Ураниум-238

Ураниум-238 ( Предлошка:SimpleNuclide2 или U-238 ) — најчестиот изотоп на ураниумот пронајден во природата, со релативно изобилство од 99%. За разлика од ураниум-235, тој не се дели, што значи дека не може да одржи верижна реакција во топлинско-неутронски реактор. Сепак, тој може да се расцепи со брзи неутрони и е плоден, што значи дека може да премине во плутониум-239. ²³⁸U не може да поддржи верижна реакција бидејќи нееластичното расејување ја намалува енергијата на неутроните под опсегот каде што е веројатно брзо цепење на едно или повеќе јадра од следната генерација. Доплеровото проширување на резонанциите на неутронско впивање на ²³⁸U, зголемувајќи ја апсорпцијата како што се зголемува температурата на горивото, е исто така суштински механизам за негативна повратна информација за контрола на реакторот.

Околу 99,284% од масата на природниот ураниум е ураниум-238, кој има полураспад од 1,41Предлошка:E секунди (4,468 Предлошка:E години, или 4,468 милијарди години). Поради своето природно изобилство и полураспад во однос на другите радиоактивни елементи, ²³⁸U произведува ~ 40% од радиоактивната топлина произведена во рамките на Земјата. Ланецот на распаѓање на ²³⁸U придонесува со шест електронски антинеутрина на јадро од ²³⁸U (еден на бета-распад), што резултира со голем забележлив геонеутрино сигнал кога се случуваат распаѓања во Земјата. Распаѓањето на изотопите од ²³⁸U до ќерката е широко користено во радиометриското датирање, особено за материјал постар од приближно 1 милиони години.

Осиромашениот ураниум има уште поголема концентрација на изотопот ²³⁸U, па дури и ниско збогатениот ураниум (LEU), додека има поголем дел од изотопот на ураниум-235 (во споредба со осиромашениот ураниум), сè уште е главно ²³⁸U. Реобработениот ураниум е исто така главно ²³⁸U, со приближно исто толку ураниум-235 како природен ураниум, споредлив дел од ураниум-236 и многу помали количини на други изотопи на ураниум како што се ураниум-234, ураниум-233 и ураниум-232.

Употреба за јадрена енергија

Во јадрен реактор со цепење, ураниум-238 може да се употребува за генерирање на плутониум-239, кој сам по себе може да се користи во јадрено оружје или како снабдување со гориво на јадрениот реактор. Во типичен јадрен реактор, до една третина од генерираната моќност доаѓа од цепењето на ²³⁹Pu, која не се снабдува како гориво во реакторот, туку се произведува од ²³⁸U. Одредена количина на производство од Предлошка:Хем од Предлошка:Хем е неизбежен секаде каде што е изложен на неутронско зрачење. Во зависност од согорувањето и температурата на неутроните, различни удели на Предлошка:Хем се претвораат во Предлошка:Хем, кој ја одредува „оценката“ на произведениот плутониум, почнувајќи од класата на оружје, преку степенот на реакторот, до плутониумот толку висок во Предлошка:Хем дека не може да се употреби во тековните реактори кои работат со топлински неутронски спектар. Последново обично вклучува искористено „рециклирано“ MOX гориво кое влегло во реакторот што содржи значителни количини на плутониум.

Реактори за одгледување

²³⁸U може да произведе енергија преку „брзо“ цепење. Во овој процес, неутрон кој има кинетичка енергија поголема од 1 MeV може да предизвика расцепување на јадрото од ²³⁸U. Во зависност од дизајнот, овој процес може да придонесе околу еден до десет проценти од сите реакции на јадрено цепење во реакторот, но премалку од просечните 2,5 неутрони произведени во секое цепење имаат доволно брзина за да продолжат со верижна реакција.

²³⁸U може да се употреби како изворен материјал за создавање на плутониум-239, кој пак може да се употреби како јадрено гориво. Одгледувачките реактори спроведуваат таков процес на трансмутација за да го претворат плодниот изотоп ²³⁸U во фисилен ²³⁹Pu. Се проценува дека има некаде од 10.000 до пет милијарди години ²³⁸U за употреба во овие електрани. Технологијата за одгледување е користена во неколку експериментални јадрени реактори.

