Глизе 436
Предлошка:Starbox begin Предлошка:Starbox observe Предлошка:Starbox character Предлошка:Starbox astrometry Предлошка:Starbox detail Предлошка:Starbox catalog Предлошка:Starbox reference Предлошка:Starbox end Глизе 436 ― црвено џуџе кое се наоѓа на оддалеченост од 31.9 светлосни години (9.8 парсеци), во зодијачкото соѕвездие Лав. Има привидна величина од 10,67,[1] што е премногу слабо за да биде видено со голо око. Сепак, може да биде гледано дури и со скромен телескоп одотвор од 6 цм. Во 2004 година, постоењето на вонсончева планета, Глизе 436 б, било потврдено дека кружи околу ѕвездата. Оваа планета подоцна била откриена како минува со својата ѕвезда домаќин.

Именување
Ознаката Глизе (Gliese) 436 доаѓа од Глизеовиот каталог на блиски ѕвезди. Оваа била 436-та ѕвезда наведена во првото издание на каталогот.
Во август 2022 година, овој планетарен систем бил вклучен меѓу 20 системи што биле именувани од третиот проект „NameExoWorlds“.[2] Одобрените имиња, предложени од работна група од Соединетите Држави, биле објавени во јуни 2023 година. Глизе 436 е наречен Ноквизи (Noquisi), а нејзината планета е наречена Авохали (Awohali), според чирочките зборови за „ѕвезда“ и „орел“.[3]
Својства
Глизе 436 е ѕвезда од M2,5V,[4] што значи дека е црвено џуџе. Ѕвездените модели даваат и проценета маса и големина од околу 43% од онаа на Сонцето. Истиот модел предвидува дека надворешната атмосфера има делотворна температура од 3.480 K, давајќи ѝ портокалово-црвена нијанса на ѕвезда од видот М.[5] Малите ѕвезди како оваа, создаваат енергија со мала брзина, што и дава само 2,5% од сјајноста на Сонцето.[6]
Глизе 436 е постар од Сонцето за неколку милијарди години и има изобилство на тешки елементи (со маси поголеми од хелиум-4) помалку од половина %[7] од онаа на Сонцето. Проектираната брзина на вртење е 1,0 км/с, а хромосферата има ниско ниво на магнетна активност.[4] Глизе 436 е член на „ населението на стариот диск“ со составни делови на брзина во галактичкиот координатен систем U =+44, V =−20 и W =+20 км/с.[4]
Планетарен систем
Околу ѕвездата кружи една позната планета, означена како Глизе 436 б. Планетата има кружен период од 2,6 земјини денови и минува околу ѕвездата, гледано од Земјата. Има маса од 22,2 земјини маси и е приближно 55.000 км во пречник, што му дава маса и полупречник слични на ледените џиновски планети Уран и Нептун во Сончевиот систем. Општо земено, мерењата со доплер спектроскопија не ја мерат вистинската маса на планетата, туку наместо тоа го мерат производот m sin i, каде што m е вистинската маса и i е наклонот на орбитата (аголот помеѓу линијата на видот и нормалната на орбиталната рамнина на планетата), количество кое е воглавно непознато. Меѓутоа, за Глизе 436 б, минувањата овозможуваат одредување на наклонот, бидејќи покажуваат дека орбиталната рамнина на планетата е многу блиску во линијата на видот (т.е. дека наклонот е блиску до 90 степени). Оттука, цитираната маса е вистинската маса. Сметано е дека планетата во голема мера е составена од жешки мразови со надворешна обвивка од водород и хелиум, и е нарекуван „жежок Нептун“.[8]Предлошка:OrbitboxPlanet begin Предлошка:OrbitboxPlanet Предлошка:Orbitbox endОрбитата на GJ 436 b најверојатно е погрешно усогласена со вртењето на неговата ѕвезда.[9] Покрај тоа, орбитата на планетата е занесена. Бидејќи плимните сили ќе имаат тежнеење да ја кружат орбитата на планетата на кратки временски размери, ова наведувало дека Глизе 436 б е вознемирен од дополнителна планета што орбитира околу ѕвездата.[10]
Тврдења за дополнителни планети
