Преглед на кодот на Мајкелсон-Морлиев обид

[[File:On the Relative Motion of the Earth and the Luminiferous Ether - Fig 3.png|thumb|300px|Слика 1. Мајкелсонов-Морлиев инферометар монтиран на камена плоча, којa плива во сад со жива.]]

'''Мајкелсонов-Морлиев обид''' — обид изведен во летниот период во 1887 година од страна на [[Алберт Мајкелсон]] и [[Едвард Морли]] во денешниот Универзитет „Кејс Вестерн Резрв“ во [[Кливленд (Охајо)|Кливленд]], [[Охајо]], и објавен во ноември истата година.<ref name=michel2/> Обидот имал за цел да ја спореди [[Брзина на светлината|брзината на светлината]] преку насочени снопови нормални еден на друг, во обид да се открие [[релативната брзина]] на материјата низ [[Етер (физика)|светлосен етер]] („етерен ветер“). Добиените негативни резултати се сметаат за први цврсти докази против тогаш преовладувачката [[теории на етерот]]. Сето ова довело до истражување, кое послужило како основа за [[специјалната теорија за релативноста]], во која замислата за неподвижниот етер нема никаква улога. <ref group=A name=staley/> Обидот се нарекува „почетната точка на теоретскиот аспект на Втората научна револуција“. <ref group=A name=hoover/>

Мајкелсон-Морлиевиот тип на обиди бил повторуван повеќепати со постојано зголемување на прецизноста. Овде се вклучени и обидите од 1902 до 1905 година, и низата обиди од 1920 година. Покрај тоа, неодамнешните [[Оптички резонатор|резонантни]] обиди потврдиле отсуство на етер со прецизност од 10<sup>−17</sup>.<ref name=Eisele/><ref name=Herrmann2 /> Заедно со [[Ајвс-Стилвелов опит|Ајвс-Стилвеловиот обид]] и [[Кенеди-Торндајков обид|Кенеди-Тордајковите обиди]], Мајкелсон-Морлиевиот обид е еден од основни теории на [[Тестови за специјалната релативност|тестовите за релативноста]].<ref name=rob group=A />

== Забележување на етерот ==
[[Физика|Физичките]] теории од крајот на {{римски|19}} век претпоставуваат дека површинските водени бранови мора да имаат супстанца која поддржува, т.е. „средина“, во која се движат (во овој случај водата), и [[звук|звучните бранови]] имаат потреба од средина за да можат да се движат (како што се вода или воздух), па така светлината исто така би требало да има средина низ која ќе се движи, „[[етер (физика)|етер]]“. Бидејќи светлината се движи низ вакуумот, било претпоставено дека и вакуумот би требало да е исполнет со етер. Бидејќи [[Брзина на светлината|брзината на светлината]] е многу голема, и бидејќи материјалните тела поминуваат низ ''етерот'' без очигледно триење или отпор, било претпоставено дека има многу необична комбинација на својства. Осмислените обиди да се тестираат својствата на етерот биле од голема важност во {{римски|19}} век за физиката. <ref group=A name=Whittaker />{{rp|411ff}}

[[Земја (планета)|Земја]]та кружи околу [[Сонце]]то со брзина околу 30&nbsp;[[Километар во секунда|км/с]] или преку 108.000&nbsp;км/ч. Земјата е во движење, па се сметале две главни можности: (1)&nbsp;етерот е во мирување и е само делумно [[завлечен (физка)|завлечен]] од Земјата (предложена од [[Огистен-Жан Френел]] во 1818 година), или (2)&nbsp;етерот е целосно завлечен од Земјата, со што подеднакво се движи со Земјината површина (предложено од [[Џорџ Стокс]] во 1844година). <ref group=A name=Jan />Исто така, [[Џејмс Кларк Максвел]] (1865) ја препознал [[електромагнетната]] природа на светлината и од тука произлегуваат т. н. [[Максвелови равенки]], но сепак овие равенки сè уште се толкуваат како опишување на брановите низ етерот, чија состојба на движење не е позната. На крајот, Френеловата идеја за (скоро)неподвижен етер била повеќе прифатена поради тоа што била потврдена од страна на [[Физовиот обид]] (1851) и од [[аберација на ѕвездите|аберацијата на ѕвездите]]. <ref group=A name=Jan />

[[Image:AetherWind mk.svg|thumb|right|300px|Слика2. Опис на концептот „етерен ветер“]]
Според оваа хипотеза, Земјата и етерот се во релативно движење, што наведува на постоењето на т.н. „етерен ветер“ (Слика.&nbsp;2). Иако тоа би било можно, во теорија, движењето на Земјата да одговара со она на етерот во еден момент од времето, тоа не е можно доколку Земјата остане во мирување во однос на етерот, поради променливоста во двете насоки и брзината на движењето. Во било која дадена точка на Земјината површина, големината и насоката на етерот ќе се разликува со времето од денот и сезоната. Со анализа на повратната брзина на светлината во различни насоки на различни времиња, се сметало дека е можно да се измери движењето на Земјата во однос на етерот. Очекуваната релативна разлика во измерената брзина на светлината е прилично мала, со оглед на тоа што брзината на Земјата во својата орбита околу Сонцето има величина од околу една стотинка од еден процент од брзината на светлината. <ref group=A name=Whittaker />{{rp|417ff}}

За време на средината на {{римски|19}} век, мерењата на етерниот ветер т.е. ефектите од прв ред пропорционални на ''v/c'' (''v'' да биде брзината на Земјата, ''c'' брзината на светлината) се верувало дека е можно, но не можела да се измери брзината на светлината со бараната точност. На пример, [[Физо-фукова направа|Физо–Фуковата направа]] со која може да се измери брзината на светлината со точност од 5%, што беше прилично недоволно за директно мерење од прв-ред со промена на брзината на светлината од 0,01%. Затоа голем број на физичари се обиделе да направат мерења на индирекните ефекти од прв ред, а не на самата брзината на светлина, туку само на промената на брзината на светлината. (Погледајте [[обиди од прв ред]]). [[Физов опит|Хоековиот обид]], на пример, имало за цел да ги открие [[Интерферометрија|интерферометриските]] [[гранични вредности]] на брзинските разлики на споротивното насочените светлински бранови низ водата која мирува. Резулатите од ваквите обиди биле негативни. <ref group=A name="laub" /> Ова може да се објасни користејќи го Френеловиот коефициент на завлекувањето, според кој етерот, а со тоа и светлината се делумно завлечени од страна на материјата во двиење. Делумното завлекување на етерот би се спречиле обидите да се измери секоја промена од прв ред на брзината на светлината. Како што истакнал Максвел (1878), само обидите способни за мерење на ефектите од втор ред би имало некаква надеж за откривање на етерот, т.е. ефектот пропорционален на ''v''<sup>2</sup>/''c''<sup>2</sup>. <ref group=A name=maxa /><ref group=A name=maxb /> Постоечките обиди, сепак, не биле доволно, подробни за да се измери влијанието на таа големина.

== 1881 и 1887 обиди ==

=== Мајкелсонов обид (1881) ===
[[File:Michelson1881c.png|thumb|300px|Слика 3. Мајкелсонов интерферометар (1881). Иако на крајот се покажал како инстѕрумент со недоволна прециност за да се направи разлика помеѓу различните теории на завлекувањето на етерот, неговата изведба придонела за да се добијат важни поуки за осмислување на Мајкелсон-Морлииевиот инструмент (1887).<ref group=note>Покрај другите часови било потребна контрола за вибрациите. Мајкалсон (1881) напишал: ". . . &nbsp; благодарејќи на екстремната чувствителност на инструментот на вибрациите,  работата не може да се врши во текот на денот. Следно, експериментот бил пробан ноќе. Кога огледалата биле наместени на пола-пат на краците, граничните вредности кои биле видливи, но позицијата  не можела да биде мерена сè до после дванаесет часот, и тогаш само на интервали. Кога огледалото било поместено на крајот на краците, граничните вредности биле само понекогаш видиливи. Со што се покажа дека експериментот не можел да биде изведен во Берлин, и апаратурите соодветно биле отстранети од Астрофизичкиот Опсерваториум во Потсдам&nbsp;. . . Тука, граничните вредности под обични околности биле доволно тивки за да се измерат, но такаисклучително чувствителните бил инструментот кои штампал на плочата, околу 100 метри од набљудувањето, направено за да граничните вредности исчезнат целосно!"</ref>]]

{{Викиизвор|Релативното движење на Земјата и светлосниот етер  (1881)}}

Мајкелсон дсметал дека има решение за проблемот како да изгради доволно прецизен уред за откривање на протокот на етерот. Во 1887 година, додека предавал во [[Американска поморска академија|Американската поморска академија]] во [[Анаполис]], Мајкелсон го спровел својот прв познат обид со брзината на светлината, како дел од училишна демонстрација. Во 1881 година, тој ја напуштил активната служба на морнарицата на САД, додека во Германија ги завршува своите студии. Во истата година, Мајклсон користи првичен уред со кој можел да напрви уште неколку мерења.

Уредот кој тој го осмислил, подоцна станал познат како [[Мајкелсонов интерферометар]], кој оддавал [[Жолта боја|жолта]] светлина од [[натриум]]ов оган (за порамнувањето), или [[Бела боја|бела]] светлина (за потребните набљудувања), преку [[делител на зраци]] зракот е поделен на два зраци кои се движат под прав агол една од друг. По напуштањето на делачот, зраците се движат долж крајните делови на долгите краци, од каде се одбиваат назад кон средината од малите огледала. Тогаш тие се рекомбинираат од далечната страна на делачот во окуларот, при што се добива максимум или минимум од [[бранова интерференција|брановата интерференција]], чие попречно поместување ќе зависи од релативното време потребно за светлото да се премести од надолжните кон попречените краци. Ако Земјата се движи низ етерот, зракот по одбивањето напред и назад паралелно со протокот на етерот ќе трае подолго од зрак кој се одбива нормално на етерот, бидејќи времето стекнато од движењето во правец на етерот е помало од она кое е од движењето во ист правец. Мајкелсон очекувал дека движењето на Земјата ќе произведе [[гранични смени]] еднакви на 0,04 гранични вредности—однос на, поделбата помеѓу областите со ист интензитет. Тој не ги земал предвид очекуваните смени, претпоставувајќи дека најголемото просечно отстапување, мерено (во правец на северозапад) било само 0,018 гранична вредност, повеќето од неговите мерења биле со помали вредности. Неговиот заклучок бил дека треба да се отфрли Френеловата хипотезата за неподвижниот етер со делумен отпор, па морала да важи Стоксовата хипотеза за комплетен отпор на етерот.<ref name= michel1/>

Сепак, [[Алфред Потје]] (подоцна [[Хендрик Лоренц]]) укажале дека Мајкелсон направил грешка во пресметката, и дека отстпувањето на промената на рабовите требало да биде околу 0,02. Мајкелсоновата апаратура била подлежна на премногу големи грешки за да се обезбеди заклучок за етерот. Дефинитивното мерење на етерот ќе бара обид со поголема прецизност и подобра контроливост од оригиналот. Сепак, прототипот бил успешен во доловувањето дека основниот метод е изводлив.<ref group=A name=Jan/><ref group=A name= AIMiller/>

=== Мајкелсонов-Морлиев обид (1887) ===
{{Викиизвор|На релативното движење на Земјата и светлосниот извор (1887)}}

[[Image:On the Relative Motion of the Earth and the Luminiferous Ether - Fig 4.png|300px|thumb|Слика 5. Оваа скица го илустрира изминатиот светлосен пат, кој се користи во Мајкелсонов-Морлиевиот инферометар и овозможува должината на патот да изнесува 11 метри. ''а'' е изворот на светлината од петролејска ламба, ''b'' е полупропустливо стакло, ''c'' е плоча на компензаторот, низ која рефлектираните и трансмисионите зраци се движат низ исто количество на стакло (од особена важност бидејќи обидите биле изведувани со бела светлина која има исклучително кратка [[кохерентната должина]] со што е потребно прецизно преклопување на патеките на оптичките должини за граничните вредности да бидат видливи, монохроматската светлина од натриумот се користела само за почетните усогласувања.<ref name= michel1/><ref group=note>Мајкалсон (1881) напишал: ". . . &nbsp;натриумов пламен поставен на ''a'' произведува на едно мешање на лентите. Овие потоа може да се менуваат ширина, позиција, или насока, со мало движење на плочата ''b'', и кога тие биле погодна ширина и максимална острина, натриумовиот пламен бил отстранет и светилката повторно заменета. Завртката ''m'' била лесно завртена додека лентите не се појават повторно. Тие биле бојовен тек, само централната лента, кој приближно била црна. "</ref>). ''d'', ''d''' и ''e'' се огледалата. ''e' ''е огледало за фини поместување. ''f'' е телескоп. ]]