До декември 2005 година, единствениот реактор кој произведувал моќност бил реакторот БН-600 од 600 мегавати во јадрената централа Белојарск во Русија. Русија подоцна изградила уште една единица, БН-800, во јадрената централа Белојарск, која станала целосно оперативна во ноември 2016 година. Исто така, јапонскиот реактот Монџу, кој бил нефункционален во поголемиот дел од времето откако бил првично изграден во 1986 година, бил нареден за деактивирање во 2016 година, откако биле откриени опасностите за безбедноста и дизајнот, а датумот на завршување бил одреден до 2047 година. И Кина и Индија најавиле планови за изградба на јадрени реактори.

Реакторот за одгледување, како што кажува неговото име, создава уште поголеми количини од ²³⁹Pu или ²³³U од јадрениот реактор за цепење.

Чистиот и еколошки безбеден напреден реактор (CAESAR), концепт на јадрен реактор кој ќе користи пареа како модератор за контрола на одложените неутрони, потенцијално ќе може да користи ²³⁸U како гориво штом реакторот ќе започне со гориво со ниско збогатен ураниум (LEU). Овој дизајн е сè уште во раните фази на развој.

КАНДУ реактори

Природен ураниум, со 0,711% Предлошка:SimpleNuclide2, може да се употребува како јадрено гориво во реактори дизајнирани специјално да користат ураниумот што се наоѓа природно, како што се реакторите CANDU. Со користење на незбогатен ураниум, ваквите дизајни на реактори и даваат на нацијата пристап до јадрена енергија за целите на производство на електрична енергија без потреба од развој на капацитети за збогатување гориво, кои често се гледаат како увертира за производство на оружје.

Заштита од радијација

²³⁸U исто така се употребува како заштитен штит - неговото алфа зрачење лесно се запира со нерадиактивната обвивка на заштитната обвивка, а високата атомска тежина на ураниумот и големиот број електрони се многу ефикасни во впивање на гама зраците и Х-зраците. Не е толку ефикасна како обичната вода за запирање на брзите неутрони. И метално осиромашениот ураниум и осиромашен ураниум диоксид се употребуваат за заштита од радијација. Ураниумот е околу пет пати подобар како штит од гама зраци од оловото, така што штитот со иста ефикасност може да се спакува во потенок слој.

DUCRETE, бетон направен со агрегат ураниум диоксид наместо чакал, се истражува како материјал за системи за складирање на отпадно јадрено гориво.

Намалување на мешање

Спротивно на збогатувањето е намалувањето на мешањето. Вишокот на високо збогатен ураниум може да се помеша со осиромашен ураниум или природен ураниум за да се претвори во ниско збогатен ураниум погоден за употреба во комерцијално нуклеарно гориво.

²³⁸U од осиромашениот ураниум и природниот ураниум се употребуваат и со рециклираните ²³⁹Pu од резервите на јадрено оружје за производство на гориво со мешан оксид (MOX), кое потоа се пренасочува за да стане гориво за јадрени реактори. Ова разредување, значи дека секоја нација или група што го набавила ќе мора да го повтори многу скапото и сложено хемиско раздвојување на ураниум и плутониум пред да состави оружје.

Јадрено оружје

Поголемиот број на јадрени оружја користат ²³⁸U како материјал за „прекинување“. Прекршувањето што го опкружува разделеното јадро работи за да ги рефлектира неутроните и да додаде инерција на компресијата на полнењето на ²³⁹Pu. Како таков, ја зголемува ефикасноста на оружјето и ја намалува потребната критична маса. Во случај на топлинсконуклеарно оружје, ²³⁸U може да се користи за да се обложи горивото за соединување, високиот флукс на многу енергични неутрони од добиената реакција на фузија предизвикува ²³⁸U јадра да се разделат и додава повеќе енергија на „приносот“ на оружјето. Таквите оружја се нарекуваат оружје за цепење-соединување-цепење според редоследот по кој се одвива секоја реакција. Пример за такво оружје е Касл Браво.