Во 2008 година, било тврдено дека е откриена втора планета, означена како „Глизе 436 ц“, со орбитален период од 5,2 дена и орбитална полуголема оска од 0,045 АЕ.[11] Сметано било дека планетата има маса од приближно 5 земјини маси и има полупречник околу 1,5 пати поголем од оној на Земјата.[12] Поради нејзината големина, била сметана дека планетата е карпеста, земјовидна планета.[13] Тоа било објавено од шпанските научници во април 2008 година со анализа на неговото влијание врз орбитата на Глизе 436 б.[12] Понатамошната анализа покажала дека минувачката должина на внатрешната планета не се менува, ситуација која ги исклучува повеќето можни конфигурации за овој систем. Исто така, ако кружи по овие параметри, системот би бил единствената „нестабилна“ орбита на табелата за заемодејствија на вонсончева планета на UA.[14] Оттука, постоењето на овој „Глизе 436 ц“ било сметано за неверојатно,[15] и откритието на крајот било повлечено на конференцијата „Минувачки планети“ во Бостон, 2008 година.[16]
И покрај повлекувањето, студиите заклучиле дека можноста да постои дополнителна планета која кружи околу Глизе 436, останала возможна.[17] Со помош на незабележано минување кое било автоматски снимено во Новомексиканскиот државен универзитет, на 11 јануари 2005 година, и набљудувања од аматерски астрономи, наведувано е дека постои тренд на зголемување на наклонетоста на орбитата на Глизе 436 б, иако овој тренд останува непотврден. Овој тренд одговара со пертурбација од страна на планета со помала од 12 земјина маса на орбита на околу 0,08 АЕ од ѕвездата.[18]
Во јули 2012 година, НАСА објавиле дека астрономите од Универзитетот во Средна Флорида, користејќи го вселенскиот телескоп „Шпицер“, силно веруваат дека забележале втора планета.[19] Оваа планета кандидат ја добила прелиминарната ознака UCF-1.01, по Универзитетот во Средна Флорида.[20] Било измерено дека има полупречник од околу две третини од оној на Земјата и, претпоставувајќи густина слична на Земјата од 5,5 г/цм3, проценувано е дека има маса од 0,3 пати поголема од онаа на Земјата и површинска гравитација од околу две третини од таа на Земјата. Било сметано дека орбитира на 0,0185 АЕ од ѕвездата, на секои 1,3659 дена. Астрономите, исто така, верувале дека пронашле докази за дополнителен кандидат за планета, UCF-1.02, кој е со слична големина, иако со само еден откриено минување, нејзиниот орбитален период е непознат.[21] Следните набљудувања со вселенскиот телескоп „Хабл“, како и повторната анализа на податоците од вселенскиот телескоп „Шпицер“ не биле во можност да ги потврдат овие планети.[22][23]
Поврзано
Наводи
Надворешни врски
- Предлошка:Наведена мрежна страница
- Предлошка:Наведена мрежна страница
- Предлошка:Наведена мрежна страница
Предлошка:Небо Предлошка:Ѕвезди во Лав
- ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеsherrod_koed2003. - ↑ Предлошка:Наведена мрежна страница
- ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеNEW2022. - ↑ 4,0 4,1 4,2 Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеButler2004. - ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеcsiro. - ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеPineda2021. - ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеapj653. - ↑ Предлошка:Наведено списание
- ↑ Предлошка:Наведено списание
- ↑ Предлошка:Наведено списание
- ↑ Предлошка:Наведено списание
- ↑ 12,0 12,1 Предлошка:Наведени вести
- ↑ Предлошка:Наведена мрежна страница
- ↑ Extrasolar Planet Interactions Предлошка:Семарх
- ↑ Предлошка:Наведено списание
- ↑ Предлошка:Наведена енциклопедија
- ↑ Предлошка:Наведено списание
- ↑ Предлошка:Наведено списание
- ↑ Предлошка:Наведена мрежна страница
- ↑ Предлошка:Наведена мрежна страница
- ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеStevenson2012. - ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеStevenson2014. - ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеLanotte2014.