Преглед на кодот на Епсилон Индијанец

{{Starbox begin}}
{{Starbox image|image={{Location mark
|image=Indus constellation map mk.svg|alt=|float=center|width=240
|label=|position=right
|mark=Red circle.svg|mark_width=8|mark_link=ε Ind
|x=313|y=606
}}|caption=Местоположба на Епсилон Индијанец (заокружено)}}
{{Starbox observe|epoch=[[J2000.0]] ([[Меѓународен небесен координатен систем|МНКС]])|constell=[[Индијанец (соѕвездие)|Индијанец]]|ra={{RA|22|03|21.65363}}<ref name="Gaia3a"/>|dec={{DEC|−56|47|09.5228}}<ref name="Gaia3a"/>|appmag_v={{val|4.8310|0.0005}}<ref name="van Leeuwen2007"/>}}
{{Starbox character|class={{nowrap|K5V + T1 + T6}}<ref name="aaa505"/>|b-v={{val|1.056|0.016}}<ref name="van Leeuwen2007"/>|u-b=1.00<ref name="aaa86"/>|variable=<!-- None -->}}
{{Starbox astrometry|component1=ε Ind A|radial_v={{val|−40.43|0.13}}<ref name="Gaia3a"/>|prop_mo_ra={{val|3966.661|(86)|fmt=commas}}|prop_mo_dec={{val|−2536.192|(92)|fmt=commas}}|pm_footnote=<ref name="Gaia3a"/>|parallax=274.8431|p_error=0.0956|parallax_footnote=<ref name="Gaia3a"/>|absmag_v=6.89<ref name=sci299_5612_1552/>|component2=ε Ind Ba/Bb|parallax2=270.6580|p_error2=0.6896|parallax_footnote2=<ref name="Gaia3b"/>}}
{{Starbox orbit|reference=<ref name="Chen2022"/>|primary=ε Ind Ba|name=ε Ind Bb|period=11.0197 ± 0.0076|axis_unitless=661.58 ± 0.37 mas<br/>(2.4058 ± 0.0040 au)|eccentricity=0.54042 ± 0.00063|periarg=328.27 ± 0.12|node=147.959 ± 0.023|inclination=77.082 ± 0.032}}
{{Starbox detail|component1=ε Ind A|source=<ref name=Rains2020/>|mass={{val|0.782|0.023}}<ref name="2024ApJ...964..110L"/>|radius={{val|0.711|0.005}}|luminosity={{val|0.21|0.02}}|temperature={{val|4649|84|fmt=commas}}|metal_fe={{val|−0.13|0.06}}|gravity={{val|4.63|0.01}}|rotation={{val|35.732|+0.006|-0.003}} days<ref name="Feng2019"/>|rotational_velocity=2.00|age_gyr={{val|3.5|+0.8|-1.0}}<ref name=Chen2022/>|component2=ε Ind Ba/Bb|mass_mj2=Ba:&nbsp;{{val|66.92|0.36|u=''M''<sub>Jup</sub>}}<br/>Bb:&nbsp;{{val|53.25|0.29|}}<ref name=Chen2022/>|radius2=Ba:&nbsp;{{Solar radius|~0.080–0.081}}<br/>Bb:&nbsp;~0.082–0.083<ref name=aaa510/>|luminosity2=Ba:&nbsp;{{val|2.04|e=-5|u=solar luminosity}}<br/>Bb:&nbsp;{{val|5.97|e=-6|fmt=commas}}<ref name=Chen2022/>|temperature2=Ba:&nbsp;1,352–1,385 K<br/>Bb:&nbsp;976–1,011<ref name=aaa510/>|gravity2=Ba:&nbsp;5.43–5.45<br/>Bb:&nbsp;5.27–5.33<ref name=aaa510/>}}
{{Starbox catalog|names={{odlist | name=UGP&nbsp;544 | B=ε Ind | CD=−57°8464 | CPD=−57°10015 | GCTP=5314.00 | GJ=845 | HD=209100 | HIP=108870 | HR=8387 | LHS=67 | SAO=247287 | FK5=825 }}<ref name=SIMBAD/>}}
{{Starbox reference|Simbad=**+SOZ+1|sn=Систем|Simbad2=*+eps+Ind|sn2=A|Simbad3=*+eps+Ind+B|sn3=Bab|Simbad4=1WGA+J2203.9-5647|sn4=Bab (како извор на X-зраци)}}
{{Starbox end}}
'''Епсилон Индијанец''', [[Латиница|латинизирано]] од ''ε Indi'' — [[ѕвезден систем]] кој се наоѓа на оддалеченост од приближно 12 [[Светлосна година|светлосни години]] од [[Земја (планета)|Земјата]] во јужното [[соѕвездие]] [[Индијанец (соѕвездие)|Индијанец]]. Ѕвездата има портокалова нијанса и е слабо видлива со голо око со [[привидна ѕвездена величина]] од 4,83. Се состои од [[Портокалово џуџе|ѕвезда од главната низа од К-тип]], ε Инди A, и две [[Кафеаво џуџе|кафеави џуџиња]], ε Инди Ba и ε Инди Bb, во широка орбита околу неа.<ref name="Smith et al" /> Кафеавите џуџиња биле откриени во 2003 година. ε Инди Ba е рано T-џуџе (T1) и ε Инди Bb е доцно T-џуџе (T6) одвоено со 0,6 лачни секунди, со проектирано растојание од 1460 АЕ од нивната примарна ѕвезда.

