистинската воздушна брзина]] во однос на [[Брзина на звукот|брзината на звукот]], што е [[бездимензионална величина]] наречена [[Махов број]]. Овој однос се прикажува на махметар како [[Десетичен броен систем|децимална дропка]]. Авион кој лета со брзина на звукот лета со брзина од еден мах, изразено како ''Мах&nbsp;1''.

== Употреба ==
Како што авионот при лет со [[надзвучна брзина]] се приближува до брзината на звукот, тој прво го достигнува [[Критичен Махов број|критичниот Махов број]], каде што воздухот што тече над областите со низок притисок на неговата површина локално ја достигнува брзината на звукот, создавајќи [[ударен бран|ударни бранови]]. [[Индицирана воздушна брзина|Индицираната воздушна брзина]] за оваа состојба се менува со температурата на околината, која пак се менува со [[Апсолутна висина|надморската височина]]. Затоа, наведената воздушна брзина не е сосема соодветна за да го предупреди пилотот за претстојните проблеми. Маховиот број е покорисен, а повеќето [[Лет со голема брзина|брзи авиони]] имаат ограничување изразено како максимален Махов број, познат и како '''M<sub>MO</sub>''' .

На пример, ако '''M<sub>MO</sub>''' е Мах&nbsp;0,83, тогаш на 9.100&nbsp;м каде што брзината на звукот во стандардни услови е 1.093&nbsp;км/ч, вистинската брзина при M<sub>MO</sub> е 906&nbsp;км/ч. Брзината на звукот се зголемува со температурата на воздухот, така што при Мах&nbsp;0,83 на 3.000&nbsp;м каде што воздухот е многу потопол отколку на 9.100&nbsp;м, вистинската брзина при M<sub>MO</sub> би била 982&nbsp;км/ч.

== Функционирање ==
Современите електронски махметри користат информации од компјутерски систем со податоци за воздухот кој врши пресметки користејќи влезни податоци од [[Анемобарометарски систем|анемобарометарскиот систем]]. Некои постари механички махметри користат [[Барометар|анероид]] за надморска височина и капсула за брзина на воздухот кои заедно го претвораат анемобарометарскиот притисок во Махов број. Грешките на махметарот произлегуваат од грешки на инструментот и грешки на положбата.

== Баждарење ==
При супсоничен проток, махметарот може да се калибрира според:

: <math>
{M}=\sqrt{5\left[\left(\frac{q_c}{p}+1\right)^\frac{2}{7}-1\right]}\,
or, 
{M}=\sqrt{5\left[\left(\frac{p_t}{p}\right)^\frac{2}{7}-1\right]}\,
</math>

каде:

: <math>\ M\,</math> е Махов број
: ''q <sub>c</sub>'' е [[ударен притисок]] (динамичен притисок)
: <math>\ p</math> е [[статички притисок]]
: и под претпоставка дека [[Поасонова константа|односот на топлинскиот капацитет]] е 1,4

Кога ќе се формира ударен бран низ Питоовата цевка, потребната формула е изведена од  Рејлиева надзвучна Питоова равенка која се решава итеративно:

: <math>{M}=0,88128485\sqrt{\frac{p_t}{p}\left(1-\frac{1}{[7M^2]}\right)^\frac{5}{2}}</math>

каде:

: <math>\ p_t</math> сега се мери вкупниот притисок зад нормалниот удар.

Треба да се има предвид дека потребните влезни податоци се вкупниот притисок и статичкиот притисок. Податок за температурата на воздухот не е потребен.

== Поврзано ==
* [[Меѓународна организација за цивилно воздухопловство|Препораки на ICAO за користење на Меѓународниот систем на единици]]
* [[Брзиномер на воздухоплов]]
* [[Махов број]]
* [[Анемобарометарски систем]]

== Литература ==
*{{наведена книга
 | title = Instrument Flying Handbook
 | date = 2005-11-25
 | publisher = U.S. Federal Aviation Administration
 | location = U.S. Government Printing Office, Washington D.C.
 | id = FAA-H-8083-15
 | pages = 3–8 <!--  | url = http://www.faa.gov/library/manuals/aviation/instrument_flying_handbook/ -->
 }}
*{{наведена книга
 |title       = Instrument Flying Handbook
 |date        = 2007
 |publisher   = U.S. Federal Aviation Administration
 |location    = U.S. Government Printing Office, Washington D.C.
 |id          = FAA-H-8083-15A
 |pages       = 3–10
 |url         = http://www.faa.gov/library/manuals/aviation/instrument_flying_handbook/
 |url-status     = dead
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20080422015034/http://www.faa.gov/library/manuals/aviation/instrument_flying_handbook/
 |archive-date = 2008-04-22
 }}

[[Категорија:Мерни инструменти]]
[[Категорија:Воздухопловни инструменти]]
[[Категорија:Зборови што ги нема во ТРМЈ]]