Преглед на кодот на 61 Лебед

{{Starbox begin
| name = 61 Лебед
}}
{{Starbox image
 | image=
{{Location mark
|image=Cygnus constellation map mk.svg|alt=|float=center|width=280
|label=|position=right
|mark=Red circle.svg|mark_width=10|mark_link=61 Cygni
|x=198|y=432
}}
|caption=Местоположбата на 61 Лебед (заокружено)
}}
{{Starbox observe 2s
| epoch = J2000,0
| constell = [[Лебед (соѕвездие)|Лебед]]
| component1 = 61 Лебед A
| ra1 = {{RA|21|06|53.940}}<ref name="cygni">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.glyphweb.com/esky/stars/61cygni.html |title=61 Cygni |last=Fischer |first=Mark |date=9 February 2019 |publisher=Mark Fisher |access-date=9 February 2019}}</ref>
| dec1 = {{DEC|+38|44|57.90}}<ref name="cygni" />
| appmag_v1 = 5.21<ref name="cygni" />
| component2 = 61 Лебед B
| ra2 = {{RA|21|06|55.31}}<ref name="stellardatabase">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.stellar-database.com/Scripts/search_star.exe?Name=61+cygni |title=61 Cygni |date=4 April 2011 |publisher=The Internet Stellar Database |access-date=3 February 2019}}</ref>
| dec2 = {{DEC|+38|44|31.4}}<ref name="cygni" />
| appmag_v2 = 6.05<ref name="stellardatabase" />
}}
{{Starbox character
| component1 = 61 Лебед A
| class = K5V<ref name="cygni" />
| b-v = +1.139<ref name="aass36">{{Наведено списание
 | author=Blanco, C.
 | author2=Marilli, E.
 | author3=Catalano, S.
 | title=Photoelectric observations of stars with variable H and K emission components. III
 | journal=Astronomy and Astrophysics Supplement Series
 | date=5 January 1979 | volume=36 | pages=297–306
 | bibcode=1979A&AS...36..297B }}</ref>
| u-b = +1.155<ref name="aass36" />
| variable = [[Променлива ѕвезда од типот на BY Змеј|BY Змеј]]<ref name="simbadA">{{Наведена мрежна страница |url=http://simbad.u-strasbg.fr/sim-id.pl?protocol=html&Ident=HD+201091 |title=SIMBAD Query Result: V* V1803 Cyg -- Variable of BY Dra type |website=SIMBAD |publisher=Centre de Données astronomiques de Strasbourg |access-date=3 February 2019}} (61 Cygni A)</ref>
| component2 = 61 Лебед B
| class2 = K7V
| b-v2 = +1.320<ref name="aass36"/>
| u-b2 = +1.242<ref name="aass36" />
| variable2 = [[Болскотна ѕвезда]]<ref name="simbadB">{{Наведена мрежна страница |url=http://simbad.u-strasbg.fr/sim-id.pl?protocol=html&Ident=HD+201092 |title=SIMBAD Query Result: NSV 13546 -- Flare Star |website=SIMBAD |publisher=Centre de Données astronomiques de Strasbourg |access-date=3 February 2019}} (61 Cygni B)</ref>
}}
{{Starbox astrometry
| component1 = 61 Лебед A
| radial_v = -65.94<ref name=dr2a/>
| prop_mo_ra = 4164.174<ref name=dr2a/>
| prop_mo_dec = 3249.991<ref name=dr2a/>
| parallax = 285.9459
| p_error = 0.1008
| parallax_footnote = <ref name=dr2a>{{cite DR2|1872046574983507456}}</ref>
| absmag_v = 7.506<ref name="aa411_559">{{citation
 | last1=Kovtyukh | first1=V. V.
 | last2=Soubiran, C. | first2=Belik, S. I.
 | last3=Gorlova | first3=N. I.
 | title=High precision effective temperatures for 181 F-K dwarfs from line-depth
 | journal=Astronomy and Astrophysics
 | date=December 2003
 | volume=411
 | issue=3
 | pages=559–564
 | bibcode=2003A&A...411..559K
 | doi=10.1051/0004-6361:20031378
 | arxiv=astro-ph/0308429
}} See Mv values in Table 1, p. 9.</ref>
| component2 = 61 Лебед B
| radial_v2 = -64.43<ref name=dr2b/>
| prop_mo_ra2 = 4,105.786<ref name=dr2b/>
| prop_mo_dec2 = 3,155.759<ref name=dr2b/>
| parallax2 = 286.1457
| p_error2 = 0.0590
| parallax_footnote2 = <ref name=dr2b>{{cite DR2|1872046574983497216}}</ref>
| absmag_v2 = 8.228<ref name="aa411_559"/>
}}
{{Starbox visbin
| reference = <ref name="6th_catalog" />
| name = 61 Лебед B
| period = {{nowrap|678 ±34}}
| axis = {{nowrap|24.272 ±0.592}}
| eccentricity = {{nowrap|0.49 ±0.03}}
| inclination = {{nowrap|51 ±2}}
| node = {{nowrap|178 ±2}}
| periastron = {{nowrap|1709 ±16}}
| periarg = {{nowrap|149 ±6}}
}}
{{Starbox detail
| source = <!--[source url]-->
| component1 = 61 Лебед A
| mass = 0.70<ref name="RECONS" />
| radius = {{nowrap|0.665 ±0.005}}<ref name="aaa488" />
| gravity = 4.40<ref name="apj129" />
| luminosity = {{nowrap|0.153 ±0.01}}<ref name="aaa488" />
| temperature = {{nowrap|4,526 ±66}}<ref name="apj694" />
| metal_fe = –0.20<ref name="apj129" />
| rotation = 35.37&nbsp;d<ref name="apj657" />
| age_gyr = {{nowrap|6.1 ±1}}<ref name="aaa488" />
| component2 = 61 Лебед B
| mass2 = 0.63<ref name="RECONS" />
| radius2 = {{nowrap|0.595 ±0.008}}<ref name="aaa488" />
| gravity2 = 4.20<ref name="apj129" />
| luminosity2 = {{nowrap|0.085 ±0.007}}<ref name="aaa488" />
| temperature2 = {{nowrap|4,077 ±59}}<ref name="apj694" />
| metal2_fe = –0.27<ref name="apj129" />
| rotation2 = 37.84&nbsp;d<ref name="apj657" />
| age_gyr2 = {{nowrap|6.1 ±1}}<ref name="aaa488" />
}}
{{Starbox catalog
| names=GJ 820 A/B, Struve&nbsp;2758, ADS&nbsp;14636, V1803&nbsp;Cygni, GCTP&nbsp;5077.00<ref name="simbadAB">{{Наведена мрежна страница |url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=61+cygni&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id |title=SIMBAD Query Result: ADS 14636 AB -- Double or multiple star |website=SIMBAD |publisher=Centre de Données astronomiques de Strasbourg |access-date=3 February 2019}} (61 Cygni)</ref>
| component1 = 61 Лебед A
| names1 = [[Ознака за променлива ѕвезда|V1803]]&nbsp;Cygni, [[HD]]&nbsp;201091, [[HIP]]&nbsp;104214,
[[HR]]&nbsp;8085, [[BD]]+38°4343, LHS&nbsp;62, SAO&nbsp;70919<ref name="simbadA" />
| component2 = 61 Лебед B
| names2 = [[HD]]&nbsp;201092, [[HIP]]&nbsp;104217, [[HR]]&nbsp;8086, [[BD]]+38°4344, LHS&nbsp;63<ref name="simbadB" />
}}
{{Starbox reference
| Simbad = *+61+Cyg|sn=The system
| Simbad2 = TYC+3168-2800-1|sn2=A
| Simbad3 = TYC+3168-2798-1 |sn3=B
}}
{{Starbox end}}