ε Инди А има една позната планета, ε Инди Ab, со маса од 6,31 [[јупитерова маса]] во елипсовидна орбита со период од околу 45 години. ε Инди Ab е втората најблиска [[Џиновска планета|јовијанска вонсончева планета]], по ε Еридаn b. Системот ε Инди обезбедува случај за проучување на формирањето на гасни џинови и кафеави џуџиња.

== Набљудување ==
[[Податотека:Epsilon_Indi.png|лево|мини|Испилон Инди со SkyMapper и Хабл NICMOS, слика на бинарното кафеаво џуџе]]
Соѕвездието Инди (Индијанец) првпат се појавило во небесниот атлас ''Уранометрија'' на [[Јохан Бајер]] во 1603 година. Ѕвездениот атлас ''Уранографија'' од 1801 година, од германскиот астроном [[Јохан Елерт Боде]], ја става ε Инди како една од стрелките што се држат во левата рака на Индијанец.<ref name=Scholz2008/>

Во 1847 година, [[Хајнрих Даре|Хајнрих Луис Даре]] ја споредил местоположбата на оваа ѕвезда во неколку каталози кои датираат од 1750 година и открил дека поседува мерливо [[сопствено движење]]. Односно, тој открил дека ѕвездата со текот на времето ја променила положбата низ небесната сфера.<ref name="D'Arrest1847"/> Во 1882–1883 година, [[паралакса]]та на ε Инди била измерена од астрономите Дејвид Гил и Вилијам Л. Елкин на [[’Рт на Добрата Надеж|’Ртот на Добрата Надеж]].<ref name="Callandreau1886"/> Тие извеле проценка на паралакса од {{Безпрелом|0.22 ± 0.03}} лачни секунди. Во 1923 година, [[Харлоу Шепли]] од опсерваторијата Харвард извел паралакса од 0,45 лачни секунди.<ref name="Shapley1923"/>

Во 1972 година, сателитот „Коперник“ бил искористен за испитување на оваа ѕвезда за емисија на [[Ултравиолетово зрачење|ултравиолетови]] ласерски сигнали. Повторно резултатот бил негативен.<ref name="Lawton1975"/> ε Инди го предводи списокот, составен од Маргарет Турнбул и Џил Тартер од Институтот Карнеги во [[Вашингтон]], од 17.129 блиски ѕвезди кои најверојатно имаат планети кои би можеле да поддржат сложен живот.<ref name="Stahl2007"/>

Ѕвездата е меѓу петте блиски парадигми како ѕвезди од типот К во „слатка точка“ помеѓу ѕвездите-аналогни на Сонцето и М-ѕвездите за веројатноста за еволуиран живот, според анализата на Гијада Арни од Центарот за вселенски летови „Годард“ на НАСА.<ref name="Nasa2019-03-07">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nasa.gov/feature/goddard/2019/k-star-advantage|title="Goldilocks" Stars May be "Just Right" for Finding Habitable Worlds|last=Bill Steigerwald|date=22 February 2019|work=[[NASA]]|quote={{'}}I find that certain nearby K stars like 61 Cyg A/B, Epsilon Indi, Groombridge 1618, and HD 156026 may be particularly good targets for future biosignature searches,{{'}} said Arney.}}</ref>

== Карактеристики ==
ε Инди А е ѕвезда од [[Главна низа|главната низа]] од [[Ѕвездена класификација|спектрален тип]] K5V. Ѕвездата има само околу три четвртини од сончевата маса<ref name="RECONS"/> и 71% од сончевиот полупречник. Нејзината површинска гравитација е малку повисока од гравитацијата на Сонцето. [[Металичност]]а на ѕвездата е пропорција на елементи со поголем атомски број од хелиумот, што е типично претставена со односот на железо и водород во споредба со истиот сооднос за Сонцето; ε Инди А има околу 87% од процентот на железо на Сонцето во неговата [[фотосфера]].

[[Ѕвездена корона|Короната]] на ε Инди А е слична на Сонцето, со сјајност на [[Рендгенски зраци|Х-зраци]] од 2 {{E|27}}ергс <sup>−1</sup> (2 {{E|20}}  &nbsp;W) и проценета коронална температура од 2 {{E|6}} К. [[Ѕвезден ветер|Ѕвездениот ветер]] на оваа ѕвезда се шири нанадвор, создавајќи лачен удар на растојание од 63 [[Астрономска единица|АЕ]]. Низводно од лакот, завршниот удар достигнува до 140 АЕ од ѕвездата.<ref name="Muller2001"/> 
[[Податотека:Sun_from_Epsilon_Indi.png|алт=|лево|мини| Положба на Сонцето и [[Алфа Кентаур|α Кентаур]] во Голема Мечка како што се гледа од ε Инди]]