Поголемиот дел од вкупниот принос на експлозив во овој дизајн доаѓа од последната фаза на цепњење поттикнато од ²³⁸U, произведувајќи огромни количини на радиоактивни производи за цепење. На пример, се проценува дека 77% од приносот од 10,4 мегатони на термонуклеарниот тест на Ајви Мајк во 1952 година дошол од брзото цепење на прекршувањето на осиромашен ураниум. Бидејќи осиромашениот ураниум нема критична маса, може да се додаде во термонуклеарните бомби во речиси неограничено количество. Тестот на Царската бомба на Советскиот Сојуз во 1961 година произвела „само“ 50 мегатони експлозивна моќ, од кои над 90% дошле преку цепење бидејќи последната фаза ²³⁸U била заменета со олово. Ако наместо тоа се користело 238U, приносот на Царската бомба можело да биде многу над 100 мегатони и ќе произведе јадрен испад еквивалентен на една третина од глобалниот вкупен број кој бил произведен до тоа време.

Радиумска серија (или ураниумска серија)

Ланецот на распаѓање од ²³⁸U вообичаено се нарекува „радиумска серија“ (понекогаш „ураниумска серија“). Започнувајќи со природниот ураниум-238, оваа серија ги вклучува следните елементи: астатин, бизмут, олово, полониум, протактиниум, радиум, радон, талиум и ториум. Сите распадни производи се присутни, барем привремено, во секој примерок што содржи ураниум, без разлика дали е метал, соединение или минерал. Распаѓањето се одвива како што следува:

$\begin{array}{c}\\ {\phantom{A}}_{\phantom{92}}^{\phantom{238}}{\phantom{A}}_{\phantom{2}92}^{\phantom{2}238}\mathrm{U}\underset{4.468\times 10{\phantom{A}}^9\mathrm{y}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{3}\mathrm{4}}{}_{\mathrm{9}\mathrm{0}}\mathrm{T}\mathrm{h}\underset{24.1\mathrm{d}}{\overset{\mathrm{\beta }{\phantom{A}}^{-}}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{3}\mathrm{4}\mathrm{m}}{}_{\mathrm{9}\mathrm{1}}\mathrm{P}\mathrm{a}\left\{\begin{array}{c}\underset{1.17\mathrm{m}\mathrm{i}\mathrm{n}}{\overset{0.16\mathrm{\%}}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{3}\mathrm{4}}{}_{\mathrm{9}\mathrm{1}}\mathrm{P}\mathrm{a}\underset{6.7\mathrm{h}}{\overset{\mathrm{\beta }{\phantom{A}}^{-}}{\to }}\\ \underset{1.17\mathrm{m}\mathrm{i}\mathrm{n}}{\overset{99.84\mathrm{\%}\mathrm{\beta }{\phantom{A}}^{-}}{\to }}\end{array}\right\}{\phantom{A}}_{\phantom{92}}^{\phantom{234}}{\phantom{A}}_{\phantom{2}92}^{\phantom{2}234}\mathrm{U}\underset{2.445\times 10{\phantom{A}}^5\mathrm{y}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{3}\mathrm{0}}{}_{\mathrm{9}\mathrm{0}}\mathrm{T}\mathrm{h}\underset{7.5\times 10{\phantom{A}}^4\mathrm{y}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{2}\mathrm{6}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{8}}\mathrm{R}\mathrm{a}\underset{1600\mathrm{y}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{2}\mathrm{2}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{6}}\mathrm{R}\mathrm{n}\\ {\phantom{A}}_{\phantom{86}}^{\phantom{222}}{\phantom{A}}_{\phantom{2}86}^{\phantom{2}222}\mathrm{R}\mathrm{n}\underset{3.8235\mathrm{d}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{1}\mathrm{8}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{4}}\mathrm{P}\mathrm{o}\underset{3.05\mathrm{m}\mathrm{i}\mathrm{n}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{1}\mathrm{4}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{2}}\mathrm{P}\mathrm{b}\underset{26.8\mathrm{m}\mathrm{i}\mathrm{n}}{\overset{\mathrm{\beta }{\phantom{A}}^{-}}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{1}\mathrm{4}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{3}}\mathrm{B}\mathrm{i}\underset{19.9\mathrm{m}\mathrm{i}\mathrm{n}}{\overset{\mathrm{\beta }{\phantom{A}}^{-}}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{1}\mathrm{4}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{4}}\mathrm{P}\mathrm{o}\underset{164.3\mathrm{\mu }\mathrm{s}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{1}\mathrm{0}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{2}}\mathrm{P}\mathrm{b}\underset{22.26\mathrm{y}}{\overset{\mathrm{\beta }{\phantom{A}}^{-}}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{1}\mathrm{0}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{3}}\mathrm{B}\mathrm{i}\underset{5.012\mathrm{d}}{\overset{\mathrm{\beta }{\phantom{A}}^{-}}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{1}\mathrm{0}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{4}}\mathrm{P}\mathrm{o}\underset{138.38\mathrm{d}}{\overset{\mathrm{\alpha }}{\to }}{}^{\mathrm{2}\mathrm{0}\mathrm{6}}{}_{\mathrm{8}\mathrm{2}}\mathrm{P}\mathrm{b}\end{array}$