'''61 Лебед''' — систем на [[двојна ѕвезда|двојни ѕвезди]] во [[соѕвездие]]то [[лебед (соѕвездие)|Лебед]], што се состои од пар на [[џуџеста ѕвезда|џуџести ѕвезди]] од спектрален тип [[ѕвездена класификација|K]] кои се во меѓусебен орбитален период од околу 659&nbsp;години. Со [[привидна ѕвездена величина|привидна величина]] од 5,20 и 6,05, соодветно, можат да се забележат со двоглед во градовите или пак со [[голо око]] во области без [[светлинско загадување]].

61 Лебед првично го привлекла вниманието на астрономите поради големото [[сопствено движење]], забележано за првпат од  [[Џузепе Пјаци]] во 1804 година. Во 1838  година, [[Фридрих Бесел]] го измерил растојанието до [[Земја]]та од околу 10.4&nbsp;[[светлосна година|светлосни години]], многу блиску до вистинската вредност од 11.4&nbsp;светлосни години; всушност станува збор за првата проценка за растојание до друга ѕвезда, покрај [[Сонце]]то, и прва ѕвезда за која е измерена [[ѕвездена паралакса|ѕвездената паралакса]]. Покрај сите ѕвезди или ѕвездени системи наведени во современиот [[Хипаркосов каталог]], 61 Лебед гои има седмото најголемо сопствено движење, и најголемото меѓу видливите ѕвезди или системи.<ref group=note>По договор, привидната величина е ограничена на 6.0</ref><ref name="highestpropermotion"/><ref>Hipparcos: Catalogues: The Millennium Star Atlas: [https://www.cosmos.esa.int/web/hipparcos/high-proper-motion The Top 20 High Proper Motion], European Space Agency, retrieved 2019-06-27</ref>

Во текот на дваесеттиот век, неколку различни астрономи забележале докази за масивна [[планета]] во орбита околу една од двете ѕвезди, но неодамнешните современи мерења на [[радијална брзина|радијалната брзина]] потврдиле дека овие тврдења се неосновани.<ref name="Wittenmyer2006">{{Наведено списание
 | author=Wittenmyer, R. A.
 | author2=Endl, M.
 | author3=Cochran, W.D.
 | author4=Hatzes , A.
 | author5=Walker, G. A. H.
 | author6=Yang, S. L. S.
 | author7=Paulson, D. B.
 | date=2006 | title=Detection limits from the McDonald Observatory planet search program
 | journal=Astronomical Journal | volume=132
 | issue=1
 | pages=177–188 | doi=10.1086/504942 | bibcode=2006AJ....132..177W|arxiv = astro-ph/0604171 }}</ref> До ден денес не е потврдено постоењето на планетата.

==Име==
61 Лебед е релативно темна ѕвезда, па не е прикажана на античките ѕвездени карти, ниту пак и е дадено име во [[список на арапски ѕвездени системи|западните]]<ref name=acamar>{{Наведена книга|last=Allen|first=Richard Hinckley|title=Star Names and Their Meanings|page=219|isbn=978076614028-8|date=2003|publisher=Kessinger}}</ref> или [[традиционални кинески ѕвездени имиња|кинеските каталози]].<ref>{{Наведена книга|last1=Sun|first1=Xiaochun |first2=Jacob |last2=Kistemaker |title= The Chinese Sky During the Han: Constellating Stars and Society |url=https://books.google.com/books?id=87lvBoFi8A0C |publisher= Brill |date=1997 |isbn= 9789004107373|bibcode=1997csdh.book.....S }}</ref>

Името „61 Лебед“ е дел од [[Флемстидова ознака|Флемстидовите ознаки]] за ѕвезди. Според оваа шема на ознаки, осмислена од страна на [[Џон Флемстид]] за да ги каталогизира сопствените набљудувања, при што ѕвездите во одредено соѕведие се подредени по редоследот на нивната [[ректасцензија]], но не со старогрчки букви како при [[Бајерова ознака|Бајеровите ознаки]].<ref name="iau">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.iau.org/public/themes/naming/ |title=Naming Objects Outside the Solar System-Stars |publisher=IAU |access-date=3 February 2019}}</ref><ref name="astriillinois">{{Наведена мрежна страница |url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/61cyg.html |title=61 Cygni |last=Kaler |first=Jim |date=8 July 2009 |website=Stars |access-date=3 February 2019}}</ref> Ѕвездата не е запишана под име во Флемстидовата ''[[Historia Coelestis Britannica]]'',<ref>{{Наведена книга |first=John |last=Flamsteed |title=Historia Coelestis Britannica |url=https://books.google.com/books?id=CWFDAAAAcAAJ&q=61 |publisher=Meere |date=1725 |page=5}}</ref> иако е запишана од него дека 61 Лебед всушност е 85 Лебед во изданието од 1712 година.<ref>{{Наведена книга |first=Richard |last=Dibon-Smith |title= The Flamsteed Collection |url=https://books.google.ca/books?ei=UCdFVbivGe21sASToYDQCA |publisher= Clear Skies |date=1998 |page=xi}}</ref> Ѕвездата е нарекувана и „Беселова ѕвезда“ или „Пјациева летачка ѕвезда“.<ref name="nsky">{{Наведена мрежна страница |url=http://news.sky-map.org/starview?object_type=1&object_id=2282&object_name=HD+201091&locale=EN |title=61 Cyg (Piazzi's Flying Star) |website=Science&Space News |archive-url=https://web.archive.org/web/20190204014358/http://news.sky-map.org/starview?object_type=1&object_id=2282&object_name=HD+201091&locale=EN |archive-date=4 February 2019 |access-date=20 February 2019}}</ref><ref>{{Наведена книга |url=https://books.google.co.in/books?id=ql7wLq1fP5QC&pg=PA209 |title=Celestial Objects for Modern Telescopes: Practical Amateur Astronomy |last=Covington |first=Michael |date=26 September 2002 |publisher=Cambridge University Press |isbn=9780521524193}}</ref>

