Киселински оксид

Киселински оксид — оксид кој или произведува киселински раствор при додавање во вода, или делува како акцептор на јони на хидроксид кои ефикасно функционираат како Луисова киселина. Киселинските оксиди обично имаат ниска pKa и може да бидат неоргански или органски. Често се среќава јаглерод диоксид кој произведува киселински раствор (и создавање на јаглеродна киселина) кога се раствора.

Киселоста на оксидот може разумно да се претпостави од неговите придружни состојки. Помалку електронегативните елементи имаат тенденција да формираат основни оксиди како што се натриум оксид и магнезиум оксид, додека повеќе електронегативните елементи имаат тенденција да произведуваат кисели оксиди како што се гледа со јаглерод диоксид и фосфор пентооксид. Некои оксиди како алуминиумските оксиди се амфотерични.

Киселите оксиди претставуваат ризик-фактор за животната средина. Сулфурот и азотните оксиди се сметаат за загадувачи на воздухот бидејќи реагираат со атмосферската водена пареа при што создаваат кисели дождови.

Примери

Јаглеродната киселина е илустративен пример за Луисовата киселост на киселинскиот оксид.

CO₂ + 2OH ⁻ ⇌ HCO₃ ⁻ + OH ⁻ ⇌ CO₃ ²⁻ + H₂O

Ова својство е клучна причина за чување на алкалните хемикалии добро затворени од атмосферата, бидејќи долготрајната изложеност на јаглерод диоксид во воздухот може да го деградира материјалот.

• Јаглерод диоксид е исто така анхидрид на јаглеродна киселина:

$\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3⟶\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_2$

• Хром триоксид, кој реагира со вода формирајќи хромна киселина
• Динитроген пентооксид, кој реагира со вода и формира азотна киселина
• Манган хептоксид, кој реагира со вода формирајќи перманганска киселина

Дополнителни примери

Алуминиум оксид

Алуминиум оксид (Al₂O₃) е амфотеричен оксид; може да дејствува како база или киселина. На пример, со база ќе се формираат различни алуминатни соли:

Al₂O₃ + 2 NaOH + 3 H₂O → 2 NaAl(OH)₄

Силициум диоксид

Силикон диоксидот е кисел оксид. Ќе реагира со силни основи за да формира силикатни соли.

Силициум диоксид е анхидрид на силициумова киселина:

$\mathrm{S}\mathrm{i}(\mathrm{O}\mathrm{H}){\phantom{A}}_4⟶2\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{S}\mathrm{i}\mathrm{O}{\phantom{A}}_2$

Фосфорни оксиди

Фосфор (III) оксид реагира за да формира фосфорна киселина во вода:

P₄O₆ + 6 H₂O → 4 H₃PO₃

Фосфор (V) оксид реагира со вода и дава фосфорна (v) киселина:

P₄O₁₀ + 6 H₂O → 4 H₃PO₄

Фосфор триоксид е анхидрид на фосфорната киселина:

$2\mathrm{H}{\phantom{A}}_3\mathrm{P}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3⟶3\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{P}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_3$

Фосфор пентооксид е анхидрид на фосфорната киселина:

$2\mathrm{H}{\phantom{A}}_3\mathrm{P}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4⟶3\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{P}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_5$

Сулфурни оксиди

Сулфур диоксидот реагира со вода за да формира слаба киселина, сулфурна киселина:

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

Сулфур триоксид ја формира силната киселина сулфурна киселина со вода:

SO₃ + H₂O → H₂SO₄

Оваа реакција е важна во производството на сулфурна киселина.

Оксиди на хлор

Хлор(I) оксид реагира со вода за да формира хипохлорна киселина, многу слаба киселина:

$\mathrm{C}\mathrm{l}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}\stackrel{-\rightharpoonup }{\leftharpoondown -}2\mathrm{H}\mathrm{O}\mathrm{C}\mathrm{l}$

Хлор (VII) оксид реагира со вода за да формира перхлорна киселина, силна киселина:

Cl₂O₇ + H₂O → 2 HClO₄

Железни оксиди

Железо (II) оксид е анхидрид на воден железен јон:

$[\mathrm{F}\mathrm{e}(\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}){\phantom{A}}_6]{\phantom{A}}^{2+}⟶\mathrm{F}\mathrm{e}\mathrm{O}+2\mathrm{H}{\phantom{A}}^{+}+5\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}$

Оксиди на хром

Хром триоксидот е анхидрид на хромната киселина:

$\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{r}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4⟶\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{C}\mathrm{r}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3$

Оксиди на Ванадиум

Ванадиум триоксид е анхидрид на ванадозна киселина:

$2\mathrm{H}{\phantom{A}}_3\mathrm{V}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3⟶3\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{V}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_3$

Ванадиум пентооксид е анхидрид на ванадинска киселина:

$2\mathrm{H}{\phantom{A}}_3\mathrm{V}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4⟶3\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{V}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_5$

Поврзано

• Анхидрид на органска киселина, слични соединенија во органската хемија
• Базен анхидрид