Оваа ѕвезда го има третото највисоко [[сопствено движење]] од која било ѕвезда видлива со голо око, по Грумбриџ 1830 и [[61 Лебед]]<ref name="Weaver2007"/>, и деветто највисоко. Ова движење ќе ја премести ѕвездата во соѕвездието [[Тукан (соѕвездие)|Тукан]] во околу 2640 година од нашата ера.<ref name="MooreBook2014"/><ref name="MooreBook2014"/><ref name="Staff2007"/> ε Инди А има просторна брзина во однос на Сонцето од 86&nbsp;[[Метар во секунда|км/сек.]]<ref name="aaa86" />,<ref group="note">Компонентите на просторната брзина се: U = −77; V = −38, и W = +4. Ова дава нето просторна брзина од<math>\begin{smallmatrix}\sqrt{77^2\ +\ 38^2\ +\ 4^2}\ =\ 86\end{smallmatrix}</math>км/сек.</ref> што е невообичаено високо за она што се смета за млада ѕвезда.<ref name="Rocha2001"/> Се смета дека е член на ε Инди подвижната група од најмалку шеснаесет ѕвезди од [[Ѕвездено население|населението I.]]<ref name="Eggen1971"/> Тоа е асоцијација на ѕвезди кои имаат слични вектори на вселенска брзина, и затоа најверојатно се формирани во исто време и место. ε Инди ќе го направи своето најблиско приближување до Сонцето за околу 17.500 години<ref name="Kollatschny"/> кога ќе помине низ [[Апсида (астрономија)|перихел]] на растојание од околу20.58 светлосни години.<ref name="aa575_A35"/>

Како што се гледа од ε Инди, Сонцето е ѕвезда со величина од 2,6 во [[Голема Мечка (соѕвездие)|Голема Мечка]], во близина на садот на Големата Кола.

== Придружници ==
[[Податотека:Artist's_Conception_of_Epsilon_Indi_System_(labelled).jpg|лево|мини| Концепција на уметникот за системот Епсилон Инди што го прикажува Епсилон Инди A и неговите бинарни придружници со кафеаво-џуџе. Етикетите го даваат првичното минимално мерење на растојанието помеѓу Епсилон Инди A и бинарната ѕвезда.]]

=== Кафеави џуџиња ===
Во јануари 2003 година, астрономите објавиле откривање на [[кафеаво џуџе]] со маса од 40 до 60 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]] во орбитата околу ε Инди А со проектирано одвојување на небото од околу 1.500 АЕ <ref name="ScholzA"/><ref name="ScholzB"/>. Во август 2003 година, астрономите откриле дека ова кафеаво џуџе е всушност двојно кафеаво џуџе, со привидна разделба од 2,1 АЕ и орбитален период од околу 15 години.<ref name=aaa510/><ref name="Volk2003"/> Двете кафеави џуџиња се од [[Ѕвездена класификација|спектрална класа Т]]; помасивната компонента, ε Инди Ba, е од спектрален тип T1–T1.5 и помалку масивната компонента, ε Инди Bb, од спектрален тип T6.  Поновите мерења на паралакса со вселенското летало Гаја го сместуваат бинарниот ε Инди B на околу 11.600 АЕ (0,183 светлосни години) од ε Инди A, покрај линијата на видот од Земјата.

Еволутивните модели<ref name="Baraffe2003"/> се користени за да се проценат физичките својства на овие кафеави џуџиња од [[Спектроскопија|спектроскопски]] и фотометриски мерења. Овие даваат маси од {{Безпрелом|47 ± 10}} и {{Безпрелом|28 ± 7}} пати поголема од јупитеровата маса, и полупречници од {{Безпрелом|0.091 ± 0.005}} и {{Безпрелом|0.096 ± 0.005}} [[Сончев полупречник|сончеви полупречници]], за ε Инди Ba и ε Инди Bb, соодветно<ref name="McCaughrean2004"/>. [[Делотворна температура|Делотворните температури]] се 1300–1340&nbsp;[[Келвин|К]] и 880–940 г&nbsp;[[Келвин|K]], додека log ''g'' (cm s <sup>−1</sup>) површинските гравитации се 5,50 и 5,25, а нивната сјајност е {{Безпрелом|1.9 × 10<sup>−5</sup>}} и {{Безпрелом|4.5 × 10<sup>−6</sup>}}. Тие имаат проценета металичност од [M/H] = –0,2.

== Планетарен систем ==
{{OrbitboxPlanet begin|name=Епсилон Инди A|table_ref=<ref name="Matthews2024"/>|period_unit=година}} 
{{OrbitboxPlanet|exoplanet=[[Епсилон Инди Ab|b]]|mass={{val|6.31|0.60|0.56}}|radius=1.08|period=~173.6<ref group="note">Пресметано употребувајќи ја <math>P = \sqrt{(A^3)(1/M)}</math> дадена е полуглавна оска од 28,4 AU и маса на ѕвезда домаќин од {{Solar mass|0.76}}</ref>|semimajor={{val|28.4|10|7.2}}|eccentricity={{val|0.40|0.15|0.18}}|inclination={{val|103.7|2.3|end=&deg;}}}} 
{{Orbitbox end}}Мерења на [[Радијална брзина|радијалната брзина]] на Епсилон Инди од Ендл и сор. (2002)<ref name="ESO2002"/> се смета дека покажува тренд кој укажува на планетарен придружник со орбитален период од повеќе од 20 години. Подѕвездено тело со минимална маса од 1,6 јупитерови маси и орбитална поделба од приближно 6,5 АЕ (аналог на Јупитер) била во рамките на параметрите на многу приближните податоци.