==Историја на набљудување==

===Првични набљудувања===
Првото добро запишано набљудување на ѕвездениот систем користејќи оптички инструменти било направено од страна на [[Џејмс Бредли]] на 25 септември 1753 година, кога забележал дека е двојна ѕвезда. [[Вилјам Хершел]] започнал со систематски набљудувања на 61 Лебед како дел од пошироко изучување на двојните ѕвезди. Неговите набљудувања довеле до заклучок дека двојните ѕвезди биле на доволно големо растојание што би имале соспствени [[ѕвездена паралакса|ѕвездени паралакси]] во текот на годината, и се надевал ова да го искористи за да го определи растојанието до ѕвездите.<ref name="hopkins">{{Наведено списание |last=Hopkins |first=Mary Murray |date=1 November 1916 |title=The Parallax of 61 Cygni | bibcode=1916JRASC..10..498H |journal=Journal of the Royal Astronomical Society of Canada |volume=10 |pages=498–504}}</ref>

[[File:61 Cygni Proper Motion.gif|thumb|left|Сопственото движење во годишни интервали за 61 Лебед.|alt=GIF showing the proper motion of the stellar system, taken about in an interval of an year.]]

Во 1792 година, [[Џузепе Пјаци]] го забележал големото сопствено движење кога ги споредил сопствените набљудувања на 61 Лебед со оние на Бредли, направени пред 40 години. Ова довело до зголемен интерес за 61 Лебед од страна на современите астрономи, а со тоа и непрекинатото набљудување на истата до ден денешен.<ref name="hopkins" /> Повторените мерења на Пјаци довеле до конечна вредност на движењето, објавено во 1804 година.<ref>{{Наведена книга
 | first=Giuseppe| last=Piazzi | date=1803
 | title=Præcipuarum stellarum inerrantium positiones mediae ineunte seculo XIX: ex observationibus habitis in specula Panormitana ab anno 1792 ad annum 1802
 | trans-title=
 | publisher=Typis regiis |url= https://books.google.com.au/books?id=66lFAAAAcAAJ&pg=PR1 | pages=111}}</ref><ref name="Fodera-Serio">{{Наведено списание |last=Fodera-Serio |first=G. |date=1990 |title=Giuseppe Piazzi and the Discovery of the Proper Motion of 61-Cygni |journal=Journal for the History of Astronomy |language= la |volume=21 |issue=3 |pages=275–282 |bibcode=1990JHA....21..275F|doi=10.1177/002182869002100302 }}</ref> Токму ова набљудување предизвикало системот да го добие името „Летачка ѕвезда“.<ref name=hirshfeld>{{Наведена книга
 | first=Alan | last=Hirshfeld | date=2001
 | title=Parallax: The Race to Measure the Cosmos
 | publisher=Macmillan | isbn=978-0716737117 }}</ref>

Пјаци забележал дека ваквото движење значи дека е една од поблиските ѕвезди, и навестил дека станува збор за одличен кандидат за да се направи обид да се пресмета растојанието до системот со употреба на мерењата за паралаксата, заедно со други два кандидати, [[Делта Еридан]] и [[Ми Касиопеја]].<ref name="Fodera-Serio" />

===Мерење на паралаксата===
Голем број на астрономи наскоро започнале со обиди за определување на растојанието, вклучувајќи ги тука и набљудувањата на [[Франсоа Араго]] и [[Клод-Луј Мате]] во 1812 година, кои измериле паралакса од 500&nbsp;[[лачна минута|лачни милисекунди]] (mas), и [[Христијан Хајнрих Фридрих Петерс]] користејќи ги Араговите податоци пресметал вредност од 550&nbsp;mas. Петерс пресметал подобра вредност од набљудувањата направени од страна на [[Бернард фон Линденау]] во Сибург меѓу 1812 и 1814 година; добил вредност од 470±510&nbsp;mas. Фон Линденау веќе забележал дека не ја мерел паралаксата, и како што [[Фридрих Георг Вилхелм фон Штруве]] посочил од неговите пробни мерења меѓу 1818 и 1821 година, сите овие броеви се поточни од прецизноста на самиот инструмент.<ref name="hopkins" />

[[Фридрих Вилхелм Бесел]] дал значаен придонес во 1812 година кога користел друг метод за определување на растојанието. Претпоставувајќи го [[орбитален период|орбиталниот период]] на двете ѕвезди на двојниот систем да изнесува 400 години, тој го проценил растојјанието кое е потребно меѓу двете ѕвезди за да имаат таков орбитален период, за подоцна да го определи [[аголно растојание|аголното растојание]] меѓу ѕвездите. На овој начин тој добил вредност од 460&nbsp;mas. Тој подоцна на ова се надоврзал со директни мерења на паралаксата во низа на набљудувања во периодот меѓу 1815 и 1816 година, споредувајќи го со 6 други ѕвезди. Двете низ на мерења дале вредности од 760 и 1320&nbsp;mas. Сите овие проценки, како и оние од другите астрономи, имале непрецизности поголеми од мерењата.<ref name="hopkins" />