Во 1885 година, Мајкелсон започнал соработка со [[Едвард Морли]], потрошувајќи многу време и пари за да се потврди со голема точност [[Физовиот обид од 1851 година]] со Френеловата константа за отпорност,<ref name=michel1a /> за да се подобри Мајкелсоновиот обид од 1881 година,<ref name=michel2 /> и да се воспостави брановата должина на светлината како [[Мерење на должината|стандарна должина]].<ref name=michel3 /><ref name=michel4 /> Во тоа време Мајкелсон бил професор по физика на Факултетот за применети науки, а Морли бил професор по хемија на Универзитетот Вестерн Резрв (УВР), чиј кампус бил заеднички со оној на Факултетот за применети науки во источниот крај на Кливленд. Мајкелсон доживеал [[нервен слом]] во септември 1885 година, од кој се опоравил во октомври 1885 година. Морли го препишува овој удар на интензивната работа која ја работел со Мајкелсон во текот на подготовката на обидот. Во 1886 година, Мајкелсон и Морли успешно ја потврдиле Френеловата константа за отпорност, овој резултат исто така се смета како потврда на концептот на стационарниот етер. <ref group=A name=staley />

Овој резултат ја зајакнал нивната надеж за потврдување на постоењето на етерот. Мајкелсон и Морли создале подобрена верзија на Мајкелсоновиот експеримент со доволно голема точност за да се открие овој хипотетички ефект. Експериментот бил изведен во неколку периоди на концентрирани набљудувања од април до јули 1887 година, во подрумот на студенстскиот дом Аделберт при УВР (подоцна преименуван во Пиерсова сала, урната во 1962 година). <ref group=A name= Fickinger /><ref group=A name=hamerla  />

Како што е покажано на Слика.5, светлината постојано се рефлектирала напред и назад по краците на инферометарот, зголемувајќи ја должината на патот до 11 метри. При оваа должина, движењето ќе биде за 0,4 од гранична вредност. За да може полесно да се забележи ефектот, апаратот бил поставен во затворена просторија во подрумот на тешката камена градба, отстранувајќи ги на тој начин ги повеќето топлински и вибрациски ефекти. Вибрациите понатамошно биле намалени со поставувањето на апаратурата на голем блок песочник (Слика.1), со околу 30 см дебелина и површина од 0,5 m<sup>2</sup>, која тогаш пливала во прстенесто корито исполнето со жива. Тие процениле дека ефектите кои ќе се набљудуваат се 1/100 од утврдената гранична вредност.

[[File:MichelsonCoinAirLumiereBlanche.JPG|thumb|Слика 6. Граничната вредност на шемата добиена со Мајкелсоновиот инферометар користејќи бела светлина. Може да се забележи дека централната гранична вредност е бела, односно никогаш не е црна.]]
Мајкелсон и Морли и раните обиди при кои се користеле интерферометрички техники, во обид да се измерат својствата на светлосниот етер, користејќи (делумно) монохроматска боја само за првично поставање на нивната опрема, секогаш преминувајќи на бела светлина за време на мерењата. Причината за ова е дека резултатите биле набљудувани визуелно. Чистата монохроматска светлина ќе даде еднообразна гранична шема. Недостатокот за современи средства за [[контрола на температурата на животната средина]], испитувачите имале проблеми со граничната вредност која треперела иако интерферометарот бил поставен во подрум. Бидејќи повремено граничните вредности ќе исчезнуваат поради вибрациите предизвикзни од минувањето на коњските запреги, далечните грмотевици и слични појави набљудувачот може лесно да „се изгуби“ кога граничните вредности ќе бидат повторно видливи. Предностите на белата светлина е дека создава карактеристична гранична вредносна шема, која далеку ги надминува тешкотиите на усогласувањето на апаратурата, поради нејзината мала [[кохерентна должина]]. Како што [[Дејтон Милер]] напишал, „Белите гранични вредности биле избрани за набљудувањата, затоа што се содржат од мала група на гранични вредности со централна, остро дефинирана гранична вредност која претставува постојана нулта појдовна ознака за сите читања.“<ref group=A name=Miller1933/><ref group=note>Ако се користи пола-сребрено огледало како полупропустливо стакло рефлектираниот зрак ќе биде подложен на различен број на предна-површинска рефлексија од пренесуваниот зрак. На секоја предна-површинска рефлесксија, светлината ќе биде подложена на фазна инверзија. Бидејќи двата зрака ќе подлежат на раазличен број на фазни инверзи, чија патна должина на две зраци се совпаѓаат со интегралните броеви на брановата должина (пр. 0,  1,  2&nbsp;. . . ),  таму ќе биде разорувачко мешање на слабиот сигнал на пронаоѓачот. Ако патните должини на зраците се разликуваат од половина-интеграл број на брановите должини (пр. ,  0. 5,  1. 5,  2. 5&nbsp;. . . ),  конструктивните мешања ќе даде силен сигнал. Резултатите се спротивни ако се користи коцка, полупропустливо стакло, бидејќи коцка, полупропустливо стакло не прави никаква разлика меѓу предните и задните-површински рефлекции.</ref> Со употреба на делумна монохроматска светлина (жолта натриумова светлина) за време на почетното усогласување се овозможува на истражувачите да ја одредат местоположбатга при еднаква патна должина, помалку или повеќе поедноставно, пред да премине со употреба на бела светлина. <ref group=note>Натриумовото светло произведува гранична шема која прикажува циклуси на замагленост и острина која се повторува на секои неколку стотици гранични вредности на растојание од околу еден милиметар. Оваа шема се должи на жолтата натриумова D линија, да биде дупликат, поединечните линии на кои има ограничена [[кохерентна должина]]. По усогласување на инферометарот се прикажува централниот дел на остриот комплет од гранични вредности, истражувачот би требало да смени на бело светло.</ref>

Коритото со живата дозволува уредот да се вклучува со приближно нулта триење, така штом еднаш ќе се придвижи песочникот тој полека ќе ротира во текот на целиот опсег на можни агли на „етерен ветер“ додека мерењата биле постојано набљудувани низ окуларот. Хипотезата за струењето на етерот подразбира дека еден од краците неизбежно биде паралелен со правецот на етерот, во исто време кога и другиот крак би се вртел нормално на етерот, ефектот треба да биде забележлив и по само неколку минути.

Очекувањето беше дека ефектот ќе бил исцртан како синусен облик со два максимуми и два минимума за секое вртење на уредот. Овој резултат можел да се очекува, бидејќи во текот на секоја целосна ротација, тогаш секој крак би бил паралелен двапати на етерот (со кој се соочува во и надвор од етерот давајќи идентични читања) и двапати нормален на етерот. Дополнително, поради ротацијата на Земјата, од етерот се очекува да покаже периодични промени во насока и величина во текот на [[Ѕвездено време|ѕвезденото време]].

Поради движењето на Земјата околу Сонцето, во измерените податоци исто така се очекувало да се забележат годишни промени.

=== Најпознатите „неуспешни“ обиди ===
[[Податотека:Michelson Morley 1887 Figure 6.png|thumb|300px| Слика 7. Резултатите на Мајкелсон и Морли. Горната исполнета линија е кривата за сите набљудувања напладне, и долната исполнета линија е за вечерните набљудувања. Се забележува дека теориските криви и набљудуваните криви не се исцртани во иста рамер: испрекинатите криви, всушност, претставуваат само ''една осмина од теоретските поместувања. '']]
По сето ова размислување и подготовка, обидот стана она што се вели најпознат неуспешен обид во историјата. <ref group=A name=blum /> Наместо да обезбеди увид во одликите на етерот, трудот на Мајкелсон и Морли во ''[[American Journal of Science]]'' објавиле дека мерењата биле за една четириестина помали од очекуваното поместување (Слика. 7), но „бидејќи поместувањето е пропорционално со квадратот на брзината“ тие заклучиле дека измерента брзина била „веројатно помалку од една шестина“ од очекуваната брзина на движењето на Земјата околу орбитата и „сигурно помала од една четвртина.“<ref name=michel2 /> (Подоцна, Мајкелсон и Морли престанале д вршат мерења на струењето на етерот, и започнале да ја користат нивната нова развиена техника за утврдување на брановата должинана на светлината како [[стандарна должина]].<ref name=michel3 /><ref name=michel4 />) Иако оваа мала „брзина“ била измерена, таа се сметала за премногу мала за да се користи како доказ за брзината во однос на етерот, и тоа било разбирливо во рамките на опсегот на експерименталната грешка, која ќе овозможи брзината, всушност да биде нула. <ref group=A name=staley/> На пример, Мајкелсон напишал за „дефинитивниот негативен резултат“ во писмо до [[Џон Страт|Лордот Рејли]] во август 1887 година:<ref group=A name=shankland2 />

{{Цитат|Експериментите на релативното движење на Земјата и етерот биле завршени и резултатот е дефинитивно негативен. Очекуваното отстапување на мешањето на граничните вредности од нулата би требало да биде 0,40 од граничната вредност– максималното отстапување било 0, 02 а просечното многу помалку од 0,01 –и притоа не е на правото место.Бидејќи поместувањето е пропорционално на квадратите на релативната брзина следува дека ако етерот се провлече покрај релативната брзина тогаш таа е помала од една шестина од брзината на Земјата. |Алберт Абрахам Мајкелсон,  1887}}

Од гледна точка на тогашните модели за етерот, добиените резултати биле спротивставени. [[Физоов опит|Физовиот обид]] и неговите повторни изведувања во1886 година од страна на Мајкелсон и Морли очигледно го потврдиле неподвижниот етер со делумниот етерен отпор, и го побиле етерното завлекување. Од друга страна, попрецизните Мајкелсонови-Морлиеви обиди (1887) очигледно го потврдиле етерното завлекување и го побиле неподвижниот етер. <ref group=A name=Jan/> Во прилог, нултиот резултат на Мајкелсон и Морли беше понатамошно поткрепен од страна на нултите резултати на другите обиди од втор ред од различен вид, имено [[Троутон-Ноблов опит|Троутон-Нобловиот обид]] (1903) и [[Рејли-Брејсови опити]] (1902–1904). Овие проблеми и нивното разрешување доведе до создавањето на [[Лоренцови трансформации|Лоренцовите трансформации]] и [[специјалната теорија за релативноста]].