Визуелното пребарување со помош на [[Многу голем телескоп]] на Европската јужна опсерваторија нашло еден потенцијален кандидат. Меѓутоа, последователно испитување од страна на [[Хабл (вселенски телескоп)|вселенскиот телескоп „Хабл“]] NICMOS покажало дека тоа е објект во позадина.<ref name="Geissler2007"/> Од 2009 година, потрагата по невиден придружник на 4 μm не успеала да открие објект што се врти. Овие набљудувања дополнително го ограничиле хипотетичкиот објект да биде 5-20 пати поголем од масата на Јупитер, кој орбитира помеѓу 10 и 20 АЕ и има наклон повеќе од 20°. Алтернативно, тоа може да биде егзотичен ѕвезден остаток.<ref name="Janson2009"/>

Подолго иследување за ''радијалната'' (до или од Земјата) брзина, користејќи го спектрометарот HARPS Echelle, за да се надоврзе на наодите на Ендл, било објавена во труд од M. Цехместер и сор. во 2013 година. Наодите потврдуваат дека, цитирајќи го трудот, „ε Инди A има постојан долгорочен тренд сè уште објаснет од планетарен придружник“<ref name="Zechmeister et al" />. Ова го рафинира забележаниот тренд на радијална брзина и означило планетарен придружник со орбитален период поголем од 30 години. Гасниот џин со минимална маса од 0,97 јупитерови маси и минимална орбитална поделба од приближно 9,0 АЕ може да го објасни забележаниот тренд. 9,0 АЕ е приближно исто растојание како [[Сатурн (планета)|Сатурн]]. Ова не ја квалификува планетата како вистински аналог на Јупитер бидејќи орбитира значително подалеку од 5,0 АЕ. Не само што орбитира подалеку, туку ε Инди A е исто така потемна од Сонцето, така што би добила приближно исто количество енергија по квадратен метар како [[Уран (планета)|Уран]] од Сонцето. Трендот на радијална брзина бил забележан преку сите досегашни набљудувања со помош на спектрометарот HARPS, но поради долгиот временски период предвиден за само една орбита на објектот околу ε Инди A, повеќе од 30 години, фазното покривање сè уште не било завршено.

Во март 2018 година, било објавено претходно печатење на [[ArXiv|АrXiv]] што го потврдило постоењето на Епсилон Инди Ab користејќи радијални мерења на брзината.<ref name="Feng2017"/> Во декември 2019 година, потврдата за оваа планета, заедно со ажурираните параметри и од радијалната брзина и од [[астрометрија]]та, била објавена од Фабо Фенг и сор. во ''Месечни известувања на Кралското астрономско друштво''. Тие покажуваат дека орбитата е малку ексцентрична, со полуглавна оска од околу 11,6 [[Астрономска единица|АЕ]] и [[Орбитално занесување|ексцентричност]] од околу 0,26. Масата на планетата е 3,25 јупитерови маси, а нејзиниот орбитален период е околу 45 години.  Последователната анализа во 2023 година открива дека планетата има значително поексцентрична орбита со полу-главна оска од 11,08 АЕ, ексцентричност од 0,42, орбитален период од 42,9 години, а масата на планетата е откриена дека е 2,96 јупитерови маси.<ref name="Feng2023"/>

Бил извршен директен обид за сликање на оваа планета со помош на [[Џејмс Веб (вселенски телескоп)|вселенскиот телескоп „Џејмс Веб“]],<ref name="JWSTProposal2243"/>  откривајќи објект-кандидат со боја и осветленост во согласност со планета со јупитерова маса од приближно 10. Имајќи различен агол на положба и маса од очекуваните вредности, ова сугерира дека околу системот можеби орбитираат две џиновски планети. Вториот директен обид за сликање на овој систем за да се потврди природата на оваа планета бил одобрен.<ref name="JWSTProposal5037"/>

Не било откриено прекумерно [[Инфрацрвено зрачење|инфрацрвено]] зрачење што би укажало на [[остаточен диск]] околу ε Инди.<ref name=Trilling2008 /> Таков диск може да се формира од судирите на [[планетезимал]]ите кои преживеале од раниот период на [[Протопланетарен диск|протопланетарниот диск]] на ѕвездата.

== Забелешки ==
{{reflist|group=note}}
{{NOTELIST|notes=


}}

==Наводи==
{{reflist|refs=

<ref name="Gaia3a">{{cite Gaia DR3|6412595290592307840}}</ref>
<ref name="Gaia3b">{{cite Gaia DR3|6412596012146801152}}</ref>

<ref name="Chen2022">
{{cite journal
 |doi=10.3847/1538-3881/ac66d2
 |title=Precise Dynamical Masses of ε Indi Ba and Bb: Evidence of Slowed Cooling at the L/T Transition
 |year=2022
 |last1=Chen
 |first1=Minghan
 |last2=Li
 |first2=Yiting
 |last3=Brandt
 |first3=Timothy D.
 |last4=Dupuy
 |first4=Trent J.
 |last5=Cardoso
 |first5=Cátia V.
 |last6=McCaughrean
 |first6=Mark J.
 |journal=The Astronomical Journal
 |volume=163
 |issue=6
 |page=288
 |arxiv=2205.08077
 |bibcode=2022AJ....163..288C
 |s2cid=248834536
 |doi-access=free
 }}
</ref>

<ref name=Rains2020>{{cite journal
 | title=Precision angular diameters for 16 southern stars with VLTI/PIONIER
 | display-authors=1 | last1=Rains | first1=Adam D.
 | last2=Ireland | first2=Michael J. | last3=White | first3=Timothy R.
 | last4=Casagrande | first4=Luca | last5=Karovicova | first5=I.
 | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
 | volume=493 | issue=2 | pages=2377–2394 | date=April 2020
 | arxiv=2004.02343 | bibcode=2020MNRAS.493.2377R 
 | doi=10.1093/mnras/staa282 | doi-access=free }}</ref>