Кога [[Јозеф фон Фраунхофер]] осмислил нов вид на [[хелиометар]], Бесел извел нова низа на мерења користејќи ја направата во 1837 и 1838 година при [[Кенигсберг]]. Тој своите наоди ги објавил во 1838 година<ref>{{Наведено списание| doi = 10.1093/mnras/4.17.152| last = Bessel | first = F. W. | title = On the parallax of 61 Cygni| journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society| volume = 4| issue = 17| pages = 152–161| year = 1838| bibcode = 1838MNRAS...4..152B}}</ref><ref>{{Наведено списание | last = Bessel | first = F. W. | doi = 10.1002/asna.18390160502 | title = Bestimmung der Entfernung des 61sten Sterns des Schwans | language = de| trans-title = Determination of the distance to 61 Cygni| journal = Astronomische Nachrichten | volume = 16 | issue = 365–366 | pages = 65–96 | year = 1838 |bibcode = 1838AN.....16...65B| url = https://zenodo.org/record/1424605 }}</ref> со вредност од 369.0±19.1&nbsp;mas заo ''A'' и 260.5±18.8 за ''B'' составницата, и проценил дека тежиштето е на 313.6±13.6. Ова растојанеи е еднакво на 600,000 [[астрономска единица|астрономски единици]], или околу 10,4 светлосни години. Ова е првото веродостојно и директно мерење на растојанието до друга ѕвезда покрај Сонцето.<ref name="hopkins" /><ref name="Bessel">{{Наведена мрежна страница
 |author      = Frommert, Hartmut
 |author2     = Kronberg, Christine
 |title       = Friedrich Wilhelm Bessel
 |publisher   = Students for the Exploration and Development of Space
 |url         = http://messier.seds.org/xtra/Bios/bessel.html
 |accessdate  = 3 April 2009
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20120204150631/http://messier.seds.org/xtra/Bios/bessel.html
 |archivedate = 4 February 2012
 |df          =
}}</ref> Неговото мерење бил објавено кратко период пред да се направат слични мерења и за паралаксата на [[Вега]] од страна на [[Фридрих Георг Вилхелм фон Штруве]] и за [[Алфа Кентаур]] од [[Томас Хендерсон]].<ref>{{Наведена книга |first=Stefan |last=Hughes |title=Catchers of the Light |url=https://books.google.ca/books?id=iZk5OOf7fVYC&pg=PA702 |page=702 |publisher=ArtDeCiel Publishing |date=2012 |isbn=9781620509616}}</ref> Бесел продолжил да прави астрономски мерења во Кенигсберг, објавувајќи вкупно четири целосни набљудувања од кои последното од 1868 година. Најдоброто од овие го сместувало тежиштето на растојание од 360.2 ±12.1&nbsp;mas, набљудувања направени во текот на 1849 година.<ref name="hopkins" /> Ова блиску до моментално прифатената вредност од 287.18&nbsp;mas (со која се добива растојание од 11,36&nbsp;светлосни години).<ref name=Bessel1839>{{Наведено списание
 | last=Bessel | first=F. W.
 | title=Bestimmung der Entfernung des 61sten Sterns des Schwans. Von Herrn Geheimen – Rath und Ritter Bessel
 | trans-title=Determining the distance of the 61st star of Cygnus. From Mr Geheimen, Rath and Ritter Bessel
 | journal=Astronomische Nachrichten
 | date=1839 | volume=16
 | issue=5–6 | pages=65–96 | language=de
 | bibcode=1838AN.....16...65B
 | quote=(page 92) Ich bin daher der Meinung, daß nur die jährliche Parallaxe = 0"3136 als das Resultat der bisherigen Beobachtungen zu betrachten ist
 | doi=10.1002/asna.18390160502 | url=https://zenodo.org/record/1424605
 }}</ref>

Само неколку години по Беселовите мерења, во 1842 година [[Фридрих Вилхелм Аргеландер]] забележал дека [[Грумбриџ 1830]] има уште поголемо сопствено движење, и 61 Лебед станува втора по големина ѕвезда со најголемо сопствено движење. Подоцна паднала подолу за неколку места поради [[Каптајнова Ѕвезда|Каптајновата Ѕвезда]] и [[Барнардова Ѕвезда|Барнардовата Ѕвезда]]. 61 Лебед го поседува седмото по ред најголемо сопствено движење од сите ѕвездени сситеми запишани во современиот [[Хипаркосов каталог]], но ја задржува титулата за најголемо сопствено движење меѓу видливите ѕвезди.<ref name=highestpropermotion>{{Наведена мрежна страница
 | author=Staff | date=6 July 2007 | url=http://www.cosmos.esa.int/web/hipparcos/high-proper-motion-stars-ii
 | title=High Proper Motion Stars: Interesting Areas to View
 | publisher=ESA | accessdate=14 June 2015 }}</ref>

===Набљудувања на двојниот систем===
Поради големата аголан разделеност меѓу 61 Лебед A и B, а со тои и спорото орбитално движење, било нејасно дали двете ѕвезди во системот 61 Лебед се [[ѕвезден систем|гравитациски сврзани]] или пак станува збор за [[оптичка двојна ѕвезда|преклопување на две ѕвезди]].<ref name="Davis 1898">{{Наведено списание
 | last=Davis | first=Merhan S.
 | title=Remarks regarding the parallaxes of 61 Cygni and the probable physical connection of these two stars
 | journal=Astrophysical Journal
 | date=1898 | volume=8 | pages=246–247
 | bibcode=1898ApJ.....8..246D
 | doi=10.1086/140527 }}</ref> Фон Штруве првично тврдел дека станува збор за двоен систем во 1830 година, но прашањето останало отворено за дебата.<ref name="Davis 1898" />

Сепак, до 1917 година подобрите мерења на разликите во паралксите покажале дека растојанието е значително помало.<ref>{{Наведено списание
 | author=Adams, W. S.
 | author2=Joy, A. H.
 | title=The luminosities and parallaxes of five hundred stars
 | journal=Astrophysical Journal
 | date=1917 | volume=46 | pages=313–339 | bibcode=1917ApJ....46..313A
 | doi = 10.1086/142369
}}—See Table I, page 326</ref> Дека станува збор за двоен систем е потврдено во 1934 година, со што биле објавени [[орбитален елемент|орбиталните елементи]].<ref>{{Наведено списание
 | last=Baize | first=P.
 | title=Second catalogue d'orbites d'Etoiles Doubles visuelles
 | trans-title=Second catalog of orbits of visual double stars
 | journal=Journal des Observateurs
 | date=1950 | volume=33 | pages=1–31 | language= fr | bibcode=1950JO.....33....1B
}}—on page 19, the authority is listed as Zagar (1934).</ref>

Во 1911 година, [[Бенџамин Бос]] објавил податоци кои укажувале дека системот 61 Лебед бил член на [[сопствено растојание|заедничка]] придвижна група на ѕвезди.<ref name="boss">{{Наведено списание
 | last=Boss | first=Benjamin
 | title=Community of motion among several stars of large proper-motion | journal=Astronomical Journal
 | date=1911 | volume=27 | issue=629 | pages=33–37
 | bibcode=1911AJ.....27...33B
 | doi=10.1086/103931 }}</ref> оваа група која го содржела системот 61 Лебед подоцна била проширена за да вклучи дополнителни 26 потенцијални членови. Можни членови се [[Бета Гулаб]], [[Пи Маса]], [[14 Бик]] и [[68 Девица]]. Просторните брзини на оваа група на ѕвезди се движи од 105 до 114&nbsp;км/s релативно во однос на Сонцето.<ref>{{Наведено списание
 | last = Eggen | first = O. J.
 | title=White dwarf members of the 61 Cygni group
 | journal=The Observatory
 | date=1959 | volume=79 | pages=135–139
 | bibcode=1959Obs....79..135E }} – Gives space velocity components of U=+94, V=–53 and W=–7 for HD 201091/2.</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | url=http://www.solstation.com/stars2/pimensae.htm | title=System Summary Pi Mensae | publisher=Sol Company | accessdate=1 May 2015 | author=Sol Company}}</ref>

Набљудувањата направени од програмите за планетарна потрага покажале дека и двете составници на системот имаат силно изразени линиски трендови при мерењето на [[радијална брзина|радијалната брзина]].<ref name="Howard2016"/>

