Преглед на кодот на Потисок

{{Other uses}}
{{Refimprove|date=April 2009}}

'''Потисок''' е [[Реакција|реакциска]] [[сила]] квантитативно опишана со [[Втор Њутнов закон|Вториот]] и [[Трет Њутнов закон|третиот]] [[Њутнови закони|Њутнов закон]]. Кога [[систем]] исфрла или забрзува [[маса]] во една [[насока]], [[Забрзување|забрзаната]] маса ќе предизвика сила со еднаква [[магнитуда]], но спротивна насока на тој систем.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.grc.nasa.gov/WWW/k-12/airplane/thrust1.html |title=архивска копија |accessdate=2016-10-30 |archive-date=2011-09-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110906115203/http://www.grc.nasa.gov/WWW/k-12/airplane/thrust1.html |url-status=dead }}</ref> Силата што се применува на [[површина]] во насока вертикална или нормална на површината е наречена потисок. Силата, а со тоа и потисокот, според [[Меѓународен систем на мерни единици|Меѓународниот систем на единици (SI)]] се мерат во [[Њутн (единица)|њутни]] (симбол: N) и потисокот ја претставува потребната сила за забрзување на маса од 1 [[килограм]] со брзина од 1 [[метар во секунда]] за [[секунда]].

Во [[Машинско инженерство|машинското инженерство]], силата [[Ортогонала|ортогонална]] на главниот [[товар]] се нарекува '''потисок'''.

== Примери ==
[[Податотека:Aeroforces mk.svg|мини|300п|Потисокот и другите сили кои дејствуваат врз леталото]]

[[Авион|Летало со неподвижни крила]] создава потисок напред кога воздухот се движи во спротивна насока на летот. Ова може да се изведе на повеќе начини: со перките на пропелер или со [[вентилатор]] кој го турка [[воздух]]от надвор од задниот дел на [[млазен мотор]], или со исфрлање на гасовите од [[ракетен мотор]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.grc.nasa.gov/WWW/k-12/airplane/newton3.html |title=архивска копија |accessdate=2016-10-30 |archive-date=2008-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080917080732/http://www.grc.nasa.gov/WWW/K-12/airplane/newton3.html |url-status=dead }}</ref>  Потисокот нанапред е пропорционален на масата на воздушниот проток помножен со разликата на [[брзина]]та на воздушниот проток. Обратен потисок може да се создаде за да помогне при кочењето по слетувањето со користење на [[реверсер]] на потисок на [[млазен мотор]]. [[Хеликоптер|Леталата со вртежни крила]] и [[V/STOL]] леталата го користат потисокот на моторот за да ја поддржат [[тежина]]та на леталата. [[Вектор]]скиот збир од потисок нанапред и наназад ја дава [[брзина]]та на леталото.

[[Моторен чамец]] создава потисок кога [[пропелер]]ите се свртени да ја забрзуваат [[вода]]та наназад (или нанапред). Резултантниот потисок го турка [[чамец]]от во спротивната насока од збирот на промената на [[Импулс (механика)|импулсот]] во водата која минува низ пропелерот.

[[Носечка ракета|Ракета]] се движи напред со сила на потисокот која е еднаква по магнитуда, но спротивна во насока, до [[временски интервал]] од промената на импулсот од [[Издувен гас|издувниот гас]] забрзан од комората за [[согорување]] низ [[млазница]]та на [[Ракетен мотор|ракетниот мотор]]. Ова е издувната брзина во однос на ракетата, помножена со временскиот интервал кога масата е исфрлена, или во математички поглед:
: <math>\mathbf{T}=\mathbf{v}\frac{\mathrm{d}m}{\mathrm{d}t}</math>
каде '''T''' е создадениот потисок (сила), <math>\frac {\mathrm{d}m} {\mathrm{d}t}</math> е брзина на промена на масата во однос на времето (проток на маса на издувните гасови) и '''v''' е брзината на [[Издувни гасови|издувните гасови]] измерени во однос на ракетата.

За вертикално лансирање на ракета, почетниот потисок мора да биде поголем од тежината на ракетата.