<ref name="Geissler2007">{{cite journal | last=Geißler | first=K. | author2=Kellner, S. | author3=Brandner, W. | author4=Masciadri, E. | author5=Hartung, M. | author6=Henning, T. | author7=Lenzen, R. | author8=Close, L. | author9=Endl, M. | author10=Kürster, M. | title=A direct and differential imaging search for sub-stellar companions to epsilon Indi A | journal=Astronomy and Astrophysics | date=2007 | volume=461 | issue=2 | pages=665–668 | bibcode=2007A&A...461..665G | doi=10.1051/0004-6361:20065843 | arxiv=astro-ph/0611336| s2cid=119442720 }}</ref> 
 
 <ref name="Janson2009">{{cite journal | author=Janson, M. | display-authors=etal | title=Imaging search for the unseen companion to ε Ind A – improving the detection limits with 4 μm observations | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=399 | issue=1 | pages=377–384 | date=August 10, 2009 | doi=10.1111/j.1365-2966.2009.15285.x | doi-access=free | bibcode=2009MNRAS.399..377J | arxiv=0906.4145| s2cid=16314685 }}</ref>
 
<ref name="ESO2002">{{cite journal | author=Endl, M. | author2=Kürster, M. | author3=Els, S. | author4=Hatzes, A. P. | author5=Cochran, W. D. | author6=Dennerl, K. | author7=Döbereiner, S. | title=The planet search program at the ESO Coudé Echelle spectrometer. III. The complete Long Camera survey results | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=392 | issue=2 | pages=671–690 | date=2002 | bibcode=2002A&A...392..671E | doi=10.1051/0004-6361:20020937 | arxiv=astro-ph/0207512| s2cid=17393347 }}</ref>
 
<ref name="Baraffe2003">E.g., {{cite journal | last=Baraffe | first=I. | author2=Chabrier, G. | author3=Barman, T. | author4=Allard, F. | author5=Hauschildt, P. H. | title=Evolutionary models for cool brown dwarfs and extrasolar giant planets. The case of HD 209458 | journal=Astronomy and Astrophysics | date=May 2003 | volume=402 | issue=2 | pages=701–712 | bibcode=2003A&A...402..701B | doi=10.1051/0004-6361:20030252 | arxiv=astro-ph/0302293| s2cid=15838318 }}</ref>
 
<ref name="McCaughrean2004">{{cite journal | author=McCaughrean, M. J. | display-authors=etal | title=ε Indi Ba, Bb: The nearest binary brown dwarf | journal=Astronomy and Astrophysics | date=January 2004 | volume=413 | issue=3 | pages=1029–1036 | bibcode=2004A&A...413.1029M | doi=10.1051/0004-6361:20034292 | arxiv=astro-ph/0309256| s2cid=15407249 }}</ref>
 
<ref name="ScholzA">{{cite news|last=Scholz |first=Ralf-Dieter |author2=McCaughrean, Mark |date=2003-01-13 |title=Discovery of Nearest Known Brown Dwarf: Bright Southern Star Epsilon Indi Has Cool, Substellar Companion |publisher=European Southern Observatory |url=http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-01-03.html |access-date=2006-05-24 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071014191814/http://eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-01-03.html |archive-date=October 14, 2007 }}</ref>

<ref name="ScholzB">{{cite journal | last=Scholz | first=R.-D. | author2=McCaughrean, M. J. | author3=Lodieu, N. | author4=Kuhlbrodt, B. | title=ε Indi B: A new benchmark T dwarf | journal=Astronomy and Astrophysics | date=February 2003 | volume=398 | issue=3 | pages=L29–L33 | bibcode=2003A&A...398L..29S | doi=10.1051/0004-6361:20021847 | arxiv=astro-ph/0212487 | s2cid=119474823 }}</ref>
 
<ref name="Volk2003">{{cite journal | last=Volk | first=K. | author2=Blum, R. | author3=Walker, G. | author4=Puxley, P. | date=2003 | bibcode=2003IAUC.8188....2V | journal=IAU Circular | issue=8188 | title=epsilon Indi B | publisher=IAU | volume=8188 | pages=2}}</ref>
 
<ref name="Rocha2001">{{cite journal | first=Helio J. | last=Rocha-Pinto | author2=Maciel, Walter J. | author3=Castilho, Bruno V. | title=Chromospherically Young, Kinematically Old Stars | journal=Astronomy and Astrophysics | pages=912–924 | doi=10.1051/0004-6361:20011815 | date=2001 | issue=3 | bibcode=2002A&A...384..912R | volume=384 | arxiv=astro-ph/0112452| s2cid=16982360 }}</ref>
 
 <ref name="Eggen1971">{{cite journal | last=Eggen | first=O. J. | title=The zeta Herculis, sigma Puppis, ε Indi, and eta Cephei Groups of Old Disk Population Stars | journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific | date=1971 | volume=83 | issue=493 | pages=251–270 | bibcode=1971PASP...83..251E | doi=10.1086/129119| doi-access=free }}</ref> 
 
 <ref name="Kollatschny">{{cite journal | last=Kollatschny | first=W. | title=A model atmosphere of the late type dwarf Epsilon INDI | journal=Astronomy and Astrophysics | date=1980 | volume=86 | issue=3 | pages=308–314 | bibcode=1980A&A....86..308K}}</ref>
 