==Аматерски набљудувања==

Набљудувач кој користи [[двоглед]] 7×50 може да го забележи 61 Лебед две полиња југоисточно од сјајната ѕвезда [[Денеб]]. Аголното растојание на двете ѕвезди е малку поголемо од [[аголна големина|аголната големина]] на [[Сатурн]] (16–20″).<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/TYPE/TYPE.html |title=Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006 |last=Espenak |first=Fred |date=25 July 1996 |publisher=NASA |access-date=3 February 2019}}</ref> Па така, при иделани услови за набљудување, двојниот систем може да се увиди разделно со телескоп чиј отвор изнесува 7&nbsp;mm.<ref group=note>Според [[раздвојна моќ|Рејлиев критериум]]:
<math>\begin{smallmatrix}\alpha_R\ =\ \frac{138}{D}\end{smallmatrix}</math>&nbsp;mm.</ref> Ова е во опсегот на отворите на вообичаените двогледи, но за да се види добро потребен е троножник и десеткратно зголемување. Со раздвоеност од 28 лачни секунди меѓу составниците на системот, десеткратното зголемување ќе даде привидно разделување од 280 лачни секунди, што е над разделната моќ на окото од 4 лачни минути или 240 лачни секунди.<ref name="skyandtelescope">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.skyandtelescope.com/observing/more-pretty-double-stars/ |title=More Pretty Double Stars |last=Adler |first=Alan |date=26 July 2006 |website=SAT.com |publisher=Sky and Telescope |access-date=3 February 2019}}</ref>

==Својства==

Иако за голо око е единечна ѕвезда, 61 Лебед е двоен систем со големо растојание меѓу компонетите на истиот, се состои од две ѕвезди од спектрален тип [[ѕвездена класификација|K]] на [[главна низа|главната низа]], посјајната 61 Лебед A и потемната 61 Лебед B, кои имаат [[привидна ѕвездена величина|привидни величини]] од 5,2 и 6,1. И двете ѕвезди се [[дебел диск|дебело дискови]] стари ѕвезди,<ref>{{Наведено списание
 | last =Gudel | first = M.
 | title=Radio and X-ray emission from main-sequence K stars
 | journal=Astronomy and Astrophysics
 | date=1992 | volume=264 | issue=2 | pages=L31–L34
 | bibcode=1992A&A...264L..31G }}</ref><ref name="pasp81_482_553">{{citation
 | last1=Eggen | first1=Olin J.
 | title=Stellar Groups in the Old Disk Population
 | journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific
 | date=October 1969
 | volume=81
 | issue=482
 | page=553
 | bibcode=1969PASP...81..553E
 | doi=10.1086/128823
}}</ref> со проценета старост поголема од однаа на Сонцето. На растојание само од 11 светлосни години, станува збор за 15-тиот најблизок систем до Земјата (не вклучувајќи го Сонцето). 61 Лебед A е четвртата најблиска ѕвезда видлива за човековото око за набљудувачите од северната полутопка, по [[Сириус]], [[Епсилон Еридан]] и [[Прокион]].<ref name="RECONS"/> Овој систем најблизу ќе биде во 20.000 година, кога растојанието од Сонцето ќе изнесува 9 светлосни години. Помали и потемни од Сонцето, 61 Лебед A има околу 70 проценти од [[сончева маса|сончевата маса]], 72 проценти од полупречникот и околу 8,5 проценти од сјајноста 61 Лебед B има околу 63 проценти од сончевата маса, 67 проценти од полупречникот, и 3,9 проценти од неговата сјајност.<ref name="size compare">{{Наведена мрежна страница |url=http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/Starlog/cygni.html |title=61 Cygni|last=Nave|first=Rod |publisher=HyperPhysics|access-date=3 February 2019}}</ref>
Ѕвездата 61 Лебед A и нејзината [[ѕвездена класификација#спектрални особености|долгорочна стабилност]] довеле до тоа таа да биде избрана за „неподвижна ѕвезда“ во Морган–Кинановиот (MK) класификационен систем од 1943 година, како [[портокалово џуџе|K5 V]] „неподвижна точка“ од тој период.<ref name=baas25_1319 /> Од 1953 година, 61 Лебед B се смета за стандардна ѕвезда [[портокалово џуџе|K7 V]] (Џонсон и Морган 1953,<ref>{{Наведено списание | bibcode=1953ApJ...117..313J  | title=Fundamental stellar photometry for standards of spectral type on the revised system of the Yerkes spectral atlas | first1=H. L. | last1=Johnson | first2=W. W. | last2=Morgan | date=1953 | journal=Astrophysical Journal | volume=117 | page=313 |doi = 10.1086/145697 }}</ref> Keenan & McNeil 1989<ref name="Keenan89">{{Наведено списание | bibcode=1989ApJS...71..245K | title=The Perkins Catalog of Revised MK Types for the Cooler Stars | first1=P. C. | last1=Keenan | first2=R. C. | last2=McNeil | journal=Astrophysical Journal Supplement Series | volume=71 |date=October 1989 | pages=245–266 |doi = 10.1086/191373 }}</ref>).

[[File:Compare 61 cygni.png|left|thumb|upright=1|Споредба по големина меѓу Сонцето (лево), 61 Лебед A (доле) и 61 Лебед B (горе десно).|alt=Diagram showing the size comparison between the two stars of the 61 Cygni binary system and the Sun.]]

61 Лебед A е вообичаена [[привидна ѕвезда]] од типот [[привидна ѕвезда од типот BY Змеј|BY Змеј]] со ознака V1803 Лебед, 61 Лебед B е [[Блоскотна ѕвезда|блоскотна]] променлива ѕвезда именуван како HD 201092 при што нивните привидни величини се менуваат меѓу 5,21 и 6,03.<ref name="simbad">{{Наведена мрежна страница |url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=HD+201092&NbIdent=query_hlinks&Coord=21+06+55.26395%2B38+44+31.4032&parents=1&submit=parents&siblings=1&hlinksdisplay=h_all |title=SIMBAD Query Result : HD 201092 |website=SIMBAD |publisher=Centre de Données astronomiques de Strasbourg |access-date=3 February 2019}}</ref> Двете ѕвезди се во орбита околу заедничкото [[тежиште]] со период од 659 години, со средно растојание од околу 84&nbsp;[[астрономска единица|ае]]—84 пати од растојанието меѓу Земјата и Сонцето. Релативно големото [[орбитално занесување]] од 0,48 значи дека двете ѕвезди се на растојание од 44&nbsp;ае при [[периапсида]]та и 124 ае при [[апоапсида]]та.<ref group=note>При периапсида: <math>\begin{smallmatrix}r_{per}\ =\ (1\ -\ e)\cdot a\ \approx\ 44\end{smallmatrix}</math>&nbsp;AU<br />При Апоапсида: <math>\begin{smallmatrix}r_{ap}\ =\ (1\ +\ e)\cdot a\ \approx\ 124\end{smallmatrix}</math>&nbsp;AU</ref> Спората орбита на парот ја отежнува можноста за определување на масите на ѕвездите, и добиените вредности за масите остануваат оспорени. Во иднина ова прашање може да се разреши со употреба на [[астросеизмологија]].<ref name="aaa488" /> 61 Лебед A има за околу 11% поголема маса од 61 Лебед B.<ref name="RECONS" />