Родител нуклид Историско име (скратено) Историско име (долго) Атомска маса Распад Branch chance Полураспад Ослободена енергија, MeV Ќерка-нуклид Вкупно, MeV 238U UI Uranium I 238.051 α 100 % 4.468•109 а 4.26975 234Th 4.2698 234Th UX1 Uranium X1 234.044 β− 100 % 24.10 д 0.273088 234mPa 4.5428 234mPa UX2, Bv Uranium X2, Brevium 234.043 ИП 0.16 % 1.159 мин 0.07392 234Pa 4.6168 β− 99.84 % 1.159 min 2.268205 234U 6.8110 234Pa UZ Uranium Z 234.043 β− 100 % 6.70 h 2.194285 234U 6.8110 234U UII Uranium II 234.041 α 100 % 2.455•105 a 4.8598 230Th 11.6708 230Th Io Ionium 230.033 α 100 % 7.538•104 a 4.76975 226Ra 16.4406 226Ra Ra Radium 226.025 α 100 % 1600 a 4.87062 222Rn 21.3112 222Rn Rn Radon, Radium Emanation 222.018 α 100 % 3.8235 d 5.59031 218Po 26.9015 218Po RaA Radium A 218.009 β− 0.020 % 3.098 min 0.259913 218At 27.1614 α 99.980 % 3.098 min 6.11468 214Pb 33.0162 218At 218.009 β− 0.1 % 1.5 с 2.881314 218Rn 30.0428 α 99.9 % 1.5 s 6.874 214Bi 34.0354 218Rn 218.006 α 100 % 35 мс 7.26254 214Po 37.3053 214Pb RaB Radium B 214.000 β− 100 % 26.8 min 1.019237 214Bi 34.0354 214Bi RaC Radium C 213.999 β− 99.979 % 19.9 min 3.269857 214Po 37.3053 α 0.021 % 19.9 min 5.62119 210Tl 39.6566 214Po RaCI Radium CI 213.995 α 100 % 164.3 μs 7.83346 210Pb 45.1388 210Tl RaCII Radium CII 209.990 β− 100 % 1.30 min 5.48213 210Pb 45.1388 210Pb RaD Radium D 209.984 β− 100 % 22.20 a 0.063487 210Bi 45.2022 α 1.9•10−6 % 22.20 a 3.7923 206Hg 48.9311 210Bi RaE Radium E 209.984 β− 100 % 5.012 d 1.161234 210Po 46.3635 α 1.32•10−4 % 5.012 d 5.03647 206Tl 50.2387 210Po RaF Radium F 209.983 α 100 % 138.376 d 5.40745 206Pb 51.7709 206Hg 205.978 β− 100 % 8.32 min 1.307649 206Tl 50.2387 206Tl RaEII Radium EII 205.976 β− 100 % 4.202 min 1.532221 206Pb 51.7709 206Pb RaG Radium G 205.974 stable – – – – 51.7709