 <ref name="aa575_A35">{{citation | last1=Bailer-Jones | first1=C. A. L.  | title=Close encounters of the stellar kind  | journal=Astronomy & Astrophysics | volume=575 | id=A35 | pages=13 | date=March 2015 | doi=10.1051/0004-6361/201425221 | bibcode=2015A&A...575A..35B  | postscript=. |arxiv = 1412.3648 | s2cid=59039482 }}</ref>
 
<ref name="Muller2001">{{cite journal | last1=Müller | first1=Hans-Reinhard | last2=Zank| first2=Gary P. | title=Modeling the Interstellar Medium-Stellar Wind Interactions of λ Andromedae and ε Indi | url=https://archive.org/details/sim_astrophysical-journal_2001-04-10_551_1/page/n498 | journal=The Astrophysical Journal | year=2001 | volume=551 | issue=1 | pages=495–506 | doi=10.1086/320070 | bibcode=2001ApJ...551..495M| doi-access=free }}</ref>

<ref name="Weaver2007">{{cite journal | last=Weaver | first=Harold F. | title=The Visibility of Stars Without Optical Aid | journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific | date=1947 | volume=59 | issue=350 | pages=232–243 | bibcode=1947PASP...59..232W | doi=10.1086/125956 | doi-access=free }}</ref> 
 
 <ref name="Staff2007">{{cite web | author=Staff | date=2007-05-04 | url=http://www.rssd.esa.int/index.php?project=HIPPARCOS&page=areas | title=High Proper Motion Stars: Interesting Areas to View  | publisher=ESA | access-date=2006-08-10 }}</ref>
 
<ref name="RECONS">{{cite web |website=[[Research Consortium On Nearby Stars]] |publisher=[[Georgia State University]] |date=January 1, 2012 |title=The 100 nearest star systems |url=http://www.astro.gsu.edu/RECONS/TOP100.posted.htm |access-date=2012-06-11}}</ref>

<ref name="aaa505">{{cite journal
 | title=Mass-radius relation of low and very low-mass stars revisited with the VLTI
 | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=505 | issue=1
 | date=October 2009 | pages=205–215
 | doi=10.1051/0004-6361/200911976
 | bibcode=2009A&A...505..205D |arxiv = 0906.0602
 |last1=Demory |first1=Brice-Olivier
 |last2=Ségransan |first2=Damien
 |last3=Forveille |first3=Thierry
 |last4=Queloz |first4=Didier
 |last5=Beuzit |first5=Jean-Luc
 |last6=Delfosse |first6=Xavier
 |last7=Di Folco |first7=Emmanuel
 |last8=Kervella |first8=Pierre
 |last9=Le Bouquin |first9=Jean-Baptiste
 |last10=Perrier |first10=Christian
 |last11=Benisty |first11=Myriam
 |last12=Duvert |first12=Gilles
 |last13=Hofmann |first13=Karl-Heinz
 |last14=Lopez |first14=Bruno
 |last15=Petrov |first15=Romain
 |s2cid=14786643
 }}</ref>
 
 <ref name="Lawton1975">{{cite journal | last=Lawton | first=A. T. | title=CETI from Copernicus | journal=Spaceflight | date=1975 | volume=17 | pages=328–330 | bibcode=1975SpFl...17..328L }}</ref> 
 
 <ref name="Stahl2007">{{cite web | last=Stahl | first=Jason | date=January 2007 | url=http://www.discover.com/issues/jan-07/departments/20-things-aliens/ | title=20 Things You Didn't Know About... Aliens | publisher=Discover | access-date=2007-03-02 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070221130403/http://www.discover.com/issues/jan-07/departments/20-things-aliens/ <!-- Bot retrieved archive --> | archive-date=2007-02-21}}</ref>

<ref name="D'Arrest1847">{{cite journal | last=D'Arrest | first=M. | title=On proper motion of ε Indi | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | date=1847 | volume=8 | pages=16 | bibcode=1847MNRAS...8...16D | doi = 10.1093/mnras/8.1.16 | doi-access=free }}</ref>
 
<ref name="Callandreau1886">{{cite journal | last=Callandreau | first=O. |authorlink=Octave Callandreau| title=Revue des publications astronomiques. Heliometer determinations of Stellar parallax, in the southern hemisphere, by David Gill and W. L. Elkin | journal=Bulletin Astronomique | language=fr | date=1886 | volume=2 | issue=1 | pages=42–44 | bibcode=1885BuAsI...2...42C }}</ref>
 
<ref name="Shapley1923">{{cite journal | last=Shapley | first=Harlow | title=Epsilon Indi | journal=Harvard College Observatory Bulletin | date=1923 | issue=789 | pages=2 | bibcode=1923BHarO.789Q...2S | volume=789 }}</ref>

<ref name="Smith et al">{{cite journal| title=High-resolution infrared spectroscopy of the brown dwarf ε Indi Ba| first1=Verne V.| last1=Smith| first2=Takashi| last2=Tsuji| first3=Kenneth H.| last3=Hinkle| first4=Katia| last4=Cunha| first5=Robert D.| last5=Blum| first6=Jeff A.| last6=Valenti| first7=Stephen T.| last7=Ridgway| first8=Richard R.| last8=Joyce| first9=Peter| last9=Bernath| year=2003| journal=The Astrophysical Journal Letters| volume=599| pages=L107–L110| number=2| doi=10.1086/381248| arxiv=astro-ph/0311237| bibcode=2003ApJ...599L.107S| s2cid=117133193}}</ref>