Системот има [[ѕвездено магнетно поле|циклус на активност]] које е поизразен од сончевиот [[Волфов број|Волфов циклус]].Ова е сложен циклус на активност кој се менува во период од околу 7,5±1,7&nbsp;години.<ref>{{Наведено списание
 | author=Frick, P.
 | author2=Baliunas, S. L.
 | author3=Galyagin, D.
 | author4=Sokoloff, D.
 | author5=Soon, W.
 | title=Wavelet Analysis of Chromospheric Activity
 | journal=Astrophysical Journal
 | date=1997 | volume=483
 | issue=1 | pages=426–434
 | bibcode=1997ApJ...483..426F | doi = 10.1086/304206
}}</ref><ref name="aaa406">{{Наведено списание
 | author=Hempelmann, A.
 | author2=Schmitt, J. H. M. M.
 | author3=Baliunas, S. L.
 | author4=Donahue, R. A.
 | title=Evidence for coronal activity cycles on 61 Cygni A and B
 | journal=Astronomy and Astrophysics
 | date=2003 | volume=406
 | issue=2 | pages=L39–L42
 | bibcode=2003A&A...406L..39H | doi = 10.1051/0004-6361:20030882
}}</ref> Комбинираната ѕвездена активност на системот со вртежната и хромосферната е карактеристична за променливите од типот на BY Змеј. Поради разликата во вртењето, површинскиот вртежен период се менува по ширина од 27 до 45 денови, со просечен период од 35 денови.<ref name="apj657" />

[[File:Orbit 61 Cygni arcsec.png|right|thumb|Орбиталното движење на составницата B релативно во однос на составницата A гледано од Земјата како и од директното набљудување. Чекорот на придвижување е приближно 10 години.|alt=Diagram showing  the trajectory of 61 Cygni B relative to A as seen from Earth and from above.]]

Избликот на ѕвездениот ветер од компонетата А создава меур во месниот меѓуѕвезден облак. Долж насоката на движење на ѕвездата во Млечниот Пат, се протега на растојание од 30&nbsp;ае, или грубо орбиталното растојание до [[Нептун]] од Сонцето. Ова е помала вредност од растојанието меѓу составниците на 61 Лебед, и најверојатно двете ѕвезди не споделуваат заедничка атмосфера. Компактноста на [[Ѕвезденоветровиот меур|астросферата]] е најверојатно поради малото исфрлање на маса и релативно големото сопствено движење низ месната меѓуѕвездена средина.<ref>{{Наведено списание
 | author=Wood, Brian E.
 | author2=Müller, Hans-Reinhard
 | author3=Zank, Gary P.
 | author4=Linsky, Jeffrey L.
 | title=Measured Mass-Loss Rates of Solar-like Stars as a Function of Age and Activity
 | journal=The Astrophysical Journal | volume=574 | issue=1
 | pages=412–425 |date=July 2002
 | doi=10.1086/340797 | bibcode=2002ApJ...574..412W|arxiv = astro-ph/0203437 }}</ref>

61 Лебед B има похаотичноа променливост за разлика од променливоста на комонентата A, со значајни краткорочни блесоци. Постои периодичност од 11,7 години на целокупниот циклус на активност  на составницата B.<ref name="aaa406" /> И двете ѕвезди имаат блесочна активност, но [[хромосфера]]та на компонетата B е за 25% поголема од составницата 61 Лебед A.<ref>{{Наведено списание
 | author=Hempelmann, A.
 | author2=Robrade, J.
 | author3=Schmitt, J. H. M. M.
 | author4=Favata, F.
 | author5=Baliunas, S. L.
 | author6=Hall, J. C.
 | title=Coronal activity cycles in 61 Cygni
 | journal=Astronomy and Astrophysics
 | date=2006 | volume=460 | issue=1 | pages=261–267
 | bibcode=2006A&A...460..261H | doi = 10.1051/0004-6361:20065459
}}</ref> Како резултат на разликите во вртењето, периодот на вртење се менува на широчини од 32 до 47 денови, со просечен период од 38 денови.<ref name="apj657" />

Постојат одредени несогласувања околу староста на системот. Податоците од [[ѕвездена кинематика|кинематиката]] укажуваат на старост од околу 10&nbsp;Gyr. [[ѕвездено вртење|Жирохронологијата]], или определувањето на староста на ѕвездата врз основа на нејзината боја и вртење, фдава резултат за старост од {{nowrap|2.0±0.2 Gyr}}.Староста заснована на [[ѕвездено магнетно поле|хромосферната активност]] за A и B се 2.36&nbsp;Gyr и 3.75&nbsp;Gyr. Конечно процените за староста користејќи го изохрониот метод, кој вклучува вметнување на ѕвездите во развојниот модел, дава вредности од 0.44&nbsp;Gyr и 0.68&nbsp;Gyr.<ref>{{Наведено списание
 | last=Barnes | first=Sydney A.
 | title=Ages for Illustrative Field Stars Using Gyrochronology: Viability, Limitations, and Errors
 | journal=The Astrophysical Journal | volume=669 | issue=2
 | pages=1167–1189 |date=November 2007
 | doi=10.1086/519295 | bibcode=2007ApJ...669.1167B|arxiv = 0704.3068 }}</ref> Сепак, модел за развој од 2008 година користејќи CESAM2k код од [[опсерваторија Азурен Брег|опсерваторијата Азурен Брег]] обезбедува проценка за староста на системот од {{nowrap|6.0±1.0Gyr}}.<ref name="aaa488" />