== Концепти ==

=== Потисок до моќ ===
Потребната моќност за да се создаде потисок и силата на потисокот можат да бидат поврзани на нелинеарен начин. Генерално <math>\mathbf{P}^2 \propto \mathbf{T}^3</math>. Пропорционалната константа варира и може да се реши за рамномерен проток:

: <math>\frac{\mathrm{d}m}{\mathrm{d}t} = \rho A {v}</math>

: <math>\mathbf{T} = \frac{\mathrm{d}m}{\mathrm{d}t} {v}, \mathbf{P} = \frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}m}{\mathrm{d}t} {v}^2</math>

: <math>\mathbf{T} = \rho A {v}^2, \mathbf{P} = \frac{1}{2} \rho A {v}^3</math>

: <math>\mathbf{P}^2 = \frac{\mathbf{T}^3}{4 \rho A}</math>

Имајте на ум дека овие пресметки се точни само кога дојдовниот воздух е забрзан од состојба на мирување - пример кога лебди.

Обратно на пропорционалната константа, „[[ефикасност]]а“ на инаку-совршениот потиснувач, е пропорционална на [[површина]]та на пресекот од [[движење]]то на пропелираниот [[волумен]] на [[флуид]]от (<math>A</math>)  и [[густина]]та на флуидот(<math>\rho</math>). Ова помага во објаснувањето зошто движењето низ вода е полесно и зошто воздушните летала имаат многу поголеми пропелери отколку водните возила.

=== Потисок до пропулзивна моќ ===
Многу често прашање е како да се направи споредба меѓу големината на потисокот на млазниот мотор со големината на моќта од клипен мотор. Ова е тешко за споредување, затоа што овие величини не се исти. Клипниот мотор сам по себе не го движи леталото (пропелерот го прави тоа), па клиповите на моторите се обично рангирани според тоа колку [[Моќ (физика)|моќ]] му испорачуваат на пропелерот. Освен од измените во [[температура]]та и [[Атмосферски притисок|воздушниот притисок]], оваа величина во основа зависи од регулирањето на гасот.

Млазниот мотор нема пропелер, па пропулзивната моќ од млазниот мотор е определена од неговиот потисок. Така, моќта е потребната  сила (F) да се помести нешто на некоја дистанца (d), поделена со времето (t) потребно да се помине таа дистанца:<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.aerospaceweb.org/question/propulsion/q0195.shtml|title=Convert Thrust to Horsepower By Joe Yoon|accessdate=2009-05-01}}</ref>

: <math>\mathbf{P}=\mathbf{F}\frac{d}{t}</math>

Ако се работи за ракета или млазно летало, силата е точно потисокот (Т) произведен од моторот. Ако ракетата или леталото се движи со константна брзина, тогаш дистанцата поделена со времето е брзина, па моќта е потисокот помножен со брзината:<ref>"Introduction to Aircraft Flight Mechanics", Yechout & Morris</ref>

: <math>\mathbf{P}=\mathbf{T}{v}</math>

Оваа формула изгледа многу изненадувачка, но е точна: пропулзивната моќ на млазниот мотор се зголемува со зголемувањето на брзината. Ако брзината е нула, тогаш и пропулзивната моќ е нула. Спореди го тоа со клипот на моторот. Комбинацијата клипен мотор - пропелер, исто така има пропулзивна моќ со истата формула, и исто така ако брзината е нула, пропулзивната моќ би била нула, но тоа важи за комбинацијата клипен мотор - пропелер. Самиот мотор ќе продолжи да ја произведува својата моќ со константна вредност, без разлика дали леталото се движи или не.

Сега, замисли дека силниот ланец е скршен и млазното летало и леталото со клипен мотор почнуваат да се движат. При мала брзина:

Клипниот мотор ќе има постојана 100% моќ, а потисокот на пропелерот ќе варира со брзината.

Млазниот мотор ќе има постојан 100% потисок, а моќта на моторот ќе варира со брзината.

=== Центар на потисок ===
Центар на потисокот за еден [[објект]] е средната точка во која може да се смета дека делува тоталниот потисок. Таа може да се разликува од центарот на [[гравитација]].

== Наводи ==
{{наводи}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Аеродинамика]]
[[Категорија:Сила]]
[[Категорија:Временски стапки]]