Предлошка:Reflist

Просечниот животен век на ²³⁸U е 1,41×1017 секунди поделен со ln(2) ≈ 0,693 (или помножено со 1/ln(2) ≈ 1.443), односно околу. 2×1017 секунди, така што 1 мол од 238U емитира 3 ×106 алфа честички во секунда, произведувајќи ист број атоми на ториум-234. Во затворен систем би се постигнала рамнотежа, со сите количества освен олово-206 и ²³⁸U во фиксни соодноси, во количества кои полека се намалуваат. Количината од ²⁰⁶Pb соодветно ќе се зголеми додека онаа од ²³⁸U се намалува; сите чекори во ланецот на распаѓање ја имаат истата брзина од 3×106 распаднати честички во секунда по мол ²³⁸U.

Ториум-234 има просечен животен век од 3×106 секунди, така што постои рамнотежа доколку еден мол од ²³⁸U содржи 9 ×1012 атоми ториум-234, што е 1,5×10−11 мол (односот на двата полураспади). Слично на тоа, во рамнотежа во затворен систем, количината на секој распаден производ, освен олово на крајниот производ, е пропорционална со неговиот полураспад.

Додека ²³⁸U е минимално радиоактивен, неговите распадни производи, ториум-234 и протактиниум-234, се емитери на бета честички со полураспад од околу 20 дена и една минута, соодветно. Протактиниум-234 се распаѓа до ураниум-234, кој има полураспад од стотици милениуми, а овој изотоп не достигнува рамнотежна концентрација многу долго време. Кога двата први изотопи во ланецот на распаѓање ќе ги достигнат своите релативно мали концентрации на рамнотежа, примерок од првично чисти ²³⁸U ќе емитира три пати поголемо од зрачењето поради самиот ²³⁸U, а најголемиот дел од ова зрачење се бета честички.

Како што веќе е напшано погоре, кога се започнува со чисти ²³⁸U, во рамките на човечкиот временски распоред, рамнотежата се применува единствено за првите три чекори во ланецот на распаѓање. Така, за еден мол од ²³⁸U, 3×106 пати во секунда се произведуваат една алфа и две бета честички и гама зрак, заедно 6,7 MeV, брзина од 3 μW.

Атомот ²³⁸U сам по себе е гама емитер на 49,55 keV со веројатност 0,084%, но тоа е многу слаба гама линија, така што активноста се мери преку неговите ќерки нуклиди во серијата на распаѓање.

Радиоактивно датирање

Изобилството од ²³⁸U и неговото распаѓање до ќерките изотопи опфаќа повеќе техники за ураниумско датирање и е еден од најчестите радиоактивни изотопи кои се употребуваат во радиометриското датирање. Најчестиот метод на датирање е ураниумското, кој се употребува за датира карпи постари од 1 милион години и обезбеди старост за најстарите карпи на Земјата стари 4,4 милијарди години.

Врската помеѓу ²³⁸U и ²³⁴U дава индикација за староста на седиментите и морската вода кои се стари помеѓу 100.000 години и 1.200.000 години.

Производот ќерка ²³⁸U, ²⁰⁶Pb, е составен дел на оловно-оловното датирање, кое е најпознато по одредувањето на староста на Земјата.

Вселенското летало на програмата „Војаџер“ носи мали количини на првично чисти ²³⁸U на кориците на нивните златни записи за да го олеснат датирањето на ист начин.

Здравствени грижи

Ураниумот емитира алфа честички преку процесот на алфа-распад. Надворешната изложеност има ограничен ефект. Значајната внатрешна изложеност на ситни честички на ураниум или производи од негово распаѓање, како што се ториум-230, радиум-226 и радон-222, може да предизвика сериозни здравствени ефекти, како што е рак на коските или црниот дроб.

Ураниумот е исто така отровна хемикалија, што значи дека голтањето ураниум може да предизвика оштетување на бубрезите поради неговите хемиски својства многу порано отколку што неговите радиоактивни својства би предизвикале рак на коските или црниот дроб.

Надворешни врски

• NLM податоци за опасни материи – ураниум, радиоактивен