==Тврдења за постоење на планетарен систем==
Во различни прилики, се тврдело дека 61 Лебед можно е да има придружници со мали маси, планети или пак [[кафеаво џуџе]]. [[Кај Странд]] од Спроуловата опсерваторија, под водство на [[Питер ван де Камп]], го изнесоа првото вакво тврдење во 1942 година користејќи набљудувања за да ги забележат малите но систематски промени во орбиталното движење на 61 Лебед A и B. Овие растројувања навестувале дека постои и трето тело со маса од 16 Јупитерови маси во орбита околу 61 Лебед A.<ref>{{Наведено списание
 | last=Strand | first=K. Aa.
 | title=61 Cygni as a Triple System
 | journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific
 | date=1943 | volume=55 | issue=322 | pages=29–32
 | bibcode=1943PASP...55...29S
 | doi=10.1086/125484 }}</ref> Извештаите за постоење на трето тело биле инспирација за новелта на [[Хал Клемент]] од 1953 година.<ref>{{Наведена книга |url=https://books.google.com/?id=v6DNXIN3UqEC&pg=PA44&lpg=PA44&dq=third+body+61+cygni+mission+of+gravity#v=onepage&q=third%20body%2061%20cygni%20mission%20of%20gravity&f=false |title=Science Fiction Voices #1 |last=Darrell Schweitzer |last2=Theodore Sturgeon |last3=Alfred Bester |date=2009 |publisher=Wildside Press LLC |isbn=9781434407849 |pages=64 |access-date=3 February 2019}}</ref> Во 1957 година, ван де Камп ги снижил неопределеностите, тврдејќи дека телото има маса осум пати поголема од масата на Јупитер, орбитален период од 4,8&nbsp;години, и голема полуоска од 2,4&nbsp;ае, каде 1&nbsp;ае е просечното растојание од Земјата до Сонцето.<ref>{{Наведено списание
 | last=Strand | first=K. Aa.
 | title=The orbital motion of 61 Cygni
 | journal=The Astronomical Journal
 | date=1957 | volume=62 | pages=35
 | bibcode=1957AJ.....62Q..35S
 | doi=10.1086/107588 }}</ref> Во 1977 година, советските астрономи од [[Пулкова опсерваторија|Пулковата опсерваторија]] во близина на [[Санкт Петербург]] тврделе дека системот има три планети: две џиновски планети со маси 6 и 12 пати од масата на [[Јупитер]] околу 61 Лебед A,<ref name="Cumming1999">{{Наведено списание
 | author=Cumming, A.
 | author2=Marcy, G. W.
 | author3=Butler, R. P.
 | date=1999 | title=The Lick planet search: detectability and mass thresholds | doi=10.1086/308020
 | journal=Astrophysical Journal | volume=526
 | issue=2
 | pages=890–915
| bibcode=1999ApJ...526..890C
|arxiv = astro-ph/9906466 }}</ref> и една џиновска планета со маса седум пати поголема од онаа на Јупитер околу 61 Лебед B.<ref>{{Наведено списание
 | last=Deich | first=A. N.
 | title=Invisible companions of the binary star 61 Cygni
 | journal= [Soviet Astronomy]
 | date=1977 | volume=21 | pages=182–188
 | bibcode=1977SvA....21..182D}}</ref>

Во 1978 година, [[Вулф-Дитер Хајнц]] од Спроуловата опсерваторија покажале дека овие тврдења се неосновани, бидејќи истите не биле во можност да забележат каков било доказ за такво движење од 6 проценти од масата на Сонцето или маса 60 пати поголема од онаа на [[Јупитер]].<ref>{{Наведено списание
 | last=Heintz | first=W. D.
 | title=Reexamination of suspected unresolved binaries
 | journal=The Astrophysical Journal
 | date=1978 | volume=220 | pages=931–934
 | bibcode=1978ApJ...220..931H
 | doi=10.1086/155982 }}</ref><ref name="Walker1995">{{Наведено списание
 | author=Walker, G. A. H.
 | author2=Walker, A. R.
 | author3=Irwin, A. W.
 | author4=Larson, A. M.
 | author5=Yang, S. L. S.
 | author6=Richardson, D. C.
 | date=1995 | title=A search for Jupiter-mass companions to nearby stars | journal=Icarus | volume=116 | issue=2
 | pages=359–375 | doi=10.1006/icar.1995.1130 | bibcode=1995Icar..116..359W}}</ref>

[[Животопогоден појас|Животопогодниот појас]] за 61 Лебед A, определена како местоположбата на која би постоела вода во течна состојба за земјолика планета, изнесува 0,26–0,58&nbsp;[[астрономска единица|ае]]. За 61 Лебед B, зоната е на растојание од 0.24–0.50 ае.<ref name="aaa555_A104">{{Citation |last=Cantrell |first=Justin R. |title=The Solar Neighborhood XXIX: The Habitable Real Estate of Our Nearest Stellar Neighbors |date=October 2013 |journal=The Astronomical Journal |volume=146 |issue=4 |page=99 |arxiv=1307.7038 |bibcode=2013AJ....146...99C |doi=10.1088/0004-6256/146/4/99|last2=Henry |first2=Todd J. |last3=White |first3=Russel J.}}</ref>

===Редефинирање на планетарните граници===

Бидејќи не постои одредена сигурност дека е забележано планетарно тело околу која и да е од двете ѕвезди, екипта при [[Мекдоналдова опсерваторија|Мекдоналдовата опсерваторија]] одредила ограничување за присуството на една или повеќе планети околу 61 лебед A и 61 Лебед B со маси меѓу 0.07 и 2.1&nbsp; од масата на Јупитер и просечно растојание од матичната ѕвезда од 0,05 и 5,2&nbsp;ае.<ref name="search">{{Наведено списание
  | author=Wittenmyer, R. A.
 | author2=Endl, M.
 | author3=Cochran, W.D.
 | author4=Hatzes , A.
 | author5=Walker, G. A. H.
 | author6=Yang, S. L. S.
 | author7=Paulson, D. B.
 | title=Detection Limits from the McDonald Observatory Planet Search Program | journal=The Astronomical Journal
 |date=May 2006 | volume=132 | issue=1
 | pages=177–188 | doi=10.1086/504942 | bibcode=2006AJ....132..177W
 | arxiv=astro-ph/0604171}}</ref>

Поради близината на овој систем до Сонцето, честопати е цел на интерес за астрономите. Двете ѕвезди биле избрани од страна на мисјата „Тајер 1“ на [[НАСА]] како цел за предложената оптичка [[вселенска интерферометриска мисија]].<ref>{{Наведена мрежна страница
 |url         = http://tauceti.sfsu.edu/~chris/SIM/t1.html
 |title       = SIM Planet Search Tier 1 Target Stars
 |first       = Christopher
 |last        = McCarthy
 |year        = 2005
 |publisher   = San Francisco State University
 |accessdate  = 23 July 2007
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20070804210039/http://tauceti.sfsu.edu/~chris/SIM/t1.html
 |archivedate = 4 August 2007
 |df          =
}}</ref> Оваа мисија ќе има потенцијални можности да забележува планети со маси трипати поголеми од онаа на Земјата на орбитално растојание од 2&nbsp;ае од матичната ѕвезда.