== Анализа на светлосниот пат и последиците==

=== Набљудувачот е неподвижен во етерот===
{{multiple image
| align     = right
| direction = vertical
| width     = 300

| image1    = Michelson-morley calculations mk.svg
| alt1      = Graphical presentation of the expected differential phase shifts in the Michelson–Morley apparatus

| image2    = MichelsonMorleyAnimationDE.gif
| alt2      = Animated presentation of the expected differential phase shifts
| caption2  = Слика 4. Очекуваното диференцијално фазно поместување помеѓу светлината која патува надолжни и онаа која патува трансферзално во апаратурата на Мајкалсон и Морли. }}

Времето на движење на зракот во надолжна насока може да се изведе на следниов начин:<ref group=A name=Feynman /> Светлината оддадена од изворот се шири со брзината на светлината <math>c</math> во етерот. Поминува низ полупропустливо стакло изворно од <math>T=0</math>, одбивното огледало во тој момент е оддалечено на растојание <math>L</math> (должината на краците на интерферометарот) и се движи со брзина <math>v</math>. Зракот го погодува огледалото во моментот <math>T_1</math> и потоа се движи на растојание <math>cT_1</math>. Во тоа момент, огледалото имало поминатао растојание <math>vT_1</math>. На тој начин <math>cT_1 =L+vT_1</math> и следствено времето на движење <math>T_1=L/(c-v)</math>. Истото важи и за повратното движење, но <math>v</math> има обратен знак, што доведува до <math>cT_2 =L-vT_2</math> и <math>T_2 =L/(c+v)</math>. Вкупното време на движење <math>T_{l}=T_{1}+T_{2}</math> е:

:<math>T_{l}=\frac{L}{c-v}+\frac{L}{c+v}</math> <math>=\frac{2L}{c}\frac{1}{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}</math> <math>\approx\frac{2L}{c}\left(1+\frac{v^{2}}{c^{2}}\right)</math>

Мајкелсон точно го добил изразот во 1881 година, сепак, во трансерзалната насока добил неточен израз
:<math>T_{t}=\frac{2L}{c}</math>,

бидејќи го занемарил етерот, кој исто така влијае на времето на движењето на трансферзалниот зрак. Била направена исправка од страна на Алфред Потје (1882) и [[Хендрик Лоренц]] (1886). Изводувањето во трансферзалната насока може да се добие на следниов начин (аналогно на изведувањето на [[Временска дилатација|временската дилатација]] користејќи [[Забавување на времето|светлосен часовник]]): Зракот се шири со брзина на светлината <math>c</math> и се судира во огледалото во моментот <math>T_3</math>, движејќи се на растојание <math>cT_3</math>. Во исто време, огледалото се движело на растојание <math>vT_3</math> во насока на x-оската. Па за да се судри со огледалото, должината на патот на зракот е <math>L</math> во насока на y-оската (претпоставувајќи дека краците имаат иста должина) и <math>vT_3</math> во насока на x-оската. Наклонетата патека на зракот следи од трансформацијата на појдовниот систем на инферометарот до појдовниот систем на етерот. Затоа [[Питагорова теорема|Питагоровата теорема]] го дава точното поминато растојание на зракот <math>\scriptstyle \sqrt{L^{2}+\left(vT_{3}\right)^{2}}</math>. На тој начин <math>\scriptstyle cT_{3} =\sqrt{L^{2}+\left(vT_{3}\right)^{2}}</math>а со тоа и поминатото време <math>\scriptstyle T_{3} =L/\sqrt{c^{2}-v^{2}}</math>, кое е исто и со времето од спротивната наска на движењето на зракот. Вкупното поминато време <math>T_{t}=2T_{3}</math> е:

:<math>T_{t}=\frac{2L}{\sqrt{c^{2}-v^{2}}}=\frac{2L}{c}\frac{1}{\sqrt{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}}\approx\frac{2L}{c}\left(1+\frac{v^{2}}{2c^{2}}\right)</math>

Временската разлика помеѓу''T<sub>l</sub>'' and ''T<sub>t</sub>'' пред ротацијата да биде дадена<ref group=A>{{Наведена книга |author=Albert Shadowitz  |title=Special relativity |isbn=0-486-65743-4 |publisher=Courier Dover Publications |edition=Reprint of 1968 |year=1988|pages=159–160}}</ref>

:<math>T_{l}-T_{t}=\frac{2}{c}\left(\frac{L}{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}-\frac{L}{\sqrt{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}}\right)</math>.

Со множење на ''c'', соодветната разлика на должината пред ротацијата е

:<math>\Delta_{1}=2\left(\frac{L}{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}-\frac{L}{\sqrt{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}}\right)</math>,

и по ротацијата

:<math>\Delta_{2}=2\left(\frac{L}{\sqrt{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}}-\frac{L}{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}\right)</math>.

Делењето на <math>\Delta_{1}-\Delta_{2}</math> со [[Бранова должина|брановата должина]] λ, може да се определи граничната промена ''n'':

:<math>n=\frac{\Delta_{1}-\Delta_{2}}{\lambda}\approx\frac{2Lv^{2}}{\lambda c^{2}}</math>.

Знаејќи дека ''L''≈11 метри и λ≈500 [[Нанометар|нанометри]], се очекува [[проментата на граничната вредност]] ''n'' да биде ≈0,44. Па така резултатот би бил задоцнување на еден од светлосните зрци кои би можеле да бидат откриени кога зраците би се рекомбинирале при интерференцијата. Каква било мала промена во изминатото време, ќе се забележи како промена на местоположбите на интерферентните гранични линии. Негативниот резултат го довело Мајкелсон до заклучок дека нема мерливи струења на етерот.<ref name=michel2 />

=== Набљудувач во движење со интерферометарот ===
Ако истата ситуација е опишана од гледиштето на набљудувачот кој е во движење заедно со интерферометарот, тогаш ефектот на етерот е сличен на ефектот на искусен пливач, кој се обидува да се движи со брзина <math>c</math> наспроти река која тече со брзина <math>v</math>. <ref group=A name=teller/>

Во надолжната насока на пливачот првично движејќи се спроти текот на реката, па неговата брзина е намалена поради речниот тек <math>c-v</math>. На својот пат назад се движи со текот на реката, неговата брзина се зголемила за <math>c+v</math>. Ова му дава на зракот временски периоди <math>T_1</math> и <math>T_2</math> како што е спомнато погоре.

Во трансферзалната насока, пливачот мора да надомести за речниот тек со движење во одреден агол од насоката на протокот, за да го одржи својот точен попречен попречен правец на движење и да стигне до другата страна на реката во точна локација. Ова ја намалува неговата брзина до <math>\sqrt{c^{2}-v^{2}}</math>, и му дава на зракот временска должина <math>T_3</math> како што е спомнато погоре.

=== Одбивање од огледалото ===
Класичната анализа предвидела релативно фазно поместување помеѓу надолжните и трансферзалните зраци во Мајкелсоновиот-Морлиевата апаратура која лесно била мерлива. Нешто што не е често ценето (бидејќи немало начини за негово мерење), е тоа дека хипотетичкиот етер исто така требало да предизвика двата зраци да се разминуваат при нивното напуштање на инферометарот за околу 10<sup>−8</sup> радијани. <ref group=A name=schum94 />

Апаратурата која била во движење, класичните анализи побарувале полупропустливото огледало да има мал отстапување од аголот од 45° ако надолжните и трансферзалните зраци се појават целосно подредени од апаратот. Во релативистичката анализа, Лоренцовата контракција на полупропустливото огледало во насоката на движење предизвикува таа да стане нормално со точно определениот однос потребен за да се надомести аголот на отстапување на двата зраци. <ref group=A name=schum94 />

=== Контракцијата на должината и Лоренцовите трансформации ===
{{Further|Историјата на специјалната релативност|Историјата на Лоренцовите трансформации}}Првиот чекор до објаснување на нултиот резултат на Мајкелсон-Морлиевиот обид е забележан во [[Контракција на должината|Фитцџерлд–Лоренцовата контракциона хипотеза]], денес позната како контракција на должината или Лоренцова контракција, првично предложена од страна на [[Џорџ Фитцџералд]] (1889) и [[Хендрик Лоренц]] (1892). <ref group="A" name="lorentz95" /> Согласно со овој закон сите физички теле а се контрахирани за <math>L/\gamma</math> по должината на линијата на движење (првично се мислело на релативниот етер), каде <math>\gamma=1/\sqrt{1-v^{2}/c^{2}}</math> е [[Лоренцов фактор|Лоренцовиот фактор]]. Оваа хипотеза била дел мотивирана од страна на [[Оливер Хевисајд|Хевисајд]]овото откритие во 1888 година, дека еклектростатските полиња се контрахирани во линијата на движење. Но бидејќи во тоа време немало причина да се претпостави дека сврзните сили во материјата се со електрично потекло, контракцијата на материјата по должина во движењето во однос на етерот се сметало за [[Ад хок хипотеза]]. <ref group="A" name="AIMiller" />

Ако контракциската должина <math>L</math> е вметната во горната формула за <math>T_{l}</math>, тогаш временското ширење на светлината во надолжната насока станува еднакво на движењето во трансферзалната насока:

:<math>T_{l}=\frac{2L\sqrt{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}}{c}\frac{1}{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}=\frac{2L}{c}\frac{1}{\sqrt{1-\frac{v^{2}}{c^{2}}}}=T_{t}</math>

Сепак, контракцијата на должината е само посебен случај со оглед на општиот однос според која трансферзалната должина е поголема од надолжната должина во однос на <math>\gamma</math>. Ова може да се постигне на многу начини. Ако <math>L_{1}</math>е тоа поместување по надолжната должина и <math>L_{2}</math> е движењето по трансферзалната должина, <math>L'_{1}=L'_{2}</math> се должините при мирување, па следи:<ref group=A name=lorentz04 />

:<math>\frac{L_{2}}{L_{1}}=\frac{L'_{2}}{\phi}\left/\frac{L'_{1}}{\gamma\phi}\right. =\gamma</math>.

вредноста на <math>\phi</math> може да биде произволно избрана, па така има бесконечно многу комбинации за да се објасни нултиот резултат на Мајкелсон и Морли. На пример, ако <math>\phi=1</math> настанува релативистичката вредност на контракциската должина <math>L_1</math>, но ако <math>\phi=1/\gamma</math> тогаш нема должинска контракција, туку настанува издолжување <math>L_2</math>. Оваа хипотеза подоцна била проширена од страна на [[Џозеф Лармор]] (1897), [[Хендрик Лоренц]] (1904) и [[Анри Поенкаре]] (1905), кои целосно ги извеле Л[[Лоренцови трансформации|оренцовите трансформации]] вклучувајќи ја и [[Временска дилатација|временската дилатација]] со цел да се објасни [[Троутон-Ноблов опит|Троутон-Нобловиот обид]], [[Рејли-Брејсови опити|Рејли-Брејсовите опити]], и [[Кауфман-Бухерер-Нојманови експерименти|Кауфмановите експерименти]]. При што обликот е:

:<math>x'=\gamma\phi(x-vt), \ y'=\phi y, \ z'=\phi z, \ t'=\gamma\phi\left(t-\frac{vx}{c^{2}}\right)</math>

Останува да се дефинира вредноста на <math>\phi</math>, за која Лоренц (1904) укажал дека треба да е единствена. <ref group=A name=lorentz04 /> Поенкаре (1905)<ref group=A name=poincare05 /> покажал дека само за <math>\phi=1</math>трансформациите можеле да оормат [[Лоренцовата група|групи]], па така станува збор за единствениот избор кој е во согласност со [[Принцип за релативноста|принципот за релативноста]], т.е. стационарниот етер станува неопределив. Земајќи го ова предвид, контракциската долижина и временската дилатација ги добиле точните релативистички вредности.

===Специјална релативност ===
[[Алберт Ајнштајн|Алберт Ајнштај]]<nowiki/>н ја осмислил теоријата на [[Специјалната теорија за релативноста|специјалната релативност]] до 1905 година, изведувајќи ги Лоренцовите трансформации а со тоа и контаркцијата на должината и дилатацијата на времето од релативниот постулат за постојаноста на брзината на светлината, со што се отстранува ''ад хок'' карактерот од контракциската хипотеза. Ајнштајн нагласил дека [[Кинематика|кинематичката]] основа на теоријата и промената на поимот за просторот и времето, со тоа што стационарниот етер повеќе не игра никаква улога во неговата теорија. Тој исто така го истакнал групниотна карактер на трансформацијата. Ајнштајн бил мотивиран од [[Електромагнетизам|Максвеловата теорија на електромагнетизмот]] (во облик како што била даден од страна на Лоренц во 1895) како и недостатокот на докази за постоењето на [[светлосен етер|етерот]]. <ref group=A name=einstein />

Ова овозможува многу поелегантно и поинтуитивно објаснување на нултиот резултат на Мајкелсон и Морли. Во содружниот појдовен систем, нултиот резултат е очигледен, бидејќи апаратурата може да биде разгледувана во однос и во согласност со релативниот принцип, со тоа што временската должина на зракот е иста. Во појдовниот систем во кој апаратот се движи, важи истото размислување опишано погоре во „Контракцијата на должината и Лоренцовите трансформации“, само што зборот „етер“ треба да се замени со „неповрзан инерцијален појдовен систем“. Ајнштајн во 1916 година запишал:<ref group=A name=einstein2  />

{{Цитат|Иако проценетата разлика меѓу овие два периода е премногу мал, Мајкалсон и Морли извеле експеримент кој вклучувал имнтерференција во која таа разлика требало да биде јасно видлива. Но експериментот дал негативен резултат — факт кој за физичарите бил збунувачки. Лоренц и Фитцџералд  ја спасиле теоријата од оваа тешкотија со претпоставка дека движењето на телото во однос на етерот предизвикува контракција на телото во насока на движењето,при што износот на контракцијата е доволен само за да се надомести временската разлика спомната погоре. Споредено со дискусијата во поглавјето 11 се покажува дека, исто така, од гледна точка на теоријата за релативноста ова решение на проблемот било вистинското решение. Но во основата теоријата за релативноста, метотдот на толкување е неспоредливо позадоволителен. Според оваа теорија не постои нешто како „посебно издвоен“ (единствен) координиран систем за да предизвика воведување на идејата за етерот, а оттука не може да постои етерно струење, ниту било кој експеримент да го докаже тоа. Следи дека контракцијата на телата во движење ги следи двата основни принципи на теоријата, без воведување на одредени хипотези и како основен фактор вклучен во оваа контракција го изнаоѓаме независно самото движење, на што не можеме да прикачиме друго значење, но движењето во однос на референтното тело избрано во конкретниов случај. Па така, координантниот систем кој се движи со Земјата, огледалото во апаратурата на Мајкалсон и Морли не е скратен, но е скаратен за кооординантниот систем кој е во мирување во однос на Сонцето. |Алберт Ајнштајн,  1916}}

Степенот до кој нултиот резултат на обидот на Мајкелсон и Морли влијаел на Ајнштајн е спорен. Потенцирајќи на некои од изјавите на Ајнштајн, многу историчари тврдат дека тоа не играло никаква значајна улога во неговиот пат до теоријата на специјалната релативност, <ref group=A name= stachel /><ref group=A name= Polanyi /> додека други изјави на Ајнштајн веројатно укажуваат на тоа дека ова имало влијание. <ref group=A name= dongen /> Во секој случај, нултиот резултат на Мајкелсон-Морлиевиот обид помогнал идејата за постојаноста на брзината на светлината да стане широко распротстранета и брзо прифатена. <ref group=A name= stachel />

Подоцна било покажано од страна на [[Хауард Перси Робертсон]] (1949) и други<ref name=rob group=A /><ref name=sexl group=A /> (Погледајте [[Тестирачки теории на специјалната релативност|Робертсон–Масури–Секселова тестирачка теорија]]), од овде можно е да произлегуваат целосните Лоренцовите трансформации од комбинацијата на трите обиди. Првиот, Мајкелсон-Морлиевиот обид кој покажал дека брзината на светлината е независна од ''ориентираноста'' на апаратурата, воспоставувајќи врска меѓу надолжните (β) и трансерзалните (δ) должини. Потоа во 1932, Рој Кенди и Едвард Торндајк го измениле Мајкелсон-Морлиевиот обид со тоа што должината на патот на полупропустливото огледало е нееднакво, односно едниот крак бил пократок.<ref name= KennedyThorndike /> [[Кенеди–Торндајков опит|Кенеди–Торндајковиот опит]] траел неколку месеци додека Земјата се движела околу Сонцето. Нивниот негативен резултат покажал дека брзината на светлината е независна од ''брзината'' на апаратот во различениот инерцијален систем. Дополнително забележале дека покрај проментата во должините, исто така, морале да се случат соодветни промени во времето, т.е. ја докажале врската меѓу надолжнаѕа должина должина (β) и промената на времето (α). Па така двата обида не обезбедиле поединечни вредности на овие величини. Ова неизвесност е во согласност дп недефинираниот фактор <math>\phi</math> како што е опишано погоре. Јасно е од теоретски причини ( [[Лоренцова група|групниот карактер]] на Лоренцовите трансформации како што се добива од принципот на релативноста) дека како што независните вредности на контракцијата на должината и дилатацијата на времето мора да го добијат точниот релативистички облик. Но директното мерење на една од овие величини било потребно за да се потврди теоретскиот резултат. Ова било постигнато со [[Ајвс-Стилвелов опит|Ајвс–Стивеловиот опит]] (1938), мерејќи го α во согласност со дилатацијата на времето. Комбинирајќи ја оваа вредност α со Кенеди–Торндајковиот нулти резултат се покажува дека β мора да ја преземе вредноста на релативната контракциска должина. Комбинирањето на β со нултиот резултат на Мајкелсон и Морли покажува дека δ мора да биде нула. Затоа, Лоренцовата трансформација со <math>\phi=1</math> е неизбежна последицата на комбинација на овие три обиди.<ref name= rob group =A />

Специјалната теорија за релативноста генерално се смета за решение на негативните мерења на струењето на етерот (или [[изотропија]] на брзината на светлината), вклучувајќи го тука и Мајкелсон-Морлиевиот нулти резултат. Многу попрецизни мерења биле спроведени како [[тестови на специјалната теорија за релативноста]] и [[Современи потраги по Лоренцовото нарушување|современите потраги по Лоренцовото нарушување]] кај [[фотон]]ите, [[Електрон|елкетроните]], [[нуклеон]]ите, или [[Неутрино|неутрината]], ја потврдиле теоријата.

=== Неточни теории ===
Како што е спомнато погоре, Мајкелсон првично верувал дека обидот би ја потврдил Стоксовата теорија, според која етерот бил целосно завлечен во близина на Земјата (Погледајте [[хипотези за завлекувањето на етерот]]). Сепак, целосното завлекување на етерот е во спротивност со набљудуваната [[светлинска аберација]] и другите обиди. Покрај тоа, Лоренц покажал во 1886 година дека Стоксовиот обид за објаснување на аберацијата е противречен. <ref group=A name=Jan /><ref group=A name= Whittaker />

Понатамошно, претпоставката дека етерот не е во близина, туку е во самата материја, било многу проблематично како што се покажало од [[Хамаров обид|Хамаровиот обид]] (1935). Хамер насочил еден дел од неговиот инферометар низ тешка метална цевка запечатена со олово. Ако етерот бил завлекуван од масата, се претпоставувало дека масата на запечатената метална цевка, би била доволна за да се предизвика видлив ефект. Сепак повторно, не бил забележан никаков ефект, па се смета дека постоењето на завлекување на етерот е побиено.

[[Валтер Риц|Рицовата]] [[емисиона теорија]] (или балистичка теорија), исто така, била во согласност со резултатите на обидот. Теоријата тврди, дека светлината има секогаш иста брзина во однос на светлиснкиот извор. <ref group="A" name="norton" /> Сепак [[Де Ситеров двојноѕвезден експеримент|де Ситер]] истакнал дека теоријата предвидела неколку оптички ефекти, кои не биле забележани од набљудувањата на двојните ѕвезди, при кои може да се мери светлината од две ѕвезди со[[спектрометар]]. Ако емисионата теорија била точна, светлината од ѕвездите треба да покаже поместување кај гранична вредност, менувајќи се поради брзината на ѕвездите додадена на брзината на светлината, но не бил забележан таков ефект. Подоцна било покажано од страна на [[Џон Фокс]] дека првичниот обид на де Ситер имал недостатоци поради постоењето на [[Евалд-Озенова теорема за изумирањето|изумирање]],<ref name="Fox65">{{Citation|author=Fox, J. G. |title=Evidence Against Emission Theories|journal=American Journal of Physics|volume=33|issue=1|year=1965|pages=1–17|doi=10. 1119/1. 1971219|doi-broken-date=2024-11-30 |postscript=. |bibcode = 1965AmJPh. . 33. . . . 1F }}</ref> но во 1977 година Брехер ги набљудувал рендгенските зраци од двоен систем при што го добил истиот резултат.<ref>{{Наведено списание|author=Brecher, K. |title=Is the speed of light independent of the velocity of the source|journal=Physical Review Letters|volume=39|year=1977|pages=1051–1054|doi=10. 1103/PhysRevLett. 39. 1051|bibcode=1977PhRvL. . 39. 1051B|issue=17|doi-broken-date=2024-12-02 }}</ref> Исто така земјените тестови во кои биле користени [[Забрзувач на честички|забрзувачи на честички]] бил осмислени така што биле независни од изворот на брзината на светлината.<ref name="FilippasFox">{{Наведено списание|last=Filippas|first=T. A. |author2=Fox, J. G. |title=Velocity of Gamma Rays from a Moving Source|journal=Physical Review|year=1964|volume=135|issue=4B|pages=B1071-1075|bibcode = 1964PhRv. . 135. 1071F |doi = 10. 1103/PhysRev. 135. B1071 |doi-broken-date=2024-12-02 }}</ref> Дополнително, [[Емисиона теорија|емисионата теорија]] може да го прикаже како неуспеше [[Ајвс-Стилвелов опит|Ајвс-Стилвеловиот обид]], но Фокс се сомневал и во тоа.

== Последователни обиди ==
[[File:Illingworth simulation mk.svg|thumb|250px|Слика 8. Симулација на Кенедиевото/Илингвортовото подобрување на Мајкелсон-Морлиевиот обид. (а) Мајкелсон-Морлиевата интерференциона шема добиена со монохроматската светлинска од жива, со темна гранична вредност токму во центарот на екранот. (б) Граничните вредности биле поместени кон лево за 1/100 од гранчниот простор. Многу е тешко да се увиди некоја разлика меѓу оваа слика и таа од погоре. (в) Малото поместување во едно огледало предизвикува двете поместувања на истата гранична вредност да бидат распоредени 1/20 од граничната вредност на лево ина десно од тоа поместување. (г) Телескопот бил поставен така што ги забележувал централните темни ленти околу поместувањето на огледалото. Се забележува симетричното осветлување околу централната линија. (д) Двата збира на гранични вредности биле поместени кон лево за 1/100 од граничната вредност. Наглиот прекин на сјајноста е видлива во текот на поместувањето.]]
Иако Мајкелсон и Морли прoдолжиле да се занимаваат со други експерименти по првото објавување на резултатите во 1887 година, дваајцата останале активни во областа. Поновите обиди на се вршеле со зголемена подобреност. <ref group=A name=Swenson1 /><ref group=A name=Swenson2 /> Морли не бил убеден во неговите сопствени резултати, и направил дополнителни обиди со [[Дејтон Милер]] во периодот од 1902 до 1904 година. Повторно, резултататите биле негативни во границите на грешката.<ref name=morley1 /><ref name=morley2/>

Милер работел со поголеми инферометри, користејќи интерферометар чиј крак имал должина од 32&nbsp;m (делотворна), со кој ги вршел експериментите на повеќе местоположби, меѓу кои била [[Маунт Вилсонова опсерваторија|Маунт Вилсоновата опсерваторија]]. За да се избегне можноста етерот да биде блокиран од страна на дебелите ѕидови, неговите планински набљудувања биле изведени во специјална колиба со тенки ѕидови, воглавно од платно. Од бучавата и неправилните податоци, тој издвоил мал позитивен сигнал кој се менувал со секое вртење на апаратот, со [[Ѕвездено време|ѕвездениот ден]], на годишна основа. Неговите мерења во 1920 година изнесувале приближно 10&nbsp;км/с наместо да дадат резултат од 30&nbsp;км/с очекувани од самото Земијиното движење околу самата орбита. Тој останал убеден дека сето ова се должи на [[Хипотеза за завлекувањето на етерот|завлекувањето на етерот]], иако тој не се обидел да најде детално објаснување. Тој ги игнорирал критиките кои укажувале на противречностите на неговите резултати и побивањето на истите од [[Хамаров обид|Хамаровиот обид]]. <ref group=A name=Thirring /><ref group=note name=Thirring>Тиринг (1926) исто како и Лоренц  посочи сека Милеровите резултати не успеале дури и на најосновните критериуми потребни да се верува во небесното потекло, имено дека азимутот т. н. струења треба да покашат дневни варијации во согласнос со изворот ротирајќи околу небесниот пол. Наместо тоа, додека Милеровите набљудувања покажале дневни варијации, нивните осцилации во еден сет наексперименти може да се концентрира,  каже, околу северозапат-југоисток линија.</ref> Резултатите на Милер биле сметани за многу важни во тој период, и биле разгледувани од страна на Мајкелсон, [[Хендрик Лоренц|Лоренц]] и другите на состанокот кој бил одржан во 1928 година. <ref group=A name=michel1928 /> Постоела општа согласност дека требало да се изведат повеќе обиди за да се проверат Милеровите резултати. Милер подоцна изградил немагнетен апарат за да ја отстрани [[магнетострикција]]та, додека пак Мајкелсон изградил еден од непроменливата легура [[инвар]] за да ги отстрани преостанатите топлински ефекти. Другите обиди од целиот свет со поголема точност, ги елеминирале посебните можни несакани дејства, или и двете. Досега, никој не бил во можност да ги повтори Милеровите резултати, отфрлајќи ги со прецизноста на новите мерења. <ref group=A name=shankland /> Робертс (2006) истаканал дека примитивните редуцирани техники за податоци користени од страна на Милер и другите експериментирачи, вклучувајќи го тука и Мајкелсон-Морлиевиот обид, биле способни за ''создавање'' на очигледни периодични сигнали дури и кога тие не постоеле во вистинските податоци. По повторно разгледување на оригиналните Милерови податоци користејќи современи техники за квантитативна анализа на грешки, Робертс забележал дека Милеровите очигледни сигнали всушност се статички незначителни.<ref name=Roberts2006 group=A>{{Наведена мрежна страница |last=Roberts |first=T. J. |title=An Explanation of Dayton Miller's Anomalous "Ether Drift" Result |url=http://arxiv. org/abs/physics/0608238 |year=2006 |accessdate=7 May 2012 }}{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>