<ref name=Scholz2008>{{cite web|last=Scholz |first=Ralf-Dieter |author2=McCaughrean, Mark |date=2003-01-13 |url=http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-01-03.html |title=Discovery of Nearest Known Brown Dwarf |publisher=ESO |access-date=2008-07-02 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080920093311/http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-01-03.html |archive-date=September 20, 2008 }}</ref>

<ref name=Trilling2008>{{cite journal | url=http://www.iop.org/EJ/article/0004-637X/674/2/1086/72640.html | author=Trilling, D. E. | display-authors=etal | title=Debris Disks around Sun-like Stars | journal=The Astrophysical Journal | volume=674 | issue=2 | pages=1086–1105 | date=February 2008 | doi=10.1086/525514 | bibcode=2008ApJ...674.1086T | arxiv=0710.5498| s2cid=54940779 }}</ref>

<ref name="Feng2017">{{cite arXiv| title=Detection of the closest Jovian exoplanet in the Epsilon Indi triple system| eprint=1803.08163| first1=Fabo| last1=Feng| first2=Mikko| last2=Tuomi| first3=Hugh R. A.| last3=Jones| date=23 March 2018|class = astro-ph.EP}}</ref>

<ref name="van Leeuwen2007">{{cite journal | url=http://www.aanda.org/index.php?option=com_article&access=bibcode&Itemid=129&bibcode=2007A%2526A...474..653VFUL | title=Validation of the new Hipparcos reduction | last1=van Leeuwen | first1=F. | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=474 | issue=2 | pages=653–664 | date=2007 | arxiv=0708.1752 | bibcode=2007A&A...474..653V | doi=10.1051/0004-6361:20078357| s2cid=18759600 }}</ref>

<ref name=aaa510>{{citation | title=ɛ Indi Ba, Bb: a detailed study of the nearest known brown dwarfs | display-authors=1 | last1=King | first1=R. R. | last2=McCaughrean | first2=M. J. | last3=Homeier | first3=D. | last4=Allard | first4=F. | last5=Scholz | first5=R.-D. | last6=Lodieu | first6=N. | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=510 | date=February 2010 | doi=10.1051/0004-6361/200912981 | bibcode=2010A&A...510A..99K | arxiv=0911.3143 | pages=A99 | s2cid=53550866 | url=http://goedoc.uni-goettingen.de/goescholar/bitstream/handle/1/9686/aa12981-09.pdf?sequence=2 | quote=However, it seems that derivations of the mass of cool brown dwarfs are uncertain even where estimates of the effective temperature, surface gravity, and luminosity exist. }}{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>

<ref name="aaa86">{{cite journal | last=Kollatschny | first=W. | title=A model atmosphere of the late type dwarf Epsilon INDI | journal=Astronomy and Astrophysics | date=1980 | volume=86 | issue=3 | bibcode=1980A&A....86..308K | pages=308–314}}</ref>

<ref name=sci299_5612_1552>{{cite journal | author=Jimenez, Raul | author2=Flynn, Chris | author3=MacDonald, James | author4=Gibson, Brad K. | title=The Cosmic Production of Helium | journal=Science | volume=299 | issue=5612 | pages=1552–1555 | date=March 2003 | doi=10.1126/science.1080866 | bibcode=2003Sci...299.1552J | pmid=12624260 | arxiv=astro-ph/0303179| s2cid=1424666 }}</ref>

<ref name="SIMBAD">{{cite web | url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=epsilon%20indi | title=SIMBAD Query Result: LHS 67 -- High proper-motion Star | publisher=Centre de Données astronomiques de Strasbourg | access-date=2007-07-11}}</ref>

<ref name="Zechmeister et al">{{cite journal | title=The planet search programme at the ESO CES and HARPS. IV. The search for Jupiter analogues around solar-like stars <!--Reducible--> | last1=Zechmeister | first1=M. | last2=Kürster | first2=M | last3=Endl | first3=M. | last4=Lo Curto | first4=G. | last5=Hartman | first5=H. | last6=Nilsson | first6=H. | last7=Henning | first7=T. | last8=Hatzes | first8=A. | last9=Cochran | first9=W. D. | journal=Astronomy and Astrophysics | date=April 2013 | volume=552 | pages=62 | doi=10.1051/0004-6361/201116551 | bibcode=2013A&A...552A..78Z | arxiv=1211.7263 | s2cid=53694238 }}</ref>

<ref name="Feng2019">{{Citation | title=Detection of the nearest Jupiter analog in radial velocity and astrometry data | first1=Fabo | last1=Feng | first2=Guillem  | last2=Anglada-Escudé | first3=Mikko | last3=Tuomi | first4=Hugh R. A. | last4=Jones | first5=Julio | last5=Chanamé | first6=Paul R. | last6=Butler | first7=Markus | last7=Janson | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | arxiv=1910.06804 | date=14 October 2019 | volume=490 | issue=4 | pages=5002–5016 | doi=10.1093/mnras/stz2912 | doi-access=free | bibcode=2019MNRAS.490.5002F | s2cid=204575783 }}</ref>

<!--<ref name="ChenKipping2016">{{cite journal|last1=Chen|first1=Jingjing|last2=Kipping|first2=David|title=Probabilistic Forecasting of the Masses and Radii of Other Worlds|journal=[[The Astrophysical Journal]]|volume=834|issue=1|year=2016|pages=17|issn=1538-4357|doi=10.3847/1538-4357/834/1/17|doi-access=free|quote=A defining feature of the Jovian worlds is that the MR power-index is close to zero (−0.04 ± 0.02), with radius being nearly degenerate with respect to mass.}}</ref>-->