Мерењата за овој систем укажуваат на [[инфрацрвен вишок|дополнително далечно инфрацрвено зрачење]], повеќе од она што го зрачат ѕвездите.Ваквиот вишок понекогаш се надоврзува со [[прашинест диск]], но во овој случај тој би требало да биде доволно блиску до една од ѕвездите за да не може да се забележи раздвоен од страна на денешните телескопи.<ref>{{Наведено списание
 | author=Kuchner, Marc J.
 | author2=Brown, Michael E.
 | author3=Koresko, Chris D.
 | title=An 11.6 Micron Keck Search for Exo-Zodiacal Dust
 | journal=The Publications of the Astronomical Society of the Pacific
 | date=1998 | volume=110 | issue=753 | pages=1336–1341
 | bibcode=1998PASP..110.1336K
 | doi=10.1086/316267 |arxiv = astro-ph/0002040 }}</ref> Изучувањата од 2011 година користејќи го [[Кекова опсерваторија|Кековиот интерферометар]] не успеале да забележат постоење на [[вонзодијачка прашина]] околу 61 Лебед A.<ref name="apj734_1_67">{{Citation |last=Millan-Gabet, R. |title=Exozodiacal Dust Levels for Nearby Main-sequence Stars: A Survey with the Keck Interferometer |date=June 2011 |journal=The Astrophysical Journal |volume=734 |issue=1 |page=67 |postscript=. |arxiv=1104.1382 |bibcode=2011ApJ...734...67M |doi=10.1088/0004-637X/734/1/67 |last2=Serabyn, E. |last3=Mennesson, B. |last4=Traub, W. A. |last5=Barry, R. K. |last6=Danchi, W. C. |last7=Kuchner, M. |last8=Stark, C. C. |last9=Ragland, S. |last10=Hrynevych, M. |last11=Woillez, J. |last12=Stapelfeldt, K. |last13=Bryden, G. |last14=Colavita, M. M. |last15=Booth, A. J.}} See Table 5, p. 58.</ref>

== Поврзано ==
* [[Список на блиски ѕвезди]]
* [[Барнардова Ѕвезда]]

==Белешки==
{{reflist|group=note}}

== Наводи ==
{{reflist|refs=
<ref name="RECONS">{{citation | author=Staff | date=7 August 2007 | url=http://joy.chara.gsu.edu/RECONS/TOP100.posted.htm | title=RECONS Mission Statement| publisher=Research Consortium on Nearby Stars, Georgia State University | accessdate=11 February 2019 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20070701064630/http://joy.chara.gsu.edu/RECONS/| archivedate=1 January 2012}}</ref>

<ref name="aaa488">{{citation | last1=Kervella | first1=P. | last2=Mérand | first2=A. | last3=Pichon | first3=B. | last4=Thévenin | first4=F. | last5=Heiter | first5=U. | last6=Bigot | first6=L. | last7=Ten Brummelaar | first7=T. A. | last8=McAlister | first8=H. A. | last9=Ridgway | first9=S. T. | last10=Turner | first10=N. | title=The radii of the nearby K5V and K7V stars 61 Cygni A & B. CHARA/FLUOR interferometry and CESAM2k modeling | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=488 | issue=2 | pages=667–674 |date=September 2008 | doi=10.1051/0004-6361:200810080 | bibcode=2008A&A...488..667K|arxiv = 0806.4049 }}</ref>

<ref name="apj694">{{citation | last1=van Belle | first1=Gerard T. | last2=von Braun | first2=Kaspar | title=Directly Determined Linear Radii and Effective Temperatures of Exoplanet Host Stars | journal=The Astrophysical Journal |archivedate=23 March 2009 | volume=694 | issue=2 | pages=1085–109 | date=2009 | doi=10.1088/0004-637X/694/2/1085 | bibcode=2009ApJ...694.1085V|arxiv = 0901.1206 }}</ref>

<ref name="apj129">{{citation | last1=Luck | first1=R. Earle | last2=Heiter | first2=Ulrike | title=Stars within 15 Parsecs: Abundances for a Northern Sample | journal=The Astronomical Journal | date=2005 | volume=129 | issue=2 |archivedate=2 January 2005| pages=1063–1083 | bibcode=2005AJ....129.1063L | doi=10.1086/427250 }}</ref>

<ref name="apj657">{{citation | last=Böhm-Vitense | first=Erika | title=Chromospheric Activity in G and K Main-Sequence Stars, and What It Tells Us about Stellar Dynamos | journal=The Astrophysical Journal | volume=657 | issue=1 | pages=486–493 |date=March 2007 | doi=10.1086/510482 | bibcode=2007ApJ...657..486B}}</ref>

<ref name="6th_catalog">{{Наведена мрежна страница | last1=Hartkopf | first1=W. I. | first2=Brian D. | last2=Mason | url=http://ad.usno.navy.mil/wds/orb6.html | title=Sixth Catalog of Orbits of Visual Binary Stars | publisher=U.S. Naval Observatory | accessdate=12 July 2008 | archive-date=2009-04-12 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090412084731/http://ad.usno.navy.mil/wds/orb6.html | url-status=dead }}</ref>

<ref name=baas25_1319>{{citation | last1=Garrison | first1=R. F. | title=Anchor Points for the MK System of Spectral Classification | journal=Bulletin of the American Astronomical Society | volume=25 | page=1319 | date=December 1993 | bibcode=1993AAS...183.1710G | url=http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html | accessdate=4 February 2012 | archive-date=2019-06-25 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190625094716/http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html | url-status=dead }}</ref>

<ref name="Howard2016">{{Наведено списание | title=Limits on Planetary Companions from Doppler Surveys of Nearby Stars | last1=Howard | first1=Andrew W. | last2=Fulton | first2=Benjamin J. | journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific | volume=128 | issue=969 | at=114401 | year=2016 | arxiv=1606.03134 | bibcode=2016PASP..128k4401H | doi=10.1088/1538-3873/128/969/114401 }}</ref>

}}

== Надворешни врски ==
{{рв|61 Cygni}}
* {{Наведена мрежна страница
 | title=61 Cygni 2
 | url = http://www.solstation.com/stars/61cygni2.htm
 | publisher = SolStation
 | accessdate = 16 July 2007 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20070715025918/http://www.solstation.com/stars/61cygni2.htm| archivedate= 15 July 2007 }}
* {{Наведена мрежна страница | last = Kaler | first = James B. | title = 61 Cygni | url = http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/61cyg.html | publisher = University of Illinois at Urbana–Champaign | accessdate = 16 July 2007 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070707012512/http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/61cyg.html | archivedate = 7 July 2007 | df =  }}

{{Небо|21|06|53.9434|+|38|44|57.898|11.36}}
{{nearest systems|3}}
{{Ѕвезди во Лебед}}

[[Категорија:Лебед (соѕвездие)]]
[[Категорија:Двојни ѕвезди]]
[[Категорија:Тела од Бонскиот преглед|BD+38 4343 и BD+38 4344]]
[[Категорија:Портокалови џуџиња]]
[[Категорија:Флемстидови објекти|Лебед, 61]]
[[Категорија:Глизеови објекти|0820]]
[[Категорија:HD-објекти|201091 and 201092]]
[[Категорија:Ѕвезди со големо сопствено движење]]
[[Категорија:HIP-објекти|104214 и 104217]]
[[Категорија:HR-објекти|8085 и 8086]]
[[Категорија:Променливи ѕвезди со ознаки|Лебед, V1803]]
[[Категорија:Променливи ѕвезди од типот на BY Змеј]]
[[Категорија:Откритија на Џузепе Пјаци]]