Користејќи специјален распоред на оптичката опрема вклучувајќи 1/20 брановен чекор во едното огледало, Рој Кенеди (1926) и К. Илингворт (1927) (Слика. 8) ја преиначиле задачата од откривање на граничните промени од релативниот неприметливите проценки на страничните поместувања во значително почустивителна задача на прилагодување на јачината на светлината на двете страни од острата граница при еднаквите осветлувања.<ref name=Kennedy/><ref name=Illingworth/> Ако се набљудуваат нееднакви осветлувања на која и да било страна, како во сликата под&nbsp;8e, тие ќе додавале или отстранувале калибрирани тегови од инферометарот сè додека двете страни, повторно не биле рамномерно осветлени, како на сликата &nbsp;8д. Бројот на тегови додадени или отстранети обезбедиле мерење на граничната промена. Различни набљудувачи можат да забележат промени и од 1/300 до 1/1500 од граничните вредности. Кенеди, исто така, вршел обиди од планината Вилсон, откривајќи само околу 1/10 од струењата измерени од страна на Милер и не забележал никакви сезонски ефекти. <ref group=A name=michel1928 />

Во 1930 година, [[Георг Џос|Георг Јос]] спровел обид со помош на автоматски инферометар чиј крак имал должина од 21 метар, изработени од пресуван кварц со многу низок топлински коефициент на ширење, кој можел да снима непрекинати фотографски ленти од граничните вредности, за период од десетици револуции на апаратурата. Поместувањњето од 1/1000 од граничните вредности може да биде мерена од фотографските плочи. Но не биле забележани граничните поместувања, со што граничната брзина на етерот била 1,5&nbsp;км/с.<ref name=joos />

Во табелата подолу, се очекуваните вредности кои се поврзани со релативната брзина на Земјата од Сонцето од 30&nbsp;км/с. Во однос на брзината на Сончевиот Систем околу галактичкиот центар од околу 220&nbsp;км/с, или брзина на Сончевиот Систем во однос на [[Космичкото позадинско зрачење|КМП неподвижниот систем]] од околу 368&nbsp;км/с, нултите резултати на овие обиди се повеќе од очигледни.

{| class="wikitable"
|-
!Име
!Локација
!Година
!Должина на кракот (метри)
!Очекувана смена на граничната вредност
!Смена на мерењата на граничните вредности
!Соодност
!Горен граница на брзината на V<sub>етер</sub> 
!Експериментална резолуција
!Нулти резултат
|-
|Мајкелсон<ref name=michel1 />||[[Потсдам]]||1881||1. 2||0. 04||≤ 0. 02||2||∼ 20&nbsp;км/с||0. 02||<math>\approx</math> да
|-
|Мајкелсон и Морли<ref name=michel2 />||[[Кливленд (Охајо)]]||1887||11. 0||0. 4||< 0. 02<br />or ≤ 0. 01|| 40||∼ 4–8&nbsp;км/с||0. 01||<math>\approx</math> да
|-
| Мајкелсон и Морли <ref name=morley1 /><ref name=morley2 />||[[Кливленд (Охајо)]]||1902–1904||32. 2||1. 13||≤ 0. 015||80||∼ 3. 5&nbsp;км/с||0. 015||да
|-
|Милер<ref name=mill />||[[Планина Вилсон (Калифорнија)]]||1921||32. 0||1. 12||≤ 0. 08||15||∼ 8–10&nbsp;км/с||нејасно||нејасно
|-
|Милер<ref name=mill/>||[[Кливленд (Охајо)]]||1923–1924||32. 0||1. 12||≤ 0. 03||40||∼ 5&nbsp;км/с||0. 03||да
|-
|Милер <small>(сончева светлина)</small><ref name=mill/>||[[Кливленд (Охајо)]]||1924||32. 0||1. 12||≤ 0. 014||80||∼ 3&nbsp;км/с||0. 014||да
|-
|[[Рудолф Томачек]] <small>(ѕвездена светлина)</small><ref name=Tomaschek />||[[Хајделберг]]||1924||8. 6||0. 3||≤ 0. 02||15||∼ 7&nbsp;км/с||0. 02||да
|-
|Милер<ref name=mill/><ref group=A name=Miller1933 />||[[Планина Вилсон (Калифорнија)]]||1925–1926||32. 0||1. 12||≤ 0. 088||13||∼ 8–10&nbsp;км/с||нејасно||нејасно
|-
|Кенеди<ref name=Kennedy />||[[Пасадина(Калифорнија)]]/ Планина Вилсон (Калифорнија) ||1926||2. 0||0. 07||≤ 0. 002||35||∼ 5&nbsp;км/с||0. 002||да
|-
|Илингворт<ref name=Illingworth />||[[Пасадина(Калифорнија)]]||1927||2. 0||0. 07||≤ 0. 0004||175||∼ 2&nbsp;км/с||0. 0004||да
|-
|Пикард и Штаел <ref name=piccard1 />||со [[Балон]]||1926||2. 8||0. 13||≤ 0. 006||20||∼ 7&nbsp;км/с||0. 006||да
|-
| Пикард и Штаел <ref name=piccard2 />||[[Брисел]]||1927||2. 8||0. 13||≤ 0. 0002||185||∼ 2. 5&nbsp;км/с||0. 0007||да
|-
| Пикард и Штаел <ref name=piccard3 />||[[Риги]]||1927||2. 8||0. 13||≤ 0. 0003||185||∼ 2. 5&nbsp;км/с||0. 0007||да
|-
|Мајкелсон ''и сор. ''<ref name=michel5 />||[[Планина Вилсон (Калифорнија)]]||1929||25. 9||0. 9||≤ 0. 01||90||∼ 3&nbsp;км/с||0. 01||да
|-
| [[Георг Јос]]<ref name=joos />||[[Јена]]||1930||21. 0||0. 75||≤ 0. 002||375||∼ 1. 5&nbsp;км/с||0. 002||да
|}

== Неодамнешни обиди==

===Други обиди===
Отичките тестови на изотропијата на брзината на светлината станале вообичаени. <ref group=A >Relativity FAQ (2007): [http://math. ucr. edu/home/baez/physics/Relativity/SR/experiments. html What is the experimental basis of Special Relativity?]</ref> Новите технологии, вклучувајќи и употребата на [[ласер]]и и [[масер]]и, имале значајна улога во подобрувањето на прецизностите при мерењата. (Во следната табела, само Есен (1955), Џасеџа (1964), и Шамир/Фокс (1969) се обиди од видот на Мајкелсон и Морли, т.е. споредуваат два вертикални зраци. Другите оптички резултати вклучувале различни методи.)

{| class=wikitable
|-
! Автор !! Година !! Опис !! Горни граници
|-
| [[Луис Есен]]<ref name=essen />|| 1955 ||Честотата на вртечкиот микрбранов [[шуплински резонатор]] е споредена со [[кварцниот часовник]] || ~3&nbsp;км/с
|-
| Кедархолм ''и сорб.''<ref name=cedarholm /><ref name=cedarholm2 />|| 1958 || Две [[Амонијак|амониумски]] масери биле поставени на вртечка маса, и нивните зраци биле насочени во спортивни насоки. || ~30&nbsp;m/s
|-
| [[Ајвс-Стилвелов опит|Обиди со Месбауеров ротор]] || 1960–63 ||Во низа обиди од различни истражувачи, честотите на [[гама-зрачење]]то биле набљудувани користејќи го [[Месбауеров ефект|Месбауеровиот ефект]]. || ~3–4&nbsp;m/s
|-
| Џасеџа и ''сорб.'' <ref name=Jaseja />|| 1964 || Честотата на два [[Хелиум- неонски ласер|хелиум-неонски]] масери, биле споредувани на вртечка маса. Спрптивно на Кедархолм ''и сорб'', каде биле поставени нормално еден на друг. || ~30&nbsp;m/s
|-
| nowrap=nowrap| Шамир и Фокс<ref name=shamir />|| 1969 || Двата крака на интерферометарот, биле поставени во цврста провидна средина ([[плексиглас]]). Светлинскиот извор бил [[Хелиум-неонски ласер]]. || ~7&nbsp;км/с
|-
| Тример ''и сорб''.<ref name=trimmer /><ref name=trimmer2 />|| 1973 || Тие биле во потрага по анизотропијата на брзината на светлината која се однесувала како првиот и третиот [[Лежандрови полиноми|Лежандров полином]]. Тие користеле триаголен интерферометар, при што еден дел од патот бил во стакло. (За споредба, Мајкелсон-Морлиевите обди биле со вториот Лжандров полином.)<ref name=sexl group=A />|| ~2. 5&nbsp;cm/s
|}

[[File:MMX with optical resonators mk.svg|thumb|250px |Слика 9. Мајкелсон-Морлиевиот обид со употреба на криогенски оптички резонатори, што биле користени од Милер ''и сорб.'' (2003).<ref name=Muller2003/>]]

=== Неодамнешни оптички резонантни обиди ===
Во текот на последните неколку години, постоел интерес за прецизно изведување на Мајкелсон-Морлиевите обиди користејќи ласери, масери, криогенски оптички резонатори итн. Ова се должи пред сè поради предвидувањата на квантата гравитација според која релативноста може да биде нарушена во мерливи величини. Прв од овие високопрецизни обиди биле разгледувани од страна на Брилет и Хал (1979), во кој анализите на ласерската честота стабилизирана од резонаторот на оптичката вртечка [[Фабри-Перов интерферометар|Фабри-Перова]] празнина. Тие поставиле граница на анизатропијата на брзината на светлината која резултира од Земјиното движење Δ''c/c''&nbsp;≈&nbsp;10<sup>−15</sup>, каде Δ''c'' е разликата помеѓу брзината на светлината во ''x''- и ''y''-насоките.<ref name=brillet />

Почнувајќи од 2009 година, оптичкиот и микробрановиот резонантен обид ја подобриле границата на Δ''c/c''&nbsp;≈&nbsp;10<sup>−17</sup>. Во некој од нив, апаратурата била ротирана или стационарна, иили пак биле комбинирани со [[Кенеди-Торндајков обид|Кенеди-Торндајковиот обид]]. Земајќи ги предвид, Земјината насока и брзина (ca. 368&nbsp;км/с) во однос на [[Космичко позадинско зрачење|КМП неподвижниот систем]] се обично користени како референтни во овие истражување на анизотропијата. 
{{среди}}

{| class=wikitable
|-
! Автор !! Година !! Опис !! Δ''c/c''
|-
| Волф ''и сорб. ''<ref name=wolf1 />||2003 || Честотата на криогенски микробранов осцилатор, која се состои од кристал на сафир кој е поставен во [[мод на тивка галерија]], е споредена со [[хидрогенски мазер|водороден масер]] чија честота била спореденасо [[цезиум]]ски и [[рубидиум]]ски [[атомска фонтана|атомско фонтански]] часовници. Се испитувале промените а време на Земјината ротација. Се разгледувале податоците од 2001–2002 година. || rowspan="4" |<center><math>\lesssim10^{-15}</math></center>
|-
| Милер ''и сорб. ''<ref name=Muller2003 />||2003 ||Две оптички резонатори од кристален сафир, контролирајќи ги честотите на два [[Nd:YAG ласер]]и, биле поставени под прав агол во хелиумов криостат. Споредувач на реквенцијата го мери ритамот на честотата комбинирана од излезите на двата резонатори. 
|-
| Волф ''и сорб. ''<ref name=wolf2 />||2004 || Погледајте Волф ''и сорб. ''(2003). Била применета активна температурска контрола.Се разгледувале податоците од 2002–2003 година. 
|-
| Волф ''и сорб. ''<ref name=wolf3 />||2004 || Погледајте Волф ''и сорб.'' (2003). Се разгледувале податоците од 2002–2004 година.
|-
| Антони ''и сорб. ''<ref name=antonini />||2005|| Слично на Милер ''и сорб.'' (2003), апаратурата била поставена во ротација. Се разгледувале податоците од 2002–2004 година. ||rowspan=5|<center><math>\lesssim10^{-16}</math></center>
|-
| Станикс ''и сорб. ''<ref name=stanwix />||2005 || Слично на Волф ''и сорб.'' (2003). Биле споредувани честотите на двета криогенски осцилатори. Воедно, апаратурите биле поставени во ротација. Се разгледувале податоците од 2004–2005 година. 
|-
| Херман ''и сорб. ''<ref name=Herrmann1 />||2005 || Слично на Милер ''и сорб.'' (2003). Биле споредувани честотите на два [[Фабри-Перо резонатори|Фабри-Перови шуплински резонатори]] при тоа едната празнина била во постојано вртењеа додека другата била неподвижно насочена север југ. Се разгледувале податоците од 2004–2005 година. 
|-
| Станикс сорб. ''<ref name=stanwix2 />||2006 || Погледајте Станикс ''и сорб.'' (2005). Се разгледувале податоците од 2004–2006 година.
|-
| Милер ''и сорб. ''<ref name=Muller2007 />||2007 || Погледајте Херман ''и сорб.'' (2005) и Станикс ''и сорб.'' (2006). Податоците на двете екипи биле собирани меѓу 2004–2006 година се комбинирани и понатамошно анализирани. Бидејќи опитите биле изведени на различни континенти, во [[Берлин]] и [[Перт]], можеле да се разгледуваат ефектите на вртењето на самите апаратури како и Земјината ротација. 
|-
| Есил ''и сорб. ''<ref name=Eisele />||2009|| Се споредуваат честотите на пар ортогонално ориентирани оптички неподвижни бранови празнини. Празнините биле исчитувани од страна на [[Nd:YAG ласер]]. Се разгледувале податоците од 2007–2008 година. ||rowspan=2|<center><math>\lesssim10^{-17}</math></center>
|-
| style="white-space:nowrap;"| Херман ''и сорб. ''<ref name=Herrmann2 />||2009 || Слично на Херман ''и сорб.'' (2005). Споредувани се честотите на пар, ортогонални вртечки оптички [[Фабри-Перов резонатор|Фабри-Перови резонатори]]. Честотите на два [[Nd:YAG ласер]]и се стабилизирани на резонанциите на тие резонатори. 
|}

===Други тестови за Лоренцовата инваријантност ===
{{Further|Современи истражувања на Лоренцовите нарушувања}}
[[File:Lithium-7-NMR spectrum of LiCl (1M) in D2O.gif|thumb|225px|Слика 10. <sup>7</sup>Li-NMR спектар од of LiCl (1M) iво D<sub>2</sub>O. Острината, на неделивата NMR линија од изотропот на литиум ја докажува де изотропијата на масата и просторот.]]
Примерите за другите обиди кои не се засновани на Мајкелсон-Морлиевиот принцип, т.е. засновани на неоптички изотропски тестови со што се постигнувале повисоки степени на прецизност, како што е [[Хјус-Древеров опит|Хјус-Древеровиот опит]]. Во Древеровиот опит од 1961 година, јадра на <sup>7</sup>Li во основна состојба, со вкупенаголен момент ''J''=3/2, биле поделени во четири еднакви просторни нивоа со помош на магнтени полиња. Секој премин меѓу пар на соседни нивоа, требало да оддадат фотони со иста честота, добивајќи единечна, изострена спектрална линија. Сепак, со оглед на тоа што јадрените бранови функции за различни ''M<sub>J</sub>'' имале различна насока во просторот во однос на магнетното поле, бсекоја зависност од насоката, без разлика дали е од етерот или од зависноста на распределбата на масата во просторот (Погледајте го [[Махов принцип|Маховиот принцип]]), би довело до мешање на енргетскиот простор помеѓу четирите нивоа, доведувајќи до анаомалично проширување или разделување на линијата. Очекуваното проширување не било забележано. Современите извештаи од овие обиди со поголема прецизност го потврдиле принципот на [[Лорнцова коваријантност|Лорнцовата инваријантност]]. <ref group=A name=haugan/>

== Поврзано ==
* [[Мајкалсон-Морлиеви награди|Мајкелсон-Морлиеви награди]]
* [[Движечки магнет и проводнички проблеми]]
* [[''Светлосно'' (СТАКЛО)]]

== Наводи ==

=== Експерименти ===
{{Reflist|30em|refs=
<ref name=antonini>{{cite journal |last1=Antonini |first1=P. |last2=Okhapkin |first2=M. |last3=Göklü |first3=E. |last4=Schiller |first4=S. |title=Test of constancy of speed of light with rotating cryogenic optical resonators |journal=Physical Review A |volume=71 |issue=5 |year=2005 |page=050101 |doi=10.1103/PhysRevA.71.050101|arxiv=gr-qc/0504109|bibcode = 2005PhRvA..71e0101A |s2cid=119508308 }}</ref>

<ref name=brillet>{{cite journal |last1=Brillet |first=A. |last2=Hall |first2=J. L. |title=Improved laser test of the isotropy of space|journal=Phys. Rev. Lett. |volume=42 |pages=549–552 |year=1979 |doi=10.1103/PhysRevLett.42.549|bibcode = 1979PhRvL..42..549B|issue=9 }}</ref>

<ref name=cedarholm>{{Cite journal |last1=Cedarholm |first=J. P. |last2=Bland |first2=G. F. |last3=Havens |first3=B. L. |last4=Townes |first4=C. H. |title=New Experimental Test of Special Relativity|url=https://archive.org/details/sim_physical-review-letters_1958-11-01_1_9/page/n30 |journal=Physical Review Letters |volume=1 |issue=9 |pages=342–343 |year=1958 |doi=10.1103/PhysRevLett.1.342 |bibcode = 1958PhRvL...1..342C |s2cid=26444427 }}</ref>

<ref name=cedarholm2>{{Cite journal|last1=Cedarholm |first1=J. P. |last2=Townes |first2=C. H. |title=New Experimental Test of Special Relativity |journal=Nature |volume=184 |issue=4696 |pages=1350–1351 |year=1959 |doi=10.1038/1841350a0|bibcode = 1959Natur.184.1350C |s2cid=26444427 }}</ref>

<!--ref name=desit>{{Citation|last=Sitter |first=Willem de |title=[[s:On the constancy of the velocity of light|On the constancy of the velocity of light]] |journal=Proceedings of the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences |volume=16 |issue=1 |year=1913 |pages=395–396}}</ref-->

<ref name=Eisele>{{cite journal |last1=Eisele |first=Ch. |last2=Nevsky |first2=A. Yu. |last3=Schillerv |first3=S. |title=Laboratory Test of the Isotropy of Light Propagation at the 10<sup>−17</sup> level |journal=Physical Review Letters |volume=103 |issue=9|page=090401 |year=2009 |doi=10.1103/PhysRevLett.103.090401 |bibcode=2009PhRvL.103i0401E|pmid=19792767 |s2cid=33875626 |url=http://www.exphy.uni-duesseldorf.de/Publikationen/2009/Eisele%20et%20al%20Laboratory%20Test%20of%20the%20Isotropy%20of%20Light%20Propagation%20at%20the%2010-17%20Level%202009.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://www.exphy.uni-duesseldorf.de/Publikationen/2009/Eisele%20et%20al%20Laboratory%20Test%20of%20the%20Isotropy%20of%20Light%20Propagation%20at%20the%2010-17%20Level%202009.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live}}</ref>

<ref name=essen>{{Cite journal|last=Essen |first=L. |title=A New Æther-Drift Experiment |journal=Nature |volume=175 |issue=4462 |pages=793–794 |year=1955 |doi=10.1038/175793a0|bibcode = 1955Natur.175..793E |s2cid=4188883 }}</ref>

<ref name=Herrmann1>{{cite journal |last1=Herrmann |first=S. |last2=Senger |first2=A. |last3=Kovalchuk |first3=E. |last4=Müller |first4=H. |last5=Peters |first5=A. |title=Test of the Isotropy of the Speed of Light Using a Continuously Rotating Optical Resonator |journal=Phys. Rev. Lett. |volume=95 |issue=15 |year=2005 |page=150401 |doi=10.1103/PhysRevLett.95.150401 |arxiv=physics/0508097 |bibcode=2005PhRvL..95o0401H |pmid=16241700 |s2cid=15113821 }}</ref>

<ref name=Herrmann2>{{cite journal |last1=Herrmann |first1=S. |last2=Senger |first2=A. |last3=Möhle |first3=K. |last4=Nagel |first4=M. |last5=Kovalchuk |first5=E. V. |last6=Peters |first6=A. |title=Rotating optical cavity experiment testing Lorentz invariance at the 10<sup>−17</sup> level|journal=Physical Review D |volume=80 |issue=100|page=105011 |year=2009 |doi=10.1103/PhysRevD.80.105011 |arxiv=1002.1284 |bibcode = 2009PhRvD..80j5011H |s2cid=118346408 }}</ref>

<ref name=Illingworth>{{cite journal |last=Illingworth |first=K. K. |title=A Repetition of the Michelson–Morley Experiment Using Kennedy's Refinement|journal=Physical Review |volume=30 |issue=5 |year=1927 |pages=692–696 |doi=10.1103/PhysRev.30.692|bibcode = 1927PhRv...30..692I |url=https://authors.library.caltech.edu/5885/1/ILLpr27.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://authors.library.caltech.edu/5885/1/ILLpr27.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live}}</ref>

<ref name=Jaseja>{{cite journal |last1=Jaseja |first1=T. S. |last2=Javan |first2=A. |last3=Murray |first3=J. |last4=Townes |first4=C. H. |title=Test of Special Relativity or of the Isotropy of Space by Use of Infrared Masers|journal=Phys. Rev. |volume=133 |issue=5a |pages=1221–1225 |year=1964 |doi=10.1103/PhysRev.133.A1221 |bibcode = 1964PhRv..133.1221J }}</ref>

<ref name=joos>{{cite journal|last=Joos |first=G. |title=Die Jenaer Wiederholung des Michelsonversuchs |journal=Annalen der Physik |volume=399 |issue=4 |year=1930 |pages=385–407 |doi=10.1002/andp.19303990402 |bibcode = 1930AnP...399..385J }}</ref>

<ref name=Kennedy>{{cite journal|last=Kennedy |first=Roy J. |title=A Refinement of the Michelson–Morley Experiment |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=12 |issue=11 |year=1926 |pages=621–629 |doi=10.1073/pnas.12.11.621 |pmid=16577025 |bibcode = 1926PNAS...12..621K |pmc=1084733 |doi-access=free }}</ref>

<ref name=KennedyThorndike>{{cite journal |last1=Kennedy |first1=R. J. |last2=Thorndike |first2=E. M. |title=Experimental Establishment of the Relativity of Time |url=https://archive.org/details/sim_physical-review_1932-11-01_42_3/page/n78 |journal=Phys. Rev. |year=1932 |volume=42 |issue=3 |pages=400–408 |doi=10.1103/PhysRev.42.400|bibcode = 1932PhRv...42..400K }}</ref>

<ref name=michel1>{{Cite journal |last=Michelson |first=Albert A. |title=The Relative Motion of the Earth and the Luminiferous Ether|journal = American Journal of Science |volume = 22 |issue=128 |year = 1881 |pages = 120–129 |doi=10.2475/ajs.s3-22.128.120|url=https://zenodo.org/record/1450060 |bibcode=1881AmJS...22..120M |s2cid=130423116 }}</ref>

<ref name=michel1a>{{Cite journal |last1=Michelson |first1=Albert A. |last2=Morley |first2=Edward W.|title=Influence of Motion of the Medium on the Velocity of Light|journal=Am. J. Sci.|volume=31|issue=185 |year=1886|pages=377–386 |doi=10.2475/ajs.s3-31.185.377|title-link=s:Influence of Motion of the Medium on the Velocity of Light |bibcode=1886AmJS...31..377M |s2cid=131116577 }}</ref>

<ref name=michel2>{{Cite journal |last1=Michelson |first1=Albert A. |last2=Morley |first2=Edward W.|title=On the Relative Motion of the Earth and the Luminiferous Ether |journal=American Journal of Science |volume=34 |issue=203 |year=1887 |pages=333–345 |doi=10.2475/ajs.s3-34.203.333|title-link=s:On the Relative Motion of the Earth and the Luminiferous Ether |bibcode=1887AmJS...34..333M |s2cid=124333204 }}</ref>

<ref name=michel3>{{cite journal |last1=Michelson |first1=Albert A. |last2=Morley |first2=Edward W. |title=On a method of making the wave-length of sodium light the actual and practical standard of length |journal=American Journal of Science |volume=34 |issue=204 |year=1887 |pages=427–430 |doi=10.2475/ajs.s3-34.204.427 |url=http://www.ajsonline.org/content/s3-34/204/427.full.pdf+html |bibcode=1887AmJS...34..427M |s2cid=130588977 |access-date=2015-01-02 |archive-date=2017-06-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170611190714/http://www.ajsonline.org/content/s3-34/204/427.full.pdf+html |url-status=dead }}</ref>

<ref name=michel4>{{cite journal |last1=Michelson |first1=Albert A. |last2=Morley |first2=Edward W. |title=On the feasibility of establishing a light-wave as the ultimate standard of length |journal=American Journal of Science |volume=38 |issue=225 |year=1889 |pages=181–6 |doi=10.2475/ajs.s3-38.225.181 |s2cid=130479074 |url=http://www.ajsonline.org/content/s3-38/225/181.full.pdf+html |access-date=2015-01-02 |archive-date=2017-11-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171117010332/http://www.ajsonline.org/content/s3-38/225/181.full.pdf+html |url-status=dead }}</ref>

<ref name=michel5>{{cite journal|last1=Michelson |first1=A. A. |last2=Pease |first2=F. G. |last3=Pearson |first3=F.|title=Results of repetition of the Michelson–Morley experiment |journal=Journal of the Optical Society of America |volume=18 |issue=3 |year=1929 |page=181 |bibcode = 1929JOSA...18..181M|doi=10.1364/josa.18.000181}}</ref>

<ref name=mill>{{cite journal|last=Miller |first=Dayton C.|title=Ether-Drift Experiments at Mount Wilson |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=11 |issue=6 |year=1925 |pages=306–314 |doi=10.1073/pnas.11.6.306|pmid=16587007|bibcode = 1925PNAS...11..306M |pmc=1085994 |doi-access=free}}</ref>

<ref name=morley1>{{cite journal |first1=Edward W. |last1=Morley |first2=Dayton C. |last2=Miller |name-list-style=amp |title=Extract from a Letter dated Cleveland, Ohio, August 5th, 1904, to Lord Kelvin from Profs. Edward W. Morley and Dayton C. Miller |journal=Philosophical Magazine |series=6 |volume=8 |issue=48 |year=1904 |pages=753–754 |doi=10.1080/14786440409463248|title-link=s:Letter to Lord Kelvin }}</ref>

<ref name=morley2>{{cite journal |first1=Edward W. |last1=Morley  |first2=Dayton C. |last2=Miller |name-list-style=amp |title=Report of an experiment to detect the Fitzgerald–Lorentz Effect |journal=Proceedings of the American Academy of Arts and Sciences |volume=XLI |issue=12 |year=1905 |pages=321–8 |doi=10.2307/20022071|title-link=s:Detect the Fitzgerald-Lorentz Effect |jstor=20022071 }}</ref>

<ref name=Muller2003>{{cite journal|last1=Müller |first1=H. |last2=Herrmann |first2=S. |last3=Braxmaier |first3=C. |last4=Schiller |first4=S. |last5=Peters |first5=A. |title=Modern Michelson–Morley experiment using cryogenic optical resonators |journal=Phys. Rev. Lett. |volume=91 |issue=2 |page=020401 |year=2003 |doi=10.1103/PhysRevLett.91.020401 |arxiv=physics/0305117 |bibcode=2003PhRvL..91b0401M|pmid=12906465|s2cid=15770750 }}</ref>

<ref name=Muller2007>{{cite journal |last1=Müller |first=H. |last2=Stanwix |first2=Paul L. |last3=Tobar |first3=M. E. |last4=Ivanov |first4=E. |last5=Wolf |first5=P. |last6=Herrmann |first6=S. |last7=Senger |first7=A. |last8=Kovalchuk |first8=E. |last9=Peters |first9=A. |title=Relativity tests by complementary rotating Michelson–Morley experiments|journal=Phys. Rev. Lett. |volume=99 |issue=5 |page=050401 |year=2007 |doi=10.1103/PhysRevLett.99.050401 |arxiv=0706.2031 |bibcode=2007PhRvL..99e0401M |pmid=17930733 |s2cid=33003084 }}</ref>

<ref name=Nagel>{{cite journal |last1=Nagel |first1=M. |last2=Parker |first2=S. |last3=Kovalchuk |first3=E. |last4=Stanwix |first4=P. |last5=Hartnett |first5=J. V. |last6=Ivanov |first6=E. |last7=Peters |first7=A. |last8=Tobar |first8=M. |title=Direct terrestrial test of Lorentz symmetry in electrodynamics to 10<sup>−18</sup>|journal=Nature Communications |volume=6 |page=8174 |year=2015 |doi=10.1038/ncomms9174 |pmid=26323989 |pmc=4569797 |arxiv=1412.6954|bibcode=2015NatCo...6.8174N }}</ref>

<ref name=piccard1>{{cite journal|last1=Piccard |first1=A. |last2=Stahel |first2=E. |title=L'expérience de Michelson, réalisée en ballon libre|journal=Comptes Rendus |volume=183 |issue=7 |year=1926 |pages=420–421 |url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3136h/f420}}</ref>

<ref name=piccard2>{{cite journal |last1=Piccard |first=A. |last2=Stahel |first2=E. |title=Nouveaux résultats obtenus par l'expérience de Michelson |journal=Comptes Rendus |volume=184 |year=1927 |page=152 |url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3137t/f152}}</ref>

<ref name=piccard3>{{cite journal |last1=Piccard  |first=A. |last2=Stahel |first2=E. |title=L'absence du vent d'éther au Rigi|journal=Comptes Rendus |volume=184 |year=1927 |pages=1198–1200 |url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k31384/f1198}}</ref>

<ref name=shamir>{{cite journal|last1=Shamir |first=J. |last2=Fox |first2=R. |title= A new experimental test of special relativity|journal=Il Nuovo Cimento B|volume=62 |issue=2 |pages=258–264 |year=1969 |doi=10.1007/BF02710136 |bibcode = 1969NCimB..62..258S |s2cid=119046454 }}</ref>

<ref name=stanwix>{{cite journal|last1=Stanwix |first=P. L. |last2=Tobar |first2=M. E. |last3=Wolf |first3=P. |last4=Susli |first4=M. |last5=Locke |first5=C. R. |last6=Ivanov |first6=E. N. |last7=Winterflood |first7=J. |last8=Kann |first8=van F. |title=Test of Lorentz Invariance in Electrodynamics Using Rotating Cryogenic Sapphire Microwave Oscillators|journal=Physical Review Letters|volume=95 |issue=4 |year=2005 |page=040404 |doi=10.1103/PhysRevLett.95.040404|arxiv=hep-ph/0506074 |bibcode=2005PhRvL..95d0404S |pmid=16090785 |s2cid=14255475 }}</ref>

<ref name=stanwix2>{{cite journal |last1=Stanwix |first=P. L. |last2=Tobar |first2=M. E. |last3=Wolf |first3=P. |last4=Locke |first4=C. R. |last5=Ivanov |first5=E. N. |title=Improved test of Lorentz invariance in electrodynamics using rotating cryogenic sapphire oscillators|journal=Physical Review D |volume=74 |issue=8 |year=2006 |page=081101 |doi=10.1103/PhysRevD.74.081101 |arxiv=gr-qc/0609072 |bibcode=2006PhRvD..74h1101S |s2cid=3222284 }}</ref>

<ref name=Tomaschek>{{cite journal|last=Tomaschek |first=R. |title=Über das Verhalten des Lichtes außerirdischer Lichtquellen|journal=Annalen der Physik |volume=378 |issue=1 |year=1924 |pages=105–126 |doi=10.1002/andp.19243780107|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k153753/f115|bibcode = 1924AnP...378..105T }}</ref>

<ref name=trimmer>{{cite journal |last1=Trimmer |first=William S. |last2=Baierlein |first2=Ralph F. |last3=Faller |first3=James E. |last4=Hill |first4=Henry A. |title=Experimental Search for Anisotropy in the Speed of Light|journal=Physical Review D|volume=8 |issue=10 |pages=3321–3326 |year=1973 |doi= 10.1103/PhysRevD.8.3321|bibcode = 1973PhRvD...8.3321T }}</ref>

<ref name=trimmer2>{{cite journal|last1=Trimmer |first=William S. |last2=Baierlein |first2=Ralph F. |last3=Faller |first3=James E. |last4=Hill |first4=Henry A. |title=Erratum: Experimental search for anisotropy in the speed of light|journal=Physical Review D|volume=9|issue=8|pages=2489|year=1974|doi= 10.1103/PhysRevD.9.2489.2|bibcode = 1974PhRvD...9R2489T |doi-access=free }}</ref>

<ref name=wolf1>{{cite journal |last=Wolf |title=Tests of Lorentz Invariance using a Microwave Resonator |journal=Physical Review Letters |volume=90 |issue=6 |year=2003 |page=060402 |doi=10.1103/PhysRevLett.90.060402 |arxiv=gr-qc/0210049 |bibcode=2003PhRvL..90f0402W |pmid=12633279 |display-authors=etal|url=https://digital.library.adelaide.edu.au/dspace/bitstream/2440/101285/3/hdl_101285.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://digital.library.adelaide.edu.au/dspace/bitstream/2440/101285/3/hdl_101285.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live|hdl=2440/101285 |s2cid=18267310 }}</ref>

<ref name=wolf2>{{cite journal|last1=Wolf |first=P. |last2=Tobar |first2=M. E. |last3=Bize |first3=S. |last4=Clairon |first4=A. |last5=Luiten |first5= A. N. |last6=Santarelli |first6=G. |title=Whispering Gallery Resonators and Tests of Lorentz Invariance|journal=General Relativity and Gravitation |volume=36 |issue=10 |year=2004 |pages=2351–2372 |doi=10.1023/B:GERG.0000046188.87741.51|arxiv=gr-qc/0401017|bibcode = 2004GReGr..36.2351W |s2cid=8799879 }}</ref>

<ref name=wolf3>{{cite journal|last1=Wolf |first=P. |last2=Bize |first2=S. |last3=Clairon |first3=A. |last4=Santarelli |first4=G. |last5=Tobar |first5=M. E. |last6=Luiten |first6=A. N. |title=Improved test of Lorentz invariance in electrodynamics|journal=Physical Review D|volume=70|issue=5|year=2004|page=051902|doi=10.1103/PhysRevD.70.051902|arxiv=hep-ph/0407232|bibcode = 2004PhRvD..70e1902W |url=https://digital.library.adelaide.edu.au/dspace/bitstream/2440/101283/3/hdl_101283.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://digital.library.adelaide.edu.au/dspace/bitstream/2440/101283/3/hdl_101283.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live|hdl=2440/101283 |s2cid=19178203 }}</ref>
}}

=== Белешки ===
{{Reflist|60em|group=note}}
<ref>E.W. silversmith "Special Relativity", Nature magazine, vol. 322 [AUG. 1986], P.590: the field exists, per the United States Air Force research, and it measured precisely as Michaelson and Morely predicted.</ref>

=== Библиографија("A"- низа на наводи)===
{{Reflist|30em|group=A|refs=
<ref name=blum>{{cite book |first1=Edward K. |last1=Blum |first2=Sergey V. |last2=Lototsky |year=2006|title=Mathematics of physics and engineering |publisher=World Scientific  |isbn=978-981-256-621-8 |page=98 |url=https://books.google.com/books?id=nFRG2UizET0C}}, [https://books.google.com/books?id=nFRG2UizET0C&pg=PA98 Chapter 2, p. 98 ]</ref>

<ref name=dongen>{{Citation |last=Jeroen |first=van Dongen |year=2009 |journal=Archive for History of Exact Sciences |title=On the Role of the Michelson–Morley Experiment: Einstein in Chicago |pages=655–663 |issue=6 |volume=63 |doi=10.1007/s00407-009-0050-5 |arxiv=0908.1545|bibcode=2009arXiv0908.1545V |s2cid=119220040 }}</ref>

<ref name=einstein>{{cite journal|last=Einstein |first=A |author-link=Albert Einstein |date=June 30, 1905 |title=Zur Elektrodynamik bewegter Körper |journal=Annalen der Physik |volume=17 |issue=10 |pages=890–921 |language=de |doi=10.1002/andp.19053221004 |bibcode=1905AnP...322..891E |doi-access=free }} English translation: {{cite web
|url=http://www.fourmilab.ch/etexts/einstein/specrel/www/ |title=On the Electrodynamics of Moving Bodies |last=Perrett |first=W |translator-last=Jeffery |translator-first=GB  |editor-last=Walker |editor-first=J. |publisher=[[Fourmilab]]
|access-date=2009-11-27}}</ref>

<ref name=einstein2>{{Citation|last=Einstein |first=A. |year=1916 |title=Relativity: The Special and General Theory|publisher=H. Holt and Company|location=New York|title-link=s:Relativity: The Special and General Theory }}</ref>

<ref name=Feynman>{{Citation |last=Feynman |first=R.P. |year=1970 |title=The Feynman Lectures on Physics|chapter=The Michelson–Morley experiment (15-3) |volume=1 |location=Reading |publisher=Addison Wesley Longman |isbn=978-0-201-02115-8|chapter-url=https://feynmanlectures.caltech.edu/I_15.html#Ch15-S3}}</ref>

<ref name=Fickinger>{{cite book |first=William |last=Fickinger |title=Physics at a Research University: Case Western Reserve, 1830–1990 |publisher=Case Western Reserve University |location=Cleveland |year=2005 |isbn=978-0977338603 |pages=18–22, 48 |quote=The Dormitory was located on a now largely unoccupied space between the Biology Building and the Adelbert Gymnasium, both of which still stand on the CWRU campus.}}</ref>

<ref name=hamerla>{{cite book |first=Ralph R. |last=Hamerla |title=An American Scientist on the Research Frontier: Edward Morley, Community, and Radical Ideas in Nineteenth-Century Science |url=https://books.google.com/books?id=6EcZa6hutfcC&pg=PA123 |year=2006 |publisher=Springer |isbn=978-1-4020-4089-4 |pages=123–152}}</ref>

<ref name=haugan>{{cite journal |last1=Haugan |first1=Mark P. |last2=Will |first2=Clifford M. |title=Modern tests of special relativity |journal=Physics Today |date=May 1987 |pages=67–76 |access-date=14 July 2012 |url=http://docuserv.ligo.caltech.edu/docs/public/P/P870007-00.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://docuserv.ligo.caltech.edu/docs/public/P/P870007-00.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live |doi=10.1063/1.881074 |volume=40 |issue=5|bibcode = 1987PhT....40e..69H }}</ref>

<ref name=Jan>{{Cite book|last1=Janssen |first1=Michel |last2=Stachel |first2=John |editor-first=John |editor-last=Stachel |title=Going Critical |publisher=Springer|isbn=978-1-4020-1308-9|year=2010|chapter=The Optics and Electrodynamics of Moving Bodies|chapter-url=http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/Preprints/P265.PDF |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/Preprints/P265.PDF |archive-date=2022-10-09 |url-status=live }}</ref>

<ref name=laub>{{Cite journal|last=Laub |first=Jakob |title=Über die experimentellen Grundlagen des Relativitätsprinzips (On the experimental foundations of the principle of relativity)|journal=Jahrbuch der Radioaktivität und Elektronik|volume=7|year=1910|pages=405–463}}</ref>

<ref name=lorentz95>{{Citation |last=Lorentz |first=Hendrik Antoon |year=1895 |title=Attempt of a Theory of Electrical and Optical Phenomena in Moving Bodies |location=Leiden |publisher=E.J. Brill|title-link=s:Attempt of a Theory of Electrical and Optical Phenomena in Moving Bodies |bibcode=1895eobk.book.....L }}</ref>

<ref name=lorentz04>{{Citation |last=Lorentz |first=Hendrik Antoon |year=1904 |title=Electromagnetic phenomena in a system moving with any velocity smaller than that of light |journal=Proceedings of the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences |volume=6 |pages=809–831|title-link=s:Electromagnetic phenomena |bibcode=1903KNAB....6..809L }}</ref>

<ref name=maxa>{{cite EB9 |mode=cs2 |last=Maxwell |first=James Clerk |wstitle=Ether |volume=8 |pages=568–572}}</ref>

<ref name=maxb>{{Citation |last=Maxwell |first=James Clerk |year=1880
|title=On a Possible Mode of Detecting a Motion of the Solar System through the Luminiferous Ether
|journal=Nature |volume=21 |issue=535 |pages=314–5 |doi=10.1038/021314c0|bibcode = 1880Natur..21S.314. |title-link=s:Motion of the Solar System through the Luminiferous Ether |doi-access=free }}</ref>

<ref name=michel1928>{{cite journal |last1=Michelson |first1=A. A. |year=1928 |title=Conference on the Michelson–Morley Experiment Held at Mount Wilson, February, 1927 |journal=Astrophysical Journal |volume=68 |pages=341–390 |doi=10.1086/143148 |bibcode=1928ApJ....68..341M |display-authors=1 |last2=Lorentz |first2=H. A. |last3=Miller |first3=D. C. |last4=Kennedy |first4=R. J. |last5=Hedrick |first5=E. R. |last6=Epstein |first6=P. S.|doi-access=free }}</ref>

<ref name=Miller1933>{{cite journal|last=Miller |first=Dayton C.|title=The Ether-Drift Experiment and the Determination of the Absolute Motion of the Earth|journal=Reviews of Modern Physics|volume=5|issue=3|year=1933|pages=203–242|doi=10.1103/RevModPhys.5.203|bibcode=1933RvMP....5..203M|s2cid=4119615 }}</ref>

<ref name=AIMiller>{{Cite book |last=Miller |first=A.I. |year=1981 |title=Albert Einstein's special theory of relativity. Emergence (1905) and early interpretation (1905–1911) |location=Reading |publisher=Addison–Wesley |isbn=978-0-201-04679-3 |page=[https://archive.org/details/alberteinsteinss0000mill/page/24 24] |url=https://archive.org/details/alberteinsteinss0000mill/page/24 }}</ref>

<ref name=norton>{{Cite journal|last=Norton |first=John D.|year=2004|journal=Archive for History of Exact Sciences|title= Einstein's Investigations of Galilean Covariant Electrodynamics prior to 1905|pages= 45–105|volume=59|issue=1|url=http://philsci-archive.pitt.edu/archive/00001743/|doi=10.1007/s00407-004-0085-6|bibcode=2004AHES...59...45N|s2cid=17459755}}</ref>

<ref name=poincare05>{{Citation |last=Poincaré |first=Henri |year=1905 |title=On the Dynamics of the Electron |journal=Comptes Rendus |volume=140 |pages=1504–1508|title-link=s:On the Dynamics of the Electron (June) }} (Wikisource translation)</ref>

<ref name=Polanyi>[[Michael Polanyi]], ''Personal Knowledge: Towards a Post-Critical Philosophy'', {{ISBN|0-226-67288-3}}, footnote page&nbsp;10–11:  Einstein reports, via Dr N Balzas in response to Polanyi's query, that "The Michelson–Morley experiment had no role in the foundation of the theory." and "..the theory of relativity was not founded to explain its outcome at all."[https://books.google.com/books?id=0Rtu8kCpvz4C&pg=PT19]</ref>

<ref name=rob>{{cite journal |last=Robertson |first=H. P. |year=1949 |title=Postulate versus Observation in the Special Theory of Relativity |journal=Reviews of Modern Physics |volume=21 |issue=3 |pages=378–382 |doi=10.1103/RevModPhys.21.378 |bibcode = 1949RvMP...21..378R |url=https://cds.cern.ch/record/1061896/files/RevModPhys.21.378.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024192313/https://journals.aps.org/rmp/pdf/10.1103/RevModPhys.21.378 |archive-date=2018-10-24|doi-access=free }}</ref>

<ref name=sexl>{{Cite journal |last1=Mansouri |first1=R. |last2=Sexl |first2=R.U. | year=1977 | title= A test theory of special relativity: III. Second-order tests| journal =Gen. Rel. Gravit. |volume=8 |issue=10 |pages=809–814 | doi=10.1007/BF00759585|bibcode = 1977GReGr...8..809M |s2cid=121834946 }}</ref>

<ref name=shankland>{{cite journal |last1=Shankland |first1=Robert S. |year=1955 |title=New Analysis of the Interferometer Observations of Dayton C. Miller |journal=Reviews of Modern Physics |volume=27 |issue=2 |pages=167–178 |doi=10.1103/RevModPhys.27.167|bibcode = 1955RvMP...27..167S |display-authors=1 |last2=McCuskey |first2=S. |last3=Leone |first3=F. |last4=Kuerti |first4=G. }}</ref>

<ref name=shankland2>{{cite journal |last=Shankland |first= R.S.|title=Michelson–Morley experiment|journal=American Journal of Physics |year=1964 |volume=31 |issue=1 |pages=16–35 |doi=10.1119/1.1970063|bibcode = 1964AmJPh..32...16S }}</ref>

<ref name=stachel>{{Citation |last=Stachel |first=John |author-link=John Stachel |year=1982
|journal=Astronomische Nachrichten |title= Einstein and Michelson: the Context of Discovery and Context of Justification |pages=47–53 |issue=1 |volume=303 |bibcode=1982AN....303...47S |doi=10.1002/asna.2103030110}}</ref>

<ref name=staley>{{Citation|last=Staley |first=Richard |year=2009 |title=Einstein's generation. The origins of the relativity revolution|chapter=Albert Michelson, the Velocity of Light, and the Ether Drift|location=Chicago|publisher=University of Chicago Press |isbn=978-0-226-77057-4}}</ref>

<ref name=Swenson1>{{Cite journal | last=Swenson |first=Loyd S. |year=1970 |title=The Michelson–Morley–Miller Experiments before and after 1905 |journal=Journal for the History of Astronomy |volume=1 |issue=2 |doi=10.1177/002182867000100108  |pages=56–78 |bibcode = 1970JHA.....1...56S|s2cid=125905904 }}</ref>

<ref name=Swenson2>{{cite book |last=Swenson |first=Loyd S. Jr. |title=The Ethereal Aether: A History of the Michelson-Morley-Miller Aether-drift Experiments, 1880–1930 |url=https://books.google.com/books?id=kQTUAAAAQBAJ |year=2013 |publisher=University of Texas Press |isbn=978-0-292-75836-0  |orig-year=1972}}</ref>

<ref name=teller>{{Citation |last1=Teller |first1=Edward |author-link=Edward Teller |first2=Wendy |last2=Teller |first3=Wilson |last3=Talley|title=Conversations on the Dark Secrets of Physics|year=2002|publisher=Basic books|isbn=978-0786752379|pages=10–11|url=https://books.google.com/books?id=QClyAWecl60C&pg=PA10}}</ref>

<ref name=Thirring>{{Cite journal |last=Thirring |first=Hans |year=1926 |journal=Nature |title=Prof. Miller's Ether Drift Experiments|pages= 81–82 |volume=118 |issue=2959 |doi=10.1038/118081c0|bibcode = 1926Natur.118...81T |s2cid=4087475 }}</ref>

<ref name=Whittaker>{{Cite book |last=Whittaker |first=Edmund Taylor|author-link=E. T. Whittaker |year=1910 |title=[[A History of the Theories of Aether and Electricity]]|edition=1.|place=Dublin|publisher=Longman, Green and Co.}}</ref>

<ref name=schum94>{{cite journal |last=Schumacher |first=Reinhard A. |title=Special Relativity and the Michelson-Morley Interferometer|journal=American Journal of Physics |year=1994 |volume=62 |issue=7 |pages=609–612 |doi=10.1119/1.17535|bibcode = 1994AmJPh..62..609S }}</ref>

}}

== Надворешни врски==
{{рв|Michelson-Morley experiment}}
*{{Wikibooks-inline|links=[[b:Special Relativity/Aether#Mathematical analysis of the Michelson Morley Experiment|Mathematical analysis of the Michelson Morley Experiment]]}}
* {{Наведена мрежна страница |last1=Roberts |first1=T |last2=Schleif |first2=S |last3=Dlugosz |first3=JM (ed. ) |year=2007 |title=What is the experimental basis of Special Relativity? |url=http://math. ucr. edu/home/baez/physics/Relativity/SR/experiments. html |work=Usenet Physics FAQ |publisher=University of California, Riverside}}

{{Tests of special relativity}}

{{DEFAULTSORT:Мајкелсон-Морлиев обид}}
[[Категорија:Теории за етерот]]
[[Категорија:Физички опити]]
[[Категорија:Специјална релативност]]