<ref name="Feng2023">{{cite journal |last1=Feng |first1=Fabo |last2=Butler |first2=R. Paul |display-authors=etal |date=July 2023 |title=Revised orbits of the two nearest Jupiters |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume= 525|issue= 1|pages= 607–619|doi=10.1093/mnras/stad2297 |doi-access=free |arxiv=2307.13622 |bibcode=2023MNRAS.525..607F}}</ref>

<ref name="Matthews2024">
{{cite journal
 |last1=Matthews |first1=E. C.
 |last2=Carter |first2=A. L.
 |display-authors=etal
 |title=A temperate super-Jupiter imaged with JWST in the mid-infrared
 |url=https://www.nature.com/articles/s41586-024-07837-8.epdf
 |journal=[[Nature (journal)|Nature]]
 |volume= 633|issue= 8031|pages=789–792
 |date=July 2024
 |doi=10.1038/s41586-024-07837-8
|pmid=39048015
 |pmc=11424479
 }}</ref>

<ref name="MooreBook2014">
{{cite book
 |last1=Moore
 |first1=Patrick
 |last2=Rees
 |first2=Robin
 |title=Patrick Moore's Data Book of Astronomy
 |url=https://books.google.com/books?id=2FNfjWKBZx8C
 |year=2014
 |publisher=Cambridge University Press
 |location=Cambridge
 |isbn=978-1-139-49522-6
 |page=296
}}</ref>

<ref name="JWSTProposal2243">
{{cite web
 |url=https://www.stsci.edu/jwst/science-execution/program-information.html?id=2243
 |title=A direct detection of the closest Jupiter analog with JWST/MIRI
 |website=stsci.edu
 |publisher=[[Space Telescope Science Institute|STScI]]
 |access-date=31 July 2022
 |quote=We will collect the first direct images of a radial velocity planet, by targeting Eps Indi Ab with JWST/MIRI. [...] Our simulations confirm that we will detect Eps Indi Ab's thermal emission at high confidence, regardless of its cloud properties or thermal evolution.
}}</ref>

<ref name="JWSTProposal5037">
{{cite web
 |url=https://www.stsci.edu/jwst/science-execution/program-information?id=5037
 |title=Confirmation of the closest directly detected exoplanet: a super-Jupiter orbiting Eps Ind A
 |website=stsci.edu
 |publisher=[[Space Telescope Science Institute|STScI]]
 |access-date=1 March 2024
 |quote=JWST Cycle 1 images of Eps Ind A reveal a candidate companion that is consistent in color and magnitude with a massive (~10Mjup) planet. However, the position angle and mass of the candidate is different than expected from RV/astrometric models of the companion orbit - perhaps suggesting there are two giant planets in this system, with only one of these detected in the MIRI images.
}}</ref>

<ref name="2024ApJ...964..110L">
{{cite journal
 | last1=Lundkvist | first1=Mia S. | last2=Kjeldsen | first2=Hans | last3=Bedding | first3=Timothy R. | last4=McCaughrean | first4=Mark J. | last5=Butler | first5=R. Paul | last6=Slumstrup | first6=Ditte | last7=Campante | first7=Tiago L. | last8=Aerts | first8=Conny | last9=Arentoft | first9=Torben | last10=Bruntt | first10=Hans | last11=Cardoso | first11=Cátia V. | last12=Carrier | first12=Fabien | last13=Close | first13=Laird M. | last14=da Silva | first14=João Gomes | last15=Kallinger | first15=Thomas | last16=King | first16=Robert R. | last17=Li 李 | first17=Yaguang 亚光 | last18=Murphy | first18=Simon J. | last19=Rørsted | first19=Jakob L. | last20=Stello | first20=Dennis
 | title=Low-amplitude Solar-like Oscillations in the K5 V Star ϵ Indi A
 | journal=The Astrophysical Journal
 | volume=964 | issue=2 | date=2024-04-01
 | arxiv=2403.04509
 | bibcode=2024ApJ...964..110L
 | issn=0004-637X
 | doi=10.3847/1538-4357/ad25f2
 | doi-access=free
 | page=110
}}</ref>

}}

== Надворешни врски ==

* [http://www.eso.org/public/news/eso0303/ Откривање на најблиското познато кафеаво џуџе] (eso0303 : 13 јануари 2003 година)
* [https://exoplanet.eu/catalog/eps_ind_a_b--6731/ Epsilon Indi Ab] во [[Енциклопедија на вонсончеви планети|енциклопедијата на Екстрасоларните планети]] . Преземено 2018-07-02.

{{Ѕвезди во Индијанец}}

[[Категорија:HR-објекти]]
[[Категорија:HIP-објекти]]
[[Категорија:HD-објекти]]
[[Категорија:Глизеови објекти]]
[[Категорија:Тела од Бонскиот преглед]]
[[Категорија:Бајерови објекти]]
[[Категорија:Индијанец (соѕвездие)]]
[[Категорија:Месен Меур]]
[[Категорија:Ѕвезди од типот T]]
[[Категорија:Планетарни системи со една потврдена планета]]
[[Категорија:Портокалови џуџиња]]
[[Категорија:Статии со извори на француски (